زنان مامایی و نازایی ایران
سال:1380 | دوره:4 | شماره:8-7 |تعداد مقالات:15

مرگ جنین قبل از زایمان یک مشکل جدی به شمار می آید.آزمون بدون استرس(NST:Non Stress Test)  یک روش پذیرفته شده در تمام دنیا است.این روش گران و نیازمند داشتن تجربه است.روش شمارش حرکت جنین توسط بیمار و پزشک روش ساده و در دسترس است،این مطالعه در قالب یک مطالعه توصیفی- تحلیلی در بیمارستان میرزا کوچک خان انجام شد و هدف،ارزیابی ارتباط میان شمارش حرکت مشاهده شده توسط بیماران یا محقق با آزمون NST است.از اسفند 1376 تا شهریور 1377،150 بیمار با سن حاملگی بیش از32 هفته که نیازمند ارزیابی سلامت جنین بودند انتخاب شدند.ارزیابی سلامت جنین شامل 3 روش بدون اطلاع از نتایج یکدیگر انجام شده است.از بیمار خواسته می شد حرکات جنین را روی چارت شمارش حرکت(زمان لازم برای 10 حرکت) ثبت کند.روز بعد محقق تعداد حرکات جنین را در یک دوره 10 دقیقه ای ثبت می کرد و سپس آزمون بدون استرس انجام می شد.نتایج نشان داد که بهترین ارتباط بین شمارش حرکت جنین توسط پژوهشگر باReactive NSTوقتی بود که 2 یا بیشتر حرکت جنین در 10 دقیقه ثبت شده بود.(P=0.000) همین طور بهترین ارتباط بین شمارش حرکت جنین توسط مادر با Reactive NST وقتی بود که 10 حرکت جنین در 2 ساعت ثبت می شد.(P=0.000) ارزش پیشگویی منفی از 98-97 درصد است.یعنی اگر شمارش حرکت جنین توسط هر دو خوب در نظر گرفته  شود،نتیجه Reactive NST خواهد بود. ارزش پیشگویی مثبت از 56-32 درصد است.یعنی اگر شمارش حرکت جنین توسط هر دو کم باشد،تنها 56-32 درصد بیماران Reactive NST Nonخواهند داشت. نتایج این مطالعه سودمندی شمارش حرکت جنین توسط بیمار یا محقق را به عنوان یک روش مؤثر غربالگیری برای سلامت جنین،بخصوص در مناطقی که آزمون بدون استرس در دسترس نیست،پیشنهاد می کند.

استرس حاد روی مقدار پرولاکتین- کورتیزول و قند خون در انسان و حیوانات اثراتی دارد و عمل جراحی تحت بیهوشی عمومی نیز به عنوان یک   استرس حاد می تواند بر این پارامترها اثر بگذارد. هدف:از انجام این مطالعه تأثیر استرس روحی عمل جراحی بر مواد فوق در بیمارانی که بطور انتخابی تحت عمل جراحی قرار گرفته اند می باشد. روش مطالعه:این مطالعه بصورت مشاهده ای توصیفی آینده نگر روی 226 زن در بیمارستان حضرت رسول(ص) که در سال 1379 تحت عمل قرار گرفته اند انجام شد.از بیماران دو نمونه خون گرفته شد که یک نمونه 2-3 هفته قبل از عمل (نمونه1)و نمونه دیگر در اطاق  عمل قبل از القای بیهوشی (نمونه2) و نتایج این دو با هم مقایسه شد.نتایج:نتایج نشان داده است که عمل جراحی سبب افزایش پرولاکتین،کورتیزول و گلوکز سرم در 96-98% بیماران می شود و اختلاف مثبت و معنی داری بین میانگین این مقادیر،قبل و در زمان عمل(نمونه 1و2) وجود دارد.نتیجه گیری:این مطالعه نشان داد که استرس ناشی از عمل جراحی سبب افزایش مقدار پرولاکتین کورتیزول و قند خون می شود.

زمینه و هدف:خونریزی بعد از زایمان یکی از علل مهم مرگ و میر مادران حتی در کشورهای پیشرفته می باشد،تاکنون درمانهای متنوع و گسترده ای جهت کنترل آن مطرح شده است.با توجه به اثر انقباضی تخم شوید این تحقیق که از نوع کارآزمایی بالینی با هدف تعیین تأثیر عصاره تخم شوید خوراکی بر خونریزی بعد از زایمان است انجام گردید. روش کار:به 72 خانم واجد شرایط پژوهش مراجعه کننده به بیمارستان حضرت زینب(س)،پس از تکمیل فرم های انتخاب نمونه و مصاحبه و مشاهده،بلافاصله بعد از زایمان و خروج جفت و لخته های داخل رحمی به طور تصادفی 10 واحد اکسی توسین یا 0.018 گرم بر کیلوگرم عصاره تخم شوید خوراکی داده شد سپس شانی که از قبل توزین شده بود همراه با یک پوشش پلاستیکی زیر زائو پهن گردید و به ترتیب در ساعات اول و دوم پس از زایمان شانها توزین و میزان خونریزی محاسبه شد.پس از همگن سازی دو گروه از نظر فاکتورهای احتمالی مؤثر بر خونریزی،میانگین خونریزی در زمانهای ذکر شده در دو گروه با آزمون تی محاسبه شد.یافته ها:نتایج حاصل از آزمون تی نشان داد،میانگین خونریزی در دو گروه تخم شوید و اکسی توسین درساعت اول بعد از زایمان 23.2±52.6 در برابر 4.04±87.6 و در ساعت دوم 10.3±42.5 در برابر 45.2±104.4 و میانگین کلی خونریزی در دو ساعت اول 16.7± 95.1 در برابر42.4±192 بود که با  P<0.001از نظر آماری تفاوت معنی دار داشتند.نتیجه گیری کلی:با توجه به یافته های فوق مصرف عصاره تخم شوید خوراکی بعد از زایمان سبب کمتر شدن میزان خونریزی در طی ساعات اول و دوم و دو ساعت اول بعد از زایمان در مقایسه با مصرف اکسی توسین می گردد بدون اینکه عوارض جانبی مشاهده شود.

ناهنجاریهای سیستم عصبی مرکزی از جمله شایعترین ناهنجاریهای مادرزادی در انسان می باشند که علت وقمع آنها بخوبی روشن نشده است. هدف: هدف ما از این مقاله بررسی وضعیت تشریحی و تکاملی و آماری نوزادی که در طی یکسال در بیمارستان دانشگاهی زنان حضرت زینب(س) متولد شده اند،می باشد.روش مطالعه: در طی مدت یک سال در این مرکز 3697 زایمان بصورت واژینال یا ابدومینال انجام پذیرفت که 21 مورد ازاین متولدین مبتلا به ناهنجاری های سیستم عصبی و بعضا همراه با سایر ناهنجاریها از جمله ناهنجاریها کرانیوفاسیال بوده اند.کلیه موارد ارسالی به بخش تشریح در محلول فیکس جسد ثابت شد.وزن،قد،و نوع ناهنجاریها و با ذکر برخی خصوصیات آناتومیک ثبت گردیده و از اکثر موارد تصویربرداری شد.نتایج: در این مطالعه آنانسفالی(%0.35) ،هیدروسفالی(%0.16) ، مننگوسل(%0.05) دیده شد که اکثراً همراه با ناهنجاریهای کرانیوفاسیال(دور بودن فاصله چشمها،کاتاراکت و بدشکلی سروصورت) بوده است.

هدف: ارزیابی اثرات درمانی و عوارض تخریب آندومتر بوسیله رزکتوسکپ و غلتک اورولژی.روش کار: 13 بیمار مبتلا به منوراژی با بیهوشی عمومی تحت عمل تخریب الکتریکی آندومتر قرار گرفتند.پیگیری بیماران در 3-2 ماه بعد گزارش شد.چهار بیمار قبلاً تحت عمل بستن لوله های رحم قرار گرفته بودند و چهار بیمار سابقه سزارین داشتند.نتایج: هیچگونه عارضه عمل جراحی اتفاق نیفتاد.9 نفر(%80) در ماه اول پس از عمل متروراژی داشتند 6 بیمار(5.54%) کاهش مشخصی را در خونریزی قاعدگی 3-2 ماه پس از عملذکر کردند.آمنوره در 3 بیمار (%27.3) اتفاق افتاد.هیچکدام از بیماران نیاز به هیسترکتومی بعدی پیدا نکردند.نتیجه گیری: عمل تخریب آندومتر بوسیله رزکتوسکپ و غلتک اورولژی سبب بهبود منوراژی میگردد و میتواند جایگزین خوبی برای عمل هیسترکتومی باشد.

هدف از این مطالعه ارزیابی عوارض نوزادی در هفته 34 تا 37 حاملگی در بیماران با پارگی کیسه آب می باشد.این پژوهش یک مطالعه مورد شاهدی بوده که به مدت یکسال از تاریخ 1380.4.1 تا 1381.4.1 در بخش زنان بیمارستان امام رضا انجام شده است.واحدهای پژوهش تعداد 263 خانم حامله سالم اول زا یا چندزا با حاملگی تک قلو و نمایش سر با سن حاملگی 34 تا37 هفته بودند که از این تعداد 130 مورد کیسه آب سالم و 123 مورد کیسه آب پاره داشتند. عوارض نوزادی شامل بیماری غشاء هیالن،نیاز به ونتیله اضافی،پنوموتوراکس،سپتی سمی،آنتروکولیت نکروزانت، تاکی پنبه گذاری نوزادی،دیس پلازی برونکو پولمونر،خونریزی ریوی،نیاز به بستری در بخش مراقبت های ویژه،آسفیکسی مرگ مورد بررسی قرار گرفت.جهت تجزیه و تحلیل داده ها از  آزمون آماری کای اسکویر و test T استفاده شد و آنالیز آماری با نرم افزار spss انجام شد.عوارض نوزادی در دو گروه پایین بوده و اختلاف معنی دار نداشت.به نظر نمی رسد که وضعیت کیسه آب قبل از شروع زایمان به عنوان یک عامل پیشگیری کننده عوارض نوزادی در هفته 34 تا37 عمل کند.بنابراین نباید تأثیری بر تصمیمات درمانی به طور مستقل داشته باشد.

موضوع: برای مقایسه ارزش تشخیصی هیستروسکپی با هیستروسالپنگو گرافی در تشخیص اختلالات داخل رحمی،50 بیمار که توسط دورادیوگرافیست تحت هیستروسالپنگو گرافی قرار گرفته بودند در ادامه برای بررسی مقایسه ای هیستروسکپی با هیستروسالپنگو گرافی مقایسه و مورد ارزیابی قرار گرفتند. متد: از 50 بیمار مبتلا به ناباروری و یا سقط های راجعه که به مرکز ناباروری منتصریه مراجعه کرده بودند تقاضای هیستروسالپنگو گرافی (HSG) بعمل آمد(در دو مرکز و توسط دو پزشک متخصص رادیولژی).بیماران براساس تفسیر HSG بدو گروه تقسیم شدند گروه I بیماران با HSG نرمال وII گروه بیماران با HSG غیر طبیعی(وجود فیبروم- پولیپ یاسپتوم یا حباب هوا در حفره رحم براساس گزارش رادیولوژیست)و سپس هر 50 بیمار تحت عمل هیستروسکپی قرار گرفتند.نتایج: میزان حساسیت HSG نسبت به هیستروسکپی 80% ،اختصاصی بودن آن 27% و ارزش پیشگویی کننده مثبت 42 % و ارزش پیشگویی کننده منفی 67% محاسبه شد.از 38 مورد HSG غیرطبیعی،انجام هیستروسکپی 16 مورد یافته های غیرعادی را نشان داد و 22 مورد حفره رحمی طبیعی داشتند و 20 مورد مسائل غیرطبیعی از این 16 مورد غیرطبیعی در HSG ، مورد یافته ها با هیستروسکپی مشابه بود.نتیجه گیری: HSG یک روش اختصاصی ولی غیرحساس در پیشگویی و تشخیص ضایعات داخل رحمی در بیماران ما بوده است.برعکس هیستروسکپی روشی سریع و بی خطر است که بادید مستقیم اختلالات داخل رحمی را بررسی می کند با توجه به نتایج بدست آمده از این تحقیق و حساسیت پائین HSG در تشخیص ضایعات غیرطبیعی رحم و میزان مثبت کاذب بالای آن،عقیده ما این است که هیستروسکپی می تواند به عنوان اولین قدم در تشخیص پاتولوژیهای داخل رحمی بکار رود.

هدف: هدف از این مطالعه مقایسه بین تأثیر بروموکریپتین و دگزامتازون در گروهی از بیماران مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک مقاوم به درمان با کلومیفن سیترات می باشد. روش مطالعه: در این مطالعه 133 بیمار مبتلا به PCOD به طور پروسپکتیو در مدت دو سال(1376-1375) کلینیک حمزه دانشکده پزشکی فسا به علت نازایی تحت بررسی و درمان با کلومیفن سیترات قرار گرفتند،که از میان آنها 44 نفر که مقاوم به درمان با کلومیفن بودند،جهت این مطالعه انتخاب شدند.گروه 44 نفری مقاوم به درمان با کلومیفن به دو گروه 22 نفری تقسیم شدند.به گروه اول کلومیفن با دوز  100mg در روز ، بین روزهای 9-5 سیکل به اضافه بروموکریپتین با دوز  2.5mgدو بار در روز و در گروه دوم کلومیفن با همان دوز به اضافه دگزامتازون 0.5mg تک دوز شبانه،به مدت سه ماه داده شد.نتایج: بیماران در طی درمان و بعداز آن نظر وضعیت کلینیکی و پاسخ به درمان،تحت بررسی قرار گرفتند و نتایج حاصل از بررسی نشان داد که با استفاده از بروموکریپتین و دگزامتازون،بیماران نیاز به دوز پایین تری از کلومید پیدا می کنند و همچنین با توجه به سطوح طبیعی هورمونها میزان جواب به درمان،با اضافه کردن بروموکریپتین بیش از دگزامتازون می باشد.در گروه اول68% و در گروه دوم50% بیماران قاعدگی منظم پیدا کردند و میزان حاملگی در گروه اول 40% در گروه دوم 22.7% بود.نتیجه گیری: با توجه به نتایج این مطالعه تجویز دگزامتازون و بروموکریپتین به اضافه مقادیر کمتر کلومیفن سیترات سبب افزایش بروز تخمک گذاری در بیماران مقاوم به درمان با کلومیفن سیترات می شود.

در مراقبت های بارداری بررسی سیفلیس از جایگاه خوبی برخوردار است VDRL ،آزمایش شایع جهت غربالگیری این بیماری می باشد.با توجه به وضعیت اجتماعی و صرف هزینه ها جهت این بررسی بر آن شدیم تا لزوم ضرورت انجام این آزمایش در ایران را بررسی کنیم.از میان 98625 زن باردار تحت کنترل مراکز بهداشتی شهری مشهد از اول فروردین 79 تا پایان اسفند 80 تعداد بیماران VDRL مثبت و پیگیری آنها بررسی شد. شیوع افراد VDRL مثبت به طور متوسط در سالهای 79-80 ،0.003% بود که در مقایسه با سایر کشورها در پایین ترین رده می باشد.بهرحال هرچند انجام بررسی های بیشتر در سایر نقاط کشور توصیه می شود،ولی توجه خوانندگان مقاله را به توصیه های نویسندگان جلب می کنیم.امیداست مورد توجه قرار گیرد.

هدف: سرخچه یک عفونت ویروسی حاد کودکان و بزرگسالانی است که بطور مشخص علائمی نظیر بثورات،تب و لنفادنوپاتی همراه می باشد.بروز سرخچه در دوران بارداری می تواند منجربه عفونت جنین و پیدایش مجموعه قابل توجهی از ناهنجاریهای جنینی در نسبت زیادی از جنین های آلوده شود.ابتلا به بیماری موجی تولید آنتی بادهای محافظتی می شود و اندازه گیری IgG ضد سرخچه بعنوان شاخص برای تعیین افراد مصون بکار می رود.مواد و روش: در این مطالعه بر اساس حجم نمونه تعیین  شده از 390 دانش آموز دختر مقطع دبیرستان زاهدان به عنوان نمونه ای از دخترانی که در سن ازدواج قرار دارند خونگیری بعمل آمد و نمونه ها جهت تعیین مقدار IgG به روش ELISA مورد برررسی قرار گرفتند و همچنین پرسشنامه ای شامل متغیرهای سن،تعداد فرزندان خانواده و میزان تحصیلات والدین از شرکت کنندگان تکمیل گردید.بحث: با توجه به نتایج حاصل از این بررسی، ضرورت مطالعات مشابه در کشور ما احساس می شود تا در صورت اثبات Seronegativity ،برای پیشگیری از عوارض احتمالی در جنین،همانند بسیاری از کشورهای پیشرفته واکسیناسیون همگانی در 15 ماهگی و نوبت یادآور در 4-12 سالگی توصیه شود و همچنین بایستی خانمها را قبل از ازدواج برای تعیین مصونیت مورد آزمایش قرار داد تا در صورت منفی بودن سرولوژی واکسینه شوند.

زمینه: این مطالعه به منظور ارزیابی ارزش تشخیصی تکنیک Argyrophilic   Organizer  Region  protein ) AgNOR (در تمایز آندومترنرمال و انواع هیپرپلازی آندومتر با درجات مختلف(خفیف، متوسط و شدید)و کارسینوم آندومتر انجام می شود.علاوه بر آن میزان پراکندگی نقاط AgNOR در هسته سلولها به عنوان نشان (marker) فعالیت پرولیفراتیو سلولی در سلولهای خوش خیم،هیپرپلاستیک و بدخیم مورد بررسی قرار می گیرد.روش ها: نقاط AgNOR هستگی در 73 نمونه بافتی،شامل 26 نمونه آندومترنرمال،9 نمونه هیپرپلازی خفیف آندومتر،9 نمونه هیپروپلازی متوسط،12 نمونه هپروپلازی شدید آندومتر و 17 نمونه کارسینوم آندومتریال شمارش شده است.هسته سلولهای نمونه های فوق از نظر تعداد  متوسط نقاط AgNOR در هستة یکصد سلول و میزان پراکندگی آن که مساوی یا بیش از پنج نقطة AgNOR داشتند.(Distribution  Score) مورد بررسی قرار گرفت.نتایج: دامنه و میانگین نقاط شمارش شده AgNOR در یکصد سلول نمونه های آندومتر نرمال،هیپروپلازی آندومتر با درجات خفیف،متوسط،شدید و کارسینوم آندومتر بطور معنی داری به تدریج افزایش می یابد.نتیجه گیری: مناطق رنگ پذیر هسستگی  (AgNOR) و بررسی کمی آن در تکنیک AgNORs به عنوان روش آسان و ارزان در تمایز ضایعات هیپروپلازیک و نئوپلازیک بدخیم آندومتر می تواند مورد استفاده قرار گیرد.

هدف: هدف این مطالعه بررسی فراوانی نسبی روش انتخابی زایمان در زنان باردار بر حسب برخی از عوامل زمینه ای از جمله سن، سطح تحصیلات، شغل مادر و علل دیگر انتخاب روش زایمان سزارین می باشد. روش اجرای طرح: این مطالعه از نوع توصیفی بوده و جمع آوری اطلاعات با استفاده از پرسشنامه صورت گرفته است. جمعیت مورد مطالعه 500 نفر از زنانی بودند که در سه ماهه اول بارداری قرار داشتند و جهت انجام مراقبتهای بارداری به مراکز بهداشتی در سطح شهر اصفهان مراجعه می کردند. نتایج: در بررسی 500 فرد مورد مطالعه نتایج زیر حاصل شد. 285 نفر (57 درصد) روش زایمان طبیعی و 215 نفر (43 درصد)، روش سزارین را انتخاب کردند که بر حسب گروه های سنی مختلف در گروه سنی 15 تا19 سال (5.55 درصد)، در گروه سنی 20 تا 24 سال (44 درصد)، در گروه سنی 25 تا 29 سال (54 درصد)، گروه سنی 30 تا 34 سال (33 درصد)، و گروه های سنی 35 تا 39 سال و بیشتر (21.5 درصد)، روش سزارین را انتخاب کرده بودند.زنان بیسواد22.5 درصد و زنان با تحصیلات عالی 47 درصد روش سزارین را انتخاب کرده بودند.در بین زنان شاغل 39 درصد و زنان خانه دار 44 درصد روش سزارین را انتخاب کردند. در  انتخاب روش زایمان طبیعی ترس از بیهوشی 41 درصد، توصیه اطرافیان 27.5 درصد و سایر علل 9 درصد علل انتخاب روش زایمان طبیعی را تشکیل می دادند. در بررسی علل انتخاب سزارین، نگرانی و ترس از درد زایمان 37.2 درصد، توصیه پزشک معالج 8.35 درصد، نگرانی در مورد سلامتی فرزند 11.5 درصد و سایر دلایل 15.5 درصد علل انتخاب سزارین را تشکیل می دادند. نتیجه گیری: در این مطالعه مشاهده شد که انتخاب روش سزارین در شهر اصفهان دارای آمار بالایی می باشد (43 درصد). در مقایسه با کشورهای امریکایی که حدود 24% و کشورهای اروپایی که حدود 12% می باشد. انتخاب روش سزارین با افزایش سن کاهش می یافت و بیشترین میزان انتخاب در گروه سنی 15 تا 19 سال بود. در مورد سطح تحصیلات، انتخاب روش سزارین با افزایش سطح تحصیلات افزایش می یافت. در مورد مساله اشتغال تفاوت زیادی بین دو گروه شاغل و خانه دار در انتخاب نوع زایمان وجود نداشت. در بررسی علل انتخاب زایمان طبیعی ترس از بیهوشی شایعترین علت بود و پس از آن توصیه اطرافیان قرار داشت. در بررسی توزیع فراوانی علل انتخاب سزارین نگرانی و ترس از درد زایمان مهمترین علت بود و پس از آن توصیه پزشک معالج قرار داشت.

هدف: شایعترین راه انتقال سیتومگالو ویروس از طریق تزریق خون است. راه های دیگر انتقال، بافت پیونده شده، تماس جنسی و مادر به فرزند می باشد. این مطالعه مقطعی - توصیفی به منظور بررسی شیوع عفونت CMV در خانم های داوطلب مراجعه کننده به سازمان انتقال خون زاهدان 123 نمونه خون به روش الیزا مورد بررسی قرار گرفت. روش کار: نمونه های خون 123 خانم داوطلب مراجعه کننده به سازمان انتقال خون طی 11 ماه در سالهای 1378-1377 به روش الیزا مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که شیوع کلی موارد مثبت CMVبر حسب متد الیزا در سطح بالایی قرار داد در 110 نمونه (CMV-IgG=5.89%) مثبت گزارششده و 34 نمونه (IgG = 64/27%) مثبت داشتند. نتیجه گیری: نتایج این بررسی حاکی از آلودگی تعداد قابل توجهی از خانم ها به عفونت CMV در اهداء کنندگان زن سالم در زاهدان است.

کم کاری تیروئید از علل غیر معمول بلوغ زودرس می باشد.این تظاهر نادر در بیماران طول کشیده و درمان نشده بروز می کند. در این مقاله ما سه دختر در سن قبل از بلوغ را که با بزرگی پستانها،خونریزی واژینال و اختلال رشد شدید تظاهر کرده اند،گزارش کرده ایم. هدف از گزارش این موارد توجه به اهمیت کم کاری تیروئید بعنوان یکی از علل خوش خیم  بلوغ زودرس که درمان ساده ای هم دارد، می باشد.

بیماریهای قلبی و عروقی علت عمده مرگ و میر در نزد خانمها می باشد.در مطالعات و مشاهدات نشان داده شده که در افرادی که به عنوان پیشگیری اولیه و ثانویه از بیماریهای قلبی و عروقی تحت درمان HRT قرار گرفته اند کاهش 50% در مرگ ومیر آنفارکتوس میوکارد وجود داشته است.در حالیکه در اولین مطالعه تصادفی آینده نگر درباره HRT به عنوان پیشگیری ثانویه هیچگونه سودمندی از درمان نشان داده نشد(Heart and Estrongen/Progestin replacement study-HERS). اولین مطالعه تصادفی آینده نگر به عنوان پیشگیری اولیه نیز هیچ منفعتی کلی را نشان نداد. (Women's Health Initiatives-WHI) توام درمانی استروژن و پروژستین باعث 29% افزایش در حملات قلبی ،41% افزایش در سکته مغزی، دو برابر شدن حوادث ترمبوآمبولیک  DVT)و آمبولی ریه( و همینطور 26% افزایش در سرطانهای پستان شده است. ریسک حوادث ترمبوتیک در سال اول بیشترین مقدار بوده است در حالی که ریسک سرطان سینه با طول درمان به طور پیش رونده ای افزایش یافته است HRT از این پس دیگر به عنوان پیشگیری اولیه یا ثانویه  از بیماریهای قلبی یا سکته مغزی توصیه نمی شود اما کماکان ممکن است به عنوان رهایی کوتاه مدت از علائم یائسگی در زنانی که عوامل خطر بالایی ندارد استفاده شود،اگرچه راههای دیگری نیز وجود دارد که در اولویت هستند . امروزه ما متاسفانه شاهد افزایش چشمگیری در شیوع بیماریهای عروقی قلب نزد خانمها در کشورمان بوده ایم. معتقدیم که متخصصین زنان و زایمان شایسته است با ابعاد مختلف تعدیل عوامل خطر در نزد خانمهای یائسه بیشتر آشنا باشند.عوامل خطر قابل تغییر باید به محض تشخیص هرچه زودتر اصلاح شوند.مشخص است که ریسک حوادث عروقی قلب با سن افزایش می یابد در نتیجه در زنان یائسه نه تنها عوامل خطر عمده مثل هیپرلیپیدمی، هیپرتانسیون، دیابت و چاقی شیوع بیشتری دارند بلکه آنها در غربالگیری ریسک بیماریهای عروقی قلب دارند و موقعیت مناسبی برای یررسی و بهبود طول عمر می باشند.در واقع ما باید از HRT پر خطر به سمت تعدیل دقیق عوامل خطر تغییر مسیر دهیم.