یافته های نوین کشاورزی
سال:1393 | دوره:9 | شماره:2 (34) |تعداد مقالات:6

در این تحقیق اثر آبیاری به عنوان عامل اصلی در دو سطح شامل شاهد یا آبیاری معمول، قطع آبیاری از مرحله گلدهی به بعد و تیمار دوم آزمایشی به عنوان سطوح عامل فرعی در پنج سطح شامل بذرمال با باکتری (Azospirillum و Azotobacter و Pseudomonas)، بذرمال با باکتری (Azospirillum و Azotobacter وPseudomonas ) به همراه محلول پاشی سیلیسیک اسید، بذرمال با باکتری (Azospirillum و Azotobacter وPseudomonas ) به همراه محلول پاشی اسیدهای آمینه، بذرمال با باکتری (Azospirillum و Azotobacter وPseudomonas ) به همراه محلول پاشی سیلیسیک اسید و اسیدهای آمینه طی آزمایشی به صورت کرت های خردشده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار به اجرا درآمد. نتایج حاصله نشان داد اعمال تنش خشکی صفات اندازه گیری شده را کاهش داد اما باتلقیح بذر با باکتری های محرک رشد و محلول پاشی سیلیسیک اسید و اسیدهای آمینه هم در شرایط آبیاری معمول و هم در شرایط تنش خشکی صفات وزن هزار دانه، طول سنبل، تعداد سنبلچه در سنبل، تعداد دانه در سنبل، عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه افزایش یافت. همچنین تلقیح بذر با باکتری های محرک رشد و مصرف توام اسید سیلیسیک و اسیدهای آمینه عملکرد دانه را نسبت به تیمار شاهد در شرایط آبیاری معمول و تنش خشکی به ترتیب به میزان %27.76 و %44.64 افزایش داد.

برای بررسی اثر سرما بر رشد گیاهچه ارقام برنج آزمایش گلخانه ای در معاونت موسسه تحقیقات برنج کشور در مازندران (آمل) انجام شد. آزمایش بصورت اسپلیت پلات فاکتوریل با طرح پایه کاملا تصادفی در 3 تکرار، جهت بررسی تاثیر شدت دماهای مختلف (10، 13، 16، 32 درجه سانتی گراد) و مدت آن (1، 2، 3، 4، 5 شبانه روز) روی پنج رقم برنج (دیلم، لاین 843، طارم محلی، فجر، شیرودی) انجام شد. ارقام در پلات های اصلی و شدت و مدت دما به صورت فاکتوریل در پلات فرعی طراحی شدند. گیاهچه ها تا مرحله 3-2 برگی (12-8 روز) در شرایط معمول رشد قرار داده شده و سپس به اتاقک رشد انتقال داده و در تیمار دمای 10، 13، 16 درجه سانتی گراد به مدت 1، 2، 3، 4 و 5 شبانه روز نگهداری شدند. پس از پایان دوره سرمادهی از هر تکرار 4 گیاهچه انتخاب و صفت های رشدی نظیر ارتفاع، وزن خشک کل گیاهچه (وزن خشک اندام هوایی + ریشه)، سطح برگ، شاخص حساسیت و رنگ برگ اندازه گیری گردید. نتایج نشان داد که بین ارقام، شدت تنش، مدت تنش و اثر متقابل شان برای کلیه صفات مورد بررسی در مرحله گیاهچه ای اختلاف معنی داری در سطح احتمال 1% وجود دارد که نشان دهنده تاثیر شدت و مدت تنش سرما روی ارقام مورد بررسی می باشد. درجه حرارت پایین، رشد نشاها را به میزان 10 تا 50% در مقایسه با تیمار شاهد از نظر صفت های مختلف اندازه گیری شده کاهش داده است. درجه حرارت پایین (ده درجه سانتی گراد) تولید ریشه جدید و وزن خشک گیاهچه را کاهش داد که میزان کاهش 60% در مقایسه با تیمار 32 درجه سانتیگراد شده است. کاهش درجه حرارت باعث تغییر رنگ پهنک برگ شد و با بررسی رنگ برگ گیاهچه برنج بعد از قرار گرفتن در شرایط تنش سرما می توان نتیجه گرفت، گیاهچه هر رقمی که دارای رنگ برگ سبز تری باشد میزان خسارت آن کمتر و نسبت به سرما تحمل بیشتری دارد. ارقام شیرودی و طارم محلی در مقایسه با سایر ارقام نسبت به تنش سرما متحمل تر بوده ولی رقم فجر حساستر بود.

به منظور تعیین بهترین تاریخ کاشت و تراکم بوته بر عملکرد برنج رقم فجر، آزمایشی به صورت کرت های خردشده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار در مزرعه آزمایشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس اجرا گردید. تاریخ کاشت در سه سطح (9، 19 و 29 خرداد) به عنوان عامل اصلی و تراکم کشت در چهار سطح (17، 34، 51 و 68 بوته در مترمربع) به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد عملکرد دانه و شاخص برداشت با تاخیر در کاشت به ترتیب 12.2 و %24.7 کاهش معنی داری داشتند. عملکرد دانه با افزایش تراکم کاشت تا 68 بوته در مترمربع %10.3 بیشتر شد زیرا تعداد خوشه پوک در خوشه %22.5 کاهش و تعداد پنجه و خوشه در مترمربع به ترتیب 50 و %52.1 افزایش یافتند. بالاترین عملکرد مربوط به تاریخ کاشت 9 و 19 خرداد (به ترتیب 6357 و 6264 کیلوگرم در هکتار) بود. تعداد کل خوشه چه در خوشه با افزایش تراکم کاشت روند کاهشی داشت. اثرات متقابل تاریخ کاشت با تراکم گیاهی از نظر آماری تنها بر تعداد خوشه چه پوک در خوشه و عملکرد بیولوژیکی در سطح احتمال 5% و بر عملکرد دانه در سطح احتمال یک درصد معنی دار گردید. حداکثر عملکرد دانه در تاریخ کاشت 19 خرداد و تراکم 34 بوته (6781 کیلوگرم در هکتار) در مترمربع بدست آمد و کمترین عملکرد دانه در تراکم کشت 17، 34 و 51 بوته در مترمربع در تاریخ کاشت 29 خرداد حاصل گردید.

برای بررسی تاثیر تنش خشکی بر رشد، عملکرد و اجزای عملکرد پنج هیبرید ذرت، پژوهشی در قالب طرح آزمایشی کاملا تصادفی در سال 1393-1392 طراحی و اجرا شد. عامل اول در چهار سطح شامل بدون تنش، تنش در مراحل 8 برگی، ظهور گل تاجی و پرشدن دانه و عامل دوم شامل پنج هیبرید ذرت سینگل کراس 704، 500، 524، 400 و 370 بود. نتایج نشان داد که بیشترین کاهش در اثر تنش خشکی بر عملکرد دانه در مرحله ظهور گل تاجی و پرشدن دانه، بر وزن هزار دانه در مرحله پرشدن دانه، بر دانه در بلال در مرحله ظهور گل تاجی و بر روز تا رسیدگی در مرحله 8 برگی بود. همچنین هیبرید 704 بیشترین عملکرد، تعداد دانه در بلال و روز تا رسیدگی و هیبرید 400 بیشترین وزن هزار دانه را داشت. به طور میانگین تنش خشکی حدود %36.79 کاهش عملکرد را در پی داشت. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که اگرچه تنش خشکی در همه مراحل رشدی ذرت کاهش رشد و عملکرد را به دنبال دارد و برای جلوگیری از خسارات اقتصادی بایستی از بروز تنش خشکی اجتناب کرد، لیکن می توان با چشم پوشی از آبیاری در مرحله رشد رویشی و پذیرش اندک کاهش در عملکرد ذرت، در شرایط محدودیت منابع آبیاری را به سایر محصولات اختصاص داد.

در این آزمایش به منظور ارزیابی باکتری های حل کننده فسفات به عنوان کودهای بیولوژیکی و فسفر شیمیایی از منبع سوپرفسفات تریپل به عنوان کود شیمیایی انجام شد. اثر دو عامل منابع فسفر (باکتری های حل کننده فسفر، فسفر شیمیایی) و گیاه دارویی زوفا با استفاده از یک آزمایش فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در استان مرکزی شهر اراک، ارزیابی شد. اثر دو عامل اصلی و اثرات متقابل آنها بر روی بعضی صفاتی مانند ارتفاع بوته، طول سرشاخه گلدار، تعداد سرشاخه گلدار، درصد اسانس، عملکرد اسانس تاثیر معنی دار داشته باشد. البته معنی دار نبودن تاثیر باکتری های آزادکننده فسفر در برخی صفات مانند درصد اسانس مورد بررسی قرار گرفت و نتایج نشان داد که کاربرد باکتری های حل کننده فسفات به نحو معنی داری صفات مطالعه شده را تحت تاثیر قرار داده و باعث افزایش پارامترهای اجزاء عملکرد گردید و عملکرد اسانس در 90 کیلوگرم کود فسفاته در تیمارهای حاوی باکتری های حل کننده فسفات، نسبت به تیمارهای شیمیایی و شاهد به طور معنی داری برتری داشت. با کاربرد باکتری آزادکننده فسفر در مصرف کودهای شیمیایی فسفاته از منبع سوپر فسفات تریپل را به میزان حداقل 50% صرف جویی نمود.

به منظور بررسی دور آبیاری و زئولیت بر خصوصیات زراعی و عملکرد سیب زمینی رقم آگریا، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در بهار سال 1389 در حومه اراک به اجرا گذاشته شد. تیمار های اعمال شده شامل دور آبیاری در سه سطح 6 روز، 8 روز و 10 روز به عنوان عامل اصلی در کرت اصلی قرار گرفت و در کرت های فرعی تیمار کود دامی و زئولیت در چهار سطح شامل: شاهد (عدم استفاده از کود دامی و زئولیت)، کود دامی 20 تن + 4تن زئولیت، 40 تن کود دامی و 8 تن زئولیت. نتایج نشان داد که مصرف کود دامی و زئولیت بر صفات اندازه گیری شده در سطح احتمال 1% معنی دار شد. با افزایش دور آبیاری از 6 روز به 10 روز عملکرد %19.7 کاهش یافت. اثر اصلی کود و زئولیت نشان داد که بیشترین عملکرد غده معادل 59.88 تن در هکتار از تیمار 20 تن کود دامی+4 تن زئولیت حاصل شد. اثر متقابل تیمار ها نشان داد بالاترین میانگین عملکرد کل محصول معادل 63.6 تن در هکتار از مصرف 20 تن کود دامی + 4 تن در هکتار زئولیت در دور آبیاری 6 روز بدست آمد که با تیمار دور آبیاری 8 روز و مصرف توام 20 تن کود دامی +4 تن در هکتار زئولیت تفاوت معنی داری نداشت.