مجله چشم پزشکی ایران
سال:1382 | دوره:16 | شماره:2 |تعداد مقالات:15

سابقه و هدف: هدف از این مقاله مروری نمایان وضعیت های مختلف قرار گیری نادرست عدسی های داخل چشمی به دنبال اعمال جراحی کاتاراکت و نیز نشان دادن رویکردهای مختلف درمانی مربوطه می باشد. مواد و روش ها: در ابتدا آخرین اطلاعات در ارتباط با این موضوع از کتب و مقالات تا سال 2003 میلادی با استفاده از کلمات کلیدی مربوطه (ذیلا آورده شده است) جمع آوری شد. سپس این اطلاعات در قالب یک مقاله مروری طبقه بندی و خلاصه گردید. نتایج: تقریبا تمایم جوانب موضوع جابه جایی عدسی های داخل چشمی شامل: تعریف، شیوع، انواع مختلف، پاتوفیزیولوژی، پیشگیری و درمان مورد بحث و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتیجه گیری: جابه جایی عدسی های داخل چشمی، چه به علت ضربه و چه ناشی از سایر علل، عارضه ای غیرشایع به دنبال عمل جراحی کاتاراکت به شمار می رود. میزان بروز این عارضه به نوع عدسی به کار رفته و نیز تکنیک عمل جراحی کاتاراکت وابسته است. استراتژی های درمانی نیز وابسته به میزان اختلال دید بیمار و التهاب و عفونت احتمالی ناشی از این عارضه می باشند. درمان می تواند از تحت نظر قرار دادن بیمار تا خارج کردن عدسی داخل چشمی و جایگزین ساختن آن متفاوت باشد و در نهایت، انجام کپسولورکسیس (Capsulorrhexis) نسبتا بزرگ، مدور و قرینه به همراه قرار دادن عدسی داخل چشمی در «داخل کپسول» (In The Bag) باعث کاهش قابل توجه خطر این عارضه در آینده خواهد شد.

حاملگی اعلب همراه با تغییرات چشمی است که بیشتر موارد ماهیت گذرا دارند، ولی گاه دایمی می شوند: بارداری می تواند منجر به ایجاد وضعیت های جدید یا تشدید وضعیت هایی شوند که از قبل وجود داشته است. در این مقاله اثرات حاملگی بر چشم، همچنین استفاده از داروهای چشمی در حاملگی مرور خواهد شد. اثرات چشمی حاملگی به سه دسته فیزیولوژیک، پاتولوژیک یا تغییر وضعیت های از قبل وجود داشته تقسیم می شود. تغییرات پاتولوژیک شامل اثرات چشمی است که در بیماری های مختص حاملگی دیده می شود مثل پره اکلامپسی، اکلامپسی و همچنین وضعیت هایی که فرکانس آنها در حاملگی بیشتر است مثل ریتنوپاتی سروز مرکزی و واسکولوپاتی های دیگر. تغییر وضعیت های از قبل وجود داشته شامل تغییرات چشمی مشاهده شده در دیابت ملیتوس همچنین تومورهای خاص داخل چشمی است ...

اهداف: تعیین شیوع اختلالات بینایی و علل آن در جمعیت شهر تهران در سال 1381.روش ها: در یک مطالعه جمعیتی مقطعی، 6497 نفر از ساکنین شهر تهران با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای طبقه بندی شده، از 160 خوشه در 22 منطقه تهران انتخاب شدند. افراد واجد شرایط از طریق سرشماری خانه به خانه در خوشه ها مشخص شده و جهت معاینه دعوت شده اند. تمامی نمونه ها به یک کلینیک منتقل شده و مورد معاینه کامل چشم پزشکی و مصاحبه قرار گرفتند. اختلالات بینایی براساس حدت بینایی اصلاح شده (Best-Corrected Visual Acuity) و معمول (Presenting) که با آن زندگی میکند، مشخص شده است. اختلال بینایی به صورت کم بینی (حدت بینایی بدتر از 60/20 تا 400/20 در بهترین چشم) و نابینایی (حدت بینایی بدتر از 400/20 در چشم بهتر) تعریف شده است. نتایج: از میان افراد انتخاب شده جمعا 4565 نفر (3/70%) در این مطالعه شرکت کردند. شیوع اختلالات بینایی (بعد از استاندارد کردن سن و جنس) با دید اصلاح شده و با دید معمول به ترتیب برابر بوده است با 39/1% (با حدود اطمینان 95% از 1.07 تا 1.71) و 2.52% (با حدود اطمینان 95% از 2.07 تا 2.97). براساس دید اصلاح شده 15 نر (0.28%) و براساس دید معمول 22 نفر (0.39%) دچار نابینایی بوده اند. شیوع کم بینی با دید اصلاح شده 1.11% و با دید معمول 2.13% می باشد. شایع ترین علل اخلالات بینایی بر اساس دید اصلاح شده به ترتیب، کاتاراکت (36%)، دژنراسیون ماکولا (20%) و آمبلیوپی (10.7%) میباشد. اما بر اساس دید معمول، شایع ترین علت اختلالات بینایی، عیوب انکساری اصلاح نشده (33.6%)، کاتاراکت (25.4%)، دژنراسیون ماکولا (12.7%) و آمبلیوپی (8.2%) است. شیوع اختلالات بینایی با سن بالا و تحصیلات پایین رابطه دارد. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه بیانگر بار قابل توجه اختلالات بینایی بر جامعه است و عیوب انکساری اصلاح نشده و کاتاراکت در حالی که به راحتی قابل درمان هستند، نقش به سزایی در ایجاد این اختلالات دارند. براساس یافته های این طرح، بر ضرورت به کارگیری برنامه های مداخله ای با تمرکز بر درمان عیوب انکساری و کاتاراکت تاکید می گردد.

سابقه و هدف: گلوکوم بعد از جراحی کاتاراکت مادرزادی یکی از مشکلات شایع چشم پزشکی اطفال می باشد. شیوع گلوکوم بعد از جراحی کاتاراکت مادرزادی در مطالعات مختلف از  5تا 41 درصد گزارش شده است. این تحقیق به منظور تعیین خصوصیات اپیدمیولوژیک گلوکوم بعد از جراحی کاتاراکت مادرزادی در مرکز آموزشی درمانی امام حسین(ع) طی سالهای 1368 تا 1378 انجام شده است.روش کار: روش کار در قسمت اول به صورت Existing Data و در قسمت دوم به صورت توصیفی باDescriptive  می باشد. بیماران مبتلا به کاتاراکت مادرزادی که طی سال های 78-67 در مرکز آموزشی درمانی امام حسین(ع) تحت عمل جراحی کاتاراکت مادرزادی قرار گرفته بودند و سابقه ضربه و گلوکوم قبل از جراحی نداشتند، مورد بررسی قرار گرفتند و مجددا جهت معاینه کامل چشم به بیمارستان دعوت شدند. حداقل مدت پیگیری بیماران 2 سال بود و گلوکوم به موارد با فشار داخل چشمی بالای 21 میلیمتر جیوه با یا بدون افزایش Cup سر عصب اپتیک اطلاق می شد. یافته ها:  151چشم از 92 بیمار مورد بررسی قرار گرفتند. سن متوسط بیماران 11.46±5.32 سال بود. 53.3 درصد مونث و 46.7 درصد مذکر بودند. میانگین سن جراحی کاتاراکت 4.68±3.24 سال بود. شایع ترین نوع کاتاراکت از نوع Complere در 31.1 درصد موارد بود. شایع ترین عارضه جراحی،PCO  در 30.5 درصد موارد بود. میانگین پیگیری برحسب ماه 52.2±23 ماه بود. تعداد چشم های مبتلا به گلوکوم 25 چشم از 151 چشم (16.55 درصد) بود. میانگین فاصله کشف گلوکوم تا جراحی کاتاراکت 45.04±13 ماه بود. بیشترین نوع عمل جراحی انجام شده Lensx+Ant. Vitx+P.P.C بود. نتیجه گیری: با توجه به خطر نابینایی بیماری گلوکوم بعد از جراحی کاتاراکت مادرزادی و عدم توجه اغلب جراحان برای پیگیری این کودکان و عدم همکاری اطفال برای برآورد دید و فشار چشم، انجام معاینات مکرر و پیگیری طولانی مدت به خصوص در فواصل 5-3 سال بعد از جراحی برای شناسایی هرچه سریع تر گلوکوم در آنها ضروری است تا از صدمات ناشی از آن جلوگیری به عمل آید.

هدف: مقایسه حساسیت، ویژگی و اعتبار دو روش Standard Full Threshold (SFT) و SITA Fast (Sif) در Humphrey Field Analyzer. مواد و روش ها: در بیست بیمار (37 چشم) مبتلا به گلوکوم زاویه باز مراجعه کننده به درمانگاه های چشم بیمارستان امام رضا(ع) و قائم (عج) مشهد، میدان بینایی مرکزی آنها با برنامه C-30-2 و استراتژی (SFT) و (Sif) اندازه گیری شد. جهت هر فرد در هر روز دو روش در طی چهار جلسه به مدت دو هفته پیاپی انجام شد. حساسیت، ویژگی، اعتبار، متوسط زمان انجام تست ها و میزان کاهش میدان بینایی در استراتژی SITA Fast با استراتژی SFT مقایسه شد. یافته ها: حساسیت دو روش Sif و SFT مشابه و برابر 93.3% میباشد. ویژگی دو روش SFT و Sif به ترتیب 4/%71 و 4/57% و اعتبار آن دو به ترتیب89.2% و 86.5% است. متوسط زمان در SFT و Sif به ترتیب 14.6 دقیقه و 5.45 دقیقه میباشد. نقص میدان بینایی در Gray Scale در استراتژی Sif کم عمق تر از SFT میباشد. اما نقایص میدان بینایی با اهمیت P<%0.5) و (P<%1 در Pattern Deviation Plot در استراتژی Sif بیشتر از SFT است. اما این تفاوت از نظر آماری با اهمیت نمی باشد. نتیجه گیری: استراتژی Sif دارای حساسیت خوب و مشابه SFT می باشد و از نظر زمان انجام تست بسیار کوتاه تر است. لذا انجام آن به صورت روتین توصیه می شود. به خصوص در کودکان و افراد کهنسال و بیمارانی که مشکلات استخوانی مفصلی و اشکالات تمرکزی دارند، روش Sif ارجح می باشد.

هدف: این مطالعه به منظور ارزیابی تاثیر آنستزی توپیکال در عمل جراحی کاتاراکت به روش فیکوامولسیفیکاسیون با برش قرنیه ای کوچک در بیمارانی که طی سال های 79 و 80 در بیمارستان فارابی تحت عمل جراحی قرار گرفتند انجام شد. مواد و روش ها: این مطالعه به روش مداخله ای ـ توصیفی روی 58 بیمار که به دلیل کاتاراکت سنی توسط یک جراحی به روش فیکوامولسیفیکاسیون با آنستزی توپیکال جراحی شدند انجام شد. اطلاعات مربوط به درد حین و پس از عمل جراحی طبق گزارش های بیمار (یا مقیاس سه تایی از 1= بدون درد یا احساس فشار ناچیز در چشم تا 3= درد نسبتا شدید)، نتایج بینایی، میزان همکاری بیمار با پزشک، متوسط زمان جراحی، رضایت بیمار از نحوه عمل جراحی و عوارض حین و پس از عمل جراحی در  Code Sheetهای از قبل تنظیم شده ثبت می شد و نتایج آماری با برنامه کامپیوتری SPSS 10 مورد آنالیز قرار می گرفت. آنستزی توپیکال با چکاندن قطره تتراکایین 0.5%، 3 بار به فاصله 5 دقیقه قبل از شروع عمل جراحی و تزریق 0.5 میلی لیتر محلول لیدوکایین 1% عاری از مواد نگهدارنده داخل اطاق قدامی در مراحل ابتدایی عمل جراحی انجام شد و هیچگونه داروی آرام بخش یا آنستزی اضافی استفاده نشد. جراحی به روش فیکوامولسیفیکاسیون داخل بگ (اینتراکپسولار) با برش قرنیه ای کوچک در سوپروتمپورال قرنیه (برش 3.2 میلی متر) انجام شد. یافته ها: از 58 بیمار که 29 نفر مرد و 29 نفر زن با متوسط سنی 58.5 سال (32 تا 83 سال) بودند و متوسط Uncorrected Visual Acuity (UCVA) (حدت بینایی بدون اصلاح رفرکتیو) یک ماه پس از عمل آنها 1/10 (از 1/100 تا (3/10 اندازه گیری شده بود، 86% یک ماه پس از عمل Best Corrected Visual Acity (BCVA) (بهترین دید با اصلاح رفرکتیو) بالاتر یا مساوی 5/10 و BCVA %43 بالاتر یا مساوی 10/10 داشتند و متوسط BCVA آنها 8/10 بود و دید بیماران نسبت به قبل از عمل به طور متوسط 6.7 خط چارت Snellen بهبود پیدا کرده بود. متوسط زمان جراحی 28.8 دقیقه (از 18 تا  50دقیقه) بود و عوارض در دو مورد Vitreous، یک مورد lris Touch با پروب فیکوحین عمل و یک مورد یووXیت شدید منجر به IOL Removal و یک مورد Corneal Edema شدید پس از عمل جراحی بود. متوسط Score درد 1.4 بود، 62.1% بیماران Score یا مقیاس 1 درد را داشند. 32.8% مقیاس 2 و 5.1% در مقیاس 3 درد داشتند. همکاری بیمار با پزشک در 57.9% موارد عالی 19% متوسط و 5.4% ضعیف بود. 74.1% بیماران از این نحوه عمل رضایت کامل داشتند. نتیجه گیری: آنستزی توپیکال یک روش موثر و راحت برای فیکوامولسیفیکاسیون است که بیماران هم آن را خوب تحمل می کنند و جراح مجرب در فیکوامولسیفیکاسیون به راحتی و با درصد کم عوارض می تواند روش جراحی خود را از آنستزی جنرال یا رتروبولبار یا پری بولبار به این روش تغییر دهد، به شرط اینکه بیمار مناسب انتخاب شده باشد و پزشک با بیمار قبل و حین عمل ارتباط درست برقرار کند.

هدف: تاثیر عمل ترمیم پارگی کانالیکول با استفاده از لوله سیلیکون (کرافورد) در باز ماندن کانالیکول در بیماران مراجعه کننده به بیمارستان فارابی، خرداد 79 تا آبان 80.نوع مطالعه: Interventional Case Series بیماران و روش ها: 65 بیماری که از خرداد ماه 79 تا آبان ماه 80 (18 ماه) به جهت ترمیم پارگی کانالیکول به اورژانس بیمارستان فارابی مراجعه کرده بودند پس از یافتن انتهای داخلی کانالیکول پاره شده و تعبیه لوله سیلیکون (کرافورد)، پارگی در اتاق عمل و تحت بیهوشی عمومی ترمیم گردید. بیماران دارای پارگی های وسیع و درگیری بخش های دیگر سیستم اشکلی و همچنین بیماری های قبلی پلک و مجاری اشکلی از مطالعه حذف شدند. موفقیت با باز بودن کانالیکول در پروبینگ با پروب OO و در صورت تنگی تا OOO و تایید شستشو با سر سوزن تعریف می شد که بلافاصله پس از خروج لوله سیلیکون و 5/1 و 3 ماه بعد به انجام می رسید. در صورت بروز عوارض از جمله پیدایش نسج گرانولاسیون در محل پونکتوم و Slit Punctum & Canaliculus، لوله زودتر از موعد مقرر (3 ماه) خارج می شد.یافته ها: 65 بیماری (56 مرد و 9 زن) در طول 18 ماه وارد مطالعه شده و مراحل پیگیری را به انجام رساندند. ارتباط متغیرهای فرعی شامل پلک درگیر (بالا، پایین یا هر دو)، سمت درگیر (راست یا چپ)، شدت آسیب پلک به هنگام مراجعه به اورژانس (خفیف و متوسط تا شدید)، نوع جراحی (Double or monostent) و فواصل زمانی D1 (بین آسیب و مراجعه به اورژانس)، D2 (بین مراجعه و عمل جراحی) و D3  (بین عمل جراحی و خروج لوله) با پاسخ یا عدم پاسخ به درمان معنی دار نبود. نهایتا 52 مورد (معادل 80%) به موفقیت و 13 مورد (معادل 20%) به شکست انجامید. در 4 مورد از موارد شکست، بیماران هیچگونه شکایتی از اشک ریزش نداشتند که با عملکرد صحیح و کفایت پونکتوم و کانالیکول مقابل قابل توجیه است. نتیجه گیری: تعبیه لوله سیلیکون در ترمیم پارگی کانالیکول روشی مقبول و کم عارضه در جهت تضمین بازماندن کانالیکول است و حفظ شکل ظاهری قسمت داخلی شکاف پلکی خصوصا در آسیب های عمیق ناحیه کانتوس داخلی، اهمیت آن را دو چندان می کند. به نظر می رسد اتصال لوله سیلیکون به انتهای پروب و انعطاف ناپذیری و قوام نامناسب لوله های سیلیکون ساخت داخلی، احتمال عارضه دار شدن عمل را می افزاید و شاید تا حدودی نتایج ضعیف تر این مطالعه را نسبت به مطالعات مشابه خارجی، توجیه کند.

سابقه و هدف: عارضه Salt and Pepper (نمک و فلفل) عارضه ای است که در شبکیه چشم انسان ایجاد می شود گرچه عوامل این عارضه کاملا شناخته شده نیست ولی در افراد مبتلا به ژیاردیا این عراضه ممکن است مشاهده شود. در مطالعه حاضر، افراد مبتلا به ژیاردیا لامبلیا در تهران از لحاظ داشتن این عارضه مورد مطالعه قرار گرفته اند. مواد و روش ها: 50 فرد مبتلا به ژیاردیا لامبلیا به عنوان گروه مورد و 50 فرد سالم به عنوان گروه شاهد انتخاب شدند. این افراد ابتلا تحت معاینات چشم قرار گرفتند. سپس شاخص های خون شناسی و ایمنولوژیکی آنها از قبیل میزان ائوزینوفیلی و میزان، IgG، IgA،IgE  سرم آنها اندازه گیری شد. برای اندازه گیری IgA و IgG از کیتهای SRID و برای IgE از کیت ELISA استفاده شد. یافته ها: طبق نتایج به دست آمده، شش نفر از افراد آلوده به ژیاردیا دارای عارضه چشمی Salt and Peppaer بوده اند که پس از درمان با مترونیدازول علایم عارضه در سه نفر از آنها کاملا برطرف گردید در حالی که در افراد غیرآلوده این عارضه مشاهده نشد. علاوه بر این، میانگین اتوزینوفیلی و میزان IgG، IgA،IgE  توتال در افراد آلوده افزایش چشمیگری داشته و در مقایسه با افراد غیرآلوده این تغییرات از لحاظ آماری کاملا معنی دار بوده است. اختلاف میانگین ائوزینوفیلی و IgE در افراد آلوده وجود عارضه چشمی و فاقد آن نیز معنی دار بوده است. نتیجه گیری: نقش ائوزینوفیلی و IgE در بروز عارضه Salt and Pepper در افراد آلوده به ژیاردیا بسیار قابل تامین است.

هدف: معرفی یک مورد رتینوپاتی والسالوا به دنبال مقاربت جنسی و درمانی آن. گزارش مورد: بعد از معاینه کامل بیمار، هیالوییدوتومی توسط لیزر یاگ در قسمت تحتانی خونریزی انجام گرفت و بیمار به مدت 4 ماه پیگیری شد. نتایج: روش درمان فوق سبب بازگشت سریع بینایی بیمار گردید و هیچگونه عارضه ای به دنبال استفاده از هیالوییدوتومی توسط لیزر یاگ مشاهده نگردید. نتیجه گیری: هیالوییدوتومی با یاگ لیزر روش مناسبی برای درمان خونریزی ساب هیالویید و جلوگیری از عوارض احتمالی خونریزی ساب هیالویید ناحیه ماکولا می باشد.

موکورمایکوز رینواوربیتال بیماری حاد، پیشرونده و فرصت طلب قارچی است که عمدتا در بیماران مبتلا به نقص سیستم ایمنی رخ میدهد. بیماری که در اینجا معرفی میشود خانم 25 ساله ای است که 6 ماه پس از انجام پیوند کلیه و در حالی که تحت درمان با داروهای ایمونوساپرسیو قرار داشت، به علت پروپتوز ناگهانی، افتالموپلژی کامل و کاهش بینایی چشم چپ، بستری و با تشخیص موکورمایکوز رینواوربیتال تحت درمان با آمفوتریسین B و دبریدمان جراحی قرار گرفت. بیمار در کمتر از 24 ساعت بینایی چشم چپ خود را به صورت کامل از دست داد و علیرغم درمان، تغییری در وضعیت بینایی وی ایجاد نشد.نتیجه گیری: در افرادی که به علت سلولیت اوربیت، افتالموپلژی ناگهانی و سندرم آپکس اوربیت مراجعه می نمایند و زمینه نقص ایمنی مانند دیابت یا دریافت داروهای ایمونوساپرسیو را دارند بایستی به فکر بیماری بود. تشخیص و درمان زود هنگام بیماری می تواند از موربیدیته و مورتالیته آن بکاهد.

سابقه و هدف: با توجه به گزارشی که از موارد عارضه Flap Loss در علم لیزیک و گزارشات متفاوتی که در موارد علل به وجود آورنده طرح درمان و پیش آگهی درمان، ابراز شده در این مقاله به معرفی دو مورد از این عارضه که در دو کلینیک مختلف در تهران ایجاد شده اقدام می گردد. مورد اول خانم 27 ساله با مشخصات چشم راست که قرنیه Flat داشته  OD= -9.75-2.75×177‎ْ K.R 41.86×168ْ 39.86×168ْ Avg 40.5 بیمار تحت عمل جراحی LASIK قرار گرفت. در حین عمل عارضه Free Cap و متعاقبا دچار Flap Loss شده که بعد از درمان طبی در یک پیگیری 4 ساله بیمار دچار کدورت در مرکز قرنیه می باشد. مورد دوم خانم 38 ساله با مشخصات چشم راست که قرنیه Flat داشته OD= -9.50-1.0×77‎ْ K.R 42.06×77ْ 40.99×167ْ Avg 41.52 بیمار تحت عمل LASIK قرار گرفت. در حین عمل عارضه Free Cap ایجاد و به دنبال آن Flap Loss ایجاد و درمان جراحی پیوند فلپ جدید از قرنیه Donor انجام گرفته که در آخرین پیگیری 16 ماهه قرنیه کاملا شفاف می باشد. نتیجه گیری و توصیه ها: در بیمارانی که قرنیه Flat داشته شانس Free Cap زیاد است و در مواردی که همراه با درجات بالای میوپی باشد، به علت Flat تر شدن زیاد بستر استرومای قرنیه بعد از لیزر درمانی احتمال Fix نشدن فلپ برروی بستر استروما و جابجایی و در نهایت Flap Loss افزایش یافته که در صورت عدم پیوند فلپ، شانس کدورت قرنیه وجود دارد، گزارش تجربه همکاران را درخواست می نماید.

هدف: ترانسپوزیسیون عضله مایل تحتانی (IOAT) به عنوان روش موثری در درمان DVD شناخته می شود. هدف از این مطالعه ارزیابی اثرات این روش درمانی در درمان مبتلایان به DVD همراه با یا بدون پرکاری عضله مایل تحتانی (IOOA) و مقایسه نتایج آن با یکدیگر می باشد. مواد و روش ها: 19 چشم مبتلا به DVD تنها (گروه یک) و 15 چشم مبتلا به DVD همراه با IOOA تحت عمل جراحی IOAT قرار گرفتند. میزان DVD و IOOA قبل و بعد از عمل جراحی اندازه گیری و ثبت شده و مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند. یافته ها: میانگین مدت پیگیری در دو گروه به ترتیب 9.4 و 9 ماه بود. در 5 چشم از 7 چشم مبتلا بهDVD  بیش از 15PD، میزان DVD باقیمانده بعد از عمل بیش از5PD  بود، در حالی که در 27 چشم باDVD  مساوی یا کمتر از 15PD، میزان DVD باقیمانده بعد از عمل کمتر از5PD  بود.نتیجه گیری: IOAT به ویژه در مواردی که میزان DVD قبل از عمل مساوی یا کمتر از15PD  باشد، روش موثری در اصلاح DVD با یا بدون IOOA است. به نظر می رسد در DVD بیش از 15PD،IOAT  به تنهایی قادر به اصلاح یا کاهش مطلوب میزان DVD نمی باشد.