مجله طب نظامی
سال:1382 | دوره:5 | شماره:4 (مسلسل 18) |تعداد مقالات:10

پژوهش حاضر به منظور بررسی تاثیر استفاده از لباس های NBC و لباس های نایلونی روی پنج عنصر آمادگی جسمانی انجام شد. جامعه آماری در این پژوهش نیمه تجربی، دانشجویان یک دانشکده افسری در تهران بودند. نمونه آماری 60 نفر از افسران داوطلب بودند که به طور تصادفی به چهار گروه 15 نفری تقسیم و در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون مورد آزمایش قرار گرفتند. تمامی افراد گروه ها در مرحله پیش آزمون از لباس های معمولی رزم استفاده نمودند. در مرحله پس آزمون ، گروه A با لباس معمولی رزم (به عنوان گروه شاهد) ، گروه B از لباس NBC با ماسک ، گروه C از لباس NBC بدون ماسک و بالاخره گروه D از لباس نایلونی (نفوذناپذیر) استفاده نمودند. نتایج و اطلاعات با استفاده از روش های آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و میانگین داده ها با استفاده از تست های آماری t-test و ANOVA با هم مقایسه گردید. در همه گروه ها ، افراد در آزمون های دوی 1600 متر ، 45 متر ، 9×4 متر ، تعداد دراز و نشست در یک دقیقه و انعطاف پذیری شرکت نمودند. مقادیر P کمتر از 0.05 به عنوان اختلاف معنی دار تلقی گردید. لباس NBC بدون ماسک (در گروه C) توانست بر روی عنصر استقامت قلبی - تنفسی و سرعت تاثیر گذارد ولی بر روی عناصر چابکی ، استقامت عضلات شکم و انعطاف پذیری اثری نداشت. لباس NBC با ماسک در گروه B نیز بر روی عناصر استقامت قلبی - تنفسی و سرعت تاثیر داشت ولی بر سایر عناصر اثری نداشت. لباس نایلونی فقط توانست عنصر سرعت را متاثر کند ولی عناصر دیگر تغییری را نشان ندادند. اگرچه پوشیدن لباس های NBC در این آزمایشات تاثیرات همه جانبه ای بر پارامترهای آمادگی جسمانی نداشت ولی توصیه می شود فرماندهان مربوطه پوشیدن این لباس ها را برای حداقل مدت کوتاهی قبل از هرگونه عملیاتی اجباری نمایند تا رزمندگان به آنها عادت نموده و نسبت به پوشیدن طولانی مدت این لباس ها سازگار گردند.

زلزله بم از پرتلفات ترین فجایع طبیعی سال های اخیر جهان بوده است. با توجه به حضور نیروهای نظامی در عملیات های امداد و نجات، در این مقاله فعالیت های امدادی  - بهداشتی - درمانی بهداری سپاه و اهمیت ویژگی های خاص نیروهای نظامی برای حضور در این عملیات ها مورد بررسی قرار گرفته است. به عنوان برخی از جنبه های برجسته فعالیت سپاه می توان به مخابره اولین گزارش از وقوع فاجعه، آغاز عملیات امداد و نجات در ساعت اول وقوع فاجعه توسط تیپ یکم سیدالشهدای بم به عنوان اولین نیروهای امدادرسان، راه اندازی دو باب بیمارستان صحرایی در منطقه که اولین بیمارستان های ایرانی مستقر شده در منطقه بودند، اعزام 937 نفر نیروی امدادی - بهداشتی - پزشکی در روز اول، راه اندازی 23 پست اورژانس صحرایی و 13 پست امداد در منطقه، راه اندازی  8نقاهتگاه در سطح کشور و نقش فعال در انتقال 11792 نفر مجروح به بیمارستان های سراسر کشور اشاره کرد. براساس تجربیات زلزله بم و توانایی های منحصر به فرد که در نیروهای نظامی وجود دارد، باید جایگاه ویژه ای برای حضور این نیروها در عملیات های امداد و نجات در نظر گرفته شود.

کشور ایران به علت وسعت، موقعیت جغرافیایی و تنوع اقلیمی جزء یکی از کشورهای بلاخیز دنیا است و از این جهت رتبه ششم را دارا می باشد، زلزله چه از نظر آثار مخرب مادی و چه از نظر تلفات انسانی مخاطره بارترین بلای طبیعی است ، به طوری که در یک دهه اخیر حدود 950 زمین لرزه در ایران رخ داده است و در نتیجه آن 37600 نفر کشته و 53300 نفر آسیب دیده اند که باید به آن تلفات و مصدومین زلزله شهر بم را نیز افزود. بحران های ناشی از بلایای طبیعی به علت قطع و انفصال روند طبیعی زندگی، آثار ناگوار مانند مرگ و میر، جراحت، از کار افتادگی، تخریب تشکیلات اجتماعی و ایجاد حجم زیادی از نیازهای انسانی مانند سرپناه، غذا، پوشاک و کمک های اولیه و پیشرفته پزشکی، نیازمند مدیریت توانمند در سطح مسئولین و نهادهای اجرایی است. سیستم مدیریت بحران در ایران به علت مواجهه مداوم با بحران های منطقه ای از تجربه کافی در این زمینه برخوردار می باشد و با بهره گیری از سیستم اورژانس، موسسات غیر دولتی چون هلال احمر و بسیج نیروهای مردمی می تواند به کنترل بحران ها بپردازد. بحران های فراگیر و ملی به علت گستردگی حادثه، جمعیت بزرگ تحت تاثیر و محدودیت در ظرفیت پاسخ دهی ارگان های مسوول در مدت زمان کوتاهی موجب ایجاد حجم بالایی از تقاضاهای امدادی، بهداشتی و درمانی می شوند و مدیریت آنها نیازمند استفاده هماهنگ و به جا از تمام منابع مادی و انسانی کشوری و بین المللی است. در گذشته مدیریت بحران های فراگیر در ایران صرفا در ابعاد امداد - نجات و بازسازی بعد از حادثه خلاصه می شد و دیگر ابعاد مدیریت بحران از جمله پیشگیری ، کاهش اثرات مخرب، آمادگی مقابله و پاسخ سریع در قالب یک فرآیند منسجم و سازمان دهی شده به فراموشی سپرده می شد. در این مقاله قصد داریم مدیریت درمان در زلزله بم را در قالب مدیریت نیروی انسانی، مدیریت انتقال مصدومین، مدیریت امکانات و تجهیزات و برنامه ریزی درمانی بررسی نموده و راه کارهای پیشنهادی را جهت حل بخشی از معضلات مدیریت بحران کشور ارایه دهیم.

بعد از جنگ تحمیلی تعداد زیادی از مجروحین جنگ از عوارض گسترده گازهای شیمیایی استفاده شده توسط رژیم عراق رنج می برند. نظر به این که عوارض این گازها به دو نوع زودرس و دیررس تقسیم می شوند و عوارضی مانند : سقط جنین ، وزن کم زمان تولد و زایمان زودرس در دسته عوارض دیررس قرار گرفته و اطلاعات زیادی در دست نیست. از این رو ، هدف این مطالعه ، بررسی اپیدمیولوژیک سرانجام حاملگی در همسران مصدومین شیمیایی جنگ تحمیلی و تعیین ارتباط عوارضی از قبیل وزن کم زمان تولد ، زایمان زودرس ، ناهنجاری های جنینی ، مرگ داخل رحمی جنین و شیوع تغییر جنسیت فرزندان با عوامل مرتبط با مصدومیت شیمیایی می باشد . مطالعه از نوع توصیفی گذشته نگر بر روی 50 مصدوم شیمیایی از بین 2100 مجروح در سال 1379 از استان کرمان می باشد. روش نمونه گیری به شیوه تصادفی بود. و اطلاعات از طریق مصاحبه حضوری با فرد جانباز توسط پرسش نامه ای که از قبل تهیه شده بود، جمع آوری شد. در بین این 50 نفر ، 120 مورد حاملگی در همسرانشان وجود داشت، که از این بین 19 درصد وزن زمان تولد کم ، 13 درصد زایمان زودرس و 8 درصد سقط وجود داشت. سه متغیر وزن کم زمان تولد ، سقط جنین و زایمان زودرس با متغیرهایی نظیر سن پدر و مادر ، میزان تحصیلات مادر و شدت شیمیایی شدن فرد جانباز و سطح اقتصادی با استفاده از نرم افزار آماری SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج این بررسی موید آن است که به استثنای سن والدین ، در سایر موارد رابطه بدست آمده بین متغیرها معنی دار است (P کمتر از 5 درصد). در حالی که شیمیایی شدن فرد تاثیری در تغییر شیوع جنسیت فرزندان نداشت.

در این مقاله مشکلات روان شناختی فرزندان شهدا و متوفیان سپاهی در سال 1380 مورد بررسی قرار گرفته است. این تحقیق به روش توصیفی و مقایسه ای انجام شده است و در آن اطلاعات حاصل از 673 نفر از فرزندان 12 تا 36 ساله شهدا و متوفیان سپاهی شهر تهران که به نسبت مساوی از بین خانواده های شهدا و متوفیان و به تفکیک فرزندان دختر و پسر و با روش تصادفی انتخاب شده بودند، جمع آوری شد. ابزار مورد استفاده برای جمع آوری اطلاعات آزمون SCL 90-R بود. اطلاعات به دست آمده از اجرای آزمون پس از جمع آوری با استفاده از آزمون گروه های مستقل آماری t مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان داد که به ترتیب میزان شیوع علایم اختلالات در بین فرزندان شهدا و متوفیان عبارت بودند از : پارانویید ، پرخاشگری ، افسردگی ، وسواس، اختلال در روابط بین فردی ، اختلال بدنی شکل ، روان پریشی و فوبیا . همچنین تجزیه و تحلیل نتایج نشان داد که به جز اختلال فوبیا در سایر مقیاس های بالینی بین فرزندان شهدا و فرزندان متوفیان تفاوت معنی داری وجود داشت و بر این اساس میزان شیوع علایم اختلال در بین فرزندان متوفیان بیشتر از فرزندان شاهد بود.

از آنجایی که صحنه نبرد یک واقعه تقریبا ناگهانی به همراه و تعداد زیادی مجروح با ضایعات بسیار سطحی تا ضایعات بسیار بحرانی می باشد ، تریاژ و تعیین میزان ضایعات و درمان سریع از اهمیت خاصی برخوردار است که اکثر بیماران در مراکز مختلف درمانی از پست امداد تا بیمارستان های صحرایی و نهایتا بیمارستان های پشت جبهه تحت مداوا قرار می گیرند ، لیکن آنچه که در کنار درمان اورژانس بیماران از اهمیت بیشتری برخوردار است ، مسئله پرونده نویسی و ثبت و انتقال اطلاعات مجروح می باشد. در این مطالعه 151 پرونده مجروحین جنگ تحمیلی که از ابتدای فروردین 1363 تا پایان اسفندماه 1365 به منظور ادامه درمان به مرکز آموزشی و درمانی شهدای تجریش منتقل و در بخش جراحی این بیمارستان بستری شدند، وضعیت درمان از خطوط مقدم جبهه و نهایتا پرونده نویسی و ثبت اطلاعات آنان مورد ارزیابی قرار گرفته است. از مجموع 151 پرونده ، 69 مورد (45.7درصد) پرونده نویسی مناسب بوده و 82 مورد (54.3 درصد) پرونده ناقص بوده است. و به علاوه انتقال اطلاعات 96 پرونده (63.6 درصد) مناسب و 55 پرونده (36.4 درصد) دارای نقص بوده است. با توجه به تاثیر پرونده نویسی و ثبت اطلاعات بیمار در اعمال جراحی مجدد و گاها غیرضروری انجام شده ، عدم اطلاع مرکز بعدی از اقدامات انجام شده اولیه و همین طور آمار به دست آمده در بین کسانی که در بیمارستان شهدا شهید شدند ، یکی از اشکالات بسیار مشهود می باشد. لذا با توجه به این که پرونده نویسی نامناسب در بین شهدای 61.1 درصد و انتقال اطلاعات نامناسب 50 درصد بوده است و این امر اشکالات متعددی را به وجود آورده است توجه به امر برنامه ریزی صحیح و ضرورت پرونده نویسی را می طلبد.

افغانستان یک کشور کوهستانی است که به آب های آزاد راه ندارد. جمعیت آن تا پایان سال 2003 میلادی ، 28.717.213 نفر برآورد شده است که در حدود 31 درصد آن باسواد هستند. در مطالعه حاضر کلیه اسناد و مقالات و متون علمی قابل دسترسی در مجلات داخلی و خارجی ، کتب و سایت های مختلف اینترنت مورد بررسی قرار گرفته است و اطلاعات موجود در زمینه وضعیت بهداشتی درمانی ، شاخص های بهداشتی و بیماری های شایع در مناطق مختلف افغانستان جمع آوری شده است. بر طبق اطلاعات به دست آمده افغانستان یکی از کشورهای فقیر دنیا است و از لحاظ رتبه بندی اوضاع بهداشتی درمانی سازمان جهانی بهداشت در رتبه های آخر قرار دارد. شاخص های بهداشتی به ویژه شاخص امید به زندگی آن (47-46 سال ) نشان دهنده وضعیت اسفبار زندگی مردم در این کشور است. از مهمترین بیماری های افغانستان می توان به مالاریا ، سل ، لیشمانیوز ، وبا ، سرخک، فلج اطفال و انواع بیماری های اسهالی اشاره کرد که سالانه جان عده زیادی از مردمان این کشور به ویژه کودکان آن را می گیرد. تجاوز و حمله کشورهای مختلف به افغانستان و جنگ های متوالی داخلی، اقتصاد این کشور را فلج کرده است و در پی آن سیستم بهداشتی درمانی نیز دچار مشکلات عدیده گردیده است که در نهایت افغانستان به یک کشور بحران زده ، بیمار و ویران تبدیل شده است.

سرب باعث ایجاد فشار خون در انسان و حیوانات آزمایشگاهی می شود. مکانیسم دقیق فشار خون ناشی از سرب معلوم نیست اما عوامل زیادی از جمله : تغییر در پاسخ دهی سیستم آدرنرژیک ممکن است در این زمینه دخیل باشند. در این مطالعه در طی 28 روز اثر مسمومیت حاد و تحت حاد با سرب بر پاسخ دهی آئورت سینه ای بررسی شد. موش های صحرایی از نژاد sprague Dawley با وزن 250-200 گرم استفاده شدند. پس از خارج کردن آئورت سینه ای و قرار دادن آن در محلول کربس سرد ، بافت هم بند و چربی آن جدا گردید. حلقه های 3-2 میلی متری از آئورت برش داده شدند. برای ثبت انقباض ایزومتریک داخل حمام بافتی قرار داده شد. حمام بافتی حاوی 10 میلی لیتر محلول کربس با دمای 37 درجه سانتی گراد بود که با گاز محتوی 95% اکسیژه و 5% دی اکسید کربن هوادهی می شد. حلقه ها به مدت 45 دقیقه تحت کشش مناسب (2 گرم وزنه) قرار داده شدند ، سپس دو بار با محلول 40 میلی مولار کلرور پتاسیم تحت انقباض قرار گرفتند. پاسخ انقباضی دوم به کلرور پتاسیم به عنوان مرجع برای محاسبات بعدی مورد استفاده قرار گرفت. پاسخ های انقباضی با اضافه کردن دوزهای افزایشی عوامل مختلف نظیر فنیل افرین ، پرازوسین ، کلونیدین ، یوهیمبین ، دوپامین و SCH در حضور یا عدم حضور L-NAME و ایندومتاسین مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان دادند که در معرض قرار گرفتن سرب به صورت حاد و تحت حاد باعث افزایش معنی داری در پاسخ انقباض عروقی می شود. به نظر نمی رسد که این اثر سرب به تنهایی ناشی از اثر سیستم آدرنرژیک باشد ، بلکه فاکتورهای دیگر نظیر تغییر در تبادل کلسیم داخل سلولی ، نیتریک اکساید و مسیر سیکلواکسی ژناز ممکن است دخیل باشند.

همیشه نمی توان از بروز بلایا و مصائب جلوگیری کرد. اما با فراهم آوردن تجهیزات و لوازم مورد نیاز قبل از وقوع بحران ، می توان وضعیت زندگی خود و دیگران را در شرایط اضطراری بهبود بخشید. برای مبارزه با بلایا و حفظ حیات ، سه اولویت اصلی عبارتند از: آب ، غذا و سرپناه. یکی از مهمترین نیازهای اولیه انسان در شرایط عادی و بحرانی غذا می باشد. شرایط بحران را نیز می توان به دو دسته کلی تقسیم نمود : شرایطی که اراده انسان در آن دخالت ندارد ، مانند بلایای طبیعی (زلزله ، سیل ، طوفان ، قحطی) و شرایط بحرانی که انسان در آن به طور مستقیم دخالت دارد ، مانند جنگ (بیولوژیک، شیمیایی و هسته ای) و اغتشاشات داخلی. هر یک از انواع بلایا و شرایط بحرانی اثرات متفاوتی بر مقوله غذا و تغذیه خواهند داشت. برنامه ریزی و مدیریت صحیح می تواند از گسترش زیان های ناشی از بحران بکاهد. در این مقاله به ابعاد مختلف برنامه ریزی ، برآورد ، چگونگی تامین ، نگهداری و ذخیره ، توزیع و نحوه مصرف مواد غذایی ، انواع مواد غذایی ضروری در شرایط بحران ، تجهیزات و امکانات (انسانی ، مادی و سازمانی) مورد نیاز موجود در کشور پرداخته و متناسب با آن مدل مطلوب برای برنامه ریزی در شرایط بحران ارایه گردیده است.

اورانیوم با عدد اتمی 92 به عنوان سنگین ترین عنصر طبیعی موجود در زمین از سه ایزوتوپ با فراوانی زیر تشکیل شده است. (238U=99.2746%, 235U=0.72%, 234U=0.0054%) . اورانیوم فقیر شده طی فرآیندی که در آن نسبت ایزوتوپ 235U یا 238U کاهش یابد ، تولید می گردد. اورانیوم فقیر شده در جریان باز فرآوری چرخه سوخت نیز تولید می شود. امروزه از اورانیوم فقیر شده در ساخت صفحات محافظ پرتو ، وزنه تعادل در هواپیماها ، مهمات ضد زره و خودروهای زرهی به کار می رود. مواجهه محیطی و شغلی با اورانیوم غالبا از طریق خوراکی یا استنشاقی صورت می گیرد. اخیرا نظریاتی در مورد ساز و کارهای آسیب بیولوژیک تابش هایی نظیر ذرات آلفای ناشی از اورانیوم ارایه شده است که براساس آنها علاوه بر آسیب به DNA به عنوان مولکول هدف ، سایر جایگاه های حساس خارج سلولی تحت تاثیر قرار گرفته اند. در این مقاله نظریه سلول های ناظر (By stander) و نظریه رخ داد ثانویه (second Event) مورد بررسی قرار گرفته و شواهد اپیدمیولوژیک و تجربه آن ارایه شده است.