مجله تحقیقات پزشکی صارم (دانشنامه صارم در طب باروری)
سال:1399 | دوره:5 | شماره:2 |تعداد مقالات:7

تفسیر: در اواخر سال 2019، یک بیماری تنفسی ناشی از ویروس کرونا به عنوان علت چندین مورد از پنومونی در ووهان چین مشخص شد. "بیماری کروناویروس 2019" (COVID-19)، که توسط سازمان بهداشت جهانی (WHO) اعلام شده است، مسئول صدها هزار پرونده پزشکی در سراسر جهان است [1]. این بیماری هزینه های بسیار زیادی بر سیستم بهداشتی و درمانی کشورهای جهان گذاشته است. هر چند دانشمندان به طور روز افزونی درحال پایش این بیماری هستد اما نگاه به آمار روز شمار این بیماری در ایران نیز نشان می دهد علی رغم تمهیدات اندیشیده شده هنوز به مدیریت و کنترل این بیماری نرسیده است و آمار به طور روز افزون در حال افزایش است، اگر چه در بحث درمان و جلوگیری از این بیماری موفقیت های حاصل شده است. در مراحل اولیه این بیماری اکثر کشورها از قرنطینه استفاده کردند [2] و در ایران این قرنطینه نیز اجرا شد. هدف از این مطالعه نگاهی به آثار مرحله اول قرنطینه خانگی به مدت یک هفته طی پاندمی کووید 19 در تهران بود. 414 نفر (64 درصد زن و 36 درصد مرد) با میانگین سنی 52/9± 21/35 سال در این مطالعه شرکت کردند.

زمینه ها و اهداف: پاندمی بیماری کروناویروس 2019 (کووید-19) ناشی از سندرم حاد تنفسی حاد کرونا ویروس 2 (SARS-COV-2) ممکن است مردان را در معرض خطر ناباروری قرار دهد. تأثیر مستقیم این ویروس بر اندام های دستگاه تناسلی مرد باید ارزیابی شود. SARS-COV-2 از آنزیم تبدیل کننده ی آن‍ ژیوتنسین-2 (ACE2) به عنوان گیرنده برای ورود به سلول های انسان استفاده می کند. مشخص شده است که ACE2، آنژیوتنسین (1-7) و گیرنده اش MAS در ریه ها، همچنین در بیضه ها و خصوصا در سلول های لایدیگ و سرتولی وجود دارند. همچنین، حضور پروتئازهایی از قبیل TMPRSS2، TMPRSS11B، TMPRSS12 و furin قادرند تا آمیخته شدن ویروس را با سلول تقویت کنند. از آنجا که مکانیسم دقیق بروز بیماری توسط این ویروس کاملامشخص نشده و تاکنون هیچ داروی اختصاصی یا واکسنی برای آن طراحی نشده است، درحال حاضر مهمترین کار، قطع چرخه انتقال است. علائم کووید-19 (به عنوان مثال تب) با اثرات آندرولوژیکی شناخته شده وجود دارد که باید برجسته شود. نتیجه گیری: از آنجا که ممکن است SARS-COV-2پتانسیل آلوده شدن بیضه از طریق ACE2 را داشته باشد و بر سیستم تولید مثل مردان تأثیر منفی بگذارد، لازم است با توجه به یافته ها و با مطالعه ی هدفمند برای فراگیری از این بیماری شروع شود. هدف از این مطالعه، اثر بیماری کووید-19 بر پارامترهای مربوط به اسپرم و باروری مردان می باشد.

زمینه و هدف: واژینیسموس [1] اسپاسم غیرارادی عضلانی یک سوم خارجی واژن است، که منجر به غیرممکن شدن نفوذ به واژن گردیده و باعث پریشانی شخص می شود. واژینیسموس بر اساس درجه بندی لامونت [2] دارای 4 درجه می باشد که درجات 3 و 4 شدید هستند. هدف از این مطالعه تعیین اثربخشی تحریک الکتریکی عملکردی-بیوفیدبک [3] همراه با درمان شناختی-رفتاری [4] جنسی در درمان واژینیسموس درجه 3 و4 بر اساس مقیاس لامونت و موفقیت در بارداری افراد درمان شده بود. روش: 113 زن مبتلا به واژینیسموس درجه 3 و4 لامونت مراجعه کننده به کلینیک سرپایی اختلالات جنسی نجات و بیمارستان تخصصی صارم در این مطالعه شرکت کردند. بیمارانی که در این مطالعه وارد شده اند، مطابق معیارهای تشخیصی و آماری و پرسشنامه لامونت 2 دارای اختلالات جنسی واژینیسموس شدید اولیه بوده اند (درجه 3 و 4 بر اساس مقیاس لامونت). بیماران قبل و بعد از درمان، تحت معاینات زنان و مصاحبه بالینی مربوط به عملکرد جنسی قرار گرفتند. بعد از تشخیص واژینیسموس، زنان به مدت 4 هفته و هر هفته 2 نوبت، تحت بیوفیدبک و تحریک بازدارنده نوروماسکولار [5] و درمان شناختی-رفتاری جنسی قرار گرفتند. بعد از درمان نیز شدت بیماری افراد بر اساس مقیاس لامونت محاسبه شد و پیشرفت درمان در نظر گرفته شد. یافته ها: پس از 8 جلسه درمان، تفاوت معنی داری در بهبود درجه واژینیسموس به دست آمد و 77/9 درصد از افراد به گرید [6] صفر و 8 درصد از افراد به گرید یک مقیاس لامونت، تقلیل پیدا کرده بودند. 52/8 درصد از افرادی که قصد بارداری داشته اند نیز بعد از دو ماه، باردار شده بودند. نتیجه گیری: بیوفیدبک و تحریک بازدارنده ماسکولار به همراه درمان شناختی-رفتاری درمانی مؤثر و کوتاه مدت برای بیماران مبتلا به واژینیسموس محسوب می گردد.

اهداف: عامل تخمدانی یکی از شایع ترین علل ناباروری در زوج ها بوده و روش های درمانی مختلفی برای درمان آن اتخاذ گردیده اند. داروی کلومیفن در این افراد یکی از روش های سالم، کم هزینه و با پاسخ دهی موثر می باشد. این دارو با یا بدون گنادوتروپین ها و روش IUI (Intra Uterine In-semination) در زوجین نابارور ( Infertile ) و کم بارور (Subfertile) همراه با فاکتور تخمدانی و سلامت در محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-تخمدان استفاده می شود. هدف از انجام این مطالعه، بررسی میزان موفقیت این دارو در خانم های نابارور با عامل تخمدانی است که منجر به نتیجه مثبت گردد. نتیجه مثبت شامل بارداری ها با تایید تست β hCG، انجام سونوگرافی واژینال و دیدن ساک حاملگی داخل حفره رحم است. بنابراین، نتایج این تحقیق می تواند در تصمیم گیری پزشک برای ادامه درمان موثر و مفید واقع شود. روش ها: این بررسی به صورت یک مطالعه ی مقطعی گذشته نگر است که نتایج حاصل از درمان با کلومیفن با یا بدون IUI در تعداد 785 بیمار مراجعه کننده به کلینیک IVF بیمارستان فوق تخصصی صارم با فاکتور تخمدانی در طی سال های 1394 تا 1396 بررسی شد. سطوح هورمون هایی از قبیل: هورمون محرک تیروئید (TSH)، هورمون محرک فولیکول (FSH)، هورمون لوتئیزکننده (LH)، استرادیول (E2)، پرولاکتین (PRL) و هورمون آنتی مولارین (AMH) در روز سوم سیکل قاعدگی مورد سنجش قرار گرفت و سپس داروی کلومیفن تجویز شد. در تمامی بیماران، آزمایش اسپرموگرام در دو نوبت انجام شد که بعد از فرآیند اسپرم سازی (Capacitation) نتیجه بررسی نرمال بود. یافته ها: نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که بین نوع قاعدگی و پروتکل درمان مورد استفاده برای بیماران مورد مطالعه هیچ رابطه معنی داری از نظر آماری وجود نداشت (109/0=P). همچنین، بین وجود آکنه و هیرسوتیسم در بیماران و نوع پروتکل درمانی رابطه معنی داری مشاهده نشد (به ترتیب: 281/0=P، 232/0=P). در این مطالعه، هیچ ارتباط معنی داری از نظر آماری بین نوع درمان کلومیفن یا کلومیفن همراه با IUI و سطح هورمون-های LH (783/0=P)، FSH (516/0=P)، AMH (679/0=P) و PRL (345/0=P) و همچنین بین متغیر شاخص توده ی بدنی (BMI) با نوع درمان بیمار رابطه معنی داری دیده نشد (584/0=P). درمان با کلومیفن به تنهایی نتیجه معنی داری را در موفقیت نتایج حاملگی به همراه نداشت، اما در پروتکل درمان با کلومیفن و IUI، تعداد 127 مورد حاملگی مثبت وجود داشت که 3 درصد آن ها خارج رحمی (Ectopic pregnancy) و 5 درصد آن-ها منجر به سقط شد. در نهایت، 124 مورد منجر به تولد نوزاد زنده گردید که بر اساس نتایج حاصل از آنالیز آماری این رابطه معنی دار بود (036/0=P). نتیجه گیری: کلومیفن به عنوان یک داروی کم عارضه، کم هزینه و در دسترس می تواند به عنوان یک گزینه مناسب در درمان بیماران نابارور با عامل تخمدانی در ترکیب با روش درمانی IUI به کار گرفته شود.

مقدمه: آندومتریوز یک بیماری شایع است که تشخیص و درمان آن یکی از معضلات متخصصین بیماری های زنان می باشد. این بیماری وابسته به هورمون استروژن بوده و در سنین باروری دیده می شود. وجود آندومتریوز در تخمدان گاهی خود را به صورت کیست هایی به نام اندومتریوما (Endometrioma) نشان می دهد، که باعث بروز درد ناتوان کننده ای می شود که نیاز به عمل جراحی و خروج کیست پیدا می کند. کیست درموئید (Dermoid Cyst) شایع ترین تومور خوش خیم تخمدان است، که در 10 درصد موارد دو طرفه بوده و گاهی به علت بزرگی و یا درد حاد ناشی از پیچ خوردگی می تواند بیمار را کاندید عمل جراحی نماید. وجود همزمان این دو بیماری در یک تخمدان نادر بوده و به صورت معدود گزارش شده است. این مطالعه، به معرفی یک مورد، وجود همزمان کیست درموئید و اندومتریوما در یک تخمدان می پردازد. معرفی مورد: بیمار خانمی 30 ساله و باکره بود که به علت درد شکم و لگن چندین ماهه و با تشخیص اندومتریومای دو طرفه تخمدانی (بر اساس سونوگرافی و MRI)، تحت عمل جراحی لاپاراسکوپی در بیمارستان فوق تخصصی صارم قرار گرفت. در طی عمل، علاوه بر آندومتریوما، کیست درموئید نیز در یک تخمدان وجود داشت که خارج شد. این درحالی بود که در تصویر برداری بیمار (سونوگرافی و MRI) اشاره ای به وجود کیست درموئید نشده بود. در نهایت بیمار با حال عمومی خوب و بدون عارضه خاصی مرخص گردید. نتیجه گیری: در طی هر جراحی باید امکان وجود یک پاتولوژی دیگر به طور همزمان با پاتولوژی که سبب جراحی شده است مد نظر باشد و هر کدام از بیماری ها باید به بهترین نحو که مناسب آن است، درمان شوند.

زمینه و اهداف: سندرم تحریک بیش از حد تخمدان [1] یک عارضه بالقوه تهدید کننده زندگی، شامل تجمع مایع در ریه [2]، نارسایی حاد کلیه و ترومبوآمبولی[3]، متعاقب تحریک کنترل شده تخمدان، در طی روش های کمک باروری [4] است. تعدادی از مطالعات بالینی در مورد استفاده از افزایش دهنده های پلاسما [5] مانند آلبومین، نشاسته هیدروکسی اتیل [6]، مانیتول، پلی ژلین [7] و دکستران به عنوان یک مداخله احتمالی برای پیشگیری از سندرم تحریک بیش از حد تخمدان نام برده اند. هدف از این مطالعه، مقایسه اثربخشی و مقرون به صرفه بودن مانیتول به جای آلبومین، در مدیریت نوع شدید سندرم بیش تحریکی تخمدان می باشد. مواد و روش ها: در این مطالعه کارآزمایی بالینی تصادفی [8]، تعداد 47 بیمار مبتلا به نوع شدید سندرم بیش تحریکی تخمدان به صورت تصادفی در دو گروه درمانی مجزا تقسیم [9] شدند. تعداد 26 نفر از آنها تحت درمان با آلبومین (100 گرم روزانه، تزریق وریدی) و تعداد 21 نفر با دریافت مانیتول (100 گرم انفوزیون وریدی طی 4 ساعت، دوبار در روز) قرار گرفتند. بیماران طی مدت درمان، تحت مراقبت قرار داشتند و میزان اثربخشی (شامل علایم حیاتی، اندازه دور شکم، وزن، میزان دریافت و دفع مایعات و پارامترهای بیوشیمایی خون)، عوارض جانبی و در نهایت هزینه های درمان، در دو گروه مقایسه و مورد تجزیه و تحلیل آماری واقع گردید. یافته ها: اثربخشی درمان ها، با بررسی نتایج میزان دریافت مایعات و دفع روزانه ادرار، آنالیزهای بیوشیمی سرم، وزن و اندازه دور شکم در هر دو گروه ارزیابی شد. از نظر سن بیمار و علائم و نشانه های بالینی و آزمایشگاهی از قبیل هماتوکریت، کراتینین، سدیم، الیگوری [10]، وزن و اندازه شکم بین دو گروه، تفاوت معنی داری وجود نداشت. از لحاظ بالینی، بهبود قابل توجه در بیمارانی که از مانیتول استفاده کردند، مشاهده شد و در هیچ یک از بیماران عوارض جانبی مانند سندرم دیسترس تنفسی، نارسایی کلیه یا ترومبوآمبولی گزارش نگردید. در گروه آلبومین، 26. 9 درصد بیماران به سندرم دیسترس تنفسی حاد [11] مبتلا شدند. نتیجه دیگر این مطالعه، تفاوت اقتصادی قابل توجه بین دو نوع مدیریت نوع شدید سندرم بیش تحریکی تخمدان بود. درمان با مانیتول در مقایسه با درمان با آلبومین به وضوح مقرون به صرفه تر بود. نتیجه گیری: استفاده از مانیتول با توجه به اثر محافظتی در برابر بروز سندرم دیسترس تنفسی حاد، قابل مقایسه و برتر از آلبومین، برای درمان سندرم بیش تحریکی تخمدان شدید است. بر اساس این مطالعه، مقرون به صرفه بودن، مانیتول را به یک داروی ایده آل برای درمان سندرم بیش تحریکی تخمدان تبدیل می کند. این مطالعه نشان می دهد که مانیتول می تواند خط اول درمان برای مدیریت سندرم بیش تحریکی تخمدان باشد، بنابراین افزودن مانیتول به عنوان یک درمان برای سندرم بیش تحریکی تخمدان، در فارماکوپه دارویی [12] پیشنهاد می شود.

مقدمه: حاملگی خارج از رحم و پیچ خوردگی تخمدان هر دو از اورژانس های ژنیکولوژی می باشند. اساس تشخیص بیماری تورشن تخمدان، علائم بالینی بوده و سونوگرافی فقط در 50 الی 75 درصد موارد کمک کننده است. موارد تورشن تخمدان در طی بارداری و به علت کیست های لوتئال بارداری، 30-25 درصد می باشد. وجود این کیست ها در طی بارداری خارج رحمی می تواند سبب تورشن گردد و وجود همزمان حاملگی خارج رحمی و تورشن، تشخیص را با مشکل روبه رو می کند. معرفی مورد: مورد گزارش شده، خانم 32 ساله است که به علت درد حاد شکمی به بیمارستان صارم تهران مراجعه نمود و به علت تست بارداری مثبت با شک به حاملگی خارج رحمی بستری شد. بیمار ساعاتی پس از پذیرش، دچار تهوع و استفراغ شدید و تشدید درد متناوب شکمی شده و با تشخیص تورشن تخمدان تحت عمل جراحی لاپاراسکوپی اورژانس قرار گرفت. در طی بررسی لاپارسکوپی، علاوه بر تورشن تخمدان چپ، حاملگی خارج رحمی در لوله رحمی راست نیز دیده شد که بیمار تحت درمان های لازم قرار گرفت. بحث و نتیجه گیری: در طب، تشخیص بیماری ها بر اساس علائم و نشانه های بالینی بیمار می باشد و روش های پاراکلینیک صرفاً می توانند کمک کننده باشند. همچنین، پزشک معالج و به خصوص جراح باید متوجه وجود پاتولوژی های همزمان در بیمار باشد تا بتواند او را تماماً تحت درمان قرار دهد. وقوع همزمان حاملگی خارج از رحم و پیچ خوردگی تخمدان نادر است، اما احتمال وقوع وجود دارد. بنابراین، تشخیص زودرس برای حفظ باروری آینده و تخمدان اهمیت دارد که با اقدام مناسب درمانی می توان از عوارض ناخواسته در این بیماران پیشگیری کرد.