زمینه و هدف: یکی از مکانیسمهای بروز تحمل و وابستگی به اپیوئیدها نقش سیستم گلوتاماترژیک می باشد. در مطالعات قبلی دیده شد که ترکیبات گاباپنتین و سدیم سلنیت آثار مهارکنندگی بر روی فعالیت سیستم گلوتاماترژیک و گیرنده های NMDA دارند. در برخی مقالات نیز به اثرات ضد دردی گاباپنتین اشاره شده است. به همین دلیل بر آن شدیم که به مقایسه اثر عوامل گاباپنتین و سدیم سلنیت به تنهایی و همزمان با هم بر روی تحمل و وابستگی به مرفین بپردازیم.روش کار: آزمایشات بر روی 18 گروه 8 تایی از موشهای سوری نر با محدوده وزنی 25 الی 30 گرم انجام پذیرفت. گروههای مورد مطالعه در آزمایشات تحمل شامل گروههای دریافت کننده سالین (10 ml/kg, i.p.)، مرفین (10 mg/kg, i.p.) + سالین، مرفین + گاباپنتین (10, 20, 40 mg/kg, i.p.)، مرفین + سدیم سلنیت (1, 2, 3 mg/kg, i.p.) و در نهایت گروه دریافت کننده مرفین + گاباپنتین (10 mg/kg, i.p.) + سدیم سلنیت (1 mg/kg, i.p.) بودند. رژیمهای فوق 4 روز تجویز شده و تحمل به اثرات ضد دردی مرفین در روز پنجم با استفاده از تست دوز مرفین (9 mg/kg, i.p.) و آزمون هات پلیت بررسی شد. اما در مورد گروههای مورد مطالعه در آزمایشات وابستگی، تنها تفاوت موجود استفاده از روش تزریق زیر جلدی مرفین بوده و تاثیر داروها بر روی علایم قطع مصرف مرفین (تعداد پرش و ایستادن روی دو پا در نیم ساعت) در روز پنجم و با تجویز نالوکسون (4 mg/kg, i.p.) دو ساعت بعد از تجویز مرفین بررسی شد.یافته ها: نتایج نشان دادند که داروی گاباپنتین در هر سه دوز و سدیم سلنیت فقط در دو دوز بالای بکار رفته، تحمل به اثرات ضددردی مرفین را به طور معنی دار (P<0.05-0.001) کاهش می دهند. تجویز همزمان این دو دارو نیز تاثیر فزاینده بر روی کاهش بروز تحمل به اثرات ضددردی مرفین (p<0.05) نشان داده است. در مورد تاثیر بر میزان وابستگی ایجاد شده به مرفین، مشاهده گردید که گاباپنتین و سدیم سلنیت فقط در دو دوز بالا تعداد پرش (p<0.01-0.001) ایستادن روی دو پا (p<0.05-0.01) را به طور معنی دار کاهش می دهند. در گروه های توام درمانی نیز داروها اثر بیشتری را فقط بر روی تعداد پرش (P<0.001) نشان دادند.نتیجه گیری: نقش سیستم گلوتاماترژیک در پیدایش تحمل و وابستگی به مرفین نشان داده شد و تاثیر سینرژیستی استفاده از آنتاگونیستهای این سیستم در کاهش نیاز به افزایش دوز مرفین در صورت مصرف مزمن و کاهش وابستگی به مرفین ثابت گردید.