مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد
سال:1390 | دوره:54 | شماره:1 |تعداد مقالات:12

مقدمهافتراق بین پلورزی سلی و سایر علل پلورزی گهگاه مشکل و نیازمند اقدامات تهاجمی است. در سالهای اخیر مارکرهای بیولوژیک متعددی برای این مهم به کار گرفته شده اند. هدف از انجام این مطالعه بررسی ارزش اینترفرون گاما در تشخیص پلورزی سلی بود.روش کاراین مطالعه توصیفی مقطعی موردی از سال 1386   1387 در بیمارستان قائم مشهد انجام شده است. جمعیت مورد مطالعه شامل 70 بیمار مبتلا به ریزش جنب که در بخش ریه بیمارستان قائم دانشگاه علوم پزشکی مشهد بستری شده بودند. تشخیص پلورزی سلی بر اساس بررسی میکروبیولوژیک مایع پلور و بیوپسی پلورگذاشته شد. تیتر گاما اینترفرون به روش "الیزا"در تمام این بیماران اندازه گیری شد و از نرم افزار SPSS برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمون توکی برای معنی دار بودن اختلاف بین گروه ها استفاده شد.نتایجبیماران در نهایت در سه دسته مبتلا به پلورزی سلی، ریزش جنب بدخیم و پلورزی با علت شناخته شده غیرسل   غیر بدخیم قرار گرفتند. حساسیت وویژگی گاما اینترفرون در تشخیص پلورزی سلی به ترتیب معادل 60 و 96% بود.نتیجه گیریگاما اینترفرون یک مارکر با ارزش در تشخیص پلورزی سلی است ولی باید در نظر داشت که در مواردی بدون وجود سل تیتر ان ممکن است افزایش یابد و یا مواردی از پلورزی سلی که تیتر گاما اینترفرون پایین تر ازطبیعی است.

مقدمهتشخیص عفونت هلیکوباکترپیلوری شامل روشهای تهاجمی و غیر تهاجمی می باشد. اخیرا وجود تفاوتهای آنتی ژنی گونه های مختلف هلیکوباکتر پیلوری در مناطق جغرافیایی متفاوت مورد توجه قرار گرفته است. هدف این مطالعه ارزیابی ارزش تشخیصی آزمایش آنتی ژن مدفوعی هلیکوباکترپیلوری (Helicobacter pylori stool Antigen, HpSA) در قیاس با سه روش تشخیص تهاجمی و غیر تهاجمی دیگر می باشد.روش کاراین مطالعه به روش توصیفی تحلیلی مقطعی بر 52 بیمار با علامت سوءهاضمه در سال 1387 در بیمارستان قائم مشهد انجام شد. هیچ یک از بیماران مورد درمان ریشه کنی برای هلیکوباکتر پیلوری قرار نگرفته بودند. نمونه های بیوپسی آندوسکوپی از ناحیه آنتر و تنه معده بیماران جهت انجام آزمایش اوره آز سریع و بررسی بافت شناسی گرفته شد. آزمایش اوره تنفسی و HpSA نیز با توجه به دستور العمل کارخانه های سازنده انجام گردید. بیمارانی که نتیجه دو آزمایش از مجموع سه آزمایش دیگر آنها (بررسی بافت شناسی، اوره آز سریع و اوره تنفسی) مثبت بود به عنوان موارد آلوده به هلیکوباکترپیلوری در نظر گرفته شدند (استاندارد طلایی). ارزش تشخیصی تست HpSA با روش تحلیل منحنی ROC و با استفاده از نرم افزار MedCalc شد.نتایج23 نفر از بیماران مرد و 29 نفر زن با میانگین سنی 42.3 سال بودند. شیوع عفونت هلیکوباکترپیلوری در بین مطالعه شوندگان 67.3% بود. تحلیل ROC با سطح زیر منحنی برابر با 94.6% معنی دار بوده (P=0.0001) و نقطه برش برابر با 0.1 تعیین شد. حساسیت، ویژگی، و ارزشهای اخباری مثبت و منفی آزمایش HpSA به ترتیب 91.4%، 94.1%، 97% و 84% به دست آمدند. وضعیت عفونت هلیکوباکترپیلوری ارتباط معنی داری با سن و جنس بیماران نداشت. مقادیر HpSA با افزایش بار باکتری در بررسی بافت شناسی، افزایش معنی داری نشان می دادند.نتیجه گیریدر جمعیت مورد مطالعه، ثابت شد که آزمایش HpSA می تواند به عنوان یک روش تشخیصی دقیق، ساده و غیر تهاجمی در تشخیص اولیه عفونت هلیکوباکترپیلوری در بیماران مبتلا به سوءهاضمه پیش از درمان ریشه کنی باکتری به کار رود.

مقدمهپره اکلامپسی یک اختلال شایع و اختصاصی بارداری است که مرگ و میر مادری و جنینی قابل ملاحظه ای را موجب می شود، پره اکلامپسی فشار خون با پروتئینوری بعد از هفته 20 است. ادرار 24 ساعته استاندارد طلایی تشخیص است. هدف تعیین ارتباط پروتئین ادرار 8 و24 ساعته است.روش کاراین مطالعه توصیفی تحلیلی مقطعی بر 76 خانم با زمان حاملگی بیش از 20 هفته و فشار سیستولیک 140 و دیاستولیک 90 میلی متر یا بیشتر با پروتئین ادرار مثبت یا بیشتر در سال 1388 1389 در بیمارستان امام خمینی و رازی اهواز انجام شد. دو نمونه ادرار 8 ساعته و یا 24 ساعته در طی 24 ساعت تهیه و در آزمایشگاه از نظر حجم، میزان پروتئین و کراتنین آزمایش شد. سپس همبستگی بین دو آزمون با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و اسپیرمن مورد ارزیابی و داده ها با نرم افزار SPSS و WinPepi مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.نتایج76 بیمار به سه گروه بدون پروتئینوری (منفی) 18، خفیف 53 و شدید 5 نفرتقسیم شدند. بین دو نمونه ادرار 8 و 24 ساعته از نظر پروتئین همبستگی مستقیم و بسیار بالایی در پره اکلامپسی خفیف (P<0.001)،(r=0.87)  و شدید (P<0.001)، (r=0.9) و در مواردبدون پروتئینوری همبستگی متوسط و مستقیم (r=0.59، P=0.001) دیده شد.نتیجه گیریپروتئین ادرار 8 ساعته ارتباط مستقیم و بسیار بالایی با 24 ساعته دارد. لذا می توان ادرار 8 ساعته را جایگزین 24 ساعته کرد.

مقدمهبیماری عروق کرونر به عنوان اولین عامل مرگ و میر در کشورهای غربی است و پیش بینی می شود تا سال 2020 عمده ترین علت ناتوانی بشر باشد. با توجه به شیوع روز افزون بیماری های عروق کرونر تشخیص و درمان به موقع و پیشگیری از عوارض، از اهمیت بالایی برخوردار است. در این راستا تعداد زیادی از بیماران مراجعه کننده برای ارزیابی درد قلبی، قادر به انجام تست ورزش تشخیصی نیستند که در این بیماران، دوبوتامین استرس اکوکاردیوگرافی یک روش مناسب، کم هزینه، در دسترس و ایمن است. با توجه به قدمت کم دوبوتامین استرس اکوکاردیوگرافی در ایران و خصوصا استان خراسان، هدف این مقاله بیان توصیفی 500 بیمار مراجعه کننده برای انجام دوبوتامین استرس اکوکاردیوگرافی به منظور تشخیص ایسکمی یا میزان زنده بودن میوکارد به بیمارستان قائم (عج) می باشد.روش کاراین مطالعه توصیفی، در 500 بیمار مراجعه کننده با علایم و نشانه های ایسکمی ارجاع شده جهت انجام دوبوتامین استرس اکوکاردیوگرافی در فاصله بهار 1385 لغایت اسفند 1386 به بخش اکوی بیمارستان قائم (عج) انجام شده است. اطلاعات به دست آمده با استفاده از نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شد.نتایجاز میان 500 بیمار مراجعه کننده 273 نفر (54.6%) مرد و 227 نفر (45.4%) زن بودند و میانگین سن55.70±11.2  (20 تا 80 سال) بود. 46.8% بیماران مبتلا به هیپرتانسیون سیستمیک، 39.8% بیماران مبتلا به هیپرکلسترولمی، 29.5% بیماران مبتلا به دیابت، 12.6% بیماران سابقه مصرف سیگار، 11.1% سابقه انفارکتوس قبلی میوکارد، 8% دارای سابقه خانوادگی مثبت از نظر قلبی، 8% مبتلا به نارسایی مزمن کلیه و 5% مبتلا به چاقی بودند. از بین بیماران مراجعه کننده 345 نفر (69%) جهت تشخیص ایسکمی میوکارد، 132 نفر (26.4%) با سابقه بیماری قلبی جهت بررسی زنده بودن میوکارد و درصد احتمال سودمندی از اقدامات تهاجمی بعدی مراجعه کردند و 23 نفر (4.6%) جهت بررسی توام ایسکمی و میزان زنده بودن میوکارد مراجعه کردند.عملکرد سیستولیک بطن چپ در 168 نفر (26.8%) طبیعی (55%<EF)، 121نفر (25.3%) اختلال خفیف (EF :45-54%)،61  نفر (12.8%) اختلال متوسط (EF :35-44%)، 128نفر (26.8%) اختلال شدید (EF<35%) گزارش شد. در خصوص عوارض ناشی از تست استرس 402 نفر (80.5%) دچار عارضه ای نشدند و در 98 نفر (19.5%) عوارض تست به صورت آریتمی غیر خطرناک، PVC و تپش قلب و تهوع و لرز شدید و سایر عوارض خفیف گزارش گردید.نتیجه گیریدوبوتامین استرس اکوکاردیوگرافی یک روش تشخیصی کم خطر و ایمن است که در بیمارانی که قادر به انجام تست ورزش نیستند با حداقل عوارض وبا اطمینان بالا قابل انجام است.

مقدمهطبق برآوردها پیش بینی می شود تا سال 2050، 20% کل جمعیت جهان را افراد سالمند تشکیل دهند. عفونت ها هنوز عامل 30% مرگ و میرها در این گروه سنی اند. اختلال عملکرد ایمنی سلولار و همورال، کاهش رفلکسهای فیزیولوژیک دفاعی بدن، افزایش شیوع بیماریهای مزمن و غیره، از علل احتمالی افزایش بروز بیماری های عفونی در دوران سالمندی است. مطالعه حاضر با هدف یافتن شایعترین کانون های عفونت نزد این افراد، علایم اولیه و میزان مرگ و میر آنها انجام شد.روش کاردر این مطالعه توصیفی با مراجعه به پرونده 272 بیمار سالمند بستری شده از سال 1386 1387 در بخش عفونی بیمارستان امام رضا (ع) مشهد، مهمترین یافته های بالینی و پاراکلینیک این بیماران و تشخیص نهایی مطرح شد. اطلاعات با استفاده از نرم افزار SPSS جمع آوری و با آزمون های تی، کای اسکوئر، فیشرمورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.نتایجحدود 31% بیماران بستری شده طی مدت یکسال در بخش عفونی، سالمند بودند. از این میان 53% مونث و 47% مذکر بودند. شایعترین شکایات بیماران مشکلات تنفسی بود (45%) و شایعترین تشخیص نهایی پنومونی بود (43%). 39% از بیماران درآغاز مراجعه دچار تغییرات سطح هوشیاری بودند و 51% از یک بیماری زمینه ای رنج می بردند. نرخ مرگ و میر در بیماران 19.5% بود.نتیجه گیریبه نظر می رسد عفونتها هنوز یکی از علل شایع نیازمندی سالمندان به اقدامات بیمارستانی است و علیرغم دستیابی به متدهای درمانی و آنتی بیوتیک های نوین با میزان مرگ و میر بالایی در این گروه سنی همراه است. توجه به وجود ریسک فاکتورها و علایم خطر مثل سن بالا، کاهش سطح هوشیاری و وجود نقص ایمنی و شروع زودرس درمان می تواند باعث کاهش مرگ و میر در این بیماران شود.

مقدمهتاکنون آزمایشات متفاوتی برای غربالگری دیابت بارداری معرفی شده اند. این مطالعه با هدف مقایسه ارزش تشخیصی قند ناشتا با تست تحمل گلوکز خوراکی 100گرم و تعیین نقطه برش مناسب از قند پلاسما انجام شده است.روش کارمطالعه حاضر یک کارآزمایی بالینی بود که بر 242 مادر باردار در شهر کرج طی سال های 1385 1387 انجام شد. زنان بعد از انجام تست غربالگری گلوکز 50 گرم، در صورت قند پلاسمای یک ساعته ³130mg/dl، تحت آزمون گلوکز خوراکی 100 گرم سه ساعته قرار گرفتند. ارزش تشخیصی قند ناشتا و قندهای ساعات 1تا 3 بر اساس شاخص سطح زیر منحنی ROC با یکدیگر مقایسه شدند. تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون های من ویتینی و کای دو انجام شد.نتایجآزمون غربالگری گلوکز خوراکی 50 گرم در 100 نفر مثبت شد. سپس آزمون 100 گرم گلوکز خوراکی تشخیصی برای این تعداد انجام گردید که 36 نفر مبتلا به دیابت بارداری شناخته شدند. با استفاده از سطوح زیر منحنی برای قند ناشتای پلاسما (0.75)، یک ساعنه (0.87)، دو ساعته (0.95) و سه ساعته (0.75) مشخص گردید که قند خون ناشتا با نقطه برش³91mg/dl  دارای حساسیت 63.89 و ویژگی 76.56% برای تشخیص دیابت بارداری است. در تست تحمل گلوکز خوراکی 100 گرم نیز، قند ساعت دوم با نقطه برش³153mg/dl  دارای بالاترین حساسیت (91.67%) و ویژگی (89.06%) می باشد.نتیجه گیریقند خون دو ساعته با نقطه برش ³153mg/dl بهترین حساسیت و ویژگی را در تشخیص دیابت بارداری داشت. بنابراین جهت غربالگری دیابت بارداری تست گلوکزخوراکی 100 گرم پیشنهاد می شود.

مقدمهآسم و رینیت آلرژیک به همراه کهیر از جمله بیماریهای مهم و شایع درهر جامعه ای هستند. هدف از این مطالعه تشخیص آلرژنهای هوایی از راه تست پوستی پریک در بیماران فوق در استان مازندران، ساری می باشد.روش کاردر این مطالعه توصیفی مقطغی تست پوستی پریک برای آلرژنهای هوایی در بیماران آسمی، رینیت آلرژیک یا هر دو و کهیر که ازنظر بالینی و تستهای پاراکلینیک اثبات شده اند و شرایط انجام تست پوستی پریک را داشتند انجام شد. 809 بیمار مراجعه کننده به کلنیکهای طوبی و بوعلی دانشگاه علوم پزشکی مازندران بین سالهای 1386 تا 1389 مورد بررسی قرار گرفتند. آلرژنهای مختلف هوایی از جمله مایتها (DF,DP)، سوسک، پر، آسپرژیلوس و آلترناریا، پیگوید، گزنه، افرا، بلوط و سایرین انتخاب گردیدند. این تست به همراه کنترلهای منفی (نرمال سالین) و مثبت (هیستامین) انجام شده است. اطلاعات به دست آمده با نرم افزار SPSS و با استفاده از آزمون آماری کای اسکوئر تجزیه و تحلیل شد.نتایجاز تعداد 809 نفر، 350 نفر مرد (43%) و 459 نفر زن (57%) بودند. سن افراد مورد مطالعه بین 5 تا 50 سال بود که بیشتر بین سنین 10 20 (42.5%) قرار داشتند. از بین آلرژنها، مایت ها بیشترین شیوع را داشتند و مایت فارینا در کل بیماران آسم، رینیت آلرژیک یا هر دو و کهیر برابر 32% بود. مایت پتریسینوس در 33% موارد مثبت بود. سوسک در22% و پر در 9% مثبت بوده اند و سایر آلرژنها از صفر تا 10 درصد متفاوت بوده ند، بجز کاندیدا که در 28% موارد مثبت شد.IgE  توتال در 54% از بیماران و ائوزینوفیلی نیز در 35% از بیماران افزایش داشت.نتیجه گیریدر منظقه شمال کشور با آب و هوای گرم و مرطوب (ساری) حساسیت به مایت ها از شیوع بالاتری برخوردار می باشد.

مقدمهبای پاس قلبی ریوی یکی از شایعترین اعمال جراحی است که در بسیاری از بیمارستان ها انجام می شود حدود 50% بیماران طی این عمل دچار عوارض جراحی می گردند. از این عوارض که امروزه مورد توجه قرار گرفته است افت شنوایی می باشد.روش کاراین مطالعه مورد شاهدی بر 200 بیمار در بیمارستان قائم (عج) مشهد در سال 1387 1389 انجام شد. در این مطالعه از بیماران تحت عمل جراحی بای پاس قلبی ریوی روز قبل عمل، روز بعد از عمل و در صورت افت شنوایی به فاصله یک هفته تست اتواکوستیک ایمیسیون انجام شد. بیماران بر اساس نوع عمل به دوگروه عمل با پمپ قلبی ریوی و بدون پمپ تقسیم شدند. تجزیه و تحلیل اطلاعات با نرم افزار SPSS انجام شد. مقایسه های لازم با آزمون های تی زوج، مک نمار و تی مستقل انجام گرفت.نتایجمیزان افت شنوایی بعد از عمل بای پاس12% بود. میزان افت شنوایی نهایی در گروه عمل شده با پمپ 14.3% و در گروه بدون پمپ6.7%  بود. (P=0.09) در بررسی ارتباط تست شنوایی قبل عمل با تست شنوایی نهایی در گروه عمل با پمپ (P<0.005) ارتباط معنی دار بود.در مردان با افت شنوایی 18.6% در گروه عمل با پمپ (P=0.002) و در خانم ها با افت شنوایی 7.4% در گروه عمل با پمپ و 18.2% در گروه عمل بدون پمپ بودند (P=0.1).در بیماران با افت شنوایی 4.2% در فرکانس 1500 و 2000 هرتز 12.5% در فرکانس 2500 و 3000 هرتز و 83.3% در فرکانس 3500 و 4000 هرتز بود.نتیجه گیریافت شنوایی به دنبال بای پاس قلبی ریوی نسبتا شایع است (12%) و در گروه با پمپ قلبی ریوی شایعتر است. افت شنوایی به دنبال بای پاس در فرکانس های بالا رخ می دهد و در جنس مرد شایعتر است.

مقدمهبیماری های ذخیره گلیکوژن اختلالات ارثی نادری هستند که به دلیل نقص در آنزیم های تنظیم کننده سنتز گلیکوژن ایجاد می شود. این دسته بیماری ها ده گروه هستند که تیپ یک آن به چهار صورت می باشد. تیپ a1 به دلیل کمبود گلوکز شش فسفاتاز رخ می دهد. کودکان مبتلا با کاهش قند خون و بالغین با بزرگی کبد و افزایش اسیداوریک و کاهش قدرت تصفیه کلیوی مراجعه می کنند. این گزارش با هدف معرفی یک بیمار که با التهاب مفصل مچ پا و افزایش همزمان اسیداوریک، اختلال رشد و توده های کبد با تشخیص بیماری ذخیره گلیکوژن a1 تنظیم شده است.معرفی بیماربیمار مرد 26 ساله ای است که با تابلوی بالینی التهاب مفصل مچ دو پا مراجعه کرده و به دلیل افزایش اسیداوریک تشخیص اولیه نقرس حاد داده شد. در آزمایشات بیمار افزایش آنزیم های کبدی و افزایش چربی خون رویت شد، سونوگرافی توده های کبدی نشان داد و در بیوپسی کبد با رنگ آمیزی پریودیک اسید شیفت تشخیص بیماری ذخیره گلیکوژن مطرح شد.نتیجه گیریایجاد آرتریت نقرسی در بیماری ذخیره گلیکوژن ناشایع نیست ولی وجود یک بیماری زمینه ای مثل بیماری ذخیره گلیکوژن در فردی که آرتریت نقرسی دارد نادر است. مساله جالب توجه در این بیمار وجود آرتریت نقرسی در سن پایین و علایم همراه مثل نارسایی رشد و تاخیر بلوغ بودکه شک به وجود یک بیماری زمینه ای منجر به افزایش اسیداوریک را برانگیخت و نهایتا به تشخیص بیماری ذخیره گلیکوژن منجر شد.