مجله علمی شیلات ایران (فارسی)
سال:1386 | دوره:16 | شماره:2 |تعداد مقالات:20

گونه Brachionus calyciflorus روتیفر آب شیرین بوده که بعنوان غذای زنده برای تولید انبوه لارو ماهیان آب شیرین مورد استفاده قرار می گیرد. در این مطالعه امکان جداسازی، تخلیص و تولید نیمه انبوه روتیفر آب شیرین مورد بررسی قرار گرفت. نمونه برداری در فصل پاییز 1384 از تالاب انزلی انجام شد و گونه مورد نظر در آزمایشگاه مورد شناسایی و جداسازی قرار گرفت. جهت کشت روتیفر از محیط غذایی EPA به همراه کلرلای آب شیرین (Chlorella sp.) با تراکم cell/ml 1´106 استفاده گردید. کشت روتیفر B. calyciflorus بصورت دسته ای انجام شد. تراکم اولیه روتیفر در بالن های 1 لیتری 30 ind/ml بود. مطابق نتایج حاصله، حداکثر تراکم روتیفر در روز هفتم به میزان 453±43 ind/ml رسید و میانگین نرخ رشد به ازای هر روز 0.50 بدست آمد. میانگین طول و عرض لوریکا بترتیب 204 و 167 میکرون و میانگین طول و عرض تخم 121 و 95 میکرون بدست آمد. این آزمایش نشان داد که روتیفر آب شیرین در مدت زمان کوتاهی به میزان رشد مناسبی در شرایط آزمایشگاهی می رسد. همچنین چگونگی تولید نیمه انبوه این گونه در شرایط مصنوعی مشخص گردید.

در این تحقیق خصوصیات ریخت شناسی مولدین ماهی سفید (Rutilus frisii kutum Kamensky, 1901) تکثیری در رودخانه های جنوب غربی دریای خزر (شیرود، خشکرود، سفیدرود و چلوند)، درصد اسپرماتوزوئیدهای متحرک و مدت زمان تحرک آنها، همراه با خصوصیات اسمولاریته، دما، شوری و pH آب 4 منطقه مصب، دهانه رودخانه، محل تکثیر و بالادست رودخانه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان می دهند که میانگین مدت زمان حرکت اسپرماتوزوئید در مولدین بترتیب معادل 4.2±37.2، 3.9±41.4، 2.1±52.9 و 3.4±47.8 ثانیه و درصد تحرک سلولهای اسپرم مولدین بترتیب 4.1±49، 6.8±58.2، 4.8±74 و 5.9±68.1 درصد بوده است. همچنین میانگین اسمولاریته این رودخانه ها بترتیب 66±71.7، 85.5±62.5، ±34.2 40.2 و 34.4±36.7 میلی اسمول بر لیتر، میانگین دما 14، 15، 0.2±13.6 و 14 درجه سانتیگراد و میانگین pH بترتیب معادل 0.1±7.6، 0.1±7.2، 0.1±7.4 و 0.1±7.2 سنجش شد. نتایج این بررسی حاکی از آن است که با افزایش درصد تحرک اسپرم، مدت زمان تحرک این سلولها نیز افزایش می یابد و با کاهش اسمولاریته آب رودخانه ها از مصب بطرف بالادست، درصد سلولهای متحرک و مدت زمان تحرک اسپرماتوزوئیدها افزایش نشان می دهند. از این رو به نظر می رسد بر اساس طبیعت آنادرومی مولدین ماهی سفید، افزایش فاصله مکان تکثیر تا دریا در منطقه بالادست رودخانه ها، سبب افزایش کمیت و کیفیت اسپرم مولدین شده و شانس موفقیت در تکثیر مصنوعی را نیز ارتقا خواهد بخشید.

این پژوهش از شهریور ماه سال 1378 تا مرداد ماه سال 1379 در راستای شناسایی گاو ماهیان سواحل جنوبی دریای خزر (محدوده استان گیلان) صورت گرفت. جهت انجام این مطالعه در سواحل استان گیلان 5 ایستگاه انتخاب شد. برای نمونه برداری از تور ترال کف استفاده شد. نتایج بررسیها نشان میدهد که گاو ماهیان صید شده متعلق به دو جنس Neogobius و Benthophilus می باشند که از جنس Neogobius گونه های خزری (N. caspius)، شنی (N. fluviatilis)، دم گرد (N. melanostomus) و سر گنده (N. kessleri) و از جنس Benthophilus گونه بچه قورباغه ای (B. stellatus leobergius) و گونه گاوماهی (B. ctenolepidus) با همکاری دکتر Coad از موزه تاریخ طبیعی کانادا شناسایی شدند. بعلاوه برخی اختصاصات زیستی گونه خزری (N. caspius) نیز مورد بررسی قرار گرفت که بر اساس نتایج بدست آمده میانگین طول کل نمونه ها 19.87±112.98 میلی متر و میانگین وزن آنها 6.21±16.39 گرم بود. ترکیب سنی ماهیان شامل گروههای سنی 1 تا 3 سال بود که 2 ساله ها گروه سنی غالب بودند. میانگین هم آوری مطلق بین 598±1031.91 عدد تخمک بدست آمد. رژیم غذایی افراد این گونه شامل: Bivalvia, Gammaridae, Nematoda, Chironomidae, Hypaniula, Cumacae, Mysidae, Caridae و ماهی بود و در برخی از نمونه ها نیز همجنس خواری مشاهده شد. بر اساس نتایج بدست آمده ضریب چاقی و شدت تغذیه در گروه سنی زیر 1 سال بیشترین مقادیر را دارا بودند که با افزایش سن مقدار آنها در گروههای 1 ساله و 2 ساله بتدریج کاهش می یافت و مقدار این دو عامل در گروه سنی 3 ساله اندکی افزایش یافت. محاسبه طول نسبی روده نیز نشان داد که مقدار آن از 0.97 در گروه سنی زیر یک سال تا 1.38 در گروه سنی 3 سال و بالاتر تدریج افزایش می یابد.

به منظور بررسی ذخایر ماهیان خاویاری با هدف برآورد فراوانی نسبی و تعیین ترکیب گونه ای، دو گشت تحقیقاتی در تابستان و زمستان سال 1383 توسط شناور سی سرا 2 و کشتی گیلان در سواحل جنوبی دریای خزر (آبهای ایران) انجام شد. با توجه به وسعت منطقه، تعداد 85 ایستگاه ترال کشی در نظر گرفته شد. تعیین ایستگاهها بر اساس طرح طبقه بندی تصادفی بود و تعداد ایستگاههای هر اشکوب با در نظر گرفتن مساحت هر اشکوب از سطح کل، تعیین گردید. جهت نمونه برداری از دو نوع ترال 9 متری برای اعماق زیر 10 متر و 24.7 متری برای اعماق بالای 10 متر استفاده شد. در نمونه برداری تابستان، 170 عدد ماهی شامل 142 تاسماهی ایرانی، 19 عدد ازون برون، 4 عدد فیلماهی، 3 عدد شیپ و 2 عدد تاسماهی روسی صید شدند. در نمونه برداری زمستان، 118 عدد ماهی شامل 75 عدد تاسماهی ایرانی، 41 عدد ازون برون، 1 عدد شیپ و 1 عدد تاسماهی روسی صید گردید.میزان صید در واحد تلاش ماهیان خاوری در نمونه برداری تابستان معادل 2 عدد در ترال که تاسماهی ایرانی با 1.67 عدد، بیشترین مقدار را دارا بود. صید در واحد تلاش سایر گونه ها بترتیب، ازون برون 0.22 عدد، فیلماهی 0.05 عدد و شیپ نیز 0.04 عدد در هر ترال بود. در نمونه برداری زمستان صید در واحد تلاش معادل 1.38 عدد در ترال بود که صید در واحد تلاش تاسماهی ایرانی 0.88، ازون برون 0.48، تاسماهی روسی 0.01 و شیپ 0.01 عدد در هر ترال بود.

آلودگیهای انگلی اردک ماهی (Esox lucius) رودخانه چمخاله لنگرود از زمستان 1381 لغایت پاییز 1382 (تعداد= 123 عدد) مورد بررسی قرار گرفتند. اردک ماهیان پس از صید، بلافاصله بصورت زنده به آزمایشگاه منتقل شدند. در آزمایشگاه بعد از زیست سنجی، تعیین سن و جنسیت، اندامهای مختلف ماهی شامل چشم، پوست، آبشش، دستگاه گوارش، عضله و غیره مورد بررسی قرار گرفت. طبق نتایج بدست آمده 7 گونه انگل شامل Corynosoma strumosoum, Triaenophorus crassus, Tetraonchus moneneteron, Diplostomum spathaceum, Camallanus lacustris, Raphidascaris acus و  Lernaea sp. از اردک ماهی رودخانه چمخاله جداسازی شدند. بیشترین میزان شیوع مربوط به R.acus (37.39 درصد) و کمترین میزان شیوع مربوط به C.strumosum و Lernaea sp. (هریک به میزان 0.81 درصد) بود. بیشترین و کمترین میانگین شدت آلودگی بترتیب متعلق به T.crassus (8.45 عدد) و Lernaea sp. (1 عدد) بدست آمد. بالاترین و کمترین میانگین فراوانی مربوط به R.caus (1.96 عدد) و Lernaea sp. (0.01 عدد) بود. بیشترین و کمترین دامنه تعداد مربوط به R.acus (45-1 عدد) و Lernaea sp. (1 عدد) بود. همچنین از لحاظ فصل، سن و جنسیت تفاوتهایی در آلودگیهای انگلی اردک ماهی مشاهده شد. ضمن اینکه برای اولین بار است که در ایران اردک ماهی بعنوان میزبان جدید انگل C.strumosum معرفی می شود.

آبشش گربه ماهیان 300 گرمی صید شده از سد مهاباد در خرداد ماه 1383 مورد مطالعه قرار گرفتند. بلافاصله بعد از صید، آبشش ها بریده و در محلول بوئن و گلوتارآلدهید بترتیب برای بافت شناسی کلاسیک و میکروسکوپ الکترونی تثبیت شدند. جهت انجام بافت شناسی کلاسیک نمونه ها پس از انجام مراحل مختلف با هماتوکسیلین و ائوزین رنگ آمیزی و سپس با میکروسکوپ نوری مطالعه و از آنها عکس تهیه شد. جهت انجام مطالعات میکروسکوپ الکترونی گذاره (TEM) پس از انجام مراحل آماده سازی نمونه ها، برشهایی به ضخامت 90 نانومتر از آنها تهیه شد و سپس توسط استات اورانیل و سیترات سرب رنگ آمیزی و توسط نقره پوشش داده شدند و در پایان مطالعه و عکسبرداری شدند. بررسی ها نشان داد که سلولهای اصلی آبشش گربه ماهی Silurus glanis عبارتند از: یونوسیت a و b، سلولهای کمکی، موکوسی، پیلار و سنگ فرشی. سلولهای یونوسیت در ناحیه پایه ای تیغه های آبششی و فضاهای بین پایه ای قرار داشتند. ویژگی های فراساختاری سلولهای یونوسیت مبین نقش فعال این سلولها در تنظیم اسمزی گربه ماهی می باشد.

با توجه به وقوع دو سیل عظیم در سالهای 1380 و 1381 در نهر مادرسو پارک ملی گلستان سن، رشد و تولید مثل سیاه ماهی Capoeta capoeta gracilis (Keyserlhng, 1861) از آذرماه 1382 تا آبان ماه 1383 در چهار نقطه از نهر مذکور بررسی و با نتایج ارایه شده در مطالعات قبل از سال 1380 در همین منطقه مقایسه گردید. صید با استفاده از دستگاه الکتروشوکر صورت گرفته و 1025 عدد سیاه ماهی بصورت تصادفی از بین ماهیان صیدشده نمونه برداری و بررسی گردید. پارامترهای رشد در جنس نر (L¥=249، K=0.22 در سال و to=-0.30) و در جنس ماده (L¥=306، K=0.21 در سال و to=-0.38) و همچنین رابطه طول با وزن در جنس نر lnW=-4.48+3.03lnTL و در جنس ماده InW=-4.59+3.055InTL برآورد شد که در هر دو جنس رشد ایزومتریک مثبت می باشد. تفاوت توزیع فراوانی طولی بین نر و ماده معنی دار و نرها در طولهای کوچکتر فراوانی بیشتری داشتند که بدلیل بلوغ جنسی زودتر آنهاست که باعث کاهش رشد می شود. توزیع فراوانی طولی بین مطالعات گذشته و مطالعه حاضر تفاوت قابل ملاحظه ای داشته و طول غالب سیاه ماهی در این مطالعه کاهش چشمگیری نسبت به مطالعات گذشته نشان می دهد. دامنه سنی برای جنس نر بین 1 تا 5 سال و برای جنس ماده 2 تا 8 سال، سن غالب 2+ و میانگین سن کل ماهیهای بررسی شده 0.034±2.009 سال برآورد گردید که ساختار سنی این گونه تفاوت بسیاری زیادی با نتایج مطالعات قبل از سال 1380 دارد و جمعیت مورد مطالعه جوانتر شده است که موارد ذکرشده نشاندهنده تاثیر سیل بر ساختار طولی و سنی جمعیت این گونه می باشد. نسبت جنسی نر به ماده 1.5 به 1 (P<0.01)، میانگین همآوری مطلق 1387±3116 تخمک به ازای هر مولد ماده و اوج رسیدگی جنسی در نرها و ماده ها خرداد ماه برآورد گردید. خصوصیات تولید مثلی این گونه در مطالعه حاضر با مقادیر گزارش شده در مطالعات قبل از سیل سالهای 1380 و 1381 در نهر مادرسو تفاوت قابل ملاحظه ای نداشت که نشان دهنده عدم تاثیر سیلهای مذکور بر خصوصیات تولید مثلی این گونه می باشد.

اثر آنزیم فیتزا و جایگزینی پروتئین آرد ماهی با آرد سویا بر رشد و ترکیب بدن ماهی قزل آلای رنگین کمان در کارگاه تکثیر و پرورش شهید رجایی در سال 1383 مورد مطالعه قرار گرفت. قزل آلاها با وزن ابتدایی 5.95±121.75 گرم بطور تصادفی در 27 مخزن 2 متر مکعبی به ابعاد 2×2×0.5 متر توزیع شدند. جیره های آزمایشی به روش فاکتوریل 3×3 با سه سطح جایگزینی (صفر، 35 و 70 درصد) و سه سطح آنزیم فیتاز (صفر، 1000 و 2000 واحد بین المللی بر کیلوگرم غذا) تهیه و مورد استفاده قرار گرفتند. ماهیان روازنه سه بار تا رسیدن به سیری ظاهری در طول 9 هفته غذادهی شدند. نتایج نشان داد که جایگزینی آرد ماهی با آرد سویا تا سطح 35 درصد تفاوت معنی داری در رشد ایجاد نمی کند. همچنین از نظر ترکیبات بدن در بین سطوح صفر، 35 و 70 درصد جایگزینی، تفاوت معنی داری مشاهده نشد (P≥0.05). تاثیر آنزیم فیتاز بر شاخصهای رشد معنی دار بود (P≤0.05) و بهترین نتیجه در استفاده از 2000 واحد بین المللی بر کیلوگرم غذا، بدست آمد. اثر آنزیم فیتاز بر ترکیبات بدن معنی دار نبود (P≥0.05). همچنین بین سطوح جایگزینی و آنزیم فیتاز، اثر متقابل معنی داری از نظر برخی شاخصها وجود داشت (P≤0.05) و با افزایش مقادیر آنزیم فیتاز میزان جایگزینی افزایش یافت. با توجه به نتایج حاصله، استفاده از 2000 واحد آنزیم فیتاز بر کیلوگرم غذا و جایگزینی حداقل 35 درصد از پروتئین آرد ماهی با آرد سویا توصیه می شود.

ماهی حلوا سفید با نام علمی (Pampus argenteus) متعلق به خانواده Stromatidae از ماهیان با ارزش اقتصادی موجود در صیدگاههای عمده آبهای استان هرمزگان می باشد. تحقیق روی تغذیه ماهی حلوا سفید در محدوده آبهای استان هرمزگان از تیرماه 1380 لغایت آبان ماه 1381 صورت پذیرفت و 853 عدد ماهی مورد بررسی قرار گرفت.تغییرات میزان محتویات معده در گروههای طولی و مراحل مختلف باروری، شاخص خالی بودن معده (CV)، شاخص پری معده (FI)، ترجیح غذایی (FP)، شاخص معدی (GSI) و درصد فراوانی اقلام مشاهده شده برآورد گردید. دامنه تغییرات طولی ماهیان بین 62 تا 267 میلیمتر بود. از آزمون آنالیز واریانس جهت تعیین سطح معنی دار بودن اختلاف میزان تغذیه در مراحل مختلف باوری استفاده شد.پاروپایان (کوپه پودها) با میانگین 66 درصد فراوانی در محتویات معده بعنوان غذای ترجیحی این گونه محسوب می شوند.دیاتومه ها بخصوص جنسهای Oscillatoria, Navicula, Nitzschia از جلبکهای سبز - آبی و نرمتنان با میزان بیش از 10 درصد بعنوان غذای ماهی حلوا سفید محسوب شدند.تغییرات شاخص معدی (GaSI) بطور ماهانه محاسبه شد و بالاترین میزان (4.5) را در بهمن ماه نشان داد. همچنین شاخص تهی بودن معده (CV) برابر با 14.49 بدست آمد که نشاندهنده پرخوربودن این ماهی می باشد.رابطه بین محتویات معده با مراحل باروری در جنس ماده نشان داد که میزان تغذیه تا مرحله اوج بلوغ افزایش داشت ولی در زمان رسیدگی تخمکها از میزان تغذیه کاسته شده است.مطالعه رژیم غذایی ماهی حلوا سفید حاکی از درصد تغذیه جانوری بالاتر نسبت به تغذیه گیاهی بود. اقلام غذایی جانوری شامل: سخت پوستان، نرمتنان، پروتوزا، کرم نماتود، روتیفر و اقلام گیاهی شامل دیاتومه ها (باسیلاریوفیسه ها)، دینوفیسه ها و سیانوفیسه ها بود.

طرح عمل آوری و بررسی مقایسه کیفیت گوشت تاسماهی ایرانی (Acipenser persicus) پرورشی با استفاده از نمک خالص و مخلوط با روناس 1 درصد به جهت ارایه فرمولهای جدید در عمل آوری محصولات ماهیان خاویاری ارایه گردید. در این بررسی برای عمل آوری گوشت تاسماهی ایرانی پرورشی دوساله، 10 عدد ماهی با میانگین وزن 2 کیلوگرم و طول متوسط 60 سانتیمتر در 2 تیمار و از هر تیمار به تعداد 2 تکرار در نظر گرفته شد. جهت عمل آوری تاسماهی پرورشی از دو فرمول شامل نمک خشک خالص و نمک مخلوط با روناس 1 درصد استفاده گردید. در عمل آوری با نمک خشک خالص، مقدار 250 گرم نمک به ازای هر کیلوگرم وزن ماهی و در عمل آوری با استفاده از نمک مخلوط مقدار 10 گرم روناس به ازای هر کیلوگرم وزن ماهی به نمک خشک افزوده گردید. بررسی کیفیت گوشت تاسماهیان با استفاده از آزمایشهای میکروبی و شیمیایی انجام شد. آزمایشهای میکروبی شامل شمارش کلی باکتریها، باکتریهای استافیلوکوک و کلیفرم و آزمایشات شیمیایی شامل جذب نمک، پروتئین، چربی، TVN، پراکسید و pH بود. کنترل کیفیت نمونه ها و آزمایشهای ارگانولپتیک به مدت سه ماه انجام شد. با توجه به آزمایش انجام شده با استفاده از روش کشت پورپلیت (1-10، 2-10 و 3-10) و بر اساس استاندارد ملی ایران باکتری کلیفرم در هر دو نمونه عمل آوری شده با نمک خالص و نمک مخلوط با روناس 1 درصد کمتر از 10 عدد در هر گرم نمونه بوده است. شمارش کلی باکتریها و تعداد باکتری استافیلوکوک در نمونه عمل آوری شده با نمک مخلوط با روناس 1 درصد در مقایسه با نمک خالص کمتر بوده است. علاوه بر این مقدار جذب نمک و پراکسید نیز در نمونه عمل آوری شده با نمک مخلوط با روناس 1 درصد بیشتر می باشد. اما مقدار پروتئین، چربی، pH و رطوبت در همین نمونه کمتر بود. طعم، مزه، رنگ و بو در نمونه عمل آوری شده توسط نمک مخلوط نسبت به نمک خالص نیز از کیفیت مطلوبتری برخوردار می باشد. سرانجام نمونه های عمل آوری شده با نمک مخلوط در مقایسه با نمک خالص از مدت زمان ماندگاری بیشتری برخوردار بود. با استفاده از نرم افزار SPSS در میزان عوامل شیمیایی شامل TVN، جذب نمک، آنالیز میکروبی شامل شمارش باکتریهای استافیلوکوک و شمارش کلی باکتریها تفاوت معنی داری مشاهده نگردید.

این تحقیق به منظور ارزیابی هزینه های تولید، نقش هر یک از عوامل مهم هزینه، قیمت تمام شده و سود پرورش میگوی سفید هندی در استانهای جنوبی ایران در سال 1379 انجام گرفت. برای جمع آوری اطلاعات مورد نیاز از مزارع، یک پرسشنامه جامع تهیه شد. تیمی متشکل از کارشناسان آمار، اقتصاد و تکثیر و پرورش میگو برای تکمیل پرسشنامه و جمع آوری اطلاعات مزارع در سال 1379 و مصاحبه حضوری با پرورش دهندگان انتخاب و آموزش لازم به آنها داده شد. در چهار استان جنوبی، 144 مزرعه بصورت تصادفی انتخاب و اطلاعات مزارع فوق پس از جمع آوری، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد با متوسط ذخیره سازی 224966 عدد لارو در هکتار، متوسط تولید در هکتار 1696 کیلوگرم بود. آنالیز عوامل مهم هزینه نشان داد که متوسط هزینه غذا، لارو و نیروی انسانی بترتیب 10000، 6000 و 2000 ریال برای هر کیلوگرم می باشد که متوسط سود 9555 ریال در هر کیلوگرم را برای پرورش دهندگان هر چهار استان نشان می دهد. استان هرمزگان با 20092 ریال در هر کیلوگرم بیشترین و استان خوزستان با 4576 ریال در هر کیلوگرم کمترین سود را در سال فوق داشتند.

برای آگاهی از تغییر رفتار مصرف شهروندان تهرانی نسبت به محصولات شیلاتی در سال 1384 با تکمیل پرسشنامه از 316 خانوار در هر یک از مناطق 22 گانه تهران آمارگیری تصادفی و مستقل بعمل آمد تا با تحقیقی مشابه در سال 1380 برای برنامه های توسعه بازاریابی مورد مقایسه قرار گیرد. برای محاسبات آماری، بر حسب نوع پرسش و آماره بکاررفته در تحلیل استنباطی پژوهش، برای آماره های ناپارامتریک از آزمونهای فریدمن، کای دو و آماره های پارامتریک از آماره z (توزیع نرمال) و در نهایت ضریب فی کرامر در نرم افزار SPSS استفاده گردید. نتایج نشان داد، کیفیت، تازگی و بهداشتی بودن محل توزیع، بیشترین نقش را در تصمیم برای خرید دارند. ضمن اینکه قیمت خرید و بسته بندی در مقایسه با سال 1380، اولویتی برابر دارند و رابطه معنی دارنی نیز بین سطوح درآمدی خانوارهای تهرانی و گرایش مصرفی آنها وجود ندارد. 16.6 درصد به کسانی که ترجیح می دادند آبزیان را بسته بندی شده خریداری کنند افزوده شده و به 62.3 درصد رسیده است. مصرف سرانه آبزیان از 2.8 به 3.46 کیلوگرم افزایش یافته است.گرایش مصرفی خانوارها با توجه به افزایش قیمت آبزیان دریایی به سمت آبزیان پرورش سوق یافته بطوریکه مایه قزل آلا بدلیل رشد قابل توجه تولید و ترویج زنده فروشی آن، در اولویت اول مصرف قرار گرفته است.

کارآیی زئولیت در جذب یون آمونیوم در آب شور در سه مرحله شامل: آزمون عبور محلول آمونیوم از ستون زئولیتی، استفاده از پودر و دانه های (گرانول) زئولیت در ظروف در بسته محتوی محلول آمونیوم و پخش زئولیت در حوضچه های پرورش میگو در مرکز تکثیر و پرورش میگوی کلاهی مورد سنجش قرار گرفت.در مرحله اول محلولهای آمونیوم تهیه شده با آب دریا (42 گرم در لیتر) و غلظتهای مختلف آمونیوم (4.8 و 4.42 میلیگرم در لیتر) از ستونهای پیرکس محتوی 400 گرم گرانول زئولیت (کلینوپتیولیت) عبور داده شدند و غلظت آمونیوم محلول خروجی در زمانهای مختلف اندازه گیری شد. در مرحله دوم میزان جذب آمونیوم توسط ذرات زئولیت و تغییرات غلظت در محلول آمونیوم در ظروف در بسته مورد بررسی قرار گرفت و در مرحله سوم که بر مبنای طرح کاملا تصادفی اجرا شد، بچه میگوهایی با میانگین وزن 0.2 گرم به مدت 79 روز در 9 حوضچه (با تراکم ذخیره سازی 16 عدد در مترمربع) تحت 3 تیمار پرورش میگو همراه با پخش دانه های (گرانول) زئولیت در حوضچه ها (سه تکرار)، پرورش میگو همراه با پخش پودر زئولیت در حوضچه ها (سه تکرار) و پرورش میگو بدون استفاده از زئولیت (سه تکرار) بعنوان شاهد نگهداری شدند.نتایج مراحل اول و دوم نشان داد که تبادل یونی در آب شور دریا یک واکنش یکطرفه نمی باشد. در مرحله سوم پس از صید میگوها در هفتاد و نهمین روز پرورش، میانگین وزن و درصد بازماندگی بترتیب برای تکرارهای تیمارهای سه گانه فوق بشرح زیر بدست آمد:تیمار 1: میانگین وزنی 6.706، 7.598، 6.729 گرم و درصد بازماندگی: 85.63، 86.88 و 81.25 درصدتیمار 2: میانگین وزن 7.169، 7.585 و 5.483 گرم و درصد بازماندگی بترتیب 92.5، 91.88 و 79.38 درصدتیمار 3: میانگین وزنی بترتیب 8.968، 7.257 و 5.964 گرم و درصد بازماندگی 86.88، 95.63 و 62.5 درصدنتایج بدست آمده در قالب آزمون دانکن مورد مقایسه قرار گرفت و نتایج نشان داد که اختلاف معنی داری بین سه تیمار از لحاظ درصد بازماندگی و میزان رشد وجود ندارد (P>0.01).

ماهی سوف سفید (Sander lucioperca) یکی از گونه های با ارزش شیلاتی دریای خزر می باشد که اطلاعات کاریولوژیک آن تاکنون منتشر نشده است. برای تعیین نوع و تعداد کروموزومهای این گونه، گسترش کروموزومی از 29 عدد بچه ماهی سوف سفید با وزن 10 تا 25 گرم تهیه گردید. برای این منظور، کلشی سین 0.01 درصد به میزان 0.7 میلی لیتر به ازای هر 100 گرم وزن بدن ماهی در قسمت عضلانی تزریق و پس از 180 دقیقه، نمونه بافتهای کلیه و آبشش در محلول KCl با مولاریته 0.075 به مدت 40 دقیقه هیپوتونیزه شدند. سپس نمونه ها با استفاده از محلول کارنوی به مدت 18 تا 20 ساعت تثبیت شده و پس از هموژنیزه کردن بر روی لام پرتاب گردیدند. لامهای تهیه شده با گیمسای 20 درصد به مدت 30 دقیقه رنگ آمیزی و گسترش های کروموزومی با استفاده از فتومیکروسکوپ نوری با عدسی شیی با بزرگنمایی 100 مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج این بررسی نشان می دهد که تعداد کروموزومهای این گونه 2n=48، تعداد بازوهای کروموزومی NF=76 و فرمول کروموزومی آن 2n=1m+13sm+4st+6a می باشد. مقایسه نتایج حاصل از این تحقیق با سایر مطالعات انجام شده بیانگر آن است که ماهی سوف سفید دریای خزر از لحاظ تعداد کروموزوم با گونه مشابه در سایر نقاط جهان یکسان بوده ولی از لحاظ نوع کروموزوم متفاوت می باشد.

در این مطالعه کارآیی آدجوانت ناقص فروند برای رسانش پایدار آنالوگ هورمون آزادکننده گنادوتروپین (GhRHa) در ماهی قزل آلای رنگین کمان (Oncorhynchus mykiss) بررسی شد. بدین منظور آنالوگ هورمون GnRHa[D-Ala6, des Gly10]m در 0.25 میلی لیتر محلول نمکی 0.9 درصد حل شد و با حجم برابری از آدجوانت ناقص فروند (FIA) ترکیب گردید. امولسیون حاصله به گروهی از ماهیان مولد ماده قزل آلا تزریق شد و با ماهیانی که هورمون GnRHa را به شکل خالص در یک یا دو مرحله تزریق دریافت نمودند، مقایسه گردید. همه ماهیانی که هورمون GnRHa را به شکل امولسینه (GnRHa-FIA) یا در دو مرحله تزریق دریافت نمودند بترتیب 10 و 11 روز پس از تزریق تخمریزی کردند، ولی در ماهیانی که هورمون GnRHa در یک مرحله تزریق شد و ماهیان گروه شاهد تا 36 روز بعد از شروع آزمایش بترتیب 60 و 75 درصد از مولدین تخمریزی نمودند. نتایج این تحقیق نشان داد که هورمون GnRHa امولسینه در آدجوانت ناقص فروند (GnRHa-FIA) بطور معنی داری سبب پیش رس کردن و همزمانی اوولاسیون در ماهیان قزل آلا در مقایسه با گروه شاهد و ماهیان دریافت کننده هورمون GnRHa در یک مرحله گردید (P<0.05). استفاده از GnRHa-FIA هیچگونه اثر منفی بر کیفیت تخمهای استحصالی نداشت (P>0.05) و مرگ و میری نیز در گله مولدین مشاهده نگردید.

استان کرمان با وسعت 185674 کیلومترمربع دارای 5 حوضه آبریز (جازموریان، کویر لوت، مرکزی، سیرجان و دریای عمان و خلیج فارس)، دهها رودخانه دایمی و صدها رودخانه فصلی، صدها رشته قنات و چندین دهنه چشمه می باشد. در این بررسی از پاییز سال 1379 به مدت یکسال شناسایی ماهیان قناتهای حوضه های آبریز مرکزی و حوضه آبریز سیرجان انجام گرفت. 130 رشته قنات بررسی شد که 41 رشته قنات ماهی نداشت و 16 رشته قنات نیز خشک شده بود و از 73 رشته قنات باقیمانده صید ماهی صورت گرفت. ماهیان با استفاده از دستگاه الکتروشوکر 2200 وات و همچنین تور سالیک با چشمه های 0.5 و 1 سانتیمتر و تور پره با چشمه 1 سانتیمتر صید شدند. ماهیان با استفاده از منابع موجود و روشهای استانداری که توسط Coad 1994, 1991 و Berg, 1948, 1998 ارایه شده و راهنماییهای Coad، عبدلی و رامین شناسایی شدند. در هنگام صید ماهی پارامترهای درجه حرارت آب، درجه حرارت هوا، EC، دبی، اکسیژن و ارتفاع منطقه مورد نظر از سطح دریا اندازه گیری شدند.اصطلاح qanat یا qhanat از کلمه سامی (نژاد سامی) به معنی کاوش و حفاری کردن کانال یا مجرای آب بوده و این کلمه عموما در ایران بکار برده می شود (1994 Wulf, 1988 Cited in Coad,). قنات یک سیستم مصنوعی بهره برداری از آبهای زیرزمینی با جریان دایم، محلی مناسب بعنوان زیستگاه ماهیان می باشد.بقا و زندگی ماهیان در یک محیط آبی بستگی به دو عامل عمده دارد: اول تواناییها و محدودیت های فیزیولوژیک آنها در رابطه با شرایط فیزیکی و شیمیایی آب و دوم رقابت بین گونه های مختلف (Varley, 1977). آبهای شیرین تفاوتهای زیادی با یکدیگر از نظر دما، جریان، عمق، مواد محلول، اکسیژن و مواد معلق دارند و همه این عوامل سبب می شود که هر محیط آبی فون ماهیان ویژه خود را داشته باشد (Bond, 1979).

نسبت فلزات سنگین در آب و بدن موجودات زنده خیلی اندک بوده و بیشتر فلزات در رسوبات تجمع می یابند و گاهی اوقات این مقدار بیش از 99 درصد کل فلزات سنگین را شامل می شود (ماشنچیان مرادی، 1363). آب خلیج فارس بسیار آلوده است. آلودگی خلیج فارس بطور نسبی حدود 30 تا 40 برابر بار آلودگی نسبت به استانداردهای مختلف نشان می دهد. بروز آلودگیها و نشت های نفت ناشی از جنگ این مقدار را به چند هزار برابر میزان عناصر در آب اقیانوسها رسانده است. میزان کادمیوم در آب خلیج فارس 1000 برابر، کبالت 300 برابر، روی 300 برابر، سرب خیلی زیاد و درحدود 20000 برابر و نیکل 1000 برابر است. غلظت فلزات سنگین در خلیج فارس در دهه گذشته روندی افزایشی داشته است. غلظت این عناصر وابسته به میزان شوری، دما، pH، شرایط اکسیداسیون و احیا، ذرات معلق و غیره می باشد (سواری، 1374 و 1977، Menard). سرب از طریق آب، هوا و غذا جذب بدن می شود و به مقدار زیاد در تمام مناطق کره زمین گسترده شده است (صاحبقدم لطفی، 1367 و 1991، Asim). سرب یکی از ترکیبات مهم نفت است و بنابراین میزان بالای آن نشانه آلودگی شدید نفتی است. جیوه زمانی که به متیل جیوه تبدیل گردد، اثرهای کشنده بر روی زئوپلانکتونها داشته و در سایر بافتها تجمع می یابد (استانلی، 1991 و 1993، Abdulahman). عناصر وانادیوم، کروم، نیکل و منگنز نشانه آلودگیهای نفتی می باشند که عنصر وانادیوم شاخص ترین آنهاست.برای انجام این بررسی شامل مطالعه آلودگی فلزات سنگین و هیدروکربن کل می باشد از وسایل نمونه برداری شامل کشتی، بطری نانسن برای نمونه برداری از آب و گرب با حجم 0.1 برای رسوبات، تجهیزات آزمایشگر از قبیل دستگاه جذب اتمی AAS با شعله و اسپکتروفتومتر مادون قرمز (FT-IR) مدل PU9700IR استفاده شده است. ایستگاههای نمونه برداری در داخل اسکله شهید رجایی (بندرعباس) که معرف وضعیت منطقه می باشند، انتخاب شدند. در هر ایستگاه آب و رسوب بوسیله نمونه بردار برداشت گردید.