مهارت آموزی
سال:1397 | دوره:7 | شماره:26 |تعداد مقالات:6

کیفیت آموزش واحد های صنعتی و بهبود و ارتقاء مهارت شاغلین آن به خودی خود ایجاد نمی شود و مستلزم برنامه ریزی علمی و عملی است و یکی از وجوه موردتوجه در طراحی و استقرار ساختار مناسب آن بایستی انتخاب افراد شایسته و باصلاحیت در حوزه ارزیابی توانمندی های منابع انسانی جهت پیشرفت مستمر در سطوح مختلف و کسب شایستگی احراز شغل و ممیزی کیفیت و آموزش مستمر آن ها باشد. پژوهش حاضر باهدف شناسایی صلاحیت حرفه ای شاغلین صنایع فولاد و ارایه چارچوب اولیه نظام صلاحیت حرفه ای در راستای تحقق اهداف استراتژیک شرکت ذوب آهن و مجتمع فولاد مبارکه ارتقاء مهارت شاغلین ارایه شده است که مجموعه ای از شایستگی های دانش، مهارت، اخلاق حرفه ای و توانایی جسمی را شامل می شود. روش تحقیق توصیفی-اکتشافی است و جامعه آماری شامل کلیه کارکنان صنایع فولاد هست. ابزار گردآوری اطلاعات مطالعات کتابخانه ای و بهره گیری از پرسشنامه محقق ساخته بود. پس از اجرای نظام مند این طرح در مقیاس صنعتی و تعریف مزد بر اساس آن، نظام طبقه بندی مشاغل با درجه اطمینان بالایی اجرا و باعث افزایش رضایت مندی نیروی کار گردید.

هدف از این پژوهش، ارزیابی اثربخشی آموزش های فنی وحرفه ای و بررسی نقش آن در بهبود وضعیت زندگی زندانیان و کاهش تکرار جرم بود. پژوهش ازلحاظ هدف، کاربردی؛ و ازلحاظ شیوه گردآوری داده ها، توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه ی زندانیان شرکت کننده در دوره های آموزش فنی وحرفه ای سال 1393 است که نمونه ای به حجم 246 نفر از آن ها به شیوه تصادفی ساده، انتخاب و موردمطالعه قرار گرفت. اثربخشی دوره های فنی وحرفه ای بر اساس الگوی کرک پاتریک در سه سطح واکنش، یادگیری و تغییر رفتار انجام گرفت. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه ارزشیابی کرک پاتریک (1966) و پرسشنامه محقق ساخنه برای ارزیابی وضعیت زندگی زندانیان و کاهش تکرار جرم بود. روایی پرسشنامه ها، با استناد به نظر متخصصان مورد تایید قرار گرفت و پایایی آن ها با استناد به ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب (90/. )، (80/. ) و (78/. ) محاسبه شد. جهت بررسی سوالات پژوهش از آزمون t تک نمونه ای و جهت بررسی فرضیات پژوهش از مدل معادلات ساختاری (SEM) استفاده شد. درمجموع نتایج نشان داد دوره های آموزش فنی وحرفه ای برگزارشده در زندان بر اساس سه سطح کرک پاتریک (واکنش، یادگیری، تغییر رفتار) در سطح مطلوبی قرار داشت و آموزش های فنی وحرفه ای نیز موجب بهبود وضعیت زندگی زندانیان شده و از تکرار جرم جلوگیری می کند. همچنین می توان با رفع نواقصی همچون کمبود وسایل و امکانات، عدم نیازسنجی، عدم توجه مسیولین، صدور به موقع گواهینامه به اثربخش تر کردن این دوره ها کمک کرد.

رضایت شغلی می تواند بر پدیده هایی چون بهره وری و اثر بخشی تاثیر بگذارد و می تواند از عوامل متعددی چون حقوق و مزایا، محیط کار و ارتقاء شغلی تاثیر بپذیرد. نوع تحقیق توصیفی و کاربردی و ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه است. روایی صوری پرسش نامه (بر اساس دیدگاه صاحب نظران) و پایایی(با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ) سنجیده شد. جامعه آماری تحقیق 145 نفر از مربیان را شامل و نمونه آماری 110 نفر تعیین گردید. بیشترین پاسخ دهندگان مدرک فوق دیپلم و بعد لیسانس و 70 درصد آنها بین 15-6 سال سابقه کار داشتند. بر اساس نتایج حاصله میزان رضایت از نشانگر های سنجش حقوق و مزایا و عوامل محیطی رتبه متوسط و میزان رضایت از روابط انسانی و عوامل روانی خوب ارزیابی گردید. تحلیل عاملی نیز 5 عامل با واریانس 99/60 معرفی نمود. بر اساس نتایج رگرسیون گام به گام 4 متغیر مستقل به مدل وارد شده اند که توانسته اند 3/81 درصد تغییرات را تبیین نمایند.

پژوهش حاضر از لحاظ نوع هدف، کاربردی و از نظر نوع روش، توصیفی پیمایشی بود. در این تحقیق از سه جامعه آماری استفاده شده است. جامعه آماری اول کلیه کارشناسان و مربیان اداره کل آموزش فنی و حرفه ای استان مازندران شامل 237 نفر(نمونه 150 نفر با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای)، جامعه آماری دوم کلیه معلولان آموزش پذیر استان مازندران که تعداد 42831 نفر (نمونه 384 نفر با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای) و حجم نمونه سوم 10 نفر به صورت هدفمند از کارشناسان اشتغال سازمان بهزیستی استان مازندران بود. در این پژوهش برای جمع آوری اطلاعات از روش های کتابخانه ای و پرسش نامه ای و مصاحبه استفاده شد. پرسش نامه ویژه مربیان سازمان فنی و حرفه ای (9 سوال) و پرسش نامه ویژه معلولین (26 سوال) و فرم مصاحبه از کارشناسان بخش اشتغال بهزیستی استان مازندران بوده است. روش های تجزیه و تحلیل داده ها بر اساس آمار توصیفی (شاخص های فراوانی و گرایش مرکزی) و استنباطی (آزمون t تک گروهی، آزمون دوجمله ای و آزمون فریدمن) صورت گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که وضعیت موجود مراکز آموزشی از نظر شاخص های مورد بررسی مناسب نیست. از نظر معلولان (ذهنی و جسمی و حرکتی)، در برنامه ریزی تعیین رشته های آموزشی باید به مواردی چون استفاده از فضای فیزیکی مناسب برای آموزش، نیازسنجی آموزش های مهارتی ویژه معلولین، مشاوره های شغلی برای معلولین توجه کرد. همچنین نتایج مصاحبه های شغلی نشان می دهد که برای معلولان کم بینا، کم شنوا و جسمی و حرکتی می توان نیازهای آموزشی مهارتی ویژه ای را تعیین کرد. با توجه به یافته های این پژوهش ایجاد و تجهیز مرکز آموزشی مهارتی ویژه معلولین را با همکاری بخش خصوصی پیش بینی می گردد.

مقاله حاضر ضمن بررسی مبانی نظری و مفاهیم صلاحیت به تاریخچه نظام صلاحیت حرفه ای در جهان، قلمرو و گونه شناسی انواع چارچوب صلاحیت به طور مفصل و جزیی پرداخته است. روش شناسی این تحقیق به صورت توصیفی-اکتشافی، بوده و از نوع تحقیقات کاربردی می باشد. داده ها و اطلاعات مورد نیاز به روش کتابخانه ای و مراجعه به اسناد و مدارک علمی و سازمانی مکتوب و اینترنتی جمع آوری و فراوری شده است. تحلیل های صورت گرفته با استعانت از تحلیل های ثانویه و بر اساس تجربه زیسته و بررسی داده ها و اطلاعات دسته بندی شده در دسترس در دو وضعیت موجود و مورد انتظار صورت گرفته است. نمونه آماری شامل 34 منابع معتبر علمی عمدتا خارجی و اسناد سازمانی بوده است که به هدفمند انتخاب شده اند. مشخص شد مناسبترین چارچوب صلاحیت حرفه ای دارای یک رویکرد جامع و برخاسته از چارچوبهای بخشی با توافق ذینفعان و شرکای اجتماعی مهارت آموزی است. همچنین استانداردهای آموزشی سازمان از نظر سطح مهارت دارای توزیع و پراکندگی متناسبی با ترکیب و بافت مشاغل کشور و در نتیجه چارچوب صلاحیت حرفه ای ملی نخواهد بود. همچنین ارایه آموزشهای دولتی و غیر دولتی سازمان در مقایسه با جمعیت فعال کشور تناسب سنی ندارد و متضمن یادگیری مادام العمر برای افراد جامعه نخواهد بود. لذا سازمان نیازمند غنی سازی و تقویت استانداردهای آموزشی و توجه بیشتر به آموزش شاغلین برای حضور پررنگ تر در چارچوب صلاحیت حرفه ای است و نیازمند استقرار ساز و کارهای معادلسازی گواهی نامه با مدارک رسمی و تجمیع و انتقال اعتبارات آموزشی می باشد.

آموزش و تربیت فنی، حرفه ای و مهارتی به آموزش و تربیت در قلمرو دنیای کار برای زمینه سازی، آمادگی، نگهداشت و ارتقای شغلی و حرفه ای اطلاق می شود. آموزش و تربیت فنی و حرفه ای واژه ای جامع است که دربرگیرنده ی مطالعه ی فن آوری ها و علوم وابسته، کسب نگرش ها و مهارت های عملی بوده و افزون بر آموزش عمومی، فهم و دانش مرتبط با حرفه ها را نیز در بخش های مختلف اقتصادی و اجتماعی شامل می گردد این واژه اعم از آموزش و تربیت فنی و حرفه ای رسمی، غیررسمی و سازمان نایافته است. دامنه ی آموزش های فنی و حرفه ای بسیار گسترده است چراکه روشی است برای آشنا ساختن و تمرین دادن افراد به منظور پرورش مهارت های فکری، عملی و اجتماعی. انجام هر کاری مستلزم مهارتی است که نخست باید آن را آموخت و سپس با تمرین و ممارست آن را ارتقا داد. مهارت، گوهر گران بهایی است که میزان کفایت افراد در کشورهای مختلف را از یکدیگر متمایز می سازد. میزان پیشرفت هر کشوری به اندازه ی مهارت هایی است که در نیروی انسانی آن کشور وجود دارد. اگرچه دارا بودن ذخایر طبیعی منبعی برای ثروتمند شدن کشورها است اما این شایستگی نیروهای انسانی است که آن ها را به پیشرفتی پایدار می رساند. . بنابراین گفتگو درباره «آموزش فنی و حرفه ای»، گفتگو درباره ی «همه ی» صلاحیت های انسانی است که به فایده ی اجتماعی منتهی می گردد. بررسی و مطالعه تطبیقی و مقایسه ای نظام آموزش و تربیت فنی، حرفه ای و مهارتی کشورها در آموزش رسمی بیانگر آن است که کشورهای جهان ضمن برخورداری از سیستم های آموزشی متفاوت، برای رسیدن به اهداف آموزش فنی و حرفه ای، سیستمی منسجم و کارآمد طراحی کرده و به منظور کارایی آن، شاخص هایی تعریف و به آن پایبند می گردند در تحلیل نتایج حاصله کشورها شاخص های مختلفی را مدنظر قرار داده که در تمام این شاخص ها، توجه به نوع آموزش بر اساس فرهنگ و نیازهای بازار کار آن کشور ازجمله ی مهم ترین شاخصه های این مبحث است. در این مقاله تلاش شده تا این شاخص های آموزشی در کشورهای مختلف در مقایسه با شاخص های ایران جهان موردبررسی قرارگرفته و نقاط ضعف و قوت نظام آموزش فنی و حرفه ای کشور پیش روی مخاطب قرار گیرد.