مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد
سال:1388 | دوره:52 | شماره:3 |تعداد مقالات:13

مقدمه: بیماری بتا تالاسمی ماژور یکی از شایع ترین بیماری های ژنتیکی در ایران و به ویژه استان گلستان می باشد. از میان عوارض مهم ثانویه تزریق خون، اختلالات اندوکربن و هیپوتیروئیدی می باشد که باعث ناتوانی و مرگ و میر زودرس می شود. این اختلالات پس از ایجاد با دفروکسامین قابل درمان نیست. هدف از انجام این مطالعه تعیین ارتباط هیپوتیروئیدی با سطح فریتین سرم در بیماران بتا تالاسمی ماژور است.روش کار: این مطالعه تحلیلی – مقطعی بر 185 بیمار تالاسمی مرکز طالقانی گرگان در مدت 5 سال (1380-1384) در گروه سنی 1-37 سال انجام شد. سطح فرتین سرم هر سه ماه یکبار و تست های عملکردی تیروئید سالی یکبار، مورد ارزیابی قرار گرفت و همچنین سن، جنس، میزان مصرف منظم دسفرال و هموگلوبین قبل از تزریق خون بررسی شد و سپس متوسط فرتین همزمان با شروع عارضه به دست آمد و داده ها توسط نرم افزار SPSS و روش آماری تی تست مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.نتایج: از مجموع بیماران، 96 نفر (%51.9) زن و 89 نفر (%48.1) مرد بودند. در کل 30 نفر (%16.2) مبتلا به هیپوتیروئیدی بودند متوسط سنی 17.8 سال و پنج نفر در گروه سنی کمتر از ده سال و بقه بالاتر از ده سال، 15 نفر (%50) زن و 15 نفر (%50) مرد بودند. متوسط سطح فرتین همزمان با شروع عارضه 2528.400±2175.30041ng/ml که در مقایسه با افرادی که هیپوتیروئید نبودند، با متوسط سطح فرتین 3538.6230±1908.73027 از نظر آماری اختلاف معنی داری وجود داشت (P<0.05). متوسط هموگلوبین قبل از تزریق در بیماران بین 10-7 ng/ml بود و 17 نفر (%56.7) از بیماران هیپوتیروئید، دسفرال را به صورت نامنظم مصرف می کردند. %43.3 به میزان 40-30 mg/kg/d دسفرال را در هفته مصرف می کردند.نتیجه گیری: نتایج نشان داد که در بیماران مبتلا به تالاسمی ماژور می توان قبل از رسیدن سطح فرتین به مقادیر بالا، اقدامات لازم جهت بررسی های کلینیک و پاراکلینیک و کنترل سطح فرتین به منظور پیشگیری از ابتلا به عارضه هیپوتیروئیدی اعمال نمود. با توجه به اینکه در این مطالعه 5 بیمار در گروه سنی کمتر از ده سال مبتلا به هیپوتیروئیدی شده بودند و از آنجایی که عوارض اندوکربن بیشتر در سن بالای ده سال مورد توجه قرار می گیرد، توصیه می شود غربالگری بیماران حداقل از سن 5 سالگی شروع شود تا درمان به موقع شروع شود.

مقدمه: سوء مصرف مواد مخدر و عوارض آن یک معضل بهداشتی – اجتماعی در کشورهای خاورمیانه نظیر ایران می باشد. قاچاقچیان ممکن است سرب را به مواد مخدر در طی تولید مواد مخدر اضافه نمایند، که این کار به منظور افزایش وزن آن جهت منافع بیشتر می باشد. علاوه بر این وجود علایم غیر اختصاصی بسیاری در وابستگان به مواد مخدر علایم مسمومیت با سرب را تقلید می کند. گزارشهای محدودی از مسمومیت سرب ناشی از مصرف مواد مخدر وجود دارند، ولی در محدوده بررسی منابع پزشکی در دسترس، این اولین مطالعه می باشد که به مقایسه سطح سرب خون در وابستگان به مواد مخدر با افراد سالم پرداخته است. بنابراین هدف اصلی این مطالعه، مقایسه سطح سرمی سرب خون افراد وابسته به مواد مخدر با گروه سالم می باشد.روش کار: این مطالعه مورد – شاهدی در مرکز ترک اعتیاد بیمارستان مرادی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان در سال 86 و 87 انجام شده است، سطح سرب خون در 44 نمونه در دو گروه مورد و شاهد با میانگین سنی 38.8±6.7 بررسی شد. گروه مورد شامل افرادی بودند (22 نفر) که مواد مخدر خوراکی مصرف می کردند. گروه کنترل (22 نفر) از نظر سن و جنس با گروه مورد با توجه به معیارهای خروج، همسان سازی شدند. اطلاعات هر گروه در پرسشنامه ثبت شد و توسط آزمون تی تست و نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شد.نتایج: در این مطالعه سطح سرمی سرب خون در 44 نمونه اندازه گیری شد. سطح سرمی سرب خون در گروه مورد (7.20-69.90mg/dl) با میانگین 21.9±13.2 و در گروه کنترل 4.1-17.4 با میانگین 8.6±3.5 بود. اختلاف بین دو گروه از نظر آماری معنی دار بود (P<0.0001) در گروه مورد BLL ارتباط معناداری با میزان مصرف مواد مخدر داشت (r=0.65، P<0.01) گرچه ارتباط معناداری بین طول مدت مصرف و سطح سرمی سرب خون دیده نشد.نتیجه گیری: نتایج این بررسی افزایش قابل ملاحظه سطح سرمی سرب خون را در وابستگان به مواد مخدر در مقایسه با گروه کنترل نشان داد. بنابراین غربالگری غلظت سرب خون در افراد وابسته به مواد مخدر خصوصا با شکایات غیر اختصاصی مفید می باشد.

مقدمه: ویروس انفلوانزای H9N2 یکی از ویروسهایی است که بیماریزایی کم داشته و در سال 1999 باعث بیماری در دو دختر بچه 1 و 4 ساله در هنگ کنگ شد. با وجود اینکه این ویروس در سطح وسیعی از پرندگان شیوع دارد اما گزارشات کمتری از عفونت انسان با این ویروس وجود دارد. این مطالعه به منظور بررسی وجود و یا عدم وجود آلودگی در کارکنان مرتبط با صنعت طیور در ایران مثل کشتارگاه ها، مرغداری ها موسسه واکسن سازی رازی و کلینیکهای طیور انجام شد.روش کار: این مطالعه مقطعی، در سال 1385 در مرغداری های کشور انجام شد. نمونه های سرم و سوآب گلو و بینی از کارکنان کشتارگاه، مرغداریها، کلینیکهای طیور و موسسه رازی جمع آوری شد. جهت جلوگیری از مثبت و منفی کاذب شدن نتایج آزمون HI سرمها را به ترتیب با روش تریپسین – پریودات و گلبول قرمز متراکم هضم گردید. تست RT-PCR (Reverse Transcription-Polymerase Chain Reaction) جهت تکثیر ژنهای HA و NP ویروس انفلوانزای H9N2 انجام شد.نتایج: از 148 نمونه سرمی، 2 و 17 نمونه به ترتیب دارای عیار HI: 1.160 و HI: 1.40 برای آنتی بادی ضد ویروس H9N2 بودند. بالاترین تیتر مربوط به کارکنان کشتارگاه می باشد. هیچ ویروسی با روش RT-PCR تشخیص داده نشد.نتیجه گیری: مثبت شدن آنتی بادی ضد H9N2 نشان دهنده تغییر توانایی ویروس به سمت آلوده کردن بافت اپی تلیال نای انسان می باشد. وجود بالاترین تیتر در کارکنان کشتارگاه نشان دهنده آن است که جهت عفونت زایی ویروس، نیاز به تماس نزدیک با طیور و فضولات آنها می باشد. به همین منظور، ویروس جهت سازگاری با بدن انسان و محسوب شدن به عنوان یک ویروس انسانی واقعی، نیاز به گردش بیشتر در بین جمعیتهای انسانی دارد.

مقدمه: هموفیلوس انفلوانزا شایعترین عامل مننژیت باکتریال در شیرخواران و کودکان (زیر 5 سال در کشورهایی که واکسیناسیون انجام نمی دهند) می باشد. در کشورهای همسایه ایران مثل کویت و عربستان، نزدیک به نیمی از مننژیت های باکتریال کودکان به وسیله هموفیلوس انفلوانزا ایجاد می شوند. اما در بخش های کودکان دانشگاه علوم پزشکی مشهد مننژیت هموفیلوس به ندرت مشاهده می شود.روش کار: در این مطالعه توصیفی – مقطعی برای نشان دادن میزان شیوع مننژیت هموفیلوس در کودکان مشهد، در زمستان سال 1384 آزمایشگاه بخش اطفال بیمارستان امام رضا (ع) مطابق استانداردهای سازمان بهداشت جهانی، برای تشخیص مننژیت باکتریال، ارتقا کیفیت یافت و تمام نمونه های مایع مغزی – نخاعی کودکان (0-15 سال) در طول مدت پژوهش، در این آزمایشگاه مورد بررسی میکروبیولوژیک قرار گرفتند.نتایج: در مدت 140 روز (از 14/10/84 تا 2/3/85) تعداد 230 نمونه مایع نخاعی دریافت شد، که در 98 نمونه (%42.4) افزایش گلبولهای سفید (مننژیت) مشاهده شد. در این 98 مورد مننژیت، 9 مورد (%9.18) مننژیت باکتریال قطعی وجود داشت. عوامل باکتریال مننژیت در این 9 بیمار عبارتند از: هموفیلوس انفلوانزا 4 مورد، پنوموکوک 3 مورد، مننگوکوک 1 مورد و سیتروباکتر 1 مورد. میزان تقریبی بروز مننژیت هموفیلوس انفلوانزا در کودکان زیر 5 سال مشهد 2.31 در 100000 نفر در سال می باشد. میزان تقریبی نمونه گیری مایع نخاع در کودکان زیر 5 سال مشهد 106 در 100000 نفر در سال می باشد.نتیجه گیری: در مجموع از نتایج این بررسی می توان استنباط کرد که: هموفیلوس انفلوانزا شایعترین عامل مننژیت باکتریال در کودکان در مشهد می باشد. میزان بروز مننژیت هموفیلوس انفلوانزا در مشهد بسیار کمتر از حد انتظار است. میزان نمونه گیری مایع نخاع انجام شده در کودکان زیر 5 سال، بسیار کمتر از متوسط قابل قبول سازمان بهداشت جهانی می باشد.

مقدمه: ترومبوز وریدهای مغزی برای اولین بار در سال 1825 گزارش شد. اهمیت تشخیص به موقع آن این است که با درمان زودهنگام، می توان از مرگ بسیاری از بیماران جلوگیری کرد. همچنین شناخت علت زمینه ای، پیشگیری این کسالت را میسر و ممکن می سازد. میزان بروز واقعی ترومبوز وریدی به طور دقیق مشخص نیست. روش کار: این مطالعه توصیفی از آذر 1384 تا آذر ماه 1385 در بیماران مراجعه کننده به اورژانس اعصاب بیمارستان قائم (عج)، انجام شد. تمام بیمارانی که با علایم بالینی وجود افزایش فشار داخل جمجمه و علایم عصبی روانی مبهم همراه با ادم پاپی مراجعه کردند، بررسی شده و سی تی اسکن و ام آر آی مغزی برای آنان درخواست گردید. در صورت شک به ترومبوز سینوسهای وریدی، به وسیله ام آر ونوگرافی مغز تشخیص قطعی داده شده و بیماران تحت بررسیهای تکمیلی و درمان قرار می گرفتند. اطلاعات با استفاده از نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شد. بیماران بعد از ترخیص به مدت 3 هفته متوالی در درمانگاه اعصاب بیمارستان قائم (عج) ویزیت می شدند.نتایج: از مجموع 20 بیمار مورد بررسی، 70 درصد مونث و 30 درصد مذکر بود که نسبت زن به مرد 2.3 به 1 بوده است. میانگین سنی بیماران 30 سال بود. شایعترین تابلوی بالینی بیماران، سردرد بوده است. علل زمینه ای ایجاد ترومبوز سینوسهای وریدی در بیماران فوق به ترتیب فراوانی عبارتند از: مصرف قرصهای ضد بارداری، دوران نفاس بعد از زایمان، عفونت گوش میانی، سندروم نفروتیک و سوء مصرف کریستال. در بررسی ام آر آی و ام آرونوگرافی بیماران مورد مطالعه، در 20 درصد درگیری سینوس ساژیتال فوقانی به تنهایی، در 10 درصد درگیری سینوس لترال به تنهایی، در 5 درصد درگیری سینوس سیگموئید و در 65 درصد درگیری سینوسهای ساژیتال فوقانی و لترال همزمان وجود داشت.نتیجه گیری: ترومبوز سینوسهای وریدی را می توان از موارد مهم اورژانس در نورولوژی دانست. در هر بیمار که با علایم افزایش فشار داخل جمجمه و یا علایم عصبی روانی مبهم به ویژه همراه با ادم پاپی مراجعه نماید، باید به فکر ترومبوز سینوسهای وریدی بود و با روشهای تشخیصی فرابالینی از جمله ام آر آی و ام آرونوگرافی به تشخیص به هنگام رسید و با عنایت به قابل درمان بودن بیماری، از بروز عوارض عصبی پایدار، غیر قابل برگشت و چه بسا کشنده بیماری جلوگیری نمود.

مقدمه: گرانولوم آنولر یک ضایعه آماسی گرانولوماتوز با اتیولوژی نامشخص می باشد، ارتباط اتیولوژیک این بیماری با مایکوباکتریومها هنوز مورد بحث است، در این مطالعه توصیفی – مقطعی نمونه های گرانولوم آنولر از نظر آلودگی با میکوباکتریومها بررسی شده اند.روش کار: این مطالعه توصیفی – مقطعی به صورت گذشته نگر در بیمارستان امام رضا (ع) طی سالهای 1380-84 انجام شده است. نمونه های پارافینه گرانولوم آنولر موجود در بایگانی بخش آسی شناسی بیمارستان امام رضا (ع) جمع آوری و بروش PCR مولیت پلکس با پرایمرهای 162bp و 123bp به ترتیب برای مایکوباکتریوم به طور عمومی و توبر کولوزیس جستجو شدند، بر روی این نمونه ها رنگ آمیزی زیل نلسون انجام شد. اطلاعات بالینی از پرونده بیماران استخراج شد.نتایج: 38 نمونه از بیماران (31 زن و 7 مرد) با متوسط سن 42 سال مورد ارزیابی قرار گرفتند. شایع ترین محل ضایعات فوقانی و شایعترین نمای آسیب شناسی آماس گرانولوماتوز لنفوهیستیوسیتی با طرح انترستیسیل (فرم ناکامل) بود. در رنگ آمیزی زیل نلسون تمام نمونه ها از نظر باسیل اسید فاست منفی بود. با PCR در یک نمونه آمپلیفیکاسیون قطعه 126bp به همراه 123bp حاصل شد که بیانگر عفونت با مایکوباکتریوم توبرکلوزیس بود. در این مورد ضایعات وسیع در تمام اندام فوقانی و خلف تنه وجود داشت و در آسیب شناسی دارای سلولهای ژانت فراوان (بر خلاف اشکال رایج بیماری) بود.نتیجه گیری: عفونت با مایکوباکتریوم ها ممکن است همراه با برخی از انواع گرانولوم آنولر دیده شود.

مقدمه: شیوع پیری پوست و سرطان های پوست وابسته به آفتاب در بسیاری از نقاط جهان افزایش یافته است. برای کاهش آسیب پوستی و سرطانهای پوستی ناشی از آفتاب، پیشگیری اولیه که یک جزء مهم آن استفاده از محصولات ضد آفتاب می باشد توصیه می شود. در حال حاضر علاوه بر ضد آفتاب های خارجی، ضد آفتاب های داخلی هم به بازار عرضه شده اند. با توجه به نگرانی و تشویش های موجود در مورد صحت SPF ذکر شده بر محصولات ایرانی، این مطالعه به منظور ارزیابی صحت این محصولات انجام شد.روش کار: این مطالعه مداخله ای در کلینیک پوست بیمارستان امام رضا (ع) در فاصله زمانی 1385-1386 انجام شد. از بین داوطلبین سالم با انواع پوستی I تا III ابتدا 25 نفر وارد مطالعه شدند و برای هر ضد آفتاب 10 نفر برای 2 کرم ضد آفتاب X و Y مطالعه را به پایان رساندند. و طی 3 روز با کمک دستگاه فوتوتراپی UV 800K با لامپهای UVB، UV-skintest و UV-meter ساخت شرکت Waldmann آلمان؛ تستها و بررسی ها انجام شد. ابتدا حداقل دوز اریتم زا بدون پوشش ضد آفتاب ((Minimal erythemal dose Un-protected=MEDup، مورد اندازه گیری قرار گرفت و سپس بر اساس آن و همچنین با توجه به SPF=30 محصولات ضد آفتاب داخلی مورد آزمایش، حداقل دوز اریتم زایی با پوشش ضد آفتاب (Minimal erythemal dose protected=MEDp) از فرمول SPF=MEDp/MEDup به دست آمد. داوطلب در معرض این مقدار دوز (MEDp) و همچنین %85 این مقدار قرار می گرفت و سپس 24 ساعت بعد، این دو ناحیه از لحاظ اریتم پوستی بررسی می شد. اگر در حداقل %90 داوطلبین، صحت SPF درست ارزیابی می گردید، نتیجه کلی آزمایش برای کرم مربوطه «درست» قلمداد می شد. تایید درستی شرایط آزمایش، طبق پروتکل های استانداردهای بررسی SPF انجام شد.نتایج: همه داوطلبین مرد بودند و میانگین سنی آنها 33.5±8.51 بود. میانگین MED و 73.09±15.6mj/cm2 بود. نتایج نهایی هر دو محصول «درست» ارزیابی شد. نتیجه لوسیون استاندارد نیز در تمام این داوطلبین «درست» بود.نتیجه گیری: با توجه به نتایج این مطالعه، می توان به مردم و همچنین پزشکان در خصوص قابل اعتماد بودن SPF نوشته شده بر حداقل تعدادی از محصولات ایرانی اطمینان خاطر داد.

مقدمه: هنگام تعیین مقدار عیوب انکساری، تطابق چشم یک عامل مداخله گر محسوب می شود. عمل سیکلوپلژی، به معنی استفاده از یک داروی سیکلوپلژیک به منظور فلج نمودن تطابق، جهت تعیین مقدار دقیق عیوب انکساری چشم است. این مطالعه با هدف مقایسه میزان تفاوت بین رفرکشن سیکلوپلژیک و غیر سیکلوپلژیک در گروههای مختلف سنی و نیز بررسی تاثیر احتمالی سه عامل جنس، شغل و نوع عیب انکساری بر میزان این اختلاف انجام شده است.روش کار: این مطالعه مقطعی با الگوی همبستگی بر 200 فرد (400 چشم)، 2-59 ساله، در بیمارستان چشم پزشکی خاتم الانبیا (ص) مشهد در سال 1387 انجام شد. برای هر بیمار ابتدا رفرکشن غیر سیکلوپلژیک توسط دستگاه اتورفر کتومتر TOPCON KR 8800 انجام شد. پس از انجام عمل سیکلوپلژی، رفرکشن سیکلوپلژیک (CR) توسط همان دستگاه صورت گرفت. داوطلبین به شش گروه سنی تقسیم بندی شدند و معادل اسفریک تغییرات عیوب انکساری افراد قبل و بعد از انجام رفرکشن سیکلوپلژیک، با هم مقایسه گردید. همچنین تاثیر متغیرهای جنس، شغل و نوع عیب انکسار بر بروز این تغییرات مورد مطالعه قرار گرفت. اطلاعات مورد نیاز به صورت پرسشنامه ای تکمیل شد و با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. همچنین از آزمون های آنوا و تی تست برای بررسی اختلاف و تطابق آزاد شده در دو چشم استفاده شد.نتایج: نتایج حاصل از معاینه 400 چشم مورد مطالعه، با میانگین سنی 20.11±15.50 نشان داد که مقدار تطابق آزاد شده و نیز میانگین تفاوت رفرکشن سیکلوپلژیک و غیر سیکلوپلژیک، در گروههای سنی مختلف (2-49 سال) تفاوت معنی داری داشت (P<0.001)، تنها در گروه سنی 50-59 سال، قبل و بعد از انجام، اختلاف معنی داری در میزان عیوب انکساری مشاهده نشد (p=0.082 برای چشم راست و p=0.34 برای چشم چپ). مقدار تطابق آزاد شده توسط داروی سیکلوپنتولات، بین دو گروه افراد دوربین و نزدیک بین، در هیچ یک از گروههای سنی اختلاف معنی داری از نظر تغییرات عیوب انکساری، قبل و بعد از انجام رفرکشن سیکلوپلژیک، دیده نشد (P>0.10). بین حرفه افراد و مقدار تطابق آزاد شده بر اثر سیکلوپنتولات رابطه ای وجود نداشته و این دو از یکدیگر مستقل اند (به ترتیب برای چشم راست و چپ: p=0.45 و p=0.20).نتیجه گیری: بر اساس نتایج مطالعه حاضر، مقدار تطابق آزاد شده بر اثر داروی سیکلوپلژیک (سیکلوپنتولات)، بین گروههای سنیت مختلف تفاوت معنی داری داشته و با افزایش سن کاهش می یابد، به طوری که در سنین 50-59 سال این مقدار بسیار ناچیز می باشد. همچنین دوربین یا نزدیک بین بودن افراد، جنسیت و حرفه آنها تاثیری بر مقدار تطابق آزاد شده بر اثر عمل سیکلوپلژی ندارد.

مقدمه: درمانهای ترکیبی جهت بهبودی میزان بقا در بیماران مبتلا به کارسینومای مری پیشنهاد شده اند. در این مطالعه نتایج درمان به روش شیمی درمانی و پرتو درمانی قبل از جراحی و سپس جراحی در بیماران مبتلا به اسکواموس سل کارسینومای مری ارزیابی می شود.روش کار: در این مطالعه هم گروهی گذشته نگر از شهریور 1379 تا شهریور 1384، 75 بیمار قابل جراحی مبتلا به سرطان مری در بیمارستان امید مشهد تحت کموتراپی و رادیوتراپی قبل از جراحی (30 گری طی 10 جلسه در 34 و 40 گری طی 20 جلسه در 41 بیمار) و سپس ازوفاژکتومی ترانس هیاتال قرار گرفتند. 42 بیمار حداقل 3 دوره شیمی درمانی کمکی حاوی سیس پلاتین و 5 فلوئورواوراسیل دریافت کردند.نتایج: پاسخ کامل به درمان قبل از جراحی در 5 بیمار (%6.7) ایجاد شد. با میانه پیگیری 13 ماه، 21 بیمار (%28) عود شامل 9 عود موضعی ناحیه ای، 9 متاستاز دوردست و 3 عود موضعی و دوردست همزمان اتفاق افتاد. برای همه بیماران، بقا سه ساله 62.2 درصد بود. تفاوت قابل ملاحظه ای در میزان بقا در بیماران درمان شده با هر یک از روشهای رادیوتراپی وجود نداشت (p=0.37). نسبت به بیماران شیمی درمانی نشده یا دریافت کننده یک یا دو دوره، میزان بقا در بیمارانی که حداقل سه دوره شیمی درمانی دریافت کرده بودند به صورت نسبی میزان بقا بهتری نسبت به بیماران دریافت کننده کمتر از 3 دوره یا بدون شیمی درمانی داشتند (P=0.09). بیماران با تومورهای درجه یک و دو به طور معنی داری بقا بهتری در مقایسه با درجه سه داشتند (P=0.05).عوارض جدی شامل لکوپنی در 13 بیمار (%17)، آنمی در 6 بیمار (%8)، ترومبوسایتوپنی در 2 بیمار (%3)، فیستول بعد از جراحی در 2 بیمار (%3) و تنگی محل آناستوموز در 8 بیمار (%11) مشاهده شد.نتیجه گیری: در این مطالعه روش شیمی درمانی و رادیوتراچی قبل و سپس جراحی با نتایج رضایت بخش و میزان عوارض قابل قبول همراه بود و لذا بررسی بیشتر در این مورد توصیه می شود.

ویروس های انفلوانزا از فامیل اورتومیگزو ویریده ها می باشند. این ویروس ها حداقل از 400 سال پیش هر 1-3 سال موجب اپیدمی های بزرگ شده اند. پاندمی ها و یا اپیدمی های جهانگیر این ویروس ها هر 10-20 سال یک بار در اقصی نقاط دنیار بروز کرده و موجب مرگ و میر بالایی شده و هزینه های هنگفتی در کنترل، درمان و پیشگیری آن صورت گرفته است، لذا گروه ویروس های انفلوانزا یکی از عوامل سنگین ترین تحقیقات پزشکی دنیا بوده و هست.

مقدمه: هماتوپوئز اکسترامدولری یک عارضه مهم تالاسمی متوسط است. این عارضه معمولا در ناحیه پاراورتبرال و بافت نرم سایر مناطق به صورت توده فشارنده و به ندرت در داخل جمجمه دیده می شود و تاکنون موردی از آن در سینوس اسفنوئید گزارش نشده است.معرفی بیمار: در این مقاله بیمار 21 ساله با تالاسمی متوسط و توده اسفنوئید گزارش می گردد. بیمار تحت اسپلنکتومی و کله سیستکتومی همزمان به علت سنگ صفراوی متعدد قرار گرفت. بعد از اسپلنکتومی اریتروبلاست ها در خون محیطی به طور پیشرونده افزایش یافته و یک سال بعد بیمار با علایم سینوزیت حاد ویزیت شد. مطالعات رادیولوژیک و بیوپسی، توده هماتوپوئتیک را در سینوس اسفنوئید مشخص کرد. سپس بیمار تحت درمان جراحی و طبی قرار گرفت. بیمار به علت عدم پاسخ به درمان جهت پیوند سلول بنیادی هماتوپوئتیک معرفی گردید.نتیجه گیری: هماتوپوئز اکتوپیک یک پدیده نادر در تالاسمی ها است ولی از آنجایی که می تواند در بعضی مناطق حساس مثل پاراورتبرال و داخل جمجمه ایجاد و باعث عوارض شدید گردد، تشخیص و درمان سریع بیماری در افراد با ریسک بالا می تواند از بروز عوارض آن پیشگیری کند.