مجله پرستاری و مامایی
سال:1400 | دوره:19 | شماره:2 (پی در پی 139) |تعداد مقالات:8

پیش زمینه و هدف: همودیالیز رایج ترین روش درمان بیماران مبتلا به نارسایی مزمن کلیه است و یکی از مشکلاتی که در این بیماران گزارش شده عدم تبعیت آن ها از رژیم غذایی و محدودیت مایعات هست. هدف از مطالعه حاضر تعیین تاثیر آموزش به شیوه بازخورد محور (Teach-Back) بر تبعیت از رژیم غذایی و محدودیت مایعات بیماران تحت همودیالیز است. مواد و روش کار: در این مطالعه 60 نفر از بیماران تحت درمان با همودیالیز مراجعه کننده به بیمارستان های آموزشی ارومیه در سال 1399 به صورت تصادفی در دو گروه کنترل و مداخله تخصیص داده شدند. در گروه مداخله علاوه بر آموزش های روتین، آموزش به روش بازخورد محور در دو حیطه رعایت رژیم غذایی و محدودیت مایعات در طی 3 جلسه به مدت 45 الی 60 دقیقه به بیمار داده شد. گروه کنترل تنها آموزش های رایج در بخش را دریافت کردند. گردآوری داده ها با استفاده از پرسشنامه دموگرافیک و تبعیت از درمان بیماران مرحله انتهایی نارسایی کلیه (ESRD-AQ) زیر مقیاس رعایت رژیم غذایی و محدودیت مایعات در سه مرحله پیش آزمون، پس آزمون (7 روز بعد از مداخله) و پیگیری (30 روز بعد از مداخله) انجام شد. داده ها پس از جمع آوری با استفاده از نرم افزار spss نسخه 26، آزمون ها آماری کای اسکویر، تی مستقل، تحلیل واریانس مکرر سنجش و مقایسه شد. یافته ها: در روند میانگین نمره رعایت محدودیت مایعات تفاوت معنی داری بین دو گروه مداخله و کنترل وجود داشت (001/0> P). بدین معنی که در ابتدا میانگین هر دو گروه تقریبا یکسان بودند. در گروه کنترل در طی زمان های بعدی تقریبا میانگین ها شبیه به هم بودند و تغییر معناداری با یکدیگر نداشتند ولی در گروه مداخله در زمان های بعدی نمره میانگین رعایت محدودیت مایعات افزایش داشته است و همچنین میانگین نمرات تبعیت از محدودیت مایعات گروه مداخله در هر دو مرحله پس آزمون و پیگیری به طور معناداری بالاتر از گروه کنترل بود (001/0p=). در روند میانگین نمره تبعیت از رژیم غذایی تفاوت معنی داری بین دو گروه مداخله و کنترل وجود نداشت (001/0< P). بحث و نتیجه گیری: مطالعه حاضر نشان داد که آموزش بازخورد محور بر تبعیت از محدودیت مایعات بیماران تحت همودیالیز کارایی چشمگیری دارد اما بر تبعیت از رژیم غذایی این بیماران تاثیری ندارد. پیشنهاد می شود پرستاران شاغل در بخش های همودیالیز با افزایش تعداد جلسات آموزش بازخورد محور درک بیماران از بیماری خودشان را افزایش دهند و درنتیجه می توانند نقش مهمی در خود مراقبتی بیماران تحت همودیالیز و تبعیت آنان از رژیم غذایی و محدودیت مایعات ایفا نمایند.

پیش زمینه و هدف: امروزه چاقی و اضافه وزن به دلیل سبک های غذایی اشتباه و سبک زندگی نامناسب یکی از مشکلات و چالش های جدید تهدیدکننده سلامت نوجوانان محسوب شود. مطالعه حاضر باهدف بررسی نقش شاخص توده بدنی در سلامت روان دانش آموزان دبیرستان های دخترانه تهران در سال 97 انجام شد. مواد و روش کار: این مطالعه توصیفی می باشد که در سال 1397 انجام شد. تعداد 270 نفر از دانش آموزان شهر تهران که دارای معیارهای ورود به مطالعه بودند، به صورت تصادفی انتخاب شدند. اطلاعات موردنیاز با استفاده از پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک و سنجش سلامت روانی جمع آوری شد. تجزیه وتحلیل داده ها با بهره گیری از SPSS نسخه 24 و با استفاده از آمار توصیفی و تحلیلی (آزمون ANOVA) صورت گرفت. یافته ها: بر اساس یافته ها بیشترین درصد نوجوانان (60 درصد) دارای وزن عادی و کمترین درصد آن ها (3/3 درصد) چاق بوده اند. علاوه بر این، اکثر نوجوانان دارای مشکلات خفیف در اکثر معیارهای سنجش آسیب شناسی روانی را دارا بوده اند. بیشترین درصد نوجوانان (7/46) دارای مشکلات خفیف و کمترین درصد آن ها (7/6) بدون مشکل، در حیطه ترس مرضی بوده اند. درنهایت بررسی ها نشان داد ارتباط معنی داری بین شاخص توده بدنی و اختلال ترس مرضی در نوجوانان وجود دارد (01/0= p). نتیجه گیری: چاقی باعث ایجاد اثرات متعددی بر سلامت روان نوجوانان ازجمله شکایات جسمانی، افسردگی، اضطراب و ترس مرضی دارد. انجام اقدامات و برنامه ریزی های اصولی جهت اصلاح سبک زندگی و الگوهای تغذیه ای و همچنین ارتقا سلامت روان دانش آموزان ضروری می باشد.

پیش زمینه و هدف: ماهیت پیش رونده دیابت و عوارض مزمن آن شرایط بغرنجی را فراهم آورده که مقابله با آن، تمرکز و توجه ویژه ای را بر مداخلات تغییر رفتار سلامتی من جمله خود مدیریتی می طلبد و دستیابی به آن مستلزم به کارگیری ابزارهای معتبر در این زمینه می باشد. مطالعه حاضر باهدف تعیین ویژگی های روان سنجی فرم اصلاح شده پرسشنامه خود مدیریتی دیابت انجام شد. روش کار: مطالعه حاضر یک پژوهش روش شناختی بود که در آن 180 بیمار مبتلا به دیابت از انجمن دیابت و دو مرکز آموزشی درمانی شهر ارومیه با روش نمونه گیری در دسترس، وارد مطالعه گردیدند. در ابتدا نسخه اصلی پرسشنامه خودمدیریتی دیابت با استفاده از روش استاندارد Backward-Forward به فارسی ترجمه گردید. روایی ابزار از طریق بررسی روایی صوری، محتوایی و انجام تحلیل عامل تاییدی بررسی شد. پایایی پرسشنامه با روش همسانی درونی (آلفای کرونباخ) ارزیابی شد. در مطالعه حاضر نرم افزارهای SPSS نسخه 16 و LISREL نسخه 8. 8 به کار گرفته شدند. یافته ها: طبق نتایج تحلیل عاملی تاییدی، مقادیر بار عاملی گویه ها همگی معنادار بوده و چهاربعدی که در ابزار اصلی معرفی شده بود با مقادیر قابل قبول تایید گردید. پایایی ابزار به روش همسانی درونی (آلفای کرونباخ) برای کل ابزار 88/0 و برای ابعاد ابزار بین 85/0-66/0 به دست آمد. بحث و نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که نسخه تعدیل شده فارسی پرسشنامه خود مدیریتی دیابت با 27 عیارت معتبر و پایا می باشد و می تواند جهت سنجش خود مدیریتی در بیماران مبتلا به دیابت مورداستفاده قرار گیرد.

پیش زمینه و هدف: استفاده از متدهای کیفی در حیطه های مختلف ازجمله مطالعات سلامت رو به گسترش است. یکی از چالش هایی که محققین در مطالعات هرمنوتیک با آن مواجه می شوند، استحکام داده ها می باشد. ازآنجایی که این مطالعات در روند پژوهش، قایل به یافتن واقعیت ثابت خارجی نیستند، کاربرد معیارهای سنتی برای سنجش میزان انطباق نتایج آنان با واقعیت، چالش برانگیز توصیف گردیده است. هدف از این مطالعه، بررسی چالش های استفاده ازاین گونه معیارها و نیز معرفی راهکارهای اختصاصی منطبق بر متد هرمنوتیک می باشد. مواد و روش ها: در این مطالعه منابع انگلیسی با استفاده از کلیدواژه های مرتبط، از طریق جستجو در پایگاه های گوگل اسکالر، پاب مد و آی اس آی در خردادماه 1399 استخراج شدند. با مطالعه چکیده و تمام متن، 13 مقاله که مستقیما به موضوع مطالعه ارتباط داشتند انتخاب گردیدند و 12 مقاله دیگر نیز با استفاده از تجربیات محققین و استنادهای مرتبط با مقالات فوق در تحلیل داده ها بکار گرفته شدند. محتوای این منابع با رویکرد مرور انتقادی مورد تحلیل و مقایسه قرار گرفت. یافته ها: تحلیل داده ها نمایانگر اختلاف در روش های پیشنهادی برای استحکام داده ها در تحقیقات هرمنوتیک می باشد. اگرچه برخی از محققین استفاده از چهار معیار عمومی "اعتبار پذیری، انتقال پذیری، قابلیت اطمینان و تاییدپذیری" را برای استفاده در این حیطه، با ارایه مفاهیم جدید امکان پذیر می دانند، تفاوت در دیدگاه های تیوریک و روش شناسی منجر به ارایه و به کارگیری مولفه های جدیدتر مثل "تلفیق متعادل، آشکار بودن، صراحت، طنین و شکوفایی" برای بیان استحکام داده ها در مطالعات هرمنوتیک شده است. بحث و نتیجه گیری: با یک معیار واحد نمی توان تمامی انواع مطالعات کیفی را ازلحاظ استحکام داده ها ارزیابی نمود و به کارگیری معیارهای عمومی برای بررسی استحکام داده ها در مطالعات هرمنوتیک نیز مشکل ساز گزارش گردیده است. نتایج این مطالعه می تواند به محققین پژوهش های کیفی خصوصا هرمنوتیک کمک نمایند تا برای مفاهیم مرتبط به استحکام داده ها از شاخص های متناسب با روش تحقیق خود استفاده کنند. به نظر می رسد استفاده از معیارهای اختصاصی منطبق بر چارچوب فلسفی و روش شناسی هرمنوتیک مثل مفاهیم ارایه شده توسط دویت و پلگ، هرچند نیاز به گسترش و مطالعه بیشتر دارند ولی برای این منظور مناسب تر از معیارهای عمومی باشند.

پیش زمینه و هدف: شرایط خاص دوران بازنشستگی موجب می شود که افراد بازنشسته تحت تاثیر ویژگی های فردی و اجتماعی آن را به عنوان یک حادثه پرتنش زندگی تجربه نمایند. یکی از چالش های مهم در دوره ی بازنشستگی بحث کیفیت زندگی می باشد. لذا هدف از مقاله حاضر تعیین مولفه های پیش بینی کننده کیفیت زندگی در بین بازنشستگان مرد شهر ارومیه بود. مواد و روش کار: در این مطالعه توصیفی-تحلیلی، 140 مرد بازنشسته ساکن ارومیه به روش نمونه گیری چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزار مورداستفاده در مطالعه حاضر پرسشنامه کیفیت زندگی لیپاد بود. داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS v. 21 و آزمون های آماری توصیفی و تحلیلی (میانگین و انحراف معیار، فراوانی و درصد، ضرایب همبستگی پیرسون، آنالیز واریانس یک طرفه و رگرسیون خطی چندگانه) در سطح معنی داری (05/0 (p≤ مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته ها: بر اساس نتایج این مطالعه، میانگین و انحراف معیار کل کیفیت زندگی (27/10 ± 21/71) بود. همچنین مدل رگرسیون خطی چندگانه پس رو نشان داد که متغیرهای رضایت از زندگی، وضعیت تاهل، طول بازنشستگی و اختلال خواب 8/28٪ از واریانس کیفیت زندگی را پیش بینی کرده اند. علاوه بر این متغیرهای سن، مدت ازدواج، تعداد فرزند و سطح تحصیلات از مدل رگرسیون حذف شده اند. بحث و نتیجه گیری: با توجه به نتایج مطالعه حاضر و سایر مطالعات مشابه، می توان اظهار داشت که مولفه های منفی در کاهش کیفیت زندگی بازنشستگان باید به دقت شناسایی شوند و سپس سیاست گذاران برای بهبود کیفیت زندگی سالمندان بازنشسته برنامه های مناسب تدوین نمایند. شود.

پیش زمینه و هدف: ارزشیابی مداوم جهت بررسی میزان تحقق اهداف و تعیین کیفیت برنامه های آموزشی لازم و ضروری است. بر این اساس مطالعه حاضر با هدف طراحی، پایاسازی و اعتباریابی ابزار ارزشیابی دوره دکتری تخصصی آموزش پزشکی براساس الگوی CIPP انجام شد. مواد و روش کار: این مطالعه توصیفی در سال 1398 در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان انجام شد. جهت طراحی پرسشنامه، مقالات داخلی انجام گرفته در حوزه ارزشیابی برنامه آموزشی، آخرین نسخه چک لیست مدل CIPP و مشخصات کلی برنامه دوره دکتری تخصصی آموزش پزشکی مصوب وزارت بهداشت و درمان مورد استفاده قرار گرفت. پس از تعیین شاخص های هر حیطه و طراحی پرسشنامه، با انتخاب 10 نمونه به روش تصادفی طبقه ای از سه گروه اعضای هیات علمی، دانشجویان و دانش آموختگان و 5 نفر از مدیران گروه آموزش پزشکی، روایی صوری و محتوایی با روش لاوشی و شاخص روایی محتوایی براساس روش والتز و باسل بررسی شد. نهایتا پایایی پرسشنامه با اجرا بر روی 30 نفر از گروه های هدف در دانشگاه های علوم پزشکی شیراز، تهران و ایران براساس ضریب آلفای کرونباخ برآورد شد. یافته ها: . براساس شاخص ها تعداد 71 سوال برای مدیران گروه، 88 سوال برای اعضای هیات علمی، 42 سوال برای دانشجویان و 40 سوال برای دانش آموختگان به دست آمد. مقدار CVR برای سه گروه اعضای هیات علمی، دانشجویان، دانش آموختگان 98/0 و برای مدیر گروه 99/0 بود. مقدار CVI در حیطه سادگی، وضوح و مرتبط بودن برای مدیران گروه به ترتیب (98/0، 99/0 و 98/0) اعضای هیات علمی (98/0، 98/0 و 97/0)، دانشجویان (97/0، 98/0، 98/0) و دانش آموختگان (83/0، 97/0، 98/0) به دست آمد. جهت بررسی همسانی درونی پرسشنامه، ضریب آلفای کرونباخ مورد استفاده قرار گرقت که مقادیر 97/0، 95/0، 83/0 و 81/0 به ترتیب برای پرسشنامه مدیران گروه، اعضای هیات علمی و دانش آموختگان به دست آمد. بحث و نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش حاضر می توان گفت که ابزار طراحی شده برای ارزشیابی دوره دکتری تخصصی آموزش پزشکی از روایی و پایایی لازم برخوردار بود و می توان از آن برای ارزشیابی و شناسایی نقاط قوت و ضعف این دوره در دانشگاه های علوم پزشکی تهران، شهیدبهشتی، شیراز و ایران نیز بهره گرفت.

پیش زمینه و هدف: پرستاران به سبب ماهیت شغلی خود در معرض استرس های زیادی با منابع مختلف قرار دارند که شناسایی آن در شرایط مختلف بسیار مهم است. ازاین رو مطالعه حاضر باهدف بررسی عوامل مرتبط با استرس شغلی در شیفت های مختلف کاری پرستاران شاغل در بیمارستان های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شاهرود انجام شد. مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی-تحلیلی 139 پرستار از بیمارستان های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شاهرود به روش نمونه گیری طبقه ای وارد مطالعه شدند. جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه های مشخصات جمعیت شناختی و استرس شغلی تافت گری و اندرسون استفاده شد. داده ها با نرم افزار SPSS و با استفاده از آزمون های آماری T-Test و ANOVA تجزیه وتحلیل شد. یافته ها: میانگین و انحراف معیار نمره استرس شغلی پرستاران 87/19± 28/85 و در سطح متوسط گزارش شد. به طورکلی بیشترین حیطه استرس زا مربوط به حیطه "تعارض با پزشکان" بود. بالاترین سطح استرس شغلی در شیفت غالب صبح مشاهده شد و ارتباط معنی داری با حیطه"درد و رنج بیمار" داشت (04/0=P). در سایر شیفت ها بیشترین حیطه استرس زا "حیطه تعارض با پزشکان" بود. بین مشخصات جمعیت شناسی و میانگین نمره استرس شغلی پرستاران، ارتباط آماری معنی داری مشاهده نشد (05/0

پیش زمینه و هدف: مدیریت شرایط، بهبود پیامدهای اقدامات بهداشتی، جلوگیری از ناتوانی بیشتر و کاهش هزینه مراقبت های بهداشتی برای مبتلایان به بیماری های مزمن امری اساسی است. تبعیت از درمان، یکی از مولفه های کلیدی در مدیریت بیماری های مزمن است. هدف پژوهش حاضر بررسی الگوی ساختاری خودکارآمدی مقابله با سرطان با واسطه حمایت اجتماعی بر تبعیت از درمان در زنان مبتلا به سرطان پستان در استان لرستان بود. مواد و روش کار: روش پژوهش حاضر توصیفی و طرح پژوهش، همبستگی از نوع الگویابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری شامل کلیه بیماران زن مبتلا به سرطان پستان در استان لرستان بود که برای پیگیری درمان به بیمارستان شهید رحیمی شهر خرم آباد مراجعه کرده بودند و 300 نفر از آن ها با استفاده از روش نمونه گیری دردسترس انتخاب شدند. سپس، پرسشنامه های خودکارآمدی استفاده مناسب از دارو، مقیاس رفتار سرطان و پرسشنامه پیامدهای درمانی حمایت اجتماعی را تکمیل کردند. داده های پژوهش با استفاده از نرم افزار آمار AMOS مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته ها: بین خودکارآمدی مقابله با سرطان و حمایت اجتماعی با تبعیت از درمان رابطه معنی داری مشاهده شد. نتایج الگویابی معادلات ساختاری نشان دهنده برازش مطلوب مدل با داده های تجربی بود و فرضیه کلی تحقیق تایید گردید. خودکارآمدی مقابله با سرطان اثر مستقیم معناداری بر تبعیت از درمان دارد. همچنین خودکارآمدی مقابله با سرطان به واسطه ی حمایت اجتماعی اثر غیرمستقیم و معناداری بر تبعیت از درمان نشان داد. نتیجه گیری: این پژوهش بیانگر نقش موثر حمایت اجتماعی در برآیند تدابیر اجتماعی و فردی برای افزایش تبعیت از درمان در مبتلایان به سرطان پستان بود.