پژوهشنامه مالیات
سال:1394 | دوره:23 | شماره:27 (مسلسل 75) |تعداد مقالات:9

این مقاله در چارچوب روش شناسی موجود درباره سرمایه گذاری و اثرپذیری آن از هزینه استفاده از سرمایه، اولا چگونگی تحریک سرمایه گذاری در نتیجه اعطای مشوق های مالیاتی را تحلیل کرده و ثانیا فایده ای که این مشوق ها می توانند در قبال هزینه درآمدی از دست رفته دولت در اقتصاد ایران داشته باشند را مورد بررسی قرار می دهد. در واقع با توجه به ارتباط نظری بین مشوق های مالیاتی و سرمایه گذاری، این تجزیه و تحلیل در چارچوب مدل های مبتنی بر نرخ های موثر مالیات و ساختار تولید در فاصله سال های 1390-1372 انجام گرفته است. بر اساس نتایج مدل ها، سرمایه گذاری در صنایع غذایی و شیمیایی نسبت به هزینه سرمایه حساسیت معنی دار دارد ولی این حساسیت بسیار پایین است. نتیجه ضمنی این حساسیت کم این است که هزینه اعطای هرگونه محرک مالی نسبت به منافع آن بیشتر خواهد بود.

هدف از انجام پژوهش حاضر شناسایی شاخص های کارایی نسبی اداره های کل امور مالیاتی شهر تهران و استان تهران با استفاده از رویکرد تحلیل پوششی داده ها(DEA)  می باشد. شاخص های ورودی مدل: تعداد کارکنان، حقوق و دستمزد، مساحت املاک در اختیار اداره ها؛ و خروجی مدل: مقدار مالیات وصولی می باشد. قلمرو زمانی پژوهش را سال های 89-92 و تعداد اداره های مالیاتی شامل 12 اداره می باشد. در پژوهش حاضر با استفاده از مدل CCR ورودی محور و BCC ورودی و خروجی محور جهت ارزیابی و رتبه بندی واحدهای مالیاتی بهره برده ایم. نتایج پژوهش نشان می دهد که مودیان بزرگ و ارزش افزوده استان تهران به عنوان واحد مرجع و کارا در هر دو مدل معرفی شده و اداره های دیگر ناکارا می باشد که با کاهش در میزان ورودی و یا افزایش در میزان خروجی به مرز کارایی می رسند.

هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر اثربخشی دولت بر فرار مالیاتی در کشورهای منتخب طی دوره زمانی 2010-2000 می باشد. بدین منظور با بهره گیری از اقتصادسنجی داده های تابلویی از نسبت فرار مالیاتی به تولید ناخالص داخلی به عنوان متغیر وابسته و بار مالیاتی، روحیه مالیاتی، اثربخشی دولت، درجه باز بودن اقتصاد، سهم ارزش افزوده بخش های صنعت و خدمات، تولید ناخالص داخلی سرانه و نسبت جمعیت شهری به کل جمعیت به عنوان متغیرهای مستقل استفاده شده است. نتایج حاصل از برآورد الگو حاکی از آن است که مهمترین متغیر اثرگذار بر فرار مالیاتی در کشورهای منتخب، اثربخشی دولت می باشد. همچنین نتایج بیانگر آن است که اثر متغیرهای تولید ناخالص داخلی سرانه، روحیه مالیاتی، درجه باز بودن اقتصاد و سهم نسبی بخش های صنعت و خدمات بر فرار مالیاتی منفی و معنادار می باشد. همچنین اثر متغیرهای بار مالیاتی و نسبت جمعیت شهری به کل جمعیت بر فرار مالیاتی مثبت و معنادار است.

بر اساس اصل آزادی قراردادها، اشخاص در انعقاد قرارداداهای خود با هم دیگر آزاد هستند. لیکن این آزادی عمل در انعقاد قرارداد با دو محدودیت قانون، اخلاق و نظم عمومی همراه است. هر جایی که قرارداد خصوصی افراد با همدیگر با این دو محدودیت مواجه می شود این اصل آزادی انعقاد قرارداد قابلیت اجرایی نخواهد داشت و دولتها از چنین قراردادی حمایت نخواهند کرد. هر قراردادی ضمن اینکه بر اثر جاری شدن آثاری دارد که بر طرفین تحمیل میگردد از نظر حقوق عمومی اثاری دارد که از آثار آن دولت نیز منتفع می گردد و آن هم مربوط به مالیات و عوارض متعلق بر آن قرارداد است که این امر نیز یکی از آثار ناشی از قراداد می باشد. در قراردادهای که بین اشخاص منعقد میشود گاها مشاهد می گردد که طرفین قصد دارند این اثر اخیر الذکر را تحت تاثیر توافق خود به نحوی تغییر دهند. از مصادیق بارز این موضوع قراردادهایی است که پرداخت مالیات در آن ضمن شرط بر عهده طرفی که مودی مالیاتی محسوب نمی گردد گذاشته می شود. در نفوذ حقوقی این نوع قرارداد و شرط ضمن آن و عدم مخالفت با نظم عمومی تردیدی نیست. دولت (سازمان امور مالیاتی) به عنوان منتفع از چنین قرادادی به روش خاصی میزان مالیات متعلقه را محاسبه و مورد مطالبه قرار می دهد و اصراری بر مباشرت مودی اصلی در پرداخت مالیات ندارد. اختلاف بین دو طرف قرارداد در عمل به شرط در مراجع دادگستری قابل رسیدگی است. لیکن اختلاف طرفین با دولت در خصوص اعمال و اجرای این شرط دارای تبعات متفاوتی می باشد. کسی که مالیات قانونا بر عهده اوست و اصطلاحا مودی نامیده می شود و قانون اورا به عنوان تحصیل کننده درآمد می شناسد مکلف به انجام وظیفه قانونی خود می باشد و نمی تواند به استناد به شرط فیمابین خود با طرف قرارداد از انجام تکالیف قانونی و پرداخت مالیات امتناع نماید. در مقابل دولت نیز جهت مطالبه مالیات از کسی که شرط بر ضرر اوست با ابهام قانونی مواجه است و فقط در شرایط اجرای احکام مالیاتی و وصول می تواند به این گونه اشخاص مراجعه نماید.

هدف تحقیق حاضر شناسایی و بررسی عوامل موثر بر اثربخشی تبلیغات بر تمکین مالیاتی مودیان حقوقی شهر مشهد است. روش تحقیق توصیفی- پیمایشی و از مصادیق تحقیق های کاربردی می باشد. جامعه آماری پژوهش مشتمل بر مدیران میانی و ارشد و مودیان مالیاتی و محتوای تبلیغات سازمان امور مالیاتی کشور ظرف بازه زمانی 1392 تا 1393 می باشد. یافته های حاصل از تحقیق مبین آن است که مهمترین معیارهای موثر بر تمکین مالیاتی را می توان در قالب معیارهای نگرش مودیان در مرحله رفتار و عملکرد تبلیغات، سپس نگرش مودیان در مرحله دریافت ذهنی تبلیغات، و نحوه انتقال پیام و سپس نگرش مودیان در مرحله تمایل و در نهایت معیار ساختار ادبی تبلیغات خلاصه کرد. همچنین بررسی دیدگاه مودیان حقوقی نیز حاکی از آن است که هر یک از معیارهای شناسائی شده بر بهبود اثربخشی تبلیغات بر تمکین مالیاتی بسیار با اهمیت هستند.

درآمد مالیاتی یکی از مهمترین راه های تامین منابع دولت است. اما تحقق این درآمد با وجود فرار مالیاتی دچار اختلال می شود و از پیامدهای فرار مالیاتی، کاهش درآمد مالیاتی و در نتیجه کسری بودجه دولت است. شکل گیری گسترش پدیده فرار مالیاتی خود معلول عواملی است. جرایم مالیاتی به عنوان یکی از ابزارها، از سوی قانونگذار برای برخورد با متخلفان مالیاتی وضع شده است. هدف از این تحقیق بررسی جایگاه جرایم مالیاتی در جلوگیری از فرار در نظام مالیات بر ارزش افزوده در استان قزوین می باشد. ابتدا جایگاه جرایم مالیاتی و عوامل موثر بر کاهش فرار مالیاتی با استفاده از ادبیات تحقیق، نظر خبرگان و مودیان مالیات بر ارزش افزوده از طریق 120 پرسشنامه در مرحله اول شناسایی و سپس با بهره گیری از نظرات 10 خبره و با استفاده از تکنیک دیمتل فازی، رابطه های ممکن و شدت تاثیر روابط و اهمیت هریک از عوامل مشخص شده است. جهت تعیین میزان وزن و رتبه بندی عوامل از تکنیک ANP استفاده شده است. قدرت دیمتل و  ANPنسبت به روشهای نسل اول روابط علی- معلولی این است که در این روش تعداد مقایسات زوجی به شدت کاهش می یابد و اخذ نظر از خبرگان ساده تر می شود. روش نمونه گیری، تصادفی ساده است. نتایج نشان می دهد جرایم مالیاتی از دیگر عوامل موثر بر کاهش فرار مالیاتی اثر می پذیرد ولی بر هیچ یک از شاخص ها اثر نمی گذارد و نسبت به شاخص های دیگر از کمترین وزن برخوردار است و آخرین رتبه را به خود اختصاص داده است.

یکی از اقدامات مهم سازمان امور مالیاتی کشور جهت طراحی و اجرای صحیح وصول مالیات به عنوان یک منبع درآمدی گسترده، روی آوردن به سمت فناوری های جدید الکترونیکی می باشد. برای اجرای مالیات ستانی الکترونیکی علاوه بر زیرساخت های تکنولوژیکی و قانونی، باید به پذیرش شهروندان که عاملی کلیدی در توسعه ساختارهای الکترونیکی است نیز توجه شود. این تحقیق به دنبال عوامل موثر بر پذیرش مالیات الکترونیکی بر مبنای ادغام مدل تئوری پذیرش و تئوری رفتار برنامه ریزی شده می باشد. این پژوهش از نظر هدف، از نوع بنیادی و از نظر روش توصیفی و چون از روش پرسشنامه ای استفاده می نماید، پیمایشی و روش گردآوری اطلاعات نیز میدانی می باشد. جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه مودیان مالیاتی شهرستان شهرکرد در سال 1392 می باشد که تعداد آنها نامحدود برآورد شده و با استفاده از فرمول کوکران تعداد 384 نفر به روش نمونه گیری تصادفی به عنوان نمونه انتخاب شد. پس از طراحی پرسشنامه و با سوالاتی با پایایی حدود 0.95 و تجزیه و تحلیل داده های حاصل از سوالات بوسیله نرم افزار SPSS 21 این نتایج حاصل شد: بین درک از مفید بودن، نگرش مودیان، هنجارهای ذهنی و کنترل رفتاری درک شده با قصد مودیان، درک از مفید بودن، سهولت استفاده و امنیت و حفظ حریم خصوصی با نگرش مودیان، سهولت استفاده با درک از مفید بودن، اثربخشی کامپیوتر خود، حمایت دولت و تکنولوژی با کنترل رفتاری درک شده، رابطه ای معنادار وجود دارد و فرضیه های این پژوهش با 99% اطمینان مورد تایید قرار گرفته است.

دولت ها همواره در تلاشند تا با اجرای قوانین و روش های جدید مالیاتی، راه حلی برای کمبود درآمد های مالیاتی بیابند. موفقیت هر سیستم مالیاتی وابستگی شدیدی به عملکرد سازمان مالیاتی دارد. از سال 84 که بحث محاسبه جداگانه مالیات بر عملکرد شرکت نفت مطرح شد، محاسبه شاخص نرخ کوشش مالیاتی نوسان شدیدی نسبت به این تغییر نشان داده است. بنابراین ارایه مدلی برای سنجش کارایی این سازمان که بتواند این نوسان را به حداقل برساند مورد نیاز است. امروزه از فنون جدیدی در ارزیابی عملکرد سازمانها استفاده می شود که یکی از بدیع ترین آنها تکنیک تحلیل پوششی داده ها است. در این تحقیق، سازمان امور مالیاتی به منظور بررسی این رویکرد، از مدلهای پایه ای تحلیل پوششی داده ها و شاخص ضریب جینی و وصولی درآمدها به عنوان خروجی و هزینه های جاری به عنوان ورودی استفاده نموده است. دوره زمانی تحقیق نیز بین سال های 84 تا 90 است. نتایج تحقیق حاکی از این مطلب است که عملکرد سازمان بدون احتساب مالیات بر عملکرد شرکت نفت در سال87 و 90 در بهره ورترین اندازه عمل می کند و سال های 86 و 88 موضعا کارا هستند. در محاسبه عملکرد سازمان با احتساب مالیات بر عملکرد شرکت نفت باز هم سال 87 در بهره ورترین اندازه عمل می کند و سال های 86 و 88 موضعا کارا هستند. همچنین نتایج حاصله نشان می دهد که کارایی نسبی محاسبه شده از روش تحلیل پوششی داده ها در این هفت سال حساسیت بسیار کمی نسبت به احتساب مالیات بر عملکرد شرکت نفت یا عدم احتساب آن بر وصولی درآمدهای این سازمان دارد.

در این مقاله، تاثیر رقابت بازار محصول بر اجتناب از پرداخت مالیات توسط شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران مورد بررسی قرار می گیرد. شاخص مورد استفاده برای اجتناب از پرداخت مالیات، نرخ موثر مالیاتی و شاخص های مورد استفاده برای رقابت، شاخص هزینه ورود و شاخص هرفیندال می باشد. نمونه آماری تحقیق شامل 78 شرکت از شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1384 تا 1390 است. برای آزمون فرضیه تحقیق از رگرسیون حداقل مربعات معمولی برای داده های ترکیبی استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد بین شاخص هزینه ورود و اجتناب از پرداخت مالیات رابطه ای منفی و معنادار وجود دارد. اما در خصوص رابطه شاخص هرفیندال و اجتناب از پرداخت مالیات نتایج معناداری یافت نشد.