زمینه و هدف: در سال های اخیر، به کارگیری تکنیک PCR (Polymerase Chain Reaction) و به دنبال آن آنالیز محصولPCR توسط آنزیم های محدودالاثر (Restriction Fragment Length Polymorphism=RFLP) برای افتراق مایکوباکتریوم ها تا سطح گونه، استفاده شده است. در حالی که جزئیات افتراقی گونه های غیرتوبرکلوزی مایکوباکتریوم ها توسط این تکنیک مشخص شده و حتی در تعدادی از آنها این روش برای پیگیری مولکولار اپیدمیولوژی اثبات شده است، تنها تعداد کمی از سویه های مایکوباکتریوم توبرکلوزیس مورد بررسی قرار گرفته اند. مطالعه حاضر این متد افتراقی را برای سویه های جدا شده در مقیاس وسیع تر با هدف تعیین پلی مورفیسم احتمالی مورد ارزیابی قرار داد.روش بررسی: یکصد و پنجاه سویه کلینیکی از بیماران مراجعه کننده به مرکز سل اهواز جمع آوری شد. رنگ آمیزی اسیدفست برای سویه ها انجام گرفت، سپس سویه ها به عنوان مایکوباکتریوم توبرکلوزیس توسط خصوصیات کشت و تست های بیوشیمیایی دسته بندی شدند. تکنیک PCR-RFLP با استفاده از DNA ژنومی استخراج شده به دنبال PCR بر مبنای تکثیر قطعه bp 439 از ژن hsp65 توسط پرایمرهای اختصاصی جنس مورد استفاده قرار گرفت. بعد از هضم محصولات PCR توسط آنزیم های BstEII و HaeIII آنالیز آنزیمی انجام گرفت.یافته ها: بر اساس نتایج بدست آمده، 145 سویه کلینیکی (96.6%) الگوهای یکسان شبیه به سویه های استاندارد مایکوباکتریوم توبرکلوزیس، برای HaeIII فراگمنت هایی به طول 72/140/165 و برای BstEII به طول 82/120/250، نشان دادند. سه الگوی متفاوت در پنج سویه کلینیکی در الگوهای بدست آمده از هضم HaeIII با فراگمنت هایی به طول 145/165 (سه سویه)، 80/100/180 (یک سویه) و 72/194 (یک سویه) مشاهده شد در حالی که الگوی بدست آمده از هضم BstEII این سویه ها تنوع نداشت و شبیه به دیگر سویه ها بود. نتیجه گیری: نتایج به دست آمده در این مطالعه نشان داد که در موارد نادر، پلی مورفیسم هایی در توالی ژن hsp65 سویه های کلینیکی مایکوباکتریوم توبرکلوزیس ممکن است وجود داشته باشد.