مجله پزشکی قانونی ایران
سال:1386 | دوره:13 | شماره:4 (مسلسل 48) |تعداد مقالات:10

حاملگی نابجا به لانه گزینی جنین در جایی غیر از آندومتر رحم اطلاق می شود که میزان بروز آن در آمریکا 2% می باشد و در سه ماهه اول بارداری شایع ترین علت مرگ مادران محسوب می گردد. حاملگی خارج رحمی در بیش از 95% موارد در لوله های رحمی (بیشتر در آمپولا و پس از آن در ایسموس و به میزان کمتر در اینترستیشیال) رخ می دهد. طبیعت خاص لانه گزینی اینترستیشیال، آسیمتری متغیری در رحم ایجاد می کند که تمایز آن از حاملگی داخل رحم بسیار مشکل است و بنابراین غالبا در تشخیص سریع بیماری غفلت می شود. با توجه به قابلیت اتساع میومتر، پارگی معمولا بین هفته های 8 تا 16 بارداری رخ می دهد و به دلیل لانه گزینی در بین شریان های تخمدانی و رحمی خونریزی ممکن است سریعا به مرگ بیمار بیانجامد.

زمینه و هدف: یکی از مباحث بسیار مهم در بهداشت عمومی خشونت است. اگر چه خشونت علیه پرستاران به عنوان یک مشکل شغلی عمده شناخته شده است اما اندازه و وسعت و همچنین عوامل خطر برای این گروه هنوز ناشناخته است. هدف این مطالعه تعیین میزان مواجهه با خشونت حین کارآموزی در بین دانشجویان پرستاری بوده است.روش بررسی: این مطالعه به صورت توصیفی و روی 180 نفر از دانشجویان پرستاری سال دوم، سوم و چهارم که در زمان انجام مطالعه در دانشکده های پرستاری و مامایی شهید بهشتی، تهران و ایران مشغول به تحصیل و دارای شرایط ورود به مطالعه بودند با نمونه گیری سهمیه ای انجام شد. اطلاعات مربوط به خشونت طی یک سال گذشته از طریق پرسشنامه جمع آوری شد که برای تعیین اعتبار و پایایی پرسشنامه به ترتیب از اعتبار محتوا و آزمون مجدد استفاده شد.یافته ها:نتایج نشان داد که 6.7% (فاصله اطمینان 95%:10.3-3.1) از دانشجویان دچار حمله فیزیکی، 8.3% (فاصله اطمینان 95%:12.3-4.3) دچار تهدید فیزیکی و 39.4% (فاصله اطمینان 95%:46.5-32.3) دچار بدکلامی طی یک سال گذشته شده بودند. بیشتر موارد حمله فیزیکی (66.7%) توسط بیماران، اکثر تهدید فیزیکی توسط همکاران (36.3%) و در درجه بعد همراهان بیمار (18.1%) و اکثر بدکلامی توسط همکاران (33.7%) و بعد از آن بیماران (31%) اتفاق افتاده بود. بین جنس دانشجویان و سال های مختلف تحصیلی در ایجاد بدکلامی تفاوت معنی دار مشاهده نشد. از نظر علت ایجاد حمله فیزیکی در 41.6% موارد افراد مهاجم تحت تاثیر بیماری بودند. از نظر علت ایجاد تهدید فیزیکی و بدکلامی در اکثر موارد، افراد مهاجم مشکل و بیماری خاصی نداشتند. 66.7% دانشجویان حمله فیزیکی، 26.6% تهدید شغلی و 39.4% بدکلامی را به مربیان خود گزارش کرده بودند.نتیجه گیری: دانشجویان پرستاری به علت سن کم و تجربه ناکافی در معرض خشونت بیشتری قرار دارند بنابراین تدوین برنامه های آموزشی در مورد خشونت محیط کاری و راه های پیشگیری از آن و ارایه حمایت و مشاوره لازم بعد از خشونت امری ضروری است.

زمینه و هدف: انفارکتوس میوکارد یکی از شایع ترین علل بستری شدن بیماران است که دارای مرگ و میر حدود 30% می باشد و حدود نیمی از موارد آن در ساعات اول پس از شروع علایم و قبل از رسیدن بیمار به بیمارستان اتفاق می افتد. بنابراین تاخیر در مراجعه و شروع درمان تاثیر مهمی در توسعه آسیب میوکارد و پیش آگهی بیماران خواهد داشت. این مطالعه با هدف بررسی فاصله زمانی بین شروع درد حاد سینه تا انتقال به مرکز درمانی اولیه و قلب در مبتلایان به سکته حاد قلبی انجام شد.روش بررسی: این مطالعه یک بررسی توصیفی است که روی 100 بیمار مبتلا به سکته حاد قلبی در بیمارستان دکتر حشمت رشت با میانگین سنی 56 سال و درصد جنسیت 66% مذکر و 34% مونث، انجام شده است. روش نمونه گیری در دسترس بوده که طی یک دوره 4 ماهه بر روی بیماران ساکن رشت و حومه تا شعاع 30 کیلومتر انجام شد. زمان شروع درد حاد سینه تا پذیرش در مرکز درمانی در سه مرحله (1) شروع درد تا تصمیم به درخواست کمک (2) زمان درخواست کمک تا انتقال به مرکز درمانی اولیه (3) زمان انتقال از مرکز درمانی اولیه تا پذیرش در مرکز درمانی قلب اندازه گیری شد. شدت درد با استفاده از معیار قابل قیاس بصری (V.A.S) و مقیاس 10-0 اندازه گیری شد. اطلاعات با استفاده از پرسشنامه مشتمل بر 22 سوال جمع آوری و با استفاده از آمار توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: نتایج بررسی نشان داد مدت زمان بین شروع درد در قفسه سینه تا درخواست کمک از طرف بیمار 91 دقیقه، زمان انتقال به مرکز درمانی اولیه (یا قلب) 55 دقیقه، زمان انتقال از مرکز درمانی اولیه تا مرکز درمانی قلب 84 دقیقه و مدت زمان کل بین شروع درد تا پذیرش در مرکز درمانی قلب 230 دقیقه (نزدیک 4 ساعت) بود. ارتباط معنی دار آماری بین جنس زن و شدت کم درد با زمان تاخیر جهت شروع درمان در بیماران مبتلا به سکته قلبی حاد مشاهده گردید (P<0.05).نتیجه گیری: بیماران در هر سه مرحله تاخیر داشتند اما بیشترین تاخیر در درخواست کمک پس از شروع درد سینه از طرف بیماران بود. بنابراین با افزایش آگاهی بیماران برای شناخت بهتر علایم شروع انفارکتوس حاد میوکارد (بویژه در زنان) در جهت تصمیم گیری سریع تر برای درخواست کمک در صورت مواجهه با هر نوع درد قفسه سینه می تواند مدت زمان تاخیر و عوارض آن را کاهش داد.

زمینه و هدف: در ایران مرکزی که اطلاعات مسمومین سراسر کشور را جمع آوری نماید وجود ندارد. سرویس مسمومین بیمارستان لقمان تهرن تنها مرکز دانشگاهی تهران بزرگ است که با قدمتی بیش از شصت سال به پذیرش بیماران مسموم می پردازد و اکثر بیماران مسموم تهران به آن ارجاع می گردند. هدف این مطالعه نشان دادن اپیدمیولوژی مسمومیت ها بر اساس طبقه بندی بین المللی بیماری ها (ICD10) در این مرکز به عنوان الگوی تهران بزرگ در سال 1383 است.روش بررسی: این مطالعه به شکل مقطعی بر روی کلیه بیماران بستری نوجوان و بالغ بالای 12 سال در مجموعه مسمومین لقمان در سال 1383 انجام شد. متغیرهای تحقیق شامل نوع مسمومیت (بر اساس ICD10)، انگیزه، سن، فصل، سابقه اقدام مشابه، سابقه بیماری روانی، سابقه اعتیاد و پیش آگهی بودند.یافته ها: از اول فروردین سال 1383 تا 29 اسفند همان سال و از مجموع 26078 بیمار مراجعه کننده به اورژانس مسمومین بیمارستان لقمان، 11465 نفر (44%) با مسمومیت حاد در مجموعه مسمومین بستری گردیدند. 45 بیمار فوت شده به اورژانس رسیدند که در آمار محاسبه نگردیدند. این تعداد حدود نیمی از کل بستری های بیمارستانی همان سال بود. مسمومیت های عمدی بیشترین انگیزه بستری بیماران را به خود اختصاص داده (74%) و مسمومیت های اتفاقی که در راس آنها سوء مصرف مواد قرار داشت علت بعدی مراجعه بیماران بود (26%). مسمومیت با داروها شایع ترین علت مراجعه بیماران بود که در این میان دسته (%8.20) T42 و (%8.17) T43 شامل داروهای ضدافسردگی و بنزودیازپین ها و داروهای ضدتشنج در راس قرار داشتند. مخدرها و شبه مخدرها (%7.11) T40 در رده سوم قرار داشتند. از نظر جنسی و فصل مسمومیت تفاوت عمده ای مشاهده نگردید. مرگ در 272 بیمار (1% مراجعین) اتفاق افتاد که شایع ترین علت آن مسمومیت با مواد مخدر (43.7%) و در ادامه مسمومیت با آفت کش ها (9.9%) بود. 67.6% فوت شدگان، سنی کمتر از 40 سال داشتند و 80.1% مرد بودند.نتیجه گیری: هر چند آمار خودکشی در ایران از بسیاری از کشورهای غربی پایین تر است ولی روند خود مسموم سازی در جامعه رشد بسیار زیادتری از رشد جمعیت داشته و مسمومیت ناشی از سوء مصرف مواد، الگوی جنسی مسمومین را دچار تغییر کرده است. به نظر می رسد اقدامات کشوری برای کنترل سوء مصرف مواد ناکافی بوده و مداخلات فوری برای حمایت از بیماران و گروه های پرخطر لازم باشد.

زمینه و هدف: آنالیز و بررسی غلظت اتانول در اجساد نقش مهمی از نظر تحقیقات قضایی دارد، خصوصا زمانی که یک مرگ غیرطبیعی یا حادثه ای رخ داده باشد. رایج ترین مشکل این بررسی تعیین سطح غلظت اتانول خون می باشد که به دلایل مختلفی نظیر فرآیند تخمیر و احتمال آلودگی این سنجش تا حد زیادی جایگاه خود را به ارزیابی غلظت اتانول در مایع زجاجیه به عنوان جانشین یا مکمل نمونه خونی واگذار نموده است. در این مطالعه به منظور بررسی میزان همبستگی، غلظت اتانول چشم راست و چپ با یکدیگر مقایسه شده و مورد آنالیز قرار گرفته است.روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی، تحلیلی و مقطعی می باشد به این ترتیب، اجسادی که مشکوک به مصرف اتانول بوده و از اردیبهشت ماه 1385 تا بهمن همان سال به اداره کل پزشکی قانونی استان اصفهان ارجاع شده اند، وارد مطالعه گردیدند، بدین ترتیب پس از نمونه گیری از مایع زجاجیه چشم راست و چپ به طور جداگانه، نمونه ها به آزمایشگاه ارسال شده، با استفاده از دستگاه گاز کروماتوگرافی (GC) غلظت اتانول این نمونه ها تعیین شد. داده های خام وارد نرم افزار آماری SPSS شده سپس با در نظر گرفتن سطح معنی داری P<0.05 غلظت اتانول دو چشم با استفاده از آزمون های T-test و ANOVA با یکدیگر مقایسه و میزان همبستگی آن ها مورد ارزیابی قرار گرفت. به طور همزمان و بر اساس داده های خام مندرج در پرسشنامه اطلاعات حاصله از بستگان درجه اول متوفی، عوامل زمینه ای چون سن، جنس، تحصیلات، سابقه بیماری یا جراحی چشمی، سابقه مصرف اتانول، مواد مخدر و بیماری های جسمانی زمینه ای و غیره بررسی گردید.یافته ها: از مجموع 100 جسدی که مشکوک به مصرف اتانول بودند، 98 نفر مرد و 2 نفر زن مورد ارزیابی قرار گرفتند. محدوده سنی اجساد 81-15 سال و متوسط سنی 30 سال (31±12.42) بود. در مقایسه غلظت اتانول چشم راست و چپ، اگر چه به طور کلی با در نظر گرفتن سطح معنی داری P<0.05 همبستگی بسیار خوبی بین چشم راست و چپ (0.889) وجود داشت لیکن در مقایسه غلظت این ماده در چشم راست و چپ ما بین دو گروهی که دچار عیب انکساری بینایی بودند و گروه سالم اختلاف معنی دار یافت شد (P<0.05).نتیجه گیری: به نظر می رسد پاتولوژی های چشمی مختلف که باعث درگیری مایع زجاجیه و تغییرات میکروسکوپیک در پروتیین ها و محتوای سلولی این مایع می شوند قادر است توجیه کننده اختلاف معنی دار در مقایسه با غلظت اتانول چشم راست و چپ باشد. بدین منظور در کلیه مطالعات سم شناسی اجساد، در مورد اجسادی که دارای هر نوع سابقه بیماری چشمی یا جراحی چشمی بوده اند توصیه می شود که علاوه بر اخذ نمونه خون محیطی، نمونه گیری مایع زجاجیه به طور جداگانه از هر دو چشم نیز انجام گیرد تا تفاسیر صحیحی از میزان غلظت اتانول داشته باشیم.

زمینه و هدف: اشتباهات دارویی در بخش های بیمارستانی یک مشکل قدیمی و بسیار شایع می باشد. اطلاعات در دسترس نشان می دهد که اشتباهات دارویی در بیماران بستری در بخش های بیمارستانی بالا می باشد. هدف از این تحقیق تعیین میزان، نوع و علل اشتباهات دارویی دانشجویان پرستاری در بخش مراقبت های ویژه قلبی می باشد.روش بررسی: این پژوهش یک مطالعه توصیفی می باشد که به صورت خودگزارشی توسط دانشجویان پرستاری انجام شد. در این مطالعه 60 دانشجوی پرستاری به روش سرشماری انتخاب شدند. جهت جمع آوری اطلاعات در این پژوهش از یک پرسشنامه خود ساخته استفاده شد. پرسشنامه شامل دو بخش اطلاعات دموگرافیک و سوالات مربوط به اشتباهات اتفاق افتاده و اشتباهات در شرف وقوع (شامل نوع، علل و گزارش اشتباه به مربی و ...) بود. پس از تهیه پرسشنامه و تعیین اعتبار و پایایی آن، پرسشنامه مذکور بین واحدهای مورد پژوهش توزیع و جمع آوری شد. پس از جمع آوری اطلاعات، داده ها با استفاده از آمار توصیفی تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: در 10% از واحدهای مورد پژوهش اشتباه دارویی اتفاق افتاده بود، 41.66% از واحدهای مورد پژوهش، اشتباه دارویی در شرف وقوع را گزارش نمودند و 48.34% از دانشجویان هیچ گونه اشتباه در شرف وقوع و اتفاق افتاده ای را گزارش نکردند. شایع ترین نوع اشتباهات دارویی گزارش شده شامل سرعت انفوزیون اشتباه، مقدار اشتباه و داروی اشتباه بود. شایع ترین علل اشتباهات دارویی شامل محاسبات دارویی غلط، عدم توجه به مقدار (دوز) دارو در کارت دارویی و دانش ضعیف داروشناسی، ذکر شده بود. شایع ترین دارویی که در مورد آن اشتباه رخ داده بود، هپارین گزارش شده بود.نتیجه گیری: نتایج نشان داد که 10% از دانشجویان مرتکب اشتباه دارویی شده بودند و 41.66% آنان نیز اشتباه در شرف وقوع را گزارش کردند. این امر نشان دهنده احتمال زیاد وقوع اشتباهات دارویی توسط دانشجویان پرستاری در بخش مراقبت های ویژه قلبی می باشد. به نظر می رسد بعضی از این موارد با نوع آموزش پرستار در زمان تحصیل ارتباط دارد. با استفاده از نتایج این تحقیق می توانیم با نقاط ضعف دانشجویان و یا نقاط ضعف نظام آموزشی خود آگاه شویم و در جهت رفع آن کوشا باشیم.

زمینه و هدف: سوانح و حوادث از جمله مهم ترین علل مرگ و میر و معلولیت در جهان محسوب می شوند. تصادفات، منازعات و حوادث شغلی از مهم ترین علل ایجاد آسیب بوده و در این بین صدمات ناشی از نزاع سهم عمده ای را به خود اختصاص می دهد به گونه ای که طبق آمار به دست آمده از مراجعین به بخش معاینات پزشکی قانونی سراسر کشور 50% از مراجعین سال 1381 متعاقب نزاع به این سازمان مراجعه نموده اند. در این مقاله به بررسی اپیدمیولوژیک موارد نزاع در مراجعین به سازمان پزشکی قانونی کشور و بررسی نقش متغیرهای مختلف در این زمینه در نظر داریم گامی جهت روشن شدن اذهان عمومی برداریم.روش بررسی: جمعیت مورد مطالعه در این پژوهش مردان ارجاعی به ستاد سازمان بوده اند که جهت بررسی آسیب های ناشی از نزاع و اخذ نظرات کارشناسی در خصوص آسیب های وارده در یک دوره زمانی سه ماهه به بخش معاینات مردان واحد مرکزی استان تهران مراجعه کرده اند. 300 مورد از مراجعین علاقمند به همکاری در این طرح پژوهشی انتخاب شده و ضایعات آنان به همراه سایر اطلاعات مورد نیاز در پرسشنامه های مخصوص جمع آوری گردیده و سپس به کمک روش های آماری، مورد آنالیز و بررسی قرار گرفته است.یافته ها: جنسیت طرف دعوا (ضارب) در 95.3% موارد مذکر و 4.7% موارد مونث بوده است. در موارد نزاع در 7.9% موارد سابقه مصرف مواد مخدر و در 2.5% موارد مصرف الکل و در 1.8% موارد سابقه مصرف دارو در فرد مضروب وجود داشته است. از بین آسیب های ایجاد شده، بیشترین مورد را خراشیدگی و کمترین آن را شکستگی تشکیل داده است و آسیب هایی نظیر پارگی عمیق، کبودی، قرمزی، تورم و سیاه شدگی بین این دو طیف قرار می گیرند. بر طبق آنالیز داده ها در اکثر موارد (75.2%) در همان روز فرد مضروب به واحد معاینات مراجعه کرده است از نظر میزان تحصیلات در بیشتر موارد (34.3%) تحصیلات در حد متوسطه بوده و در توزیع شغلی بیشتر موارد را شغل آزاد و پس از آن کارگران تشکیل داده اند. بر طبق آنالیز آماری به دست آمده در اکثر موارد (41.6%) مشت، در 14.5% موارد جسم سخت و در 10.5% موارد سلاح سرد عامل ایجاد آسیب بوده و در بررسی آسیب های وارده توسط سلاح سرد یا جسم برنده مورد استفاده در نزاع، کارد به عنوان بیشترین سلاح به کار رفته قلمداد شده است (64%) و قمه و تیغ موکت بری، شیشه شکسته و سایر ابزارها در مرتبه های بعدی قرار دارند. از نظر توزیع فراوانی سنی فرد ضارب و مضروب اکثرا در بین سنین 30-20 سالگی قرار دارند. از نظر فراوانی محل ایراد ضربه در بیشتر موارد آسیب به سر و صورت و کمترین آن در ناحیه کمر و پهلوها ذکر شده است.نتیجه گیری: نتایج حاصله نشانگر اهمیت بررسی بر روی ضایعات ناشی از ضرب و جرح بوده و بیانگر آن است که ارایه راهکارهای مناسب و فرهنگ سازی در تمام زمینه ها از جمله افزایش میزان آگاهی افراد از تاثیر سوء مصرف مواد مخدر و الکل بر ایجاد نزاع و آسیب های ناشی از آن، افزایش سطح علمی و آگاهی عمومی، منع حمل ادوات و وسایل ایجاد ضرب و جرح نظیر چاقو و در نظر گرفتن جریمه های سنگین در صورت کشف آن ها و رواج فرهنگ سازش و توسل به قانون به جای انتقام گیری های شخصی می تواند نقش موثری در کاهش این گونه آسیب ها به همراه داشته باشد.

زمینه و هدف: پدیده شوهرآزاری پدیده ای غیرشایع نیست که بتوان از آن صرف نظر کرد یا آن را به فراموشی سپرد. بایستی در پی علت آن بود که چرا شوهرانی که مورد آزاد قرار گرفته اند اعمال خشونت نسبت به خود را کتمان نموده، ادامه چنین وضعیتی را تحمل می کنند؟ به دلیل کتمان این مساله و عدم مراجعه شوهران مورد آزار به مراجع قضایی و سایر نهادهای مرتبط برآورد درستی از میزان واقعی شوهرآزاری در جوامع در دست نمی باشد. در کشور ما نیز به وجود مراکزی که پی گیر این خشونت ها بوده، نسبت به اطلاع رسانی لازم در سطح جامعه اقدام کنند نیاز جدی احساس می شود.معرفی مورد: مطالعه حاضر گزارشی از یک مورد نادر و آشکار شوهرآزاری است که به صورت خوراندن کپسول های حاوی سوزن های ته گرد و میخ های کوچک در مدت زمانی چندین روزه صورت گرفته است. زن عامل خشونت، پیشینه ای از انجام خشونت در ازدواج قبلی خود داشته است.نتیجه گیری: به نظر می رسد عواملی نظیر انگیزه دستیابی به دارایی شوهر پس از مرگ تدریجی وی همراه با وجود گونه ای از اختلال شخصیت احتمالی در وی سبب ساز اعمال این خشونت بوده است.