مجله پزشکی کوثر
سال:1382 | دوره:8 | شماره:3 |تعداد مقالات:11

با وجود پیشرفتهای زیادی که در زمینه ی طب انتقال خود به دست آمده است، مکانیسم دقیق بروز علائم بالینی واکنش های همولینیک متعاقب انتقال خون که در پاره ای از موارد می تواند خطرات جدی ایجاد کرده و حتی منجر به مرگ گیرنده گردد، به خوبی شناخته نشده است. در سالهای اخیر نقش سایتوکاینها در بروز این علائم مورد توجه قرار گرفته و مطالعات متعددی در این رابطه صورت گرفته است. با توجه به نزدیکی این علائم با نظاهرات بالینی شوک عفونی و نقش کلیدی فاکتور نکروز دهنده تومور(TNF) در شوک عفونی، سنتز و اهمیت بیولوژیکی این سایتو کاین بیش از سایر سایتو کاین ها موردتوجه محققین قرار گرفته است. در این مطالعه با طراحی دو مدل آزمایشگاهی که در یکی از آنها (ناسازگاریABO)آنتی بادی مداخله کننده از کلاس IgM بوده و در دیگری ( ناسازگاریRH) آنتی بادی مسئول بروز واکنش، از کلاس IgG می باشد. تولیدTNF توسط منوسیت های افراد طبیعی متعاقب برخورد با گلبولهای قرمز پوشیده شده با آنتی بادی، مشابه آنچه در واکنشهای همولیتیک پس از تزریق خون ناسازگاری رخ می دهد. مورد مطالعه قرار گرفت. به منظور سنجش TNF تولید شده، از روش سنجش زیستی با استفاده از دودمان سلولی L929 استفاده شد. نتایج به دست آمده نشان دادند که در هر دو مدل به کار گرفته شده در اثر مجاورت گلبولهای قرمز پوشیده شده با آنتی بادی با تک لایه منوسیتیTNF تولید می گردد و مقدار TNFتولید شده در مقایسه با گروه کنترل که در آن گلبول قرمز غیر حساس با تک لایه مونو سیتی مجاور شده بود از نظر آماری تفاوت معنی دار دارد. از طرفی در مدل IgM مقدارTNF تولید شده(40960U/ml)نسبت به مدلIgG,و(1280u/ml) زیادتر بوده و این تفاوت نیز از نظر آماری معنی دار بود. با توجه به نتایج این تحقیق می تومان گفت که در هر دو نوع واکنش همولیتیک پس از انتقال خون ناسازگار ،اتصال آنتی بادیها به سطح گلبول قرمز و متعاقب آن برخورد گلبولهای قرمز حساس شده با فاگوسیت های تک هسته ای سیستم رتیکولواندو تلیال منجر به تولید مقدار قابل توجهی ا ز TNF در خون می گردد که TNF تولید شده می تواند مسئول بروز حداقل بخشی از تظاهرات بالینی ناسازگاری خونی باشد.

مطالعات قبلی نشان داده اند که سیستم نورآدرنرژیک در اثرات بی دردی و همچنین القاء و بیان وابستگی فیزیکی به او پیوئید ها مداخله دارند. هدف از مطالعه ی حاضر مشخص کردن این نکته است که آیا سیستم آلفا- آدرنرژیک در بروز خواص پاداشی او پیوئیدها به روش ترجیح مکان شرطی شده درموش کوچک آزمایشگاهی ماده نقش دارد یا خیر؟(نتایج قبلی نشان داده است که جنسیت بر اثرات پاداشی مورفین بی تاثیر است). نتایج نشان داد که، دوزهای مختلف مورفین (8-0/5 mg/kg) به صورت زیر جلدی، توانست ترجیح مکان شرطی شده وابسته به دوزی را از خود نشان دهد . فنیل افرین(آگونیست گیرنده های آلفا- آدرنرژیک) در دوزهای 3% mg/kg ، 0.1 و 3/0 به صورت داخل صفاقی سبب کاهش بیان ترجیح مکان شرطی شده ناشی از مورفین گردید. در حالی که تجویز داخل صفاقی آنتاگونیست گیرنده های آلفا- یک آ درنرژیک یعنی پراوازوسین(0.1, 0.05, 0.01 mg/kg)  انرژی بر بیان ترجیح مکان شرطی شده ناشی از مورفین نداشت. تجویز کلونیدین (آگونیست گیرنده های آلفا- دو آدرنرژیک) در دوزهای 0.001،0.0005،0.0001 mg/kg ، سبب کاهش بیان ترجیح مکان شرطی شده ناشی از مورفین گردید. این در حالی بود که آنتاگونیست گیرنده های آلفا- دوآدرنرژیک یعنی یوهمبین، اثری بر بیان ترجیح مکان شرطی شده ناشی از مورفین نداشت. تجویز فنیل افرین در روزهای آموزش به همراه مورفین در دوزهای 3%، 0.1 و 3/0 سبب افزایش معنی دار کسب ترجیح مکان شرطی شده ناشی از مورفین گردید. تجویز پرازویسن(0.1, 0.05, 0.01 mg/kg)  سبب کاهش معنی دار کسب ترجیح مکان شرطی شده ناشی از مورفین گردید. استفاده از کلونیدین (0.0001،0.0005،0.001 mg/kg) سبب کاهش معنی دار کسب ترجیح مکان شرطی شده ناشی از مورفین شد. تجویز یوهمبین(0.05, 0.01, 0.005 mg/kg)  سبب افزایش کسب ترجیح مکان شرطی ناشی از مورفین گردید. هیچ کدام از داروها اثر القاء ترجیح یا تنفر مکان شرطی شده را از خود نشان نداده اند. از این آزمایشات نتیجه می گیریم که داروهای مؤثر بر گیرنده های آلفا- آدرنرژیک می توانند بر هر دو پدیده ی کسب و بیان ترجیح مکان شرطی شده ناشی از مورفین مؤثر باشند.

این مطلب به خوبی دانسته شده که گره سینوسی- دهلیزی قلب پستانداران ساختمان یکنواختی نداشته، و در آن سه ناحیه اصلی مرکزی، بینابینی و محیطی تشخیص داده شده است. در انی برسی تفاوتهای ناحیه ای در فعالیت های الکتریکی گره سینوسی- دهلیزی قلب خرگوش توسط ثبت پتانسیل های عمل از طریق گره سینوسی-دهلیزی دست نخورده به همراه ماهیچه دهلیزی( ثبت داخل و خارج سلولی) گره سینوسی- دهلیزی بدون ماهیچه دهلیزی ( ثبت خارج سلولی) و گره سینوسی- دهلیزی به صورت توپهای کوچک نواحی بافتی مختلف(ثبت داخل و خارج سلولی) مورد بررسی قرار گرفته است. از میکرو الکترود شیشه ای برای ثبت فعالیتهای الکتریکی استفاده شد و 9 پارامتر اندازه گیری گردید. بر اساس نتایج به دست آمده از گره سینوسی- دهلیزی سالم و توپهای کوچک بافتیMDP،APA،TOP،dv/dt OS و مقدار فعالیت خود به خودی(Rate) در مقیاس هرتز در ناخیه مرکزی با توپهای کوچک E D C به طور معنی داری(P<0.05) کوچکتر و APD و CL به طور معنی داری(P<0.05) بزرگتر از همانها در نواحی بینابینی و محیطی و یا توپهای کوچک بافتی BوA بودند. بر اساس نتایج به دست آمده از توپهای کوچک بافتی و گره سینوسی- دهلیزی بدون ماهیچه ی دهلیزی این موضوع روشن می شود که ماهیچه ی دهلیزی در ناحیه ی محیطی تقشی بسیار مهمتری از ناحیه ی مرکزی دارا می باشد. این نتایج مختصات شکل پتانسیل عمل گره سینوسی- دهلیزی قلب خرگوش را وابسته به ناحیه( Region - Dependent) پیشنهاد می نماید.

روشهای آزمایشگاهی متداول میکرب شناسی مانند کشت و تستهای بیو شیمیایی برای تشخیص باسیل سیاه زخم بسیار مفید می باشندولی زمان تشخیص قطعی می تواند 48-24ساعت طول بکشد. آزمایشات دیگر مانند بررسی حدت زمان بیشتری نیاز دارد. برای راه اندازی روشی سریع، اختصاصی یا کاراییی عملی د رآزمایشگاه جهت تشخیص عامل انتراکس از فناوری ملوکولی PCR استفاده شد. انجام PCR بر روی DNA ژنومی استخراجی شده از سویه ی غیر ویرولان باسیل انتراکس(سویه واکسن)، سویه ویرولان، باسیلوسهای جدا شده از خاک، باسیلوس سرئوس، و سوبتیلیسین مشخص نمود که با استفاده از پرایمرهای اختصاصی بر اساس توالی ژنهای سموم EF، LF، PA واقع در پلاسمیدpxol،ژن رمز کننده ی کپسول در پلاسمیدpxollو هم چنین بخش خاصی از کروموزوم باسیل انتراکس، پرایمرها به طور اختصاصی تنها با نمونه های واجدژنوم باسیل سیاه زخم محصولات با اندازه مورد نظر را ایجاد می نمایند و با هیچ کدام از باسیلوسهای هم خانواده و همچنین نمونه های کلینیکی مانند شیگلا، Ecoli، کلپسیلا، انترو باکترو، و باسیل همولیز مثبت واکنشی را ایجاد نکرد. برش آنزیمی محصول PCR جفت پرایمر های 1 با آنزیمHindlll صحت واکنش را تایید نمود. با بهینه سازی های انجام شده در ر وش فوق امکان شناسایی تعداد بسیار اندک باسیلوس انتراسیس بدون نیاز به استخراج ژنومی امکان پذیر گردید. این روش علاوه بر تشخیص دقیق باکتری مزبور همزمان قادر است سوش ویرولان را از غیر ویرولان تفکیک نماید. بررسی حساسیت روش فوق در رقتهای مختلف ژنوم و هم چنین باکتری زنده غیر ویرولان نشان داد که این روش قادر است 10-1 واحد کلنی(CFU) باکتری باسیلوس آنتراسیس در نمونه را تشخیص دهد. مدت تشخیص از زمان دریافت نمونه تا کسب پاسخ نهایی کمتر از 2 ساعت می باشد.

آدنوزین بسیاری از ویژگیهای یک تنظیم کننده ی جریان خون مغزی را دارد و گیرنده های آدنوزینی در حالت وابستگی به مورفین تغییر می کنند. در این تحقیق تغییرات در پاسخ دهی گیرنده های آدنوزینی عروق نرم شامه ای قشر حسی در موشهای صحرایی وابسته به مورفین توسط تکنیک جریان سنجی لیزری بررسی شد. برای این منظور از موشهای صحرایی بالغ نر (350-250 گرم) از نژاد DawIey Sprague استفاده شدکه پس از ایجاد وابستگی به مورفین، اثر موضعی داروهای آدنورینی بر گردش خون ناحیه ای مغز  (rCBF)در ناحیه ی قشر حسی مربوط به اندام عقبی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان داد که آدنوزین(5-10و4-10و3-10مول) به طور وابسته به مقدار موجب افزایش rCBF در گروه کنترل کاذب، کنترل و وابسته به مورفین شده به نحوی که افزایش rCBF در گروه وابسته به مورفین از نظر آماری معنی دار بود(p<0.01) . این پاسخ توسط تئوفیلین(5-5´10 مول) مسدود شد. لیدوکائین (2%)، افزایش rCBF ناشی از آدنوین را در گروه وابسته به مورفین کاهش داد. سیکلوهگزیل آدنوزین (6-10 و 5-10 و 4-10 مول) و سیکلوپنتیل تئوفیلین (6-10 مول) به عنوان آگونیست و آنتاگونیست اختصاصی گیرنده A1 آدنوزینی اثر معنی داری بر rCBF در هیچ یک از گروه های کنترل و وابسته به مورفین نداشتند. CGS-21680 (6-10 مول) به عنوان آگونیست اختصاصی گیرنده A2a آدنوزینی موجب افزایش معنی دار CBF در گروه وابسته به مورفین شد (P<0.05). این پاسخ توسط آنتاگونیست اختصاصی این گیرنده ZM241385 (6-10 مول) مهار شد. NECA (6-10 مول) به عنوان آنتاگونیست گیرنده A2a آدنوزینی موجب افزایش معنی دار CBF در گروه وابسته به مورفین شد (P<0.05). این پاسخ توسط آنتاگونیست اختصاصی این گیرنده، آلوکسازین (6-10 مول)، مسدود شد. نتایج این تحقیق نشان داد که پاسخ دهی گیرنده های آدنوزینی A2 (شامل زیر گروه های A2a و A2b) در قشر حسی ناحیه اندام عقبی در حالت وابسته به مورفین افزایش می یابد.

درمان با آسیترتین( نئوتیگازون با عوارض حاد پوستی و سیستمیک وابسته به دوز همراه است که شیوع نسبتًا فراوانی هم دارد. مطالعات اخیر نشان داده اند که تجویز هم زمان ویتامین E می تواند عوارض جانبی دوزر بالای رتینوئید ها را که در انکولوژی کاربرد دارند کاهش دهد. اما این نتیجه، تاکنون در مورد کاربرد آسیترتین در درماتولوژی ثابت نشده است. هدف این مطالعه تعیین اثرات دوزثابت VitE روی عوارض جانبی آسیترتین در درمان پسوریازیس می باشد. 30بیمار مبتلا به پسوزیازیس ژنرالیزه به طور تصادفی برای درمان با یکی از دوروش درمانی Aآسینرین(0.7 mg/kg/day) به تنهایی و B آسیترتین با همان دوز همراه با قرص( Vit E(800 IU/day به مدت 8 هفته انتخاب شدند. شیوع و شدت 16 عارض ی جانبی از جمله خشکی پوست، خارش، کیلیت، و ... هفته های 8،4،2 مصرف در این بیماران مورد ارزیابی قرار گرفت. Vit E انسیدانس و شدت عوارض جانبی آسیترین را در درمان پسویازیس به استثنای بهبودی اندک در میزان Palmoplantar Peeling فقط در پیگیری دوم کاهش نداد. در این مطالعه تجویز ویتامین E عوارض جانبی آسیترتین را در بیماران پسوریازیسی کاهش نداد.

تشخیص و درمان به موقع و سریع شکم حاد جراحی از موارد پر اهمیت اورژانسهای جراحی است که از یک سو با درمان جراحی سریع از بروز مشکلات و عوارض بیماری کاسته و از سوی دیگر با جلو گیری از جراحی بی مورد جلوگیری می شود.سونوگرافی یکی از روشهای تشخیص بی خطر و ارزان در تشخیص شکم حاد می باشد. مطالعه حاضر در بیمارستان بقیه اله الاعظم"عج" در مدت شش ماه انجام شده است. در این مطالعه بیمارانی که با تشخیص آپاندیسیت به اتاق عمل اعزام می شدند قبل از عمل تحت سونوگرافی شکم قرار می گرفتند. بیماران کمتر از 4 سال و کسانی که (BMI(Body Mass Index بیشتر از 30 داشتند، وارد مطالعه نشدند. اطلاعات بیماران شامل علائم بالینی، آزمایشگاهی و نتایج سونوگرافی درپرسشنامه ثبت می شد و گزارش پاتولوژی بیماران نیز به پرسشنامه اضافه می شد. در پایان نتایج سونوگرافی مورد ارزیابی قرار گرفت. از کل بیماران(106نفر)، 5/49% مردو5/50% زن بودند متوسط سنی بیماران 5/11±28/25سال بود. در مجموع 3/73% بیماران آپاندیسیت داشتند، در صورتی که طبق گزارش سونوگرافی5/47% بیماران آپاندیسیت داشتند. سونوگرافی در تشخیص موارد غیر آپاندیسیت در خانمها نزدیک به 80% موارد تشخیص صحیح داده بود. حساسیت سونوگرافی در تشخیص آپاندیسیت77/52% و ویژگی آن6/66%بوده است که کمتر از مطالعات دیگر می باشد که احتمالا به دلیل عدم تجربه ی کافی سونولوژیست و مراجعه زود هنگام بسیاری از بیماران بوده است (32%)، ارزش اخباری مثبت(ppv) سونوگرافی در تشخیص آپاندیست حاد2/81% و ارزش اخباری منفی(NPV) %بود. با توجه به نتایج در این مرکز سونوگرافی جهت تشخیص آپاندیسیت حاد علیرغم نتایج بسیار خوب در خانم ها، در بقیه ی بیماران قابل اعتماد نمی باشد و لی برای تایید تشخیصی افتراقی و موارد دیگر شکم حاد کماکان مفید به نظر می رسد.

تحقیق حاضر بر روی 99 نفر زن و مرد در محدوده ی سنی 75-33 با درد قفسه ی سینه به بیمارستان شریعتی تهران مراجعه نمودند، انجام شد. 57نفر از این افراد مبتلا به انسداد عروق کرونر(CDA) و 42 نفر بدون انسداد بودند. آزمایشات بیوشیمیایی برای اندازه گیری TC،LDL-C،VLDL-C،TAG انجام گرفت و برای اندازه گیری HDL-C و زیر گروههای آن از روش رسوبی استفاده شد. میانگین میزان TC،TAG،LDL-C،VLDL-C نسبت TC /HDL-Cو نسبتLDL-C/HDL-C در مبتلایان به CAD نسبت به گروه کنترل افزایش معنی داری را نشان داده،و میانگین میزانHDL-C،HDL2-C و نسبت HDL2-C/HDL3-C در بیماران با انسداد نسبت به گروه کنترل کاهش معنی داری را نشان داده است. میانگین مقدارHDL3-C در دو گروه بیمار و کنترل تفاوت معنی داری را نشان نمی دهد. مهمترین اختلاف معنی دار در میزان HDL2-C بیماران با انسداد کرونری نسبت به افراد کنترل مشاهده می شود و این نکته مبین آن است که بهتری فاکتور برای بررسی وجود انسداد یا عدم وجود آن اندازه گیریHDL2-C می باشد. بدین وسیله می توان قبل از انجام آنژیو گرافی احتمال وجود انسداد را پیشگویی نمود و تدابیر درمانی را به کار گرفت. نزدیک 68% بیماران دارای کلسترول بالاتر از حد طبیعی بودند. در صورتی که 22درصد از آنها دارای میزان HDL-C پایین و 96% از آنها دارای HDL2-C کم هستند. که نشان دهنده ی اهمیت اندازه گیری HDL2-C در تشخیص این بیماران می باشد. بعد از HDL2-C مهمترین فاکتور قابل بررسی نسبتHDL2-C/HDL3-C می باشد و در مرتبه ی سوم می توان نسبتTC/HDL-C را به عنوان یک فاکتور مهم برای تشخیص بیماران به کار برد.

افسردگی یکی از شایعترین مشکلات روانی می باشد. حدود دوسوم افراد افسرده به فکر خود کشی افتاده و 10-15 درصد آنها نیز اقدام به خود کشی می نمایند. مطالعاتی که در این زمینه در داخل و خارج کشور بر روی دانشجویان انجام گرفته است. میزان شیوع افسردگی را بین 1/44-1/9 درصد گزارش کرده اند. از نظر درجه ی افسردگی و عوامل مؤثر بر آن، اختلاف نظرها بسیار شدید تر است. به منظور تعیین میزان شیوع افسردگی و عوامل مؤثر بر آن در دانشجویان پزشکی مطالعه حاضر طراحی و اجرا گرد ید. این مطالعه در تقسیم بندی مطالعات اپیدمیولوژیک، از نوع توصیفی به روش مقطعی می باشد. جامعه مورد مطالعه شامل دانشجویان رشته ی پزشکی می باشند.یکصدو نودو هفت نفر از آنها انتخاب و با استفاده از پرسشنامه Beck (فرم طولانی) همراه با پرسشنامه مشخصات فردی، شیوع افسردگی بررسی گردید. ورود داده ها به کامپیوتر و تجزیه و تحلیل آنها با برنامه ی نرم افزاریVersion 10.0) SPSS ) و با استفاده از آمار توصیفی و نیز آزمون های مجذوری کای، بی - تست(t-test) و آزمون دقیق فیشر صورت گرفت. میانگین سن دانشجویان مورد مطالعه 4/22 سال(7/10± سال) تعیین گردید. دانشجویان مذکر، متاهل و ساکن در خوابگاه به ترتیب1/73درصد، 9/27 درصد، 6/74 درصد از نمونه ی مورد مطالعه را تشکیل می دادند. میزان شیوع افسردگی 9/28 درصد برآورد گردید دانشجویانی که درجاتی از افسردگی را داشتند شامل 7/80 درصد خفیف، 8/15 درصد متوسط، و5/3 درصد شدید بود. این مطالعه نشان داد که ارتباط بین سن، جنس، وضعیت تاهل و سکونت در خوابگاه با میزان شیوع افسردگی از نظر آماری معنی دار نیست (P>0.05). اگر چه میزان شیوع افسردگی با درجات متوسط و شدید(6درصد) پایین است و لی با توجه به این که دانشجویان هر جامعه دسترنج معنوی و انسانی آن جامعه بوده و سازندگاه فردای کشورخویش هستند و از طرفی 9/28 درصد از آنها درجاتی از افسردگی را دارند، بایستی مورد توجه جدی قرار گیرند. با عنایت به این که ارتباط بین گروههای سنی، جنسی، وضعیت تاهل و محل سکونت با میزان شیوع افسردگی از نظر آماری معنی دار نیست،اکیدا توصیه میگردد،بدون در نظر گرفتن فاکتورهای مذکور، کلیه ی دانشجویانی که درجات شدیدو متوسط افسردگی دارند به مراکز مشاوره و درمان معرفی گردند. هم چنین با انجام مطالعات کوهورت، فاکتورهای خطر بیماری را بررسی و راهکارهای مناسب جهت پیشگیری ارائه نمایند..

امروزه استفاده از آنتی بیوتیک در اعمال جراحی انتخابی بافت نرم در بسیاری از بیمارستانهای کشور ما یک امر رایج می باشد.موضوع استفاده از آنتی بیوتیک جهت پیشگیری از عفونت همیشه از موارد اختلاف نظر بین جراحان بوده و نتایج متفاوتی نیز گزارش شده است، از سویی عوارض ناشی از مصرف آنتی بیوتیک نابجا در سیستم های مختلف بدن و یا محدودیت های مصرف آن بواسطه ی متابولیسم دارویی ، این مسئله را به کنکاش و بحث کشیده است. از سویی دیگر موربیدیتی ناشی از عفونت و هزینه حاصل از مصرف آنتی بیوتیک طولانی مدت برای درمان این عوارض برای بیمار مشکلاتی را ایجاد کرده است و باعث شده که جراحان به استفاده بی رویه ازآنتی بیوتیکها رو بیاورند. در این مطالعه ی 4 ساله که به طورآینده نگر صورت گرفته است. 453بیمار تحت عمل جراحی نسج نرم از نوع تمیز( Clean) توسط جراحان ارتوپدی قرار گرفته، و هیچ یک از بیماران قبل، حین و بعد از عمل آنتی بیوتیک دریافت نکرده اند. در 453 مورد تنها 2مورد عفونت ناحیه ی جراحی دیده شد و مابقی هیچ علامتی از عفونت مثل (ترشح و سلولیت و یا آبسه نداشتند). در نتیجه بر اساس این مطالعه و تاکید کتب جراحی تاکید می شود که به منظور جلوگیری از عفونت تنها رعایت اصول آسپسی و انجام عمل جراحی بر اساس تکنیک های صحیح می تواند مانع بروز عفونت در اعمال جراحی تمیز ( Clean) شده و نیازی به استفاده از آنتی بیوتیک پروفیلاکتیک نمی باشد.

اصول آلودگی زدایی هسته ای، مشابه رفع آلودگی شیمیایی می باشد ولی بر خلاف آن، یک مسئله اورژانس نیست. هنگام مواجهه با مصدومین، االویت بایدبه احیاء قلبی- ریوی( درصورت نیاز) و ضایعات تهدید کننده حیات داده شودوپس از انتقال مصدوم به مرکز آلودگی زدایی، دفع آلودگی به ترتیب از پوششهای حفاظتی و بدن انجام شده و در انتها آلودگی زدایی داخلی انجام می گردد. در مورد دفع آلودگی از بدن در آلودگی هسته ای، نواحی آلوده پوشش حفاظتی و بدن با دستگاه رادیاک( وسیله ای است که جهت تعیین مناطق آلوده به ذرات رادیو اکتیو به کار می رود) مشخص می شود و دفع آلودگی بدن با محلولهای استاندارد و سپس شستشوی بدن با آب ولرم و صابون و در مورد چشم ها، زخم های بدن، سوختگی ها، حفره ی دهان و سوراخهای بینی با نرمال سالین انجام می گردد. در آلودگی زدایی در خصوص کاربر د مواد و روش های جلوگیری از جذب مواد رادیو اکتیو در اعضاء جذبی، مواد شلاتور، عوامل بلوک کننده و موادرقیق کننده مطرح است. که در متن مقاله به تفضیل شرح داده خواهد شد.