مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان
سال:1399 | دوره:25 | شماره:5 (مسلسل 109) |تعداد مقالات:12

زمینه و هدف: اختلالات خلقی مانند اضطراب و افسردگی از شایع ترین اختلالات روانپزشکی در سراسر جهان هستند. درمان های دارویی موجود اثرات ناخواسته مختلفی بر سیستم مرکزی اعصاب دارند. دارچین یک افزودنی غذایی است و مطالعات نشان داده که دارای اثرات آنتی اکسیدانی، ضد التهابی، ضد دردی و محافظت کنندگی عصبی است. همچنین در طب سنتی به آرام بخشی دارچین در برابر اضطراب و وسواس اشاره شده است. بنابراین در این مطالعه اثر دارچین بر خلق در موش مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی، 144 سر موش سوری در گروه های هشت تایی و محدوده وزنی 4± 32 گرم در دو پروتکل خلقی اضطراب (پنج گروه شامل: کنترل، دیازپام mg/kg 2 و سه گروه عصاره هیدروالکلی دارچین mg/kg 100، 200، 400 در هر یک از آزمون های ماز بعلاوه و تعارض وگل) و افسردگی (چهار گروه شامل: کنترل و سه گروه عصاره هیدروالکلی دارچین mg/kg 400، 200، 100 در هر یک از آزمون های شنای اجباری و آویزان سازی از دم) تقسیم شدند. داده ها با استفاده از آزمون One-way ANOVA و آزمون تعقیبی توکی تحلیل و P<0. 05 معنی دار در نظر گرفته شد. یافته ها: در پروتکل اضطراب، نتایج آزمون ماز بعلاوه نشان داد عصاره هیدروالکلی دارچین در دوزهای mg/kg 400 و200 بصورت معنی دار (P<0. 01, P<0. 001) باعث کاهش اضطراب می شود. در پروتکل بررسی افسردگی، نتایج آزمون شنای اجباری و آزمون آویزان سازی از دم نشان داد که عصاره هیدروالکلی دارچین در دوز mg/kg 400 بصورت معنی داری (P<0. 05) نسبت به گروه کنترل باعث افزایش زمان شنا کردن و تحرک می شود. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که عصاره هیدروالکلی دارچین باعث کاهش اضطراب، افزایش تحرک و نهایتا خلق در موش ها شد.

زمینه و هدف: استاتین ها از جمله داروهای پرمصرف در بیماران دیابتی می باشند. این مطالعه جهت بررسی پیامدهای تجویز آتوروستاتین در روند آسیب ایسکمی رپرفیوژن کلیه در موش های صحرایی دیابتی طراحی گردید. روش بررسی: در این مطالعه تجربی موشهای صحرایی نر از نژاد Wistar(230-180گرم) به 5 گروه تقسیم شدند: کنترل نرمال (CN)، کنترل دریافت کننده آتوروستاتین با دوز 5 mg/kg (CA)، کنترل دیابتیک (CD)، دیابتیک دریافت کننده آتوروستاتین با دوز 0. 5 mg/kg (DA/a)، دیابتیک دریافت کننده آتوروستاتین با دوز 5 mg/kg (DA/b) پس از القای دیابت نوع 2 با استفاده از نیکوتینامید و استرپتوزوتوسین، حیوانات به مدت 2 ماه آتوروستاتین یا نرمال سالین را به صورت گاواژ روزانه دریافت کردند. سپس در روز جراحی، طی بیهوشی با کتامین و زایلازین، 45 دقیقه ایسکمی و 24 ساعت رپرفیوژن کلیه در همه حیوانات اجرا شد. در پایان نمونه خون و ادرار جهت اندازه گیری پروفایل چربی و شاخص های عملکردی کلیه تهیه گردید. تحلیل های آماری با استفاده ازآنالیزواریانس یک طرفه و بدنبال آن آزمون تعقیبی توکی انجام شد. یافته ها: میزان کلسترول و LDLدر حیوانات دریافت کننده دوز بالاتر آتوروستاتین، کاهش معنی دار داشت(0/05>P). غلظت اوره سرم گروه های دیابتی از گروه های غیر دیابتی بالاتر بود(0/001>P) و در گروه پنجم به بیشترین میزان رسید. غلظت کراتینین سرم نیز در گروه دیابتی دریافت کننده آتوروستاتین (5 میلی گرم) بیش از گروه های کنترل بود(0/05>P و 0/001>P). نتیجه گیری: تجویز آتوروستاتین به مقدار مختصری سبب تشدید آسیب شد. به نظر می آید دوز بکار رفته دارو و مدت زمان تیمار در این مطالعه پایین بوده و به همین دلیل اثرات جدی بر کلیه نداشته است.

زمینه و هدف: فاضلاب های رنگی به علت سمیت بالا منجر به آلودگی آب های سطحی و زیرزمینی می شوند. هدف از انجام این مطالعه بررسی کارآیی حذف رنگ های اسید اورنج و اسید بلاک از محلول های آبی با استفاده از اکسید گرافن سنتز شده است. مواد و روش ها: برای ساخت اکسید گرافن از روش هیدروترمالاستفاده شد و مشخصات فیزیکی و شیمیایی آن مورد بررسی قرار گرفت، سپس پارامترهای غلظت اولیه رنگ ها، pH، دوز جاذب و زمان تماس در راندمان حذف آلاینده های رنگی مورد مطالعه قرار گرفت. یافته ها: آنالیز TEM و SEM جاذب نشان داد که اکسید گرافن به صورت مجزا و لایه ای تشکیل شده است. نتایج نشان داد با افزایش غلظت آلاینده راندمان کاهش و با افزایش دوز جاذب راندمان افزایش می یابد. بیشترین راندمان در pH اسیدی و زمان 120 دقیقه با راندمان بیش از 92% به دست آمد. همچنین نتایج نشان داد که فرآیند جذب از ایزوترم لانگمویر (0/99> R2) تبعیت می کند وکنتیک واکنش، از نوع شبه درجه دو است. نتیجه گیری: استفاده از اکسید گرافن، روشی قابل کاربرد و مناسب برای حذف رنگ های آلاینده که می توانند مشکلاتی برای محیط زیست و انسان ایجاد کنند پیشنهاد می گردد.

زمینه و هدف: ترمور یکی از علایم شایع ناتوان کننده دربیماری مالتیپل اسکلروزیس(MS) است که میتواند کیفیت زندگی را پایین آورده و فعالیتهای روزانه فرد را محدود کند. با توجه به اثبات اثرات مفید اسطوخودوس بر بسیاری از بیماری های نورولوژیک در مطالعات متعدد نوین، هدف از انجام این مطالعه تعیین تاثیر گیاه اسطوخودوس ایرانی بر ترمور در بیماران مالتیپل اسکلروزیس است. مواد و روش ها: این مطالعه یک کارآزمایی بالینی تصادفی شده ی دوسوکور است که بر روی30 نفر ازبیماران مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس استان خوزستان دربازه زمانی اردیبهشت 1396 تاآذر 1397 انجام شد. بیماران به صورت تصادفی به دو گروه مداخله و کنترل تقسیم شدند. بااستفاده از سیستم موقعیت سنجی اهداف (دستان افراد) کلیه حرکات دست و انگشتان در چهار موقعیت استراحت (Rest) انگشتان، دو حالت وضعیتی POSTURE1 و POSTURE2 و حالت حرکت به سمت هدف مشخص (KINETIC)، در هفته های صفر، چهار و هشت موردسنجش قرارگرفت. ابزار جمع آوری اطلاعات شامل پرسشنامه ی بخش ترمور از پرسشنامه ی جامع MDS-UPDRS، پرسشنامه ی خود ارزیابی، فرم مخصوص سنجش EDSS، سیستم Capture system Motion بود. داده ها توسط نرم افزار MatLabبه صورت کمی درآمده و آنالیز شدند. یافته ها: نتایج این مطالعه حاکی از اختلاف معنی دار در گروه دریافت کننده دارو برای سه متغیر POSTURE1, POSTURE2 و KINETIC بود (P <0. 05). بین میانگین Rest در هفته هشتم و قبل از شروع درمان اختلاف معنی دار نبوده است (P=0. 063). برای گروه دارونما، این اختلاف معنی دار تنها در متغیر KINETIC مشاهده شده است (p<0. 05). برای متغیر POSTURE1 میزان کاهش شدت ترمور بعد از 8 هفته برای گروه دریافت کننده دارو بیشتر از گروه دارونما بوده است و برای متغیر های دیگر اختلاف آماری معناداری در کاهش شدت ترمور مشاهده نشد. نتیجه گیری: با توجه به نتایج آنالیز داده های این آزمون روغن گیاه اسطوخودوس ایرانی با حداقل دوز 80 میلی گرم در کاهش ترمور بیماران ام اس موثر است ومیتواند به عنوان داروی کمکی اضافه شونده یا به تنهایی مورد استفاده قرار گیرد.

زمینه و هدف: در همه پستانداران و جوندگان مورد مطالعه، اسپرم دارای هر دو پروتامین 1 (P1) و پروتامین 2 (P2) بوده است که نشان دهنده بیان این دو ژن در سطوح مختلف مولکولی است. هدف از این مطالعه، بررسی اثر پروتامین و اختلالات آن در پتانسیل باروری مردان است. مواد و روش ها: جستجو از پایگاه های PubMed و Google Scholar با کلید واژه های اسپرم، پروتامین، ناباروری مردان و کروماتین در بازه زمانی 1980 تا 2020 انجام گرفت. یافته ها: غلظت، تحرک و مورفولوژی اسپرم در بیماران با نسبت های متغیری از P1 به P2 در مقایسه با افراد با نسبت طبیعیP1 به P2 کاهش قابل توجهی یافته است که ارتباط مستقیمی با کاهش توانایی باروری دارد. رایج ترین اختلال پروتامین در مردان نابارور افزایش نسبت P1 به P2 است که اغلب در نتیجه کاهش سطح پروتیین P2 هم زمان با افزایش سطح پیش سازهای P2 است. افزایش سطح هیستون B2 (H2B) با سطوح کمتر پروتامین گزارش شده است. هر گونه اختلال در فرآیند بیان هیستون سبب تراکم ناهمسان اولیه ی کروماتین، توقف رونویسی و همچنین نقص در اسپرماتوژنز می شود. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که نسبت رونویسی پروتامین به عنوان یک نشانگر برای باروری مردان عمل می کند. نسبت mRNA های هیستون/پروتامین برای کیفیت اسپرم مهم هستند و بنابراین می توانند به عنوان پیش بینی کننده های ناباروری مردان استفاده شوند. تغییر سطح پروتامین ها منجر به افزایش حساسیت به آسیب در DNA اسپرم می شوند که سبب ناباروری یا نتایج ضعیف در تولید مثل می گردند.

زمینه وهدف: بارداری یک دوره بحرانی برای رشد متابولیک فرزندان می باشد. تغذیه در دوران بار داری به علت نقشی که در تکامل و توانمندی های ذهنی و جسمی نوزاد دارد از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد. مطالعه حاضر با هدف تعیین ارتباط الگوهای غذایی مادر درطول بارداری و پیامدهای آن در نوزادان در شهر ارومیه انجام یافته است. مواد وروش ها: در این مطالعه مقطعی، 410 زن باردار مراجعه کننده به مراکز بهداشت به روش تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. اطلاعات غذایی مادران با استفاده از پرسشنامه بسامد خوراک 147آیتمی و اطلاعات دموگرافیک با استفاده از مصاحبه با مادران جمع آوری شد. جهت شناسایی الگوهای غذایی غالب از آنالیز تحلیل عاملی استفاده شد. یافته ها: در این مطالعه سه گروه الگوی غذایی غالب شناسایی شد، الگوی غذایی گروه اول، گروه دوم و گروه سوم. آنالیز چند متغیره نشان داد که شانس تولد نوزاد کم وزن(Low Birth Weigh) و نوزاد نارس(Preterm Birth) با افزایش پیروی ازالگوی غذایی گروه اول (1/15= LBW: OR, 1/05= PTB: OR) افزایش و شانس کوچک برای سن بارداری(Small for Gestational Age)و بزرگ برای سن بارداری(Larg for Gestational Age) (0/89 =LGA: OR و 0/8SGA: OR=)با افزایش پیروی از این گروه، کاهش می یابد. همچنین پیروی از الگوی غذایی گروه دوم با شانس0/73OR= LBW: و 0/83LGA: OR= ارتباط معکوس و با شانس 1/26= PTB: OR و 1/04= SGA: OR ارتباط مستقیم داشت. نتایج نشان داد که میزان تبعیت از الگوی غذایی گروه سوم در ارتباط معکوس با تمام شاخص های فوق بوده و الگوی غذایی گروه سوم ارتباط منفی معناداری با شاخص LGA را داشت. نتیجه گیری: مطالعه حاضر وجود ارتباط بین شاخص های LBW, SGA, PTB, LGA و الگوهای غذایی مادر در طول بارداری را نشان داد. مطالعات آینده نگر برای تایید این یافته ها پیشنهاد می گردد.

مقدمه و هدف: بررسی مورفولوژی و آناتومی ریشه و کانال دندان ها جهت موفقیت درمان ریشه اهمیت زیادی دارد. هدف از مطالعه حاضر تعیین مورفولوژی ریشه و کانال پره مولر دوم فک بالا با استفاده از تکنیک پرتو مخروطی تصاویر توموگرافی کامپیوتری (Cone-Beam Computed Tomography (CBCT)) در یک مرکز رادیولوژی میباشد. مواد و روش کار: تصاویر CBCTبایگانی سال 1393یک مرکز رادیولوژی فک و صورت در قزوین با نرم افزار Romexis ارزیابی شدند. بررسی تصاویر توسط یک رادیولوژیست و یک اندودنتیست از نظر تعداد ریشه ها و مورفولوژی آن ها، تعداد کانال ها، جهت انحنای ریشه و کانال ها در ابعاد باکولینگوالی و مزیودیستالی در دو جنسیت با آزمون مربع کای دو بررسی شد. سطح معناداری برابر 5%درنظر گرفته شده است. یافته ها: مجموعا 106 CBCT که دارای 117 دندان پره مولر دوم بود ارزیابی شدند. در میان آنها 93/2% تک ریشه ای و 6/8% (8 دندان) دو ریشه ای بودند. تفاوت معنی داری از نظر تعداد ریشه ها بین دو جنس وجود نداشت (0/164= Pv). در دندان های تک ریشه ای بر اساس طبقه بندی ورتوچی 59/6% (65 مورد) تیپ I، 2/20% تیپ II، 9/2% تیپ III، 0/9% تیپ IV، 6/4% تیپ V، 1/8% تیپ VI و 1/8% تیپ VII بودند. 87/5% دندان های پره مولر دوم دو ریشه ای در ریشه تیپ I و12/5% تیپ III بودند. نتیجه گیری: در پره مولر دوم فک بالا بیشتر دندان ها تک ریشه و تیپ I وII می باشند. در هنگام درمان ریشه باید این تنوعات آناتومیکی را در نظر گرفت.

زمینه و هدف: سندرم کوید، سندرمی است که طی آن پدر نیز همانند مادر در طول بارداری برخی از تغییرات و علایم مربوط به بارداری را نشان می دهد. هدف مطالعه ی حاضر برآورد میزان این سندرم در بین مردان ایرانی در انتظار فرزند است. مواد و روش ها: در این مطالعه مقطعی (descriptive Cross-sectional) 372 مرد که همراه با همسرانشان از بهمن 1396 لغایت آبان 1397 جهت انجام مراقبت های بارداری به بیمارستان های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی شهر تهران مراجعه کرده بودند با استفاده از پرسشنامه ی محقق ساخته ی مربوط به سندرم کوید، از نظر علایم این سندرم مورد بررسی قرار گرفتند. در همه ی این مردان، سن بارداری همسر در سه ماهه ی سوم بارداری بود. یافته ها: به طور میانگین هر فرد 3/61 ± 3/12 مورد از علایم شایع دوران بارداری را طی دوران بارداری همسر خود تجربه کرده شایع ترین علایمی که پدران به آن اشاره کردند استرس و اضطراب، کاهش تمرکز، بی حوصلگی، خستگی، مشکلات خواب، سردرد و مشکلات گوارشی مانند افزایش و کاهش اشتها، سوزش سردل، نفخ شکم و نیز تغییرات وزن بود. در اکثر موارد این مشکلات در سه ماهه ی سوم اتفاق افتاده بود. نتیجه گیری: در مطالعه ی حاضر نشان داده شد که مردان نیز در طول بارداری همسر خود، با تغییرات و مشکلات خاصی مواجه می شوند. لذا با در نظر گرفتن این شرایط، در مسیر آمادگی برای والد شدن و مراقبت های آن، توجه به پدران و نیازهای آن ها نیز الزامی به نظر می رسد.

زمینه وهدف: یکی از مسائلیکه اکثرمحققین در شروع پژوهش خودبا آن سروکار دارند، موضوع برآوردحجم نمونه و انتخاب یک نمونه مناسب از جامعه مورد مطالعه است. برآورد پائین حجم نمونه سبب آسیب به اعتبار پژوهش و هدر رفت هزینه و زمان می شود در مقابل بیش برآورد آن باعث افزایش حجم کاری، هزینه و عدم بازخورد مورد انتظار خواهد شد. هدف از این پژوهش تعیین حجم نمونه در مطالعات مختلف علوم پزشکی می باشد. مواد و روش ها: در این مطالعه، پس از تعیین انواع مطالعات، در منابع مختلف داخلی و خارجی (کتابها، مجله ها، مقالات و. . . ) جستجو انجام شد و روشهای مختلف تعیین حجم نمونه بر اساس نوع متغیر، همراه با فرمولهای مربوطه استخراج و دسته بندی شدند. از بین روشهای مختلف با توجه به نوع مطالعه و سایر عوامل مهم و تاثیرگذار، بهترین فرمول و روش استخراج شده است. یافته ها: پژوهش های مختلف نشان داده اند که معیار های متعددی بر روی حجم نمونه تاثیر می گذارند که شامل اندازه اثر، توان آزمون، سطح معنی داری، حداکثر خطای اندازه گیری، نسبت و پراکندگی صفت مورد بررسی می باشند. در این مطالعه نشان داد ه شد که در مدل های رگرسیونی بایستی اثر ضریب همبستگی مابین متغیرها را نیز کنترل کرده و حجم نمونه را با در نظر گرفتن و بالانس مقدار پراکندگی ایجاد شده برآورد کرد. همچنین اندازه اثر مهمترین شاخص و نیز توان آزمون به شدت تحت تاثیر حجم نمونه می باشد. نتیجه گیری: در بیشتر مطالعات مشابه استنباط شده است که جهت برآورد حجم نمونه ای کارا و معتبر بایستی مقدار خطا پائین و توان آزمون بالا بوده همچنین مقادیر اثر، سطح معنی داری و پراکندگی و همبستگی بین متغیرها کنترل شوند.

زمینه و هدف: در میان کارکنان بیمارستان، پرستاران در معرض خطر مواجهه با خشونت بیشتری نسبت به سایر کارکنان هستند. هدف از این مطالعه تعیین مواجهه با خشونت محل کار و عوامل مرتبط با آن در پرستاران بود. مواد و روش ها: این پژوهش یک مطالعه توصیفی تحلیلی بود که بر روی 309 نفر از پرستاران بیمارستان های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی کردستان در سال 1395 انجام شد. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه تعدیل شده خشونت محل کار در محیط های بهداشتی بود. در تجزیه وتحلیل اطلاعات از آزمون های کای دو و تست دقیق فیشر استفاده گردید. P-value کمتر از 5 درصد به عنوان سطح معنی داری در نظر گرفته شد. یافته ها: نتایج نشان داد بیشترین نوع مواجهه با خشونت، کلامی (79 درصد) بوده است. همچنین نتایج مطالعه نشان داد که ارتباط آماری معنی داری بین سن، جنسیت، وضعیت تاهل، سابقه کاری و بخش کاری و شب کاری با مواجهه با خشونت فیزیکی وجود دارد (0/05>P). همچنین بین سن و بخش کاری با خشونت کلامی و بین سن، جنسیت، سابقه کاری و بخش کاری با زورگویی رابطه آماری معنی دار وجود دارد (0/05>P). نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که میزان مواجهه پرستاران با خشونت در محل کارشان بالا است و با افزایش سن و سابقه کاری میزان مواجهه با خشونت کاهش می یابد. لذا اقداماتی مانند برگزاری دوره های آموزشی در زمینه برقراری ارتباط مناسب با بیماران و همکاران و ارتقای مهارت های برخورد با شرایط تنش زا و خشونت آفرین بخصوص برای پرستاران جوان تر و با سابقه کمتر پیشنهاد می شود.

زمینه و هدف: بر اساس آمار و ارقام، جهان به سرعت در حال حرکت به سمت سالمندی جمعیت است. هدف این مطالعه مقایسه ی کشورهای ایران، ایالات متحده آمریکا و سوید از نظر وضعیت سالمندی جمعیت، انواع خدمات سالمندان و انواع ارایه دهندگان خدمات سالمندان بوده است. مواد و روش ها: این مطالعه به روش مروری-تطبیقی در سال 1397 انجام شد. گردآوری اطلاعات به روش مطالعه ی متون فراهم شده از کتابخانه ها و وبسایت سازمان های مرتبط کشورهای منتخب بود. منابع مورد استفاده به زبان های فارسی و انگلیسی و مربوط به سال های 2000 تا 2019 بودند. یافته ها: یافته ها حاکی از آن است که سوید و آمریکا زودتر با پدیده سالمندی جمعیت مواجه شده اند و خدمات متنوع تری با توجه به جنبه های مختلف زندگی سالمندان و همچنین پوشش جمعیتی گسترده تری دارند. در ایران بسیاری از انواع خدمات مورد نیاز سالمندان هنوز راه اندازی نشده و یا از نظر پوشش جمعیتی بسیار محدود است. از نظر ارایه دهندگان خدمات سالمندی نیز در کشور ایران نسبت به سوید و ایالات متحده آمریکا توجه کمتری به سازماندهی داوطلبان و ارایه دهندگان غیررسمی شده است. نتیجه گیری: پیشنهاد می شود از تجارب کشورهای موفق که پیش از ایران با بحران سالمندی مواجه شده اند درس بگیریم. برخی از مسایلی که باید مورد توجه قرار بگیرند عبارتند از: پوشش همگانی بیمه اجتماعی و سلامت برای سالمندان، استفاده از ظرفیت افراد داوطلب و بخش خصوصی، مراقبت ادغام یافته با استفاده از تیم بین رشته ای، استفاده از فناوری های نوین برای خدمات سالمندان، نیازسنجی و ظرفیت سازی برای آموزش نیروی انسانی و در نظر گرفتن حمایت های مالی و غیرمالی برای خانواده هایی که از سالمندان خود مراقبت می کنند.

زمینه و هدف: پنومونی نکروزان یکی از بیماری های ناشایع ریوی است که درصد مرگ ومیر بالایی دارد، عوامل مختلی می تواند در بروز این بیماری دخیل باشند. مورد: بیمار آقای 78 ساله با سرفه و تنگی نفس که طی بررسی های انجام شده توسط تصویربرداری Xray و سی تی اسکن و برونکوسکوپی از ریه بیمار نمونه گرفته شد. در بررسی صورت گرفته از لاواژ توسط تست اسید فست از نظر مایکوباکتریوم توبرکلیزیس مثبت بود نتیجه گیری: کیس پیش رو یکی از ناشایع ترین تظاهرات بیماری مایکوباکتریوم توبرکوزیس است که نیاز مبرم به بررسی بیماری مایکوباکتریوم توبرکلوزیس را در بیماران مزمن تنفسی و بیماران تنفسی مقاوم به درمان بیان می دارد.