بلورشناسی و کانی شناسی ایران
سال:1380 | دوره:9 | شماره:2 |تعداد مقالات:5

در مواردی که مواد حاضر در یک نمونه، از اتمهای مشابهی تشکیل شده باشند، استفاده از پرتو ایکس برای اندازه گیری کمی تنها راه به حساب می آید. در این تحقیق برای تعیین کمی ماده بی شکل و بلوری از دو روش ماتریکس فلاشینگ (Matrix Flushing) چانگ و روش ابداعی (نیمه خودکار) استفاده شده است، و مقادیر مواد بی شکل و بلوری در نمونه های حاوی مخلوطی از کوارتز و اوپال مورد محاسبه قرار گرفتند.

کانسار بوکسیت - لاتریت بلبلوئیه که در جنوب شرقی شهرستان کرمان و در قاعده سازند نایبند به سن تریاس بالایی و روی سطح کارستی دولومیتهای شتری تشکیل شده است، حاوی 15 میلیون تن ذخیره است.دیاسپور، بوهمیت، کلریت، هماتیت، گوتیت، کائولینیت، آناتاز، و روتیل کانیهای اصلی کانسار را تشکیل می دهند و بافت غالب آنها اولیتیک تا پیزولیتیک است وجود بقایایی از سنگهای آتشفشانی اولیه با بافت پیلوتاکسیتیک و اشکال کاذب بی پیرامیدال حاصل از دگرسانی الیوین و پیروکسین نشاندهنده منشا بازالتی بوکسیتهای بلبلوئیه می باشد.مطالعات ژئوشیمیایی نشان داد که میانگین بوکسیتهای بلبلوئیه از 40.37 درصد Al2O3، 24.64 درصد Fe2O3، و 13.92 درصد SiO2 برخوردار است. براساس خصوصیات ژئوشیمیایی، بوکسیت بلبلوئیه در شرایطی تشکیل شده است که SiO2 به شدت فرو شسته شده و آهن و آلومینیوم برجای مانده اند که این شرایط با pH از 4 تا 8.5 و Eh از +0.4 تا +1 سازگار می باشد.

منطقه ده سرد در استان کرمان، در 90 کیلومتری جنوب بافت و در بخش جنوبی زون سنندج - سیرجان واقع شده است و شامل تناوبی از جریانهای گدازه ای (بازالت، بازالتیک آندزیت و تراکی آندزیت)، مواد آذر آواری (انواع مختلف توف و برش های قدیمی) و سنگ های رسوبی (آهک و شیل) ژوراسیک است که به صورت بین لایه ای قرار گرفته اند. جریانات گدازه ای ده سرد از نظر کانی شناسی از پلاژیوکلاز (به صورت درشت بلور و میکرولیت)، کلینوپیروکسین (دیوپسید - اوژیت) و کانی های فرعی (اپاک و آپاتیت) تشکیل یافته اند. کانی های ثانوی نظیر کوارتز، کلریت، اپیدوت و کلسیت، هم در زمینه سنگ و هم شکاف سنگها به فراوانی یافت می شوند. بافت شاخص جریانهای گدازه ای به صورت مجموعه ای از میکرولیتیک پورفیریتیک، اینترگرانولار، و اینترسرتال است. بلورهای پلاژیوکلاز با انواع مشخصات ناترازمند نظیر بافت غربالی، پدیده های جذب، واکنش با ماگما، تحلیل یافتگی، و بعضا منطقه بندی نوسانی دیده می شوند. این پدیده ها با خردشدگی کانی ها و تشکیل اکسیدهای آهن در امتداد صفحات رخ پیروکسن ها همراهی می شود. همه این شواهد نشانگر وجود شرایط ناترازمند در نتیجه کاهش فشار ماگمایی هنگام صعود سریع ماگما به سطح زمین است. عوامل دیگری نظیر رشد اسکلتی سریع به عنوان نتیجه ای از فروچاییدگی، تاثیر فشار بخار آب و اختلاط ماگمایی نیز می توانند به عنوان فرایندهای فرعی در تکوین این بلورها نقش داشته باشند.

در امتداد زون گسلی موسوم به منشاد - تفت توده های نفوذی، پی سنگ گرانیتی باتولیت شیرکوه را در نور دیده اند و باعث اسکارن - مرمرسازی متنوعی در واحد آهک دولومیتی بر پی سنگ شده اند. اسکارنها تنوع زیادی نشان می دهند و در این میان مرمرها نیز با تنوع کانیهایی از قبیل بروسیت، هیدرومنیزیت، فرستریت، دیوپسید، پریکلاز، تالک، کلسیت، و دولومیت مشخص هستند. داده های سنگ شناسی و ژئوشیمیایی موید مراحل چندگانه در شکل گیری کانیهاست. در اولین مرحله شکل گیری، کانیهای بی آب و به دنبال آن مجموعه های آبدار شکل گرفته اند. پیدایش بروسیت در مرحله دوم ناشی از یک سیستم گرمایی تاخیری با XCO2 پایین و XH2O بالا بوده است. اکسایش تاخیری منجر به نهشت هیدرومنیزیت از منشا بروسیت شده است.

هیدروکسیدهای دو لایه ای (DLHS) که زیر عنوان ترکیبات رسی آنیونی نیز شناخته شده اند، دارای کاربردهای وسیعی در زمینه های مختلف از جمله سنتز کاتالیزورهای غیر همگن، مواد جاذب، مبادله کننده های آنیونی، و ... هستند. در این بررسی از همرسوبی محلول آبی غلیظ آلومینیوم نیترات 9 آبه و منیزیم نیترات 6 آبه با محلولهای بازی غلیظ کربنات سدیم بی آب و پاراتولوئن سولفونیک اسید تک آبه، ترکیبات DLH ستوندار شده به وسیله آنیون کربنات و پاراتولوئن سولفات تک آبه به دست آمدند. همچنین با استفاده از یک برنامه دمایی خاص، DLO (DLH-Oxide) مربوط به هر یک از این ترکیبات تهیه گردید در بخش دیگری از این بررسی از برهم کنش گرمایی DLH و DLO با پاراتولوئن سولفونیک اسید تک آبه، DLH و DLO ستوندار سنتز شدند. مقایسه اندازه فواصل بین لایه های (d003) حاصل از DLH و DLO تنها با مقادیر مربوط به نوع ستوندار شده این ترکیبات، نفوذ مولکول پاراتولوئن سولفونیک اسید تک آبه را در ساختار بین لایه ای آنها چه به روش همرسوبی و چه از طریق گرمایی تایید می کند.