مجله دانشکده بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی
سال:1399 | دوره:18 | شماره:3 |تعداد مقالات:8

زمینه و هدف بسته ارتقا سلامت روانی اجتماعی و پیشگیری از سوء مصرف مواد در پاسخ به اهمیت بالای سلامت روانی و اجتماعی در جامعه شکل گرفت. از آنجایی که هر سیاست و برنامه ای برای اجرای موفق، نیازمند بررسی و ارزیابی نقاط ضعف و قوت و چالش ها می باشد؛ این مطالعه با هدف بررسی چالش های اجرایی این بسته خدمتی از دیدگاه ارایه دهنده انجام شد. روش کار مطالعه به روش کیفی، با انجام مصاحبه و بررسی اسناد اجرا گردید. جامعه پژوهش این مطالعه شامل افراد صاحب نظر در دانشگاه علوم پزشکی کرمان، مسیولین اجرای بسته، مسیولین مراکز سلامت جامعه شهری و مراقبین سلامت بود. انتخاب مصاحبه شوندگان بصورت هدفمند صورت گرفت. نتایج یافته ها در چهار دسته اصلی طبقه بندی گردید: سطح پایین همکاری مردم، مشکل در برقراری ارتباط، حلقه های مفقوده در اجرای بسته و نحوه پرداخت به ارایه دهندگان خدمت. یافته های حاصل از بررسی اسناد نیز به صورت اهداف، برنامه ها، فعالیت ها، گروه ها هدف و مداخلات مربوط به این بسته ی خدمتی مشخص گردیدند. نتیجه گیری چالش های اجرایی بسته سلامت روان در سه دسته ی سیاستگذاری، تسهیلاتی و فردی قرار می گیرند. ایجاد تغییرات و اصلاحاتی در سطح سیاستگذاری عمومی و طراحی بسته، ایجاد آگاهی های فردی و تسهیلات و امکانات مناسب برای اجرای بسته می توانند در جهت رفع این چالشها راهگشا باشند.

زمینه و هدف آموزش به بیمار جزء اساسی در کنترل دیابت است و استفاده از نظریه ها یا مدل های آموزشی جهت افزایش دانش سلامت در بیماران مبتلا به دیابت ضروری است. پژوهش حاضر با هدف تعیین تاثیر مداخله آموزشی بر بهبود عادات تغذیه ای بیماران مبتلا به دیابت نوع دو در شهرستان مراغه با استفاده از مدل فرانظری در سال طراحی و اجرا شد. روش کار مطالعه حاضر یک مداخله تصادفی شده با گروه کنترل بود که در سال 97-96 روی 136 مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهرستان مراغه با تخصیص تصادفی به دو گروه مداخله و کنترل (هر گروه 68 نفر) انجام شد. ابزار گرد آوری اطلاعات، پرسشنامه سه قسمتی مشخصات دموگرافیک و پرسشنامه مرتبط با تعیین عادات روزمره تغذیه ای بیماران مبتنی بر مدل فرانظری بود. برنامه آموزشی به مدت 4 جلسه آموزشی (60-45 دقیقه ای) و هفته ای یکبار برگزار گردید. داده های گردآوری شده با استفاده از نرم افزار16 SPSS در سطح معنی داری کمتر از 05/0 با استفاده از آزمون های توصیفی و استنباطی نظیر ANCOVA مورد تجزیه و تحلیل و مقایسه قرار گرفت. نتایج قبل از مداخله، دو گروه مقایسه و کنترل از نظر متغیرهای دموگرافیک وعادات تغذیه ای، سازه های مدل فرانظری و HbA1c تفاوت معنی داری نداشتند (05/0

زمینه و هدف اختلالات رفتاری کودکان و نوجوانان یک مسیله جدی سلامت عمومی است و خانواده به عنوان یک عامل زمینه ای، ممکن است نقش مهمی در پیشگیری یا کاهش مشکلات رفتاری در دوران کودکی و نوجوانی داشته باشند. پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی آموزش حمایت خودمختاری والدینی بر رفتار برونی شده دانش آموزان انجام پذیرفت. روش کار: جهت دستیابی به اهداف پژوهش، 30 نفر از دانش آموزانی که نمره بالا را در فهرست رفتاری کودک (CBCL) Child Behavior Check List بدست آورده بودند، انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) قرار گرفتند. مادران دانش آموزان گروه آزمایش در 7 جلسه 90 دقیقه ای در برنامه مداخله ای حمایت خودمختاری والدینی شرکت و گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکردند. مقیاس فهرست رفتاری کودک (CBCL) قبل و بعد از مداخله برای دانش آموزان اجرا گردید. داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس چند متغیری MANCOVA مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نتایج آزمون تحلیل واریانس چند متغیری نشان داد تفاوت معنی داری در نمرات دو گروه وجود دارد (01/0p<، 123/21 F=، 266/0=اثر لاندای ویلکز). در متغیرهای پرخاشگری، قانون شکنی و رفتار برونی شده بین دو گروه آزمایش و کنترل تفاوت معنی داری مشاهده شد. آموزش مهارت های حمایت خود مختاری والدینی بر پرخاشگری، قانون شکنی و رفتار برونی شده دانش آموزان اثربخش بوده و نمرات پس آزمون گروه آزمایش کاهش یافته است. نتیجه گیری: در نهایت می توان گفت آموزش مهارت های خودمختاری والدینی به والدین در کاهش رفتار برونی شده دانش آموزان موثر بوده است. از این رو آموزش برنامه هایی از قبیل ارایه استدلال های معنی دار، استفاده از زبان غیر کنترلی و انتخابگری به والدین و معلمان جهت کاهش و جلوگیری از رفتارهای برونی شده دانش آموزان می تواند اثربخش واقع شود.

زمینه و هدف فلزات سنگین موجود در گرد و غبارهای اتمسفری قادرند از طریق بلع، تنفس و تماس پوستی وارد بدن انسان شده و موجب بیماری های گوناگون شوند. تحقیق حاضر با هدف تعیین غلظت فلز سرب در گرد و غبارهای اتمسفری و ارزیابی ریسک سلامت آن، طی زمستان 1397 تا پاییز 1398در مناطق 9، 10، 11 و 12 شهرداری تهران انجام شد. روش کار دو نقطه در غرب و شرق منطقه 9 و یک نقطه در شرق مناطق 11، 10 و 12 (نقاط غرب مناطق 10، 11 و 12 هم مرز با شرق منطقه مجاور بود) تعیین و گرد و غبارهای اتمسفری بصورت ماهانه در طی یک سال جمع آوری شدند. یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل مکان نمونه برداری و زمان (فصل های) نمونه برداری بود. غلظت سرب بعد از عصاره گیری با اسید کلریدریک و اسید نیتریک غلیظ (با نسبت 3: 1) تعیین شد. نتایج نتایج نشان داد کمترین غلظت فلز سرب در فصل زمستان و در نقطه 9W (تهرانسر) برابر 1/177 و بیشترین غلظت سرب در فصل پاییز و در نقطه 11E (خیابان وحدت اسلامی) 46/987 میلی گرم بر کیلوگرم بود. نتایج نشان داد بلعیدن گرد و غبارهای اتمسفری اصلی ترین راه قرار گرفتن در معرض سرب بود و بیش از 90% از شاخص خطر بیماری های غیر سرطانی فلزات سرب، مربوط به HQ (معادله خطر) بلع بود. نتیجه گیری در فصل زمستان مقدار HQ و HI (شاخص تجمعی خطر بیماری های غیر سرطانی) برای سرب و برای افراد بالغ و کودکان کمتر از حد مجاز بود و خطری سلامت افراد را تهدید نمی کرد اما در بهار، تابستان و پاییز مقدار شاخص خطر سرب برای کودکان بالاتر از حد مجاز بود و ریسک ابتلا به بیماری های غیرسرطانی در کودکان در تمام مناطق نمونه برداری بالا بود.

زمینه و هدف با توجه به اهمیت الگوی غذایی کودکان در نشاط و تندرستی جامعه آینده و نیز تاثیر افسردگی مادران در ایجاد اختلال در انجام وظایفی مانند تنظیم عادات و رفتارهای غذایی کودکان، این مطالعه با هدف تعیین ارتباط میان افسردگی مادر و الگوی غذایی کودکان طراحی و اجرا شد. روش کار در یک مطالعه توصیفی-تحلیلی از نوع مقطعی، 313 نفر از کودکان مشغول به تحصیل در دبستان های شهر تهران در نیمسال اول سال تحصیلی 98-97 از طریق نمونه گیری خوشه ای طبقه بندی شده انتخاب و مورد بررسی قرار گرفتند. داده ها با استفاده از پرسشنامه های اطلاعات دموگرافیکی و زمینه ای مربوط به مادر و کودک، پرسشنامه استاندارد بک جهت سنجش وضعیت افسردگی مادر و پرسشنامه بسامد خوراک جهت بررسی الگوی غذایی کودکان، گردآوری شد. داده ها پس از جمع آوری وارد نرم افزارهایSPSS 22 وStata 13 شده و ابتدا با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی، الگوهای غذایی غالب کودکان تعیین گردید. سپس با استفاده از آمارهای توصیفی، آزمون های من ویتنی، کروسکال والیس و ضریب همبستگی پیرسون و اسپیرمن، مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج فراوانی افسردگی در بین مادران، 3/31% (98 نفر) بود. الگوی غذایی گیاهی میانگین امتیاز بیشتری را داشت و الگوی غذایی غالب در بین کودکان بود. طبق نتایج بین شاخص های توده بدنی، قد کودک و دور کمر کودک با برخی از الگوهای غذایی همبستگی مستقیم و معنی دار وجود داشت (05/0>p). همچنین بین افسردگی مادران و الگوهای غذایی کودکان ارتباط معنی داری یافت نشد. نتیجه گیری بر اساس یافته های این پژوهش افسردگی مادران با الگوی غذایی کودکان ارتباط معنی دار ندارد. پیشنهاد می‍ شود مطالعات مشابه با حجم نمونه بزرگتر اجرا گردد.

زمینه و هدف پژوهش حاضر با هدف بهبود نشانگان کودک مبتلا به اختلال وسواسی جبری، روابط بین والدین و کودک، و رضایتمندی زوجیت والدین با کمک مداخله شناختی رفتاری خانواده محور انجام شد. روش کار پژوهش حاضر، مطالعهای نیمهتجربی همراه با انتخاب تصادفی آزمودنی ها در دو گروه آزمایش و کنترل، به همراه پیشآزمون پسآزمون است. جامعه پژوهش حاضر، کلیه دانش آموزان 9 تا 12 ساله شاغل به تحصیل در سال تحصیلی 1394-1395 شهر تهران بودند که به دلیل مشکلات وسواسی جبری به مرکز خدمات روانشناسی و مشاوره مراجعه کرده بودند و از میان آنان 28 نفر انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. مادران پرسش نامه های "مقیاس اضطراب اسپنس" (فرم والد)، "پرسش نامه ارتباط والد-فرزند" و "پرسش نامه رضایتمندی همسران افروز "(فرم کوتاه) و کودکان مقیاس اضطراب اسپنس(فرم کودک) را در دو نوبت پیش آزمون و پس آزمون تکمیل کردند. برنامه مداخله به طور کلی در 22 جلسه؛ 8 جلسه گروهی برای مادران، 8 جلسه بازی درمانی انفرادی برای کودک و 2 جلسه اختصاصی برای هر خانواده به شیوه شناختی رفتاری برگزار شد. نتایج تحلیل داده ها با استفاده از روش تحلیل کواریانس چند متغیره نشان داد که برنامه مداخله شناختی رفتاری خانواده محور در بهبود رضایتمندی زوجیت و تعامل والد کودک و همچنین کاهش اضطراب کودک موثر بوده است (01/0

زمینه و هدف بر اساس آمار سازمان تامین اجتماعی در سال 1391، حوادث ناشی از کار صنعت ساختمان سازی 26% از کل حوادث شغلی کشور می باشد. لذا مطالعه حاضر با هدف شناسایی ریسک فاکتورهای فردی و شغلی موثر بر علل رخداد حوادث شغلی این صنعت با استفاده از رویکرد تحلیل سلسله مراتبی فازی در استان کردستان انجام شد. روش کار در این مطالعه ریسک فاکتورهای فردی و شغلی موثر بر رخداد حوادث صنعت ساختمان سازی شناسایی و پرسش نامه ای بر مبنای تحلیل سلسله مراتبی فازی طراحی و توزیع شد که توسط 121 نفر از مسیولان ایمنی، افسران ایمنی، بازرسان اداره کار، اساتید دانشگاهی بهداشت حرفه ای و دانشجویان فارغ التحصیل بهداشت حرفه ای استان کردستان در سال 1398 تکمیل شد. بر اساس حداقل نرخ ناسازگاری قابل قبول 1/0، تعداد 40 پرسش نامه حذف و 81 پرسش نامه باقی ماند. سپس تحلیل داده ها بر اساس رویکرد تحلیل سلسله مراتبی فازی صورت گرفت. نتایج در ارزیابی این مطالعه، در پنج عامل فردی مورد نظر، ریسک فاکتور آمادگی جسمانی نامناسب برای وظیفه ی محوله با وزن 41/0 و در سه عامل شغلی مورد نظر نیز، ریسک فاکتور حقوق با وزن 57/0 دارای بالاترین وزن و اهمیت نسبت به سایر ریسک فاکتورها بودند. نتیجه گیری بر اساس نتایج مطالعه حاضر پیشنهاد می شود به منظور کاهش رخداد حوادث در این صنعت، توجه به دغدغه های مالی نیروهای کاری و اهمیت به آمادگی جسمانی افراد توسط پیمانکاران این پروژه ها در اولویت قرار بگیرند.

زمینه و هدف روسپیگری یکی از این آسیب های اجتماعی است که شرایط نگران کننده ای دارد. بسیار زیادی از زنانی که در این ورطه گرفتار هستند قربانی شرایط نامساعد اجتماعی می باشند. هدف این مطالعه تبیین اهداف، الگوی خدمت، چالش ها و راهکارهای پیشنهادی برنامه کشوری بازپروری زنان آسیب دیده اجتماعی در سازمان بهزیستی بود. روش کار یک مطالعه کیفی در سال 1395 انجام شد. شرکت کنندگان در مطالعه شامل مدیران و کارشناسان ادارات کل سازمان بهزیستی در 31 استان کشور، 21 عضو از میانجیان مردمی و سازمان های همکار و ذینفع و 5 نفر از مدیران ارشد ستادی و کارشناسان ارشد معاونت اجتماعی سازمان بهزیستی کل کشور بودند. داده ها با استفاده از تحلیل اسناد و مصاحبه های عمیق فردی و بحث های گروهی متمرکز جمع آوری گردید و با روش تحلیل محتوا آنالیز شد. نتایج چالش های برنامه شامل عدم پذیرش زنان آسیب دیده توسط جامعه، مسایل هویتی فرزندانی که حاصل تجربه روابط نامشروع اند، امکان اشتغال ضعیف و احتمال سوء استفاده جنسی از این زنان توسط کارفرمایان، اختلالات روانی زنان آسیب دیده، ارتباطات بین بخشی ضعیف در سازمان بهزیستی و کمبود نیروی انسانی می باشد. راهکارهای پیشنهادی شامل افزایش اعتبارات مالی، ایجاد بانک اطلاعاتی بصورت کشوری، و آگاه سازی و حساس سازی مردم، تصویب و اصلاح برخی از قوانین قضایی می باشد. نتیجه گیری علیرغم خدمات ارایه شده، این برنامه با چالش هایی در سطح دولت و مردم مواجه است. به منظور بهبود وضعیت موجود، به کارگیری راهکارهای پیشنهادی به همراه بازنگری و اصلاح فرآیندهای مرتبط ضرورت دارد.