مجله پزشکی قانونی ایران
سال:1394 | دوره:21 | شماره:1 (مسلسل 73) |تعداد مقالات:13

زمینه و هدف: پیشرفت علم، بهبود روش های درمانی و همچنین پیوند اعضای حیاتی از بیماران مبتلا به مرگ مغزی باعث نجات جان و بهبود کیفیت زندگی و بالا رفتن میزان امید به زندگی در بیماران مبتلا به نارسایی پیشرفته اعضاء شده است. اهدا عضو بسته به آداب، رسوم، عقاید مذهبی و فرهنگی و نیز میزان دانش وآگاهی مردم نسبت به مفاهیم مرگ مغزی واهدای عضو متفاوت می باشد. هدف از مطالعه حاضر بررسی نگرش مردم شهر اردبیل نسبت به اهدای عضو در مرگ مغزی بوده است.روش بررسی: این مطالعه توصیفی مقطعی در سال 1392 بر روی 351 نفر از مردم شهر اردبیل انجام گرفت. نمونه ها به صورت کاملا تصادفی از مردم سطح شهر اردبیل به روش نمونه گیری طبقه بندی تصادفی انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد که پایایی و روایی آن به روش علمی سنجیده شد. برای تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS16 و روش های آمار توصیفی و تحلیلی استفاده گردید.یافته ها: بر اساس نتایج بدست آمده بیش از 70% از مردم با اهدا عضو در مرگ مغزی موافق بودند و این عمل را امری خداپسندانه و نوع دوستانه می دانستند و در این میان نقش رسانه های جمعی را در فرهنگ سازی و ترغیب مردم برای اهدا عضو و دریافت کارت اهدا مهم می دانستند. همچنین رابطه آماری معنی داری بین اهدا عضو و مرگ مغزی وجود داشت (p<0.01). نتیجه گیری: لازم است به منظور تشویق مردم برای اهدا عضو و تامین اعضا جهت پیوند به نیازمندان به دریافت عضو، استراتژیها و برنامه ریزی های مناسب با توجه به ویژگی های فرهنگی، اعتقادی و اجتماعی مردم در جامعه بکار گرفته شود.

زمینه و هدف: انجام پژوهش، شرکت در انجمن ها و جلسات، امور مالی، موضوعات مربوط به دانشجویان و ساعت های طولانی کار، بخش هایی از فعالیت اعضای هیات علمی را تشکیل می دهند. فشار کاری زیاد می تواند آنها را به سوی فرسودگی شغلی سوق دهد، لذا هدف از مطالعه حاضر، دست یابی به میزانِ مولفه های سه گانه فرسودگی شغلی و تعیین سطح آمادگی برای تغییر اساتید علوم پایه همراه با تعیین ارتباط مابین این دو بوده است.روش بررسی: مطالعه حاضر، مقطعی از نوع توصیفی تحلیلی و ابزار اندازه گیری شامل پرسشنامه های سلامت عمومی، مازلاچ به منظور سطح بندی فرسودگی و پروچاسکا برای تعیین سطح آمادگی برای تغییر بوده است. جامعه مورد مطالعه کلیه اعضای هیات علمی علوم پایه دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پرشکی تهران و شرایط ورود به مطالعه داشتن حداقل یکسال سابقه کار، تمایل به همکاری و داشتن سلامت عمومی روانی بود.یافته ها: از تعداد کل شرکت کنندگان (129 نفر) 65.9% مرد و 34.1% زن بودند. از نظر میزان فرسودگی شغلی، در مولفه خستگی عاطفی 71.9% ضعیف، 14.8% متوسط و 13.3% شدید، زوال شخصیت 76.6% ضعیف، 10.2% متوسط و 13.3% شدید و عدم موفقیت فردی 50% ضعیف، 23.4% متوسط و 26.6% در رتبه شدید قرار داشتند. حدود 70% اعضای هیات علمی علوم پایه در مرحله عمل بوده و ضریب همبستگی مابین خستگی عاطفی، زوال شخصیت و احساس عدم موفقیت فردی با آمادگی برای تغییر بترتیب 0.638-، 0.452-0.633 با P-Value کمتر از 0.05 بدست آمد.نتایج: نتایج ضریب همبستگی مابین مولفه های فرسودگی و آمادگی برای تغییر بیانگر ارتباط معنادار آماری و معکوس مابین این دو می باشد. لذا پیش بینی می شود که افراد با میزان فرسودگی بیشتر، مقاومت بیشتری در مقابل تغییرات نشان خواهند داد. در مطالعه حاضر، میزان فرسودگی شغلی در ابعاد خستگی عاطفی و زوال شخصیت، پایین و فقط حدود نیمی، نسبت به شغل خود احساس رضایتمندی داشتند که این مساله ضرورت اقدامات پیشگیرانه از گسترش احساس عدم رضایتمندی و اهتمام در رفع عوامل احتمالی را آشکار می نماید. همچنین اعضای هیات علمی از نظر آمادگی برای تغییر در مرحله خوبی قرار داشته و اکثرا وارد مرحله عمل شده اند.

زمینه و هدف: سوانح ترافیکی جاده ای یکی از علل مهم مرگ در بسیاری از کشورها است. در کشور ایران نیز این آسیب ها بعد از بیماریهای قلبی- عروقی دومین علت مرگ و اولین علت عمر هدر رفته است. در این بین، افراد بالای 60 سال (سالمند) آسیب پذیرترین فرد در آسیب ترافیکی هستند که احتمال ناتوانی جسمی و مرگ برای آنان بالا می باشد. با توجه به روند افزایشی شمار سالمندان در کشور و استان کردستان، هدف از این مطالعه بررسی ویژگی های جمعیت شناختی سالمندان فوت شده طی دوره هفت ساله (88-82) در استان برای برنامه ریزی های آینده بود.روش بررسی: در این پژوهش مقطعی (توصیفی- تحلیلی)، به روش سرشماری، پرونده کلیه سالمندان فوت شده ناشی از آسیب ترافیکی مورد بررسی قرار گرفت. سپس با استفاده از چک لیستی، ویژگی های دموگرافیکی، مکان، زمان حادثه و علت نهایی فوت و غیره گردآوری و در نهایت با استفاده از نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: از بین 509 مورد سالمند متوفی، بیش از سه چهارم فوت شدگان (77.2%) مرد بودند. بیشترین علت فوت ضربه به سر (54.3%) و بیش از نیمی از فوت شدگان (54.1%) قبل از رسیدن به بیمارستان فوت کرده بودند، همچنین ارتباط آماری معنی داری بین جنس متوفیان و وضعیت آنان حین حادثه وجود داشت بطوری که همه رانندگان مسن فوت شده مرد بودند ((p<0.05.نتیجه گیری: با توجه به درصد بالای فوت در بین مردان، عابرین مسن و همچنین فاز پیش بیمارستانی و از طرفی روند افزایشی جمعیت سالمندان، انجام برنامه های آموزشی و پیشگیری در این گروه سنی حایز اهمیت می باشد.

زمینه و هدف: بهبود شرایط بهداشتی در قرن گذشته منجر به افزایش طول عمر شده و این مساله باعث افزایش بروز بیماری های غیرواگیر مثل دمانس در بین مردم شده است. افزایش تعداد پرونده های ارجاعی به اداره کل کمیسیونهای پزشکی سازمان پزشکی قانونی جهت احراز ناتوانی در اداره امور زندگی افراد، تعیین یک روش استاندارد در جهت شناخت واقعی افراد ناتوان را ضروری می سازد. هدف از انجام این مطالعه بررسی روشهای کارشناسی فعلی و پیشنهاد یک روش مستند و علمی جهت ایجاد وحدت رویه در کارشناسی می باشد.روش بررسی: مطالعه حاضر یک مطالعه مقطعی است که در آن کل پرونده های ارجاع شده به اداره کل کمیسیونهای پزشکی قانونی در سال 1392 جهت رسیدگی از نظر محجوریت در زمینه دمانس مورد بررسی قرار گرفت. کلیه نظرات کارشناسی و مبانی آنها در کمیسیونهای بدوی و تجدید نظر، جهت دستیابی به روشهای احراز محجوریت افراد مبتلا به دمانس توسط کارشناسان، به دقت مورد مطالعه قرار گرفت.یافته ها: از 44 پرونده ارجاعی سال 92، 28 پرونده واجد شرایط ورود در مطالعه بود. بر اساس نتایج حاصله معیارهای فعلی صدور نظرات به دو شیوه اصول مبتنی بر شواهد و استنتاج می باشد.نتیجه گیری: با توجه به حساسیت پرونده ها، روشهای استنتاجی نباید ملاک صدور نظر قرار گیرد و یک روش استاندارد و علمی جهت ایجاد وحدت رویه باید مبنای کارشناسی باشد. تعامل با انجمن های علمی و مراکز آموزشی و پرهیز از فرضیه سازی در استحکام بیشتر نظرات اثر به سزایی دارد.

زمینه و هدف: یکی از نیازهای مهم در برنامه ریزی های مربوط به سلامت هر جامعه آمار و علل مرگ و میر در آن جامعه است و اطلاعات معتبر از علل مرگ علاوه بر برنامه ریزی، اساسی ترین مبنای مدیریت و ارزشیابی بخش بهداشت در تمام کشورهاست. میزان اثر بخشی برنامه های بهداشتی درمانی با کمک تغییرات میزانهای مرگ و میر شناخته می شود. این مطالعه به منظور تحلیل میزان و علل مرگ و میر در استان قزوین انجام شده است.روش بررسی: این مطالعه یک مطالعه پیمایشی مقطعی است که از نوع (HSR) است و با توجه به داده های مرگ و میر استان قزوین، نسبت به تحلیل آنها بر اساس علل مرگ، سن، جنس، منطقه سکونت (شهر و روستا)، مقایسه روند مرگ ها، نسبت عمر از دست رفته، در فاصله سال های 1383 تا 1387 اقدام شده است (بر اساس (ICD10 اطلاعات مربوط به تعداد و علل مرگ و میر از شهرستان های استان قزوین از منابع گوناگون، جمع آوری گردید.یافته ها: مرگ به علت بیماری های واگیر سیر نزولی و به علت بیماری های غیرواگیر بخصوص سوانح و حوادث و بیماری های قلبی و عروقی و سرطان ها و تومورها سیر صعودی داشته است. سکته قلبی، حوادث حمل و نقل و سرطان معده، بیشترین سهم مرگ و میر را به خود اختصاص داده است. میزان مرگ ناشی از اختلال جسمی و روانی در نتیجه سوء مصرف مواد در طی سال های فوق افزایش یافته است (از 1.6% به 7.3%). اولین علت مرگ بر حسب عمر از دست رفته در طی پنج سال به حوادث حمل و نقل و بعد از آن به سکته قلبی اختصاص دارد. آمار مرگ و میر ناشی از خودکشی در هر دو جنس روند صعودی داشته است این میزان در مردان دو برابر زنان بوده است. بطور کلی میزان مرگ در جمعیت روستایی بیشتر از جمعیت شهری است.نتیجه گیری: با توجه به یافته ها، ضرورت برنامه ریزی برای کنترل، پیشگیری و کاهش بیماری های غیرواگیردار روشن می شود با توجه به بالا بودن میزان مرگ جمعیت روستایی به جمعیت شهری توجه بیشتر به روستاییان و افزایش دسترسی به امکانات تخصصی، تشخیصی و درمانی از اولویت خاص برخوردار است .

مقدمه: با توجه به اینکه امروزه مسمومیت های شیمیایی و دارویی از مشکلات عمده در سرتاسر دنیا محسوب می شود و مطالعات متعدد در ایران نیز شیوع بالای آن را نشان می دهد، این مطالعه با هدف بررسی اپیدمیولوژیک مسمومیت دارویی در بیمارستان رازی اهواز انجام گرفته است.روش انجام مطالعه: این مطالعه به صورت یک تحقیق مقطعی انجام شد که در آن پرونده 1007 بیمار مسموم مورد بررسی قرار گرفت و پس از تکمیل فرم جمع آوری داده ها، داده ها با استفاده از نرم افزار آماری spss تحلیل شدند.یافته ها: 46.7% جمعیت مورد مطالعه را زنان و 53.3% را مردان تشکیل می دادند که اکثر افراد (64.2%) در گروه سنی 30-15 سال قرار داشتند. 78% موارد به قصد خودکشی اقدام به مصرف دارو کرده بودند و در 20.2% موارد سابقه مشکلات روانی وجود داشت. شایع ترین داروهای مصرفی به ترتیب ضد افسردگی های سه حلقه ای (21%)، بنزودیازپین ها (15.1%)، اپیوییدها (7.9%) و ترامادول (7.1%) بودند.بحث و نتیجه گیری: با توجه به شیوع بیشترین مسمومیت دارویی در گروه سنی جوان و اینکه 78% افراد به قصد خود کشی اقدام به مصرف دارو نموده اند و اینکه داروهای ضدافسردگی و آرام بخش ها درصد بالایی از موارد مسمومیت را به خود اختصاص داده اند، به نظر میرسد انجام مطالعات بیشتر در حیطه های روان شناختی و اجتماعی جهت اقدامات پیشگیری کننده ضروری می باشد. همچنین لازم است از طریق آموزش و اطلاع رسانی عمومی در کاهش استفاده از داروهایی که باعث مسمومیت می شوند و جلوگیری از دسترسی آسان به داروها و فروش بدون نسخه آن ها اقدام کرد.

زمینه و هدف: پدیده آزار جنسی که تجاوز هم شامل آن می شود، از دهه 1980 مورد توجه قرار گرفته است. به دلیل افزایش شیوع و تاثیرات گسترده این پدیده، تجاوز به یکی از مشکلات جدی جوامع تبدیل شده است. تجاوز به عنف نوعی عمل جنسی نامشروع، خشونت امیز و بدون رضایت است که منجر به دخول پنیس در واژن یا مقعد فرد قربانی می شود. یکی از پیامدهای جدی به دنبال تجاوز به عنف اختلال استرس پس از تروما (PTSD) می باشد. از علایم این اختلال می توان به درگیری ذهنی، اجتناب، افزایش برانگیختگی و ... اشاره کرد. با توجه به شیوع بالای اختلال PTSD در قربانیان تجاوز به عنف و نبود اطلاعات و پژوهشی در این زمینه در کشور ایران، تحقیق حاضر تلاش می کند با شناسایی PTSD در شاکیان تجاوز به عنف و معطوف نمودن توجه مسوولین مربوطه، گامی در جهت شناسایی هر چه سریعتر افراد در معرض خطر ابتلا به PTSD برداشته و با ارجاع به موقع جهت مداخله و پیگیری مناسب، از ایجاد PTSD و عوارض دیگر به دنبال آن جلوگیری کرد.روش بررسی: این مطالعه یک پژوهش توصیفی از نوع اپیدمیولوژی می باشد که بر روی 130 نفر از شاکیان تجاوز مراجعه کننده به مراکز پزشکی قانونی تهران انجام شده است. در این پژوهش از پرسشنامه PSS-I (PTSD Symptoms scale) به عنوان ابزار تحقیق استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و نرم افزار SPSS 21 استفاده شد.یافته ها: نتایج نشان می دهد که میزان PTSD در قربانیان تجاوز به عنف شهر تهران 61.6% است. بر اساس این داده ها بیشتر قربانیان در گروه سنی 20-30 سال قرار دارند. تحصیلات بیشتر آنها راهنمایی و دیپلم بوده و درآمد بیشتر آنها ناکافی بوده است. بیشتر آنها متاهل و تحصیلات همسر افراد متاهل بیشتر راهنمایی و دیپلم بوده است. هم چنین بیشتر قربانیان بیکار بودند.نتیجه گیری: با توجه به شیوع بالای PTSD در شاکیان تجاوز در تهران از مسوولین محترم تقاضا می شود نسبت به غربالگری انان اقدام نمایند و از انها حمایت کنند.

یکی از شرایطی که قانونگذار جمهوری اسلامی ایران به تبعیت از نظر مشهور در فقه امامیه برای رفع مسوولیت از هر نوع عمل جراحی یا طبی مشروع لازم دانسته، اخذ برائت قبل از معالجه از بیمار یا ولی اوست. بر اساس ماده 495 قانون مجازات اسلامی 1392 «هرگاه پزشک در معالجاتی که انجام می دهد موجب تلف یا صدمه بدنی گردد، ضامن دیه است مگر آنکه عمل او مطابق مقررات پزشکی و موازین فنی باشد یا این که قبل از معالجه برائت گرفته باشد...» با وجود تاکید بر لزوم اخذ برائت در قسمت دوم ماده مزبور، تبصره 1 آن مقرر می دارد: «در صورت عدم قصور یا تقصیر پزشک در علم و عمل برای وی ضمان وجود ندارد، هرچند برائت اخذ نکرده باشد.» بدین سان، نوعی ناسازگاری و ناهماهنگی بین متن ماده و تبصره آن دیده می شود و تکلیف مشخص نیست. نوشتار حاضر بر آن است تا با ارائه تفسیری جهت رفع این مشکل، بر اخذ برائت از بیماران یا اولیاء آنان پیش از هرگونه اقدام درمانی یا طبی تاکید نماید.