محیط زیست و توسعه فرابخشی
سال:1399 | دوره:5 | شماره:70 |تعداد مقالات:6

پژوهش حاضر باهدف بررسی تأثیر آموزش شهروندی بر مسئولیت پذیری اجتماعی، مهارت اجتماعی و مهارت زیست محیطی کارکنان شهرداری بجنورد در سال 96 انجام گرفت. تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش نیمه تجربی از نوع پیش-آزمون و پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری، شامل کلیه کارکنان شهرداری بجنورد به تعداد 810 نفر هست که به روش نمونه گیری تصادفی ساده تعداد 60 نفر از کارکنان انتخاب و به دو گروه 30 نفری آزمایش و گواه تقسیم شدند. سپس از هر دو گروه پیش آزمون گرفته شد و پس از برگزاری 12 جلسه آموزش های شهروندی برای گروه آزمایش، از هر دو گروه پس-آزمون گرفته شد. برای گردآوری داده ها، از پرسشنامه های مهارت اجتماعی ماتسون، رفتار زیست محیطی امامقلی و صفات پنج گانه شخصیتی NEOخرده مقیاس مسئولیت پذیری استفاده شد. روایی پرسشنامه ها از نوع صوری و محتوایی بوده که مورد تأیید اساتید و خبرگان قرار گرفت. پایایی پرسشنامه مهارت اجتماعی ماتسون 0/859، پرسشنامه رفتار زیست محیطی امامقلی 0/899 و پرسشنامه صفات پنج گانه شخصیتی NEO خرده مقیاس مسئولیت پذیری 0/821 است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل عاملی تأییدی و نرم ا فزار PLS 3 استفاده شده است. مقایسه پیش آزمون و پس آزمون در گروه کنترل نشان داد که تغییر خاصی در داده ها به وجود نیامده است. با مقایسه پیش آزمون و پس آزمون در گروه آزمایش نیز تغییر هر بار عاملی مشخص گردید که هر سه متغیر در حالت پس آزمون بار عاملی بیش تری داشته اند. با توجه به نتایج تحلیل عاملی در مرحله پس آزمون بر روی گروه آزمایش، آموزش شهروندی بیش ترین تأثیر را بر روی مسئولیت پذیری داشته است.

گسترش میزان استفاده از اینترنت و بالتبع کاهش شکاف دیجیتالی بین کشورهای درحال توسعه و توسعه یافته، بررسی تأثیر این متغیر را بر روی مصرف انرژی و آلودگی هوا در کشورهای درحال توسعه مهم جلوه می دهد. در این راستا، هدف اصلی این مقاله بررسی تأثیر نفوذ اینترنت بر روی مصرف انرژی و انتشار گاز CO2 در ایران با استفاده از داده های سری زمانی 2016-1995 است. نتایج این تحقیق با استفاده از روش هم انباشتگی پنج مرحله ای یوهانسن (1992)، حاکی از تأثیر مثبت اینترنت بر مصرف انرژی سرانه در بلندمدت است. یک درصد افزایش در تعداد کاربران اینترنت (در هر 100 نفر)، در بلندمدت، 0/19 درصد سرانه مصرف انرژی را در ایران افزایش می دهد. بر این اساس، حرکت به سمت سیاست ها و برنامه هایی که از اینترنت برای کاهش مصرف انرژی در کشور بهره گیری شود، ضروری است. هم چنین، اثر بلندمدت اینترنت بر آلودگی هوا، مثبت؛ اما اندک می باشد. به گونه ای که یک درصد افزایش در تعداد کاربران اینترنت (در هر 100 نفر)، در بلندمدت، میزان انتشار گاز CO2 را در کشور حدود 0/06 درصد افزایش خواهد داد. بر این اساس می توان گفت که که افزایش میزان استفاده از اینترنت، تهدیدی جدی برای آلودگی هوا در ایران محسوب نمی شود.

ارزیابی زیستگاه یکی از ارکان مدیریت و حفاظت حیات وحش محسوب می گردد. در این پژوهش، ارزیابی زیستگاه پایکا (Ochotona rufescens) در حوضه آبخیز آدرشک با استفاده از مدل الگوریتم آنتروپی بیشینه (MaxEnt) انجام شد. مطابق اصول کارتوگرافی از نقشه ژئورفرنس توپوگرافی برای استخراج مرز منطقه، مدل رقومی ارتفاع (Dem) برای تهیه نقشه طبقه-بندی شده تغییرات ارتفاعی، شیب و دامنه جغرافیایی بهره گرفته شد. به منظور آماده سازی لایه های محیط زیستی برای ورود به مدل الگوریتم آنتروپی بیشینه از نرم افزار ArcGIS نسخه 10, 3 استفاده شد. نمونه برداری، با استفاده از روش ترانسکت خطی تصادفی و دوربین دوچشمی از طریق مشاهده مستقیم گونه و نمایه ها در بهار و تابستان سال 1398 انجام و تعداد 33 نقطه حضور پایکا توسط دستگاه موقعیت یاب جهانی ثبت شد. اعتبارسنجی مدل با استفاده از سطح زیر منحنی (AUC) و میزان سودمندی متغیرها با تحلیل آزمون جک نایف صورت گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که مطلوبیت زیستگاه پایکا در حوضه آبخیز آدرشک عمدتا در مناطق صخره ای و کوهستانی به هم پیوسته با پوشش علفی، بوته ای و درختچه، در ارتفاعات بالاتر از 2500 متر از سطح دریا و شیب های بیش تر از 50 درصد می باشد. اقلیم مناسب برای پایکا تیپ معتدل شناخته شد. مناطق مطلوب برای پایکا، 275 هکتار (17/46 درصد) از زیستگاه را تشکیل می دهند. هم چنین مشخص شد که در آدرشک، پایکاها بیش تر دامنه غربی را ترجیح می دهند.

جنبش بازاریابی سبز از دهه 1980 به شکلی گسترده مورد توجه شرکت ها و مشتریان قرار گرفته است. این شرکت ها با تولید و ارائه محصولات دوست دار محیط زیست به دنبال کسب مشروعیت اجتماعی هستند، در حالی که مشتریان به دنبال تاثیرگذاری در بینش جامعه به مسایل زیست محیطی هستند. پژوهش حاضر با هدف بررسی نگرش صادرکنندگان نسبت به بازاریابی سبز و تاثیر آن بر صادرات خاویار ایران صورت گرفته است. برای موفق شدن در عرصه رقابت بین المللی و تبدیل اقتصاد کشور به یک اقتصاد قدرتمند و با ثبات باید از تمام ظرفیت های موجود بهره جست. شرکت های صادر کننده خاویار از طریق برنامه ریزی بازاریابی سبز صادراتی شان می توانند به عملکرد بالایی در سطح بین الملل دست یابند. برای دستیابی به این مهم شرکت ها بایستی بتوانند علایق و نیازهای خاص هر بازار را شناسایی تا محصول خود را با تکیه بر این نیازها به بازارهای خارجی صادرات نمایند. از طرف دیگر این شرکت ها از طریق صادرات مستقیم و کوتاه نموندن طول زنجیره ارزش می توانند با ایجاد ارزش افزوده، سود ناخاص خود را افزایش دهند. قیمت کذاری نیز می تواند از طریق سیستم های رقابتی حاکم بر هر بازار صورت بگیرد، و به گونه ای باشد که بتواند در کنار ویژگی های محصول، مطلوبیت بالایی را برای خریداران به همراه داشته باشد. شرکت ها می توانند با انجام تبلیغات بازاریابی خارجی با تأکید بر ویژگی های فرهنگی، اجتماعی، غذایی، دارویی بر اثربخشی فرآیندهای بازاریابی خود را ارتقاء بخشند.

رشد سریع جمعیت، نیاز به تولیدات کشاورزی و مواد غذایی را افزایش داده و زمینه توسعه فعالیت های کشاورزی را فراهم کرده است. با توجه به محدود بودن زمین جهت کشت، نیاز روز افزون به مواد غذایی تنها با دستیابی به حداکثر بهره وری در واحد سطح و افزایش کیفیت محصول امکان پذیر خواهد بود. کاربرد کودهای شیمیایی و آفت کش ها و هم چنین آبیاری از جمله روش های مؤثر در جهت افزایش تولید و بهره وری محصولات کشاورزی هستند که در این میان، استفاده از کودهای شیمیایی همواره یکی از اولویت های بسیار مهم در بهبود فعالیت های کشاورزی تولیدکنندگان این محصولات بوده است. کشاورزان کاربرد این نهاده های شیمیایی را عامل افزایش عملکرد محصول، بهبود حاصلخیزی خاک و افزایش درآمد خود می دانند. مطالعات اخیر نشان داده اند که مصرف بیش از اندازه و بی موقع کودها اثرات نامطلوب متعددی بر محیط زیست و سلامت انسان دارد. از جمله این اثرات می توان به شستشو و جابه جایی ترکیبات لایه های مختلف خاک، آلودگی آب های زیرزمینی و سطحی، تجمع فلزات سنگین و نیترات، افزایش خوراک تالاب ها، آلودگی هوا و تجمع گازهای نیتروژن، سولفور و تولید گازهای گلخانه ای، گرم شدن زمین، از بین رفتن لایه ازن و اسیدی شدن باران و تجمع مواد شیمیایی در بافت های گیاهی، جانوری و انسانی اشاره کرد. هدف از این بررسی مشخص نمودن اثرات محیطی و زیستی ناشی از کاربرد نادرست کودهای شیمیایی و ارائه راهکار عملی در جهت کاهش مصرف و آلودگی های زیست محیطی است.

امروزه کاربری های نامناسب اراضی و بهره برداری بی رویه و غیر اصولی از منابع آب، خاک و پوشش گیاهی، عرصه های وسیعی از کشور را در معرض تخریب اراضی قرار داده است. لذا ساماندهی کاربری اراضی بر اساس توان اکولوژیکی آن، نقش به سزایی در مدیریت محیط و جلوگیری از تخریب آن در راستای توسعه پایدار دارد. در این پژوهش، آمایش سرزمین روستای مکیدی (با مساحت 2415هکتار) در جنوب منطقه حفاظت شده ارسباران به منظور تداوم استفاده بهینه از توان سرزمین در جهت بهبود شرایط زندگی و حفظ محیط زیست انجام گرفت. در گام نخست شناسایی منابع اکولوژیکی و اقتصادی و اجتماعی منجر به تهیه نقشه های منابع در مقیاس 1: 10000 گردید و با تجزیه و تحلیل و جمع بندی داده ها به شیوه سیستمی، نقشه واحدهای زیست محیطی با 1571اکوسیستم خرد حاصل گردید. از مقایسه ویژگی های این واحدها با مدل های اکولوژیکی، اولویت بندی و ساماندهی کاربری ها انجام گرفت و در نهایت نقشه آمایش سرزمین اراضی مکیدی با اهداف مدیریتی تهیه شد. وسعت اراضی واجد توان برای کاربری ها نشان می دهد که در منطقه مورد مطالعه 0/67 درصد زراعت آبی، 8/49 درصد به زراعت دیم، 26/89 درصد به مرتع داری، 13/64 درصد به جنگل داری حمایتی، 0/34 درصد به اکوتوریسم متمرکز و 49/15 درصد به حفاظت اختصاص یافته است.