مجله پزشکی قانونی ایران
سال:1381 | دوره:8 | شماره:28 |تعداد مقالات:16

زمینه: مقایسه شیوع و شدت انواع جرایم و نیز تعیین برخی از عوامل خطر در بروز جرم و بررسی گروههای در معرض خطر جرم در دو گروه مبتلا به اسکیزوفرنی و اختلال شخصیت ضداجتماعی از اهداف عمده این تحقیق است تا با شناسایی این موارد بتوان گروههای پرخطر را جدا کرد و راهکارهای پیشگیرانه از بروز جرم توسط این بیماران را بررسی نمود. روشها: در این مطالعه 74 بیمار مبتلا به شخصیت ضداجتماعی و 42 بیمار مبتلا به اسکیزوفرنی که به دلیل ارتکاب جرم طی یک سال از مهر ماه 79 تا مهر ماه 80 به بخش روانپزشکی قانونی کشور ارجاع شده بودند مورد بررسی قرار گرفتند. در حین بررسی، پرسشنامه ای که شامل برخی فاکتورهای دموگرافیک، عوامل اجتماعی موثر در بروز جرم، شدت جرایم و اطلاعاتی در مورد قربانیان جرایم بود تکمیل گردید. سپس داده ها در نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت.یافته ها: شدت جرایم در بیماران اسکیزوفرنیک بیشتر بود و جرایم خشونت بار بیشتری مرتکب شده بودند (P=0.001) عواملی مانند مجرد بودن، بیکاری و جنس مذکر از عوامل مساعد کننده بودند و عمده جرایم در آنها به صورت تکانشی و علیه بستگان درجه اول اتفاق افتاده بود. در حالیکه در بیماران مبتلا به اختلال شخصیت، بیکاری عامل زمینه ساز بروز جرم نبود و جرایم بیشتر علیه افراد غریبه صورت گرفته بود(P=0.02) . همچنین بیماران مبتلا به اختلال شخصیت، بیشتر در اوائل بروز بیماری مرتکب جرم شده بودند در حالیکه در بیماران اسکیزوفرنیک به طور متوسط حدود 10-5 سال از شروع یا تشخیص بیماریشان می گذشت.(P=0.02) نتیجه گیری: بیماران مبتلا به اختلال شخصیت جرایم بیشتری مرتکب می شوند ولی بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی خطرناکترند. جهت گیری جرایم در بیماران اسکیزوفرنیک به سمت بستگان نزدیک، لزوم حمایت بیشتر خانواده ها و عدم طرد بیماران را گوشزد می کند و بالا بودن درصد بیکاری در آنان نیز می تواند تاکیدی بر لزوم بازتوانی و تقویت توانایی های باقیمانده این بیماران در جهت کاهش جرم زایی مبتلایان باشد.

زمینه: خودکشی پدیده ای شایع در کلیه کشورهای جهان می باشد. مطالعات متعدد در کشور ما نشان می دهد که خودکشی در ایران نیز از شیوع بالایی برخوردار است. امروزه داروها، مواد شیمیایی و سموم به سهولت در دسترس قرار می گیرند و به نظر می رسد که داروها در حال حاضر یکی از شایعترین روشهای بکار گرفته شده جهت خودکشی باشد. لذا با توجه به اهمیت شناخت داروها و سموم در نجات جان بیماران مسموم، این مطالعه به منظور تعیین فراوانی مواد شیمیایی و دارویی در موارد اقدام به خودکشی انجام گرفته است.روشها: در فاصله زمانی آخر دی ماه 78 تا پایان اسفندماه 78 تعداد 500 نفر از بیماران بستری در بخش مسمومین بیمارستان لقمان تهران بصورت تصادفی انتخاب شدند که شامل 313 زن و 187 مرد بودند. این بیماران از طریق مصاحبه بالینی و تکمیل پرسشنامه تحت ارزیابی قرار گرفتند. یافته ها: شایعترین ماده مصرفی جهت خودکشی به ترتیب مربوط به داروها 83.3 درصد، سموم جونه کش 4 درصد، مواد شیمیایی 3.8 درصد، مواد مخدر 2.6 درصد، سموم دفع آفات گیاهی2 درصد و الکل 2.2 درصد می باشد. از میان داروهای مورد استفاده جهت خودکشی، بنزودیازپین ها 60 مورد (12 درصد) و ضد افسردگی سه حلقه ای 30 مورد (6 درصد) را تشکیل می دادند. شایعترین سم دفع جانوران موذی مصرف شده، مربوط به سم مرگ موش (12 درصد) است. نتیجه گیری: از میان بیماران، 10.3 درصد از افراد بدلیل شدت مسمومیت، نیاز به بستری شدن در بخش مراقبتهای ویژه پیدا کردند. اکثر افرادی که اقدام به خودکشی نمودند در محدوده سنی 15 تا 22 سال قرار داشتند. 25.8 درصد از این افراد قبلا خانوداه خود را از تصمیم خود مطلع کرده بودند، لذا باید تهدید به خودکشی را در این شرایط جدی گرفت.

زمینه: انواع خونریزیهای داخل جمجمه ای از علل شایع مرگ و میر ناشی از تروما هستند. در اجساد ارجاع شده به سازمان پزشکی قانونی، صدمات جمجمه ای در اغلب موارد، علت فوت می باشد. اطلاعات حاصل از این مطالعه می تواند کمک موثری برای برنامه ریزی مناسب در جهت انجام اقدامات پیشگیرانه، شناسایی گروه های در معرض خطر، انجام اقدامات درمانی و ... بنماید. روشها: 745 مورد مرگ ناشی از خونریزی داخل جمجمه ای ارجاع شده به سازمان پزشکی قانونی تهران در مقطع زمانی تیر الی آذر 1380 مورد بررسی قرار گرفت.متغیرهای بررسی شده شامل: جنس، سن، وضعیت شغلی، تاهل، علت و محل تروما، انواع و محلهای خونریزی در مغز و شکستگی های جمجمه بررسی شده است.یافته ها: 83 درصد نمونه ها مذکر و 17 درصد مونث بودند. بیشترین شیوع سنی در دهه سوم زندگی بود. 59 درصد نمونه ها متاهل و 41 درصد مجرد بودند. شایعترین ترومای منجر به فوت، تصادف با وسایل نقلیه بود که 75 درصد نمونه ها را شامل می شد. اکثر متوفیان پس از حادثه به بیمارستان مراجعه کرده پس از 24 ساعت فوت نموده بودند. بیشترین محل وقوع تروما در خیابانهای داخل شهر بوده است (62.4 درصد). اکثر نمونه ها در اثر تصادف فوت کرده بودند. فراوانی هر یک انواع خونریزی یا ضایعات مغزی به ترتیب عبارتند از: خونریزی زیرعنکبوتیه (80.1 درصد)، کونتوزیون مغزی (75.3 درصد)، بریدگی مغزی (50 درصد)، خونریزی زیر سخت شامه (43.3 درصد)، هماتوم داخل مغزی (20.4 درصد) و هماتوم خارج سخت شامه ای (12.8 درصد). تمام این ضایعات و خونریزی ها در لوب گیجگاهی شایع تر بودند.نتیجه گیری: فراوانی بالای مرگ و میر تصادفات در مقایسه با کشورهای دیگر و میزان بالای وقوع مرگ در محل حادثه و یا حین رساندن مصدوم به مراکز درمانی لزوم تقویت فرهنگ عبور و مرور در جامعه، آموزش همگانی در زمینه کمکهای اولیه، تشدید اقدامات پیشگیری کننده در تصادفات و حوادث حین کار و تجهیز امکانات اورژانس را نشان می دهد.

زمینه: مشاوره مغز و اعصاب در بیماران پزشکی قانونی با هدف تعیین سیر و پیش آگهی و در نهایت تعیین میزان نقص عضو از نکات مهم مشاوره ای نورولوژیک می باشد. هدف عمده این مطالعه بررسی شیوع فراوانی و نوع ضایعات سیستم عصبی مرکزی و محیطی و نیز تعیین علت ایجاد ضایعات و درصد نقص عضو از نظر محدوده و میانگین آن می باشد.روشها: این تحقیق یک مطالعه مقطعی می باشد که در طی سالهای 79 و 80 صورت گرفته است. حجم نمونه 845 نفر بود. افراد مورد مطالعه شامل تمامی بیمارانی بودند که از طرف مراکز پزشکی قانونی استان اصفهان مورد مشاوره تخصصی مغز و اعصاب قرار گرفته اند. در جمع آوری اطلاعات، جنس، سن، نوع ضایعه، علت ضایعه و میزان نقص عضو در نظر گرفته شد. یافته ها: در میان 845 مورد مشاوره نورولوژی 85 درصد مرد و 15 درصد موارد خانمها بودند و محدوده سنی 2 تا 86 سال با میانگین 32 سال بدست آمد. از نظر نوع ضایعات 67 درصد موارد را نزاع یا ضربه های عمدی و 32.2 درصد را حوادث ناشی از رانندگی شامل می شد و 1 درصد، مسائل خانوادگی و مشکلات مربوط به ازدواج و طلاق بود. از نظر محل آسیب شایعترین محل جمجمه، سر و صورت و در مرحله بعدی اندامهای فوقانی بودند. در 50 درصد بیماران هیچگونه نقص عضوی مشاهده نشد و تنها تعیین طول درمان توسط پزشک قانونی انجام گشت. در 50 درصد بیماران دیگر درجاتی از نقص عضو با میانگین 36 درصد و محدوده 2 تا 75 درصد دیده شد.نتیجه گیری: با توجه به سیر بهبود کند در ضایعات دستگاه عصبی در روزهای اول بعد از حادثه نباید اقدام به تعیین عضو کرد و در اکثر بیماران حداقل 6 ماه پس از وقوع حادثه باید نقص عضو را تعیین نمود. گاهی بیماریهای استحاله ای یا بیماریهای سیستم میلین مثل مولتیپل اسکروز(MS)  پس از یک ضربه یا استرس شروع می شوند و این عوامل محیطی را نباید علت بیماری در نظر گرفت. در ضایعات مغز بخصوص افراد مسن بالای 50 سال باید عوارض دیررس ضربه های مغزی مثل هماتوم ساب دورال را در هفته یا ماه های پس از ضربه در نظر داشت.

زمینه: سوانح رانندگی یکی از معضلات عمده بهداشتی در سراسر جهان است. در کشور ما این سوانح 13 برابر میانگین جهانی است و همه ساله موجب از بین رفتن و مصدوم شدن تعداد زیادی از افراد جامعه می شود.روشها: پژوهش حاضر یک مطالعه مقطعی است که با هدف بررسی اپیدمیولوژیک حوادث رانندگی منجر به مرگ استان لرستان در سالهای 78، 79 و 80 انجام گرفته است. اطلاعات از طریق مطالعه کلیه پرونده های متوفیان ناشی از تصادف جمع آوری و سپس با نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج تحقیق نشان داد که در طول این سه سال 1457 نفر ناشی از تصادف جان باخته اند که از این تعداد 449 نفر در سال 78، 470 نفر در سال 79 و 538 نفر در سال 80 فوت نموده اند. بیشترین فراوانی کشته شدگان مربوط به مردان بوده است. اکثریت قربانیان در رده سنی 40-21 سال و بیسواد بودند. همچنین اکثر قربانیان در محل حادثه و به علت ضربه مغزی جان باخته بودند. اغلب تصادفات منجر به فوت اتومبیلهای سواری اتفاق افتاده بود. از بین شهرهای استان، خرم آباد و بروجرد به ترتیب بیشترین آمار تصادف منجر به فوت را دارا بودند. اغلب تصادف نیز در فروردین ماه که از ماههای پرتردد وسایل نقلیه جهت مسافرتهای نوروزی است رخ داده بود.نتیجه گیری: همانگونه که ذکر شد در این مطالعه تعداد قربانیان ناشی از تصادفات در سالهای 78، 79 و 80 سیر صعودی داشته است. تحقیقات نشان می دهد که میزان مرگ و میر در جهان در طول یک دهه 13 درصد افزایش یافته است. در کشور ایران نیز طبق آمار منتشر شده توسط سازمان پزشکی قانونی کشور، تعداد فوتهای ناشی از تصادفات از یک رشد ده درصدی برخوردار بوده که این می تواند ناشی از نامطلوب بودن ایمنی ترافیک در کشور باشد. به همین دلیل توصیه می شود جهت کاهش آمار حوادث رانندگی بویژه در ماههای شلوغ و پر تردد اقدامات جدی توسط مراجع ذیربط صورت گیرد.

زمینه: بررسی مشخصات و مختصات لگن، در عمل زنان، زایمان و مامایی از ارزش زیادی برخوردار بوده، در علم پزشکی قانونی و انسان شناسی نیز برای تعیین جنسیت و حتی نژاد از آن استفاده می گردد. هدف از این مطالعه ارائه راهکاری جهت محاسبه ابعاد و اقطار لگن بر اساس فاصله بین دو خار خاصره قدامی به عنوان یک معیار بالینی می باشد.روشها: این مطالعه به روش توصیفی تحلیلی بر روی کلیشه های رادیوگرافی 108 نفر از بیماران زن مراجعه کننده به بخش رادیولوژی بیمارستان آیت اله طالقانی تهران، در سال 80-79 صورت گرفت. افراد مورد بررسی فاقد بیماری و اختلال دستگاه عضلانی اسکلتی بوده، در محدوده سنی 20 الی 43 سال قرار داشتند. کلیشه ها از نمای قدامی خلفی استاندارد گرفته شده، در آن علامات (لندمارکهای) استخوان کاملا مشخص بود. بعدهای اندازه گیری شده عبارت بودند از: 1. قطر عرضی تنگه فوقانی 2. قطر مایل تنگه فوقانی 3. قطر بین دو خار ایسکیوم 4. بزرگترین قطر سر فمور 5. فاصله بالاترین نقطه ستیغ های ایلیاک راست و چپ 6. زاویه زیر پوبیس 7. ارتفاع سمفیزپوبیس 8. قطر دیسک پوبیس 9.طول ساکروم 10. عرض ساکروم 11. فاصله بین دو خار خاصره ای قدامی فوقانی 12. ارتفاع مفصل ساکروایلیاک 13. قطر حقه 14. فاصله بین کنار قدامی حقه تا سمفیزپوبیس 15. قطر بین دو زاویه ای. یافته ها: میانگین و انحراف معیار ویژگیهای مورد بررسی مشخص شد و روش رگرسیون خطی بر روی آنها انجام گردید. داده ها مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند و نشان داد که رابطه رگرسیون بین اکثر ویژگیهای مورد بررسی وجود دارد، به این ترتیب که از روی فاصله بین دو خار خاصره ای قدامی فوقانی، اکثر ابعاد مورد بررسی را با P<0.05 می توان پیش بینی نمود. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که از روی فاصله بین دو خار خاصره ای قدامی فوقانی، می توان اطلاعات مفیدی از اقطار دهانه فوقانی و حفره درونی لگن کسب کرد. تحقیقات بیشتر در این زمینه پیشنهاد می شود.

زمینه: حدود طبیعی ابعاد آناتومیک بدن نظیر وزن و ظرفیت جمجمه می تواند بعنوان معیاری جهت ارزیابی سلامت و بیماری نوزادان و همچنین به عنوان پایه ای برای ارزیابی سنین بعدی عمر مورد توجه قرار گیرد. لذا این مطالعه پایه جهت تعیین ظرفیت جمجمه، وزن مغز نوزادان دختر و تاثیر عامل قومیت انجام گردید.روشها: بر روی 423 نوزاد دختر در دو گروه قومی فارس بومی (212 نفر) و ترکمن (211 نفر) به روش سفالومتری کلاسیک در بدو تولد انجام گردید.یافته ها: میانگین و انحراف معیار ظرفیت جمجمه و وزن مغز به ترتیب در گروه قومی فارس بومی 438.16±63.5 ml و 453.50±65.72 g در گروه قومی ترکمن 418.84±33.19 و 433.50±34.35 تعیین گردید که اختلاف این شاخصها از نظر آماری در دو گروه قومی معنی دار است. نتیجه گیری: این تحقیق مشخص نمود که عامل قومیت در ظرفیت جمجمه و وزن مغز نوزادان دختر، می تواند موثر باشد.

زمینه: در این مطالعه تغییرات دامنه حرکتی دامنه حرکتی مفصل زانو بعد از قطع انتخابی رباط متقاطع قدامی در میزان لغزش به جلو، چرخشهای داخلی و خارجی در وضعیتهای فلکشن بین 45 و 90 درجه و اکستنشن کامل مورد بررسی قرار گرفت. این مطالعه به دریافت عملکرد واقعی رباط متقاطع قدامی کمک می نماید و با ارائه اطلاعات دقیق از تاثیر آن در حرکات مختلف مفصل، پزشک را قادر به تشخیص بالینی سریعتر با استفاده از دامنه حرکتی مفصل می نماید.روشها: بدین منظور زانوی اجساد بعد از تشریح و برش کپسول مفصلی مورد اکسپوزیون قرار گرفت. سپس رباط متقاطع قدامی بصورت انتخابی قطع شد، بعد از آن کپسول مفصلی و سایر عناصر تشریحی دوخته شدند. یافته ها: نتایج حاصل در مقام قیاس با گروه شاهد دارای تغییرات معنی داری بصورت افزایش در میزان لغزش به جلو و چرخشهای داخلی و خارجی و بازشدگی بیش از حد بوده است که موید تغییرات دامنه حرکتی در مفصل زانو بدنبال ضایعه رباط متقاطع قدامی می باشد.نتیجه گیری: اطلاعات بدست آمده نشانگر مردود بودن این فرضیه هستند که رباطهای متقاطع تنها باعث اتصال استخوانهای فمور و تیبیا می شوند و در تمام دامنه های حرکتی فعال هستند. از طرفی اندازه گیری میزان چرخشهای داخلی و خارجی و لغزش به جلو در صدمات وارده به زانو جهت تشخیص ضایعات مربوط موثر خواهد بود.

اکینوکوکوس گرانولوزوس یکی از عوامل کیست هیداتید بوده، کرم بالغ این انگل که از خانواده سستودها می باشد در روده سگ و گربه زندگی می کند.تخمهای دفع شده، اگر توسط انسان خورده شوند، جنین اکینوکوکوس گرانولوزوس فعالانه به داخل جدار روده نفوذ نموده، وارد عروق خونی می شود.لاروها می توانند در هر اندام یا بافتی جایگزین شوند و به کیست هیداتید تکامل یابند. شایعترین محل آن کبد و سپس ریه ها می باشد اما گاهی استخوانها هم گرفتار می شوند. در این مقاله یک مورد نادر کیست هیداتید که در استخوان ساکروم مشاهده شده، گزارش می شود که سالها از تشخیص آن می گذرد و با وجودی که سه بار تحت عمل جراحی قرار گرفته است، هنوز بیماری وی ریشه کن نشده است.

بررسیهای آماری نشان می دهند که در دهه های اخیر مرگ و میر در حوادث آتش سوزی به نحو چشمگیری افزایش یافته است. علت این امر تغییراتی است که در کمیت و کیفیت دودها و بخارات ناشی از حریق بوجود آمده و این پدیده نیز به نوبه خود متاثر از تحولاتی است که در دهه های اخیر در موارد سازنده اثاثیه منازل و ساختمانهای حاصل گردیده است.گزارشهای متعددی مبنی بر تولید سموم گازی مانند منوکسیدکربن، دی اکسید کربن، سیانورهیدروژن، نیتریتهای آلی، الکلها و نیز عناصری مانند برم، انتیموان و سرب در اثر سوخت مواد صناعی جدید در بخارات هوای اماکن دچار آتش سوزی وجود دارد. شناسایی این سموم در اجساد قربانیان حریق و نیز بررسی مسمومیتهای حاد و مزمن در این حوادث زمینه بررسیهای گسترده ای را تحت عنوان سم شناسی حریق فراهم آورده است.