مجله روانشناسی
سال:1382 | دوره:7 | شماره:3 (پیاپی 27) |تعداد مقالات:6

پژوهش حاضر به بررسی تاثیر مداخلات خانواده درمانی راهبردی در اختلافات زناشویی می پردازد. به این منظور 39 زوج از زوجینی که برای حل اختلافات زناشویی به مراکز مشاوره مراجعه کرده بودند، بطور تصادفی در دو گروه آزمایش (21 زوج) و گواه (18 زوج) قرار گرفتند. برای ارزیابی زوجین در این پژوهش از مصاحبه بالینی و آزمون رضایت زناشویی انریچ استفاده شد. ابتدا زوجین با آزمون رضایت زناشویی مورد ارزیابی قرار گرفتند. پس از آن برنامه مداخلات خانواده درمانی راهبردی در مورد گروه آزمایش اجرا گردید، در حالیکه گروه گواه در لیست انتظار بودند و بعد از 6 هفته مجدداً مورد ارزیابی قرار گرفتند و گروه آزمایش پس از اتمام درمان مورد ارزیابی مجدد قرار گرفتند. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون t و تحلیل واریانس و آزمونهای تعقیبی استفاده شد. نتایج بدست آمده نشان می دهد که مداخلات خانواده درمانی راهبردی نه تنها منجر به افزایش رضایت زناشویی در بین گروه آزمایش شده، بلکه تعارضات بین فردی آنان را نیز کاهش داده است، این مداخلات در زنان مؤثرتر بوده است. همچنین نتایج پژوهش مبین آن است که این مداخلات روی مشکلات ارتباطی نسبت به سایر مولفه های سبب شناسی اختلاف، تأثیر بیشتری دارد.

به منظور بررسی رابطه نشانه های مرضی مادر با تحول دلبستگی و مشکلات رفتاری / اجتماعی کودکان طیف سنی چهار تا چهار سال و یازده ماه، 176 زوج مادر/ کودک از مناطق متوسط اقتصادی - اجتماعی شهر تهران انتخاب شدند. آزمودنی ها براساس میزان تحصیلات، شغل مادران، نوع طبقات اجتماعی - اقتصادی والدین و براساس سن و نحوه مراقبت قبلی کودک به طور نیمه تصادفی برگزیده شدند. برای به دست آوردن اطلاعات پژوهش در سه محور مادر - کودک - مربی مهد کودک اجرا شد. مادران، مشکلات رفتاری کودک و آسیب های روانشناختی خود را شامل افسردگی، اضطراب ، احساس نا ایمنی و انواع سازش نایافتگی ها، کودکان الگوی دلبستگی خود را و مربیان مهد کودک نیز مشکلات رفتاری کودکان و میزان شایستگی های اجتماعی آنان را با استفاده از آزمون های معتبر، ارزیابی و گزارش کردند. نتایج نشان داد که از میان نشانه های الگوی دلبستگی کودکان محسوب می شوند. از سوی دیگر احساس ناایمنی معنی دار داشت. همچنین بین افسردگی و سازش نایافتگی مادران با الگوی دلبستگی و مشکلات رفتاری کودکان رابطه معنی داری به دست نیامد.

انحرافات اجتماعی، بویژه در زنان، سلامت و امنیت روانی - اجتماعی و حتی سیاسی و اقتصادی جامعه را تهدید می کند و جامعه برای بقا و پایداری خود بایستی تدابیر مناسبی جهت جلوگیری از انحرافات زنان بزهکار و اقداماتی جهت بازپروری آنها به عمل آورد و این امر جز از طریق شناخت دقیق عوامل زمینه ساز و تشدید کننده گرایش به انحرافات امکان پذیر نیست. پژوهش حاضر به بررسی ویژگیهای روانشناختی (هیجان طلبی، هوش، حرمت خود و هویت) در زنان ویژه و مقایسه آنها با زنان عادی پرداخته است. بدین منظور، از میان زنان ویژه 35-15 ساله ای که بازداشت شده و در مراکز بازپروری زنان آسیب دیده اجتماعی سازمان بهزیستی و یا زندان اوین نگهداری می شدند، تعداد 60 نفر بعنوان گروه آزمایش و تعداد 60 نفر به عنوان آزمودنیهای گروه کنترل از میان زنانی که در شهر تهران (شمال، جنوب شرق و غرب) سکونت داشتند، انتخاب شدند. سپس هر دو گروه به سؤالات آزمون هیجان طلبی زاکرمن، آزمون هوش ریون بزرگسالان، پرسشنامه حرمت خود کوپر اسمیت و پرسشنامه سنجش عینی منزلت هویت من آدامز پاسخ دادند. نتایج حاصل از اجرای آزمونهای آماری نشان داد؛ زنان ویژه به صورت معنی داری در مقیاس هیجان خواهی و خرده عاملهای آن یعنی، تجربه طلبی، بازداری زدایی و ملال پذیری نمرات بالاتری در مقایسه با زنان عادی بدست آوردند. همچنین، زنان ویژه در مقایسه با زنان عادی بصورت معناداری در آزمونهای هوش و حرمت خود نمرات پایین تری بدست آوردند. بعلاوه، بین زنان ویژه و زنان عادی از حیث منزلتهای هویتی تفاوت معناداری وجود ندارد.

این پژوهش به منظور بررسی رابطه فراشناخت و ادراک یادگیری با عملکرد یادگیری زبان انگلیسی دانش آموزان مراکز پیش دانشگاهی انجام شد. بدین منظور نمونه ای تصادفی مرکب از 370 نفر از دانش آموزان مراکز پیش دانشگاهی شهرستان یزد در سال تحصیلی 79-78 انتخاب شده اطلاعات لازم از طریق اجرای پرسشنامه فراشناخت حالتی، آزمون عملکرد زبان انگلیسی و مصاحبه ادراک یادگیری جمع آوری گردید. نتایج حاکی از این است که فراشناخت و ادراک یادگیری، با عملکرد یادگیری در زبان انگلیسی رابطه معنی دار دارند. همچنین مشخص شد که بین دانش آموزان قوی و ضعیف در درس زبان انگلیسی از جهت فراشناخت و ادراک یادگیری تفاوت معنی داری وجود دارد. به علاوه، از لحاظ جنس در هیچ یک از متغیرها تفاوت معنی داری مشاهده نشد.

در مطالعه حاضر به منظور بررسی تاثیر روش موسیقی درمانگری بر کاهش افسردگی نوجوانان، تعداد 80 دانش آموز دختر افسرده از کلینیک آموزش و پرورش شهر کاشان انتخاب و بصورت تصادفی در چهار گروه (سه گروه آزمایش و یک گروه گواه) جایگزین شدند. آزمودنیها در سه گروه آزمایشی تحت مداخله روش موسیقی درمانگری فعال و فعل پذیر( در دو سطح با استفاده از نغمه های ایرانی و نعمه های غربی) قرار گرفتند. به منظور سنجش سطح افسردگی آزمودنیها از سیاهه افسردگی بک (BDI) و مصاحبه بالینی در دو سطح پیش آزمون و پس آزمون استفاده شد. نتایج تجزیه و تحلیل داده ها حاکی از اثر بخشی روش موسیقی درمانگری فعال و فعل پذیر می باشد. همچنین سودمندی موسیقی درمانگری فعال بیشتر از موسیقی درمانگری فعل پذیر بود. اما در سطح فعل پذیر، تفاوت معنا دارای در دو گروه مشاهد نشد. به عبارت دیگر اثر بخشی استفاده از نغمه های ایرانی در مقایسه با نغمه های غربی تفاوت معناداری ندارد.

روش آموزش تبادلی راهبردهای درک و فهم خواندن یکی از روش های آموزش شناختی و فراشناختی است که برای دانش آموزان ضعیف دوره ابتدایی طرحریزی شده است. هدف از این پژوهش بررسی میزان تاثیر روش آموزش تبادلی راهبردهای درک و فهم خواندن بر بهبود درک مطلب دانش آموزان ضعیف در درک مطلب پایه پنجم ابتدایی بود. در این پژوهش آزمودنی ها 60 نفر دانش آموز (30 دختر و 30 پسر) ضعیف در درک مطلب پایه پنجم ابتدایی بودند که به روش نمونه گیری خوشه ای و تصادفی ساده انتخاب شدند. این تعداد به طور تصادفی در سه گروه 20 نفری (یک گروه آزمایشی و دو گروه گواه) قرار گرفتند. گروه آزمایشی در 20 جلسه 100 دقیقه ای، آزمایش چهار راهبرد درک مطلب را با استفاده از روش آموزش تبادلی راهبردها دریافت کردند. گروه گواه اول، همان مطالب را به شیوه سنتی، همراه با تمرین تکالیف مربوط به راهبردها و تعریف راهبردها دریافت کردند. گروه گواه دوم، بدون هیچ گونه مداخله ای همان مطالب را به روش سنتی دریافت کردند. به منظور جمع آوری اطلاعات از آزمون های درک مطلب (غیر درسی و درسی)، آزمون هوشی کتل، فرم نشانگان نارساخوانی، پرسشنامه ارزیابی درک مطلب و ویژگیهای جمعیت شناختی، استفاده شد. نتایج تحلیل و اریانس چند متغیری (مانوا) نشان داد که روش آموزش تبادلی راهبردها منجر به بهبود عملکرد درک مطلب (غیر درسی و درسی) گروه آموزشی در مقایسه با گروههای گواه گردید (0.001>p)