مجله پزشکی قانونی ایران
سال:1383 | دوره:10 | شماره:35 |تعداد مقالات:10

زمینه: مسمومیت های شیمیایی و دارویی از مشکلات عمده در سرتاسر دنیا است و مطالعات متعدد در ایران هم شیوع بالای آن را نشان می دهد. امروزه داروها و مواد شیمیایی و سموم به راحتی در دسترس هستند. در ایران و جهان داروها شایع ترین مواد مورد استفاده در مسمومیتها هستند. این مطالعه با هدف ارزیابی وضعیت اپیدمیولوژیک مسمومیت با مواد شیمیایی و داروها در بیمارستان طالقانی ارومیه انجام گرفته است. روشها: در این مطالعه توصیفی تحلیلی گذشته نگر، تعداد 2605 بیمارمسموم با داروها و مواد شیمیایی بستری شده در بیمارستان طالقانی از سال 1380 تا 1382 مورد بررسی قرار گرفتند. پرسشنامه تکمیل شد وداده ها با استفاده از نرم افزار آماریSPSS 11 تحلیل شد. یافته ها: اکثر افراد (30.6 درصد) در گروه سنی 19-15 سال قرار داشتند. 54.9 درصد جمعیت مورد مطالعه را زنان و 45.1 درصد را مردان تشکیل می دادند. در این مطالعه داروها 65.9 درصد، سموم کشاورزی 23.3 درصد، مواد مخدر 5.4 درصد، مواد سوزاننده 2.8 درصد، هیدروکربنها 1.5 درصد و الکل 1.1 درصد موارد مورد استفاده را تشکیل می دادند. 10.2 درصد بیماران در بخش مراقبتهای ویژه (ICU) بستری شدند. نتیجه گیری: مسمومیت در بین زنان شایع تر از مردان بود. بیشترین شیوع در گروه سنی19-15 سال بود. افزایش آگاهی پزشکان عمومی و پرستاران در برخورد با بیماران مسموم و عوارض آنها و اعزام صحیح و به موقع به مراکز مسمومیت باعث کاهش موارد مرگ و میر ناشی از مسمومیت ها خواهد شد. در درمان بیماران مسموم، شناخت فراوانی مسمومیت های دارویی و شیمیایی براساس اپیدمیولوژی منطقه جغرافیایی حایز اهمیت است.

زمینه: در کشور ما حوادث جاده ای یکی از علل عمده مرگ و میر را تشکیل می دهند که بخش عمده ای از قربانیان این حوادث موتور سیکلت سواران هستند. بنابر آمار موجود در استان مازندران افزایش قابل توجه 85 درصدی میزان مرگ و میر موتور سواران در سال 1382 نسبت به سال 1381 دیده شده است. به همین دلیل بر آن شدیم تا الگوی صدمات وارده در اجساد موتور سواران را در شهرستان ساری بررسی نماییم.روشها: این مطالعه به روش توصیفی تحلیلی و نمونه گیری آن به صورت سرشماری انجام شد. اطلاعات مربوط به هر یک از 89  پرونده مرگ ناشی از تصادفی در موتور سیکلت سواران مرکز پزشکی قانونی ساری در سال 1382، شامل نتیجه معاینات پزشک قانونی، پرونده بیمارستانی، مشخصات و اطلاعات دموگرافیک ثبت گردید. اطلاعات با استفاده از نرم افزار آماری SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: از 89 جسد ارجاع شده به مرکز، 93.3 درصد مرد و 6.7 درصد زن بودند. میانگین سنی افراد 28.1 بود. محل فوت 28 درصد متوفیان در محل وقوع حادثه، 9 درصد حین انتقال و 36 درصد در بیمارستان بود. 84.2 درصد از حادثه دیدگان راننده و 15.8 درصد ترک نشین بودند. مرگ و میر در نیمه اول سال، 67.5 درصد و در نیمه دوم سال، 23.5 درصد بود. در آسیب قسمتهای مختلف بدن، سر و صورت در 94.4 درصد، گردن در 14.6 درصد، تنه در 66.3 درصد و اندامها در 92.1 درصد از موارد دچار صدمه شده بودند.نتیجه گیری: صدمه به سر علت اصلی مرگ و میر بود. بنابراین استفاده از کلاه ایمنی می تواند نقش چشمگیری درکاهش مرگ و میر و عوارض در حوادث ایفا نماید. به علاوه به نظر می رسد زمان مرگ ومیر موتور سیکلت سواران از الگوی زمانی خاصی پیروی می کند که می تواند با اقدامات پیشگیرانه از وقوع اینگونه حوادث مرگبار جاده ای کاست.

زمینه: قسمتی از اثرات ضد دردی اپیوییدها در سطوح بالاتر از نخاع بوسیله مسیر ارتباطی بین ماده خاکستری دور قنات سیلویوس(PAG) و ناحیه نوکی بصل النخاع شکمی میانی(RVM) انجام می گیرد. اثرات ضد دردی مرفین تزریق شده در ماده خاکستری دور قنات سیلویوس با تزریق آنتاگونیستهای گیرنده های - N متیل - D آسپارتات(NMDA)، سروتونرژیکی و اپیوییدی در ناحیه نوکی بصل النخاع شکمی میانی کاهش می یابد. از آنجا که در ناحیه نوکی بصل النخاع شکمی میانی آنزیم نیتریک اکسید هم به میزان زیادی یافت می شود هدف این مطالعه بررسی نقش سیستم نیتریک اکسید و تداخل عمل آن با گیرنده های NMDA در ناحیه نوکی بصل النخاع شکمی میانی بر روی اثر ضد دردی مرفین تزریق شده در ماده خاکستری دور قنات سیلویوس است.روشها: موشهای صحرایی با پنتوباربیتال سدیم بیهوش می شدند و بوسیله دستگاه استریوتاکس ماده خاکستری دور قنات سیلویوس و ناحیه نوکی بصل النخاع شکمی میانی کانول گذاری می گردیدند. یک هفته بعد با استفاده از آزمون پس کشیدن دم (tail-flick test) اثر تزریق تکی و توام مهار کننده غیر رقابتی گیرنده های NMDA (MK-801) و مهار کننده آنزیم نیتریک اکسید سنتاز(L-NAME)  در ناحیه نوکی بصل النخاع شکمی میانی بر روی اثر ضد دردی مرفین تزریق شده در ناحیه قدامی جانبی ماده خاکستری دور قنات سیلویوس بررسی می شد.یافته ها: تزریق MK-801(0.8 نانومول) و یا L-NAME(1، 0.6 و 1.3 میکرومول) درناحیه نوکی بصل النخاع شکمی میانی اثر ضد دردی مرفین تزریق شده در ناحیه قدامی جانبی ماده خاکستری دور قنات سیلویوس را به میزان قابل توجهی کاهش می داد. این اثرکاهشی هنگامی که MK-801(0.8 نانومول) و L-NAME(1 میکرومول) با هم در ناحیه نوکی بصل النخاع شکمی میانی تزریق می شد با زمانی که MK-801(0.8 نانومول) یا L-NAME(1 میکرومول) به تنهایی تزریق می شدند، تفاوتی نداشتند.نتیجه گیری: به نظر می رسد که گیرنده های NMDA و نیتریک اکسید موجود  درناحیه نوکی بصل النخاع شکمی میانی در بروز قسمتی از اثرات ضد دردی مرفین تزریق شده در ناحیه قدامی جانبی ماده خاکستری دور قنات سیلویوس نقش دارند.

زمینه : مونواکسید کربن(CO)  گازی بی رنگ، بی بو و سمی است که از سوخت ناقص تولید می شود و هر ساله موجب مرگ هزاران نفردر جهان می گردد. هدف از این مطالعه بررسی علل وقوع مسمومیت ناشی از گازCO در کشور ایران است.روشها: در گروه آمار سازمان پزشکی قانونی کشور، اطلاعات 156 نفر از افرادی که دراثر مسمومیت گاز CO در 23 استان کشور در زمستان سال 1382 فوت کرده بودند، به وسیله فرم از پیش طراحی شده ای جمع آوری شد.نتایج: از بین 156 فرد فوت شده ای که اطلاعاتشان جمع آوری شد 68.6 درصد مرد و 31.4 درصد زن بودند. 23.9 درصد افراد متوفی خانه دار، 16.7 درصد کارگر، 15.2 درصد راننده یا کمک راننده و 10.9 درصد بیکار بودند. سه چهارم افراد در منزل دچار مسمومیت شده بودند که عمده موارد درحمام (55.1 درصد) و اتاق خواب (42.7 درصد) روی داده بود. 34 درصد از مسمومیتها به دلیل استفاده از بخاری گازی، 21.2 درصد به دلیل گاز پیک نیکی و 11.5 درصد ناشی از آبگرمکن خانگی بود. علت وقوع 21.2 درصد موارد مسمومیت به دلیل روشن بودن گاز پیک نیکی در محیط بسته، 18.6 درصد ناشی از دودکش نداشتن وسیله گاز سوزی که نیاز به دودکش داشته است و 14.1 درصد به دلیل دود کردن وسیله با مواد (مثل خودرو یا زغال) در فضای بسته بود.نتیجه گیری: افزایش آگاهی مردم درباره راه های منجر به مسمومیت با گازCO ، عدم استفاده از گاز پیک نیکی در محیط بسته، عدم تعبیه وسایل گازسوز به ویژه آبگرمکن درحمام، توجه به نصب دودکش برای وسایل گازی و رعایت سایر نکات ایمنی میزان مسمومیت با گاز CO را کاهش خواهد داد.

زمینه: نوجوانی حد فاصل بین کودکی و بزرگسالی است. این مرحله از نظر سن شروع، سرعت وطول مدت آن به صورت منفی یا مثبت دوره ای بسیار حساس و تاثیرگذار در شکل گیری شخصیت فرد در آینده است. یکی از مهمترین تغییرات احتمالی شروع رفتارهای منفی و ناسازگارانه در نوجوانی است که می تواند تشخیص بزهکاری را مطرح کند. ممکن است شروع اختلالات و مشکلات روانپزشکی در دوره نوجوانی با رفتارهای بزهکارانه همراه باشد که این رفتارهای بزهکارانه نه تنها می  تواند به عنوان یک تشخیص رفتار مجرمانه و خلاف قانونی تلقی شود بلکه می تواند تشخیص های متفاوت روانپزشکی را در بر گیرد. هدف از این پژوهش تعیین میزان شیوع مشکلات و انواع اختلالات روانپزشکی در بزهکاران نوجوان  کانون اصلاح و تربیت پسران اهواز است. با شناخت هرچه بیشتر ابعاد مختلف بزهکاری می توان در پیشگیری اولیه ودرمان های به موقع از تشدید و تداوم اختلالات روانپزشکی با همراهی رفتارهای بزهکارانه اقدام لازم را به عمل آورد.روشها: بررسی بر روی 100 نفر از نوجوانان مقیم مرکز در کانون اصلاح وتربیت پسران اهواز با استفاده از آزمون SCL-90-R و مصاحبه بالینی براساس ملاکهای تشخیص DSM-IV انجام شد.یافته ها: بر اساس ازمون SCL-90-R و محاسبه بالینی با استفاده از ملاکهای تشخیص DSM-IV به ترتیب 84 درصد و 73 درصد آزمودنی ها دچار 9 گونه اختلال و مشکل روانپزشکی بودند.نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده از این تحقیق و تحقیقات مشابه، طراحی و اجرای یک برنامه گروهی متشکل از روانپزشک، روانشناس، مددکار اجتماعی، قضات و وکلا جهت تفکیک بزهکاران واقعی از اختلالات و مشکلات روانپزشکی با همراهی رفتار بزهکارانه از روز دستگیری، جلسات دادگاه و در محل نگهداری بزهکاران نوجوان لازم است؛ زیرا نگرش همه جانبه و کلی از ضروریات مهم برای اتخاذ تصمیمات و وضع قوانین جدید مبتنی بر یک رویکرد علمی می باشد.

زمینه: اگر چه شواهدی مبنی بر رابطه احتمالی بین اثر انگشت و بهره هوشی وجود دارد، اما تاکنون تحقیقات مختصری در این زمینه انجام شده است.روشها: در این مطالعه به مقایسه فراوانی نسبی نقوش مختلف پوستی در انگشتان دست 342 نوجوان پرداخته شده است.  گروه یک شامل 144 دانش آموز تیز هوش، گروه دو شامل 102 دانش آموز عادی و گروه سه شامل 96 دانش آموز کم توان ذهنی بود. نمونه گیری از مدارس تیز هوشان، عادی ومراکز بهزیستی شهر کرد انجام گرفت.یافته ها: در انگشتان IX3, IX2, IX1, VII3, VII2, IV3, IV2, IV1, II3, II2, II1, I3, I2, I1 و X2 نقش ورل و در دیگر انگشتان نقش اولنار لوپ بیشترین فراوانی نسبی را داشتند. فراوانی نسبی نقش ورل در انگشت II2 از II1 و در انگشت VI3 از VI1 بیشتر بود. فراوانی نسبی نقش اولنار لوپ در انگشت II3 از II2 و در انگشت VI3 از VI1 بیشتر بود. فراوانی نسبی نقش رادیال لوپ در انگشت II1 از II3 بیشتر بود.نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر، رابطه بین بهره هوشی و نقوش پوستی انگشتان VI, II و IX را در نوجوانان نشان می دهد. مطالعات تکمیلی با بهره گیری از شاخص های کمی انگشت نگاری، به ویژه انگشت سبابه و با استفاده از حجم نمونه بزرگتر توصیه می شود.

همواره در فعالیت های تخصصی پزشکی قانونی، حضور در صحنه فوت و جنایت به عنوان اصلی ترین بخش کار مورد تایید است. بررسی چگونگی قرار گیری جسد در صحنه، جمع آوری شواهد کافی و نمونه برداری از لکه های مشکوک و بررسی موقعیت محل از نظر درجه حرارت، زمان، رطوبت هوا و سایر عوامل، اظهار نظر صریح و دقیق در مورد  علت مرگ را ممکن می سازد.براساس گزارش نیروی انتظامی، پیرزنی 60 ساله متعاقب خود سوزی در منزلی در روستا فوت نموده بود. پزشکی قانونی در معاینه صحنه با اتاق کوچکی، فاقد زیر انداز یا فرش و بدون شواهد دودزدگی شدید در دیوارها و  سقف و بدون مواد سوختی و یا وسایل آتش زا مواجه شد. جسدی کربنیزه با پارگی شکم و بیرون زدگی احشاء، با صورت روی زمین قرار گرفته بود. اطرافیان از وجود هر گونه سروصدا یا دود و بوی سوختگی اظهار بی اطلاعی می کردند.اگر چه وظیفه اصلی پزشکی قانونی تعیین علت مرگ(cause)  می باشد ولی اظهار نظر درباره چگونگی حدوث مرگ (manner) نیز جهت همکاری با سیستم قضایی اهمیت دارد. صحنه جرم همواره محل کشف جسد نیست و احتمال بروز جنایت در محل دیگر و انتقال جسد وجود دارد. بررسی مواردی مانند محل قرارگیری جسد، نوع حادثه، تعداد افراد فوت شده، بهداشت و ایمنی منطقه، سرعت عمل در انجام تحقیق و نمونه برداری، شرایط آب و هوایی زمان تحقیق و حفظ مدارک مربوط به صحنه، همگام با تهیه گزارش تصویری و گزارش نوشتاری قبل از انتقال جسد اهمیت ویژه ای دارد.براساس شواهد موجود در صحنه فوت و جسد متوفی، احتمال بروز جنایت قبل از فوت و سوزاندن جسد مطرح گردید و در کالبد گشایی جسد و تحقیقات قضایی اهمیت این ادعا اثبات شد.

نارسایی های جنسی اهداف خانواده را تحت تاثیر قرار می دهد، از این رو فقه اسلام و حقوق ایران همانند سایر نظام های حقوقی به تدوین مقرارتی برای این موضوع پرداخته است. بعضی از مشکلات جنسی به طرف مقابل حق می دهد تا نکاح را فسخ کند و برخی دیگر حق طلاق را ایجاد می نماید. آثار حقوقی فسخ و طلاق و نحوه استفاده از این دو حق با یکدیگر متفاوت است. مبنای حقوقی قواعد مربوط به مشکلات جنسی در حقوق مدنی ایران، آرا و نظریات فقهی است و بررسی تاثیر این مشکلات در روابط حقوقی همسران، از این رهگذر معلوم می شود. در این زمینه، حقوق کشورهای عربی نیز همانند حقوق ایران به نظریات فقهی توجه کرده است. گرچه در آیین مسیحی طلاق ممنوع شمرده شده است اما قانونگذاران کشورهای مسیحی با انحلال نکاح در صورت وجود مشکلات حاد جنسی رضایت داده اند.