تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران
سال:1389 | دوره:2-41 | شماره:3 |تعداد مقالات:14

علی ‏رغم توجه جهانی به روش‏ های جایگزین در مدیریت علف ‏های هرز استفاده از علف‎ کش ‎ها برای کنترل علف ‎های هرز در کشاورزی رایج در بسیاری از موارد اجتناب ناپذیر است. با توجه به تاثیرات منفی ناشی از مصرف غیراصولی علف ‏کش ‏ها بر مولفه ‏های زیست محیطی، در این مقاله تلاش شد تا با استفاده از داده‏ های مقطع زمانی سال 1387 کشاورزان گندم ‏کار استان خراسان ‏رضوی و بهره‏ گیری از روش ارزش ‎گذاری مشروط، تمایل به پرداخت کشاورزان برای برنامه ‏ریزی در جهت کاهش آثار منفی علف ‏کش‏ ها در قالب گزینه‏ های مختلف مورد بررسی قرار گیرد. برای دستیابی به هدف، تعداد 180 نفر از کشاورزان شهرستان ‏های مختلف استان با استفاده از روش نمونه ‏گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. داده‎ های مورد نیاز از طریق پرسشنامه جمع ‎آوری شد. نتایج نشان داد که متوسط میزان تمایل به پرداخت کشاورزان برای کاهش آثار منفی علف ‏کش ‏ها حدود 238733.3 ریال بر هکتار می ‏باشد، که بالاتر از میزان هزینه سموم علف ‏کش (150833.3 ‏ریال بر هکتار) است. همچنین با تغییر گزینه‏ های کاهش آثار منفی علف ‏کش‏ ها بر مولفه ‏های مختلف زیست محیطی، سطح تمایل به پرداخت کشاورزان افزایش یافت. علاوه بر آن سن، آگاهی و دانش کشاورز و مالکیت تاثیر مثبت بر میزان تمایل به پرداخت کشاورزان برای کاهش آثار منفی علف‏ کش‏ ها دارند. همچنین همبستگی مثبت معنی ‎داری بین میزان تحصیلات کشاورزان و نوع مالکیت با میانگین تمایل به پرداخت برای کاهش آثار منفی علف ‎کش‎ ها وجود دارد. با توجه به یافته‏ ها، تلاش متخصصان برای تولید سموم علف‏ کش‏ با آثار منفی حداقلی، توجه به میزان تمایل به پرداخت در نظام قیمت ‏گذاری علف ‏کش ‏ها و ایجاد سازوکارهای قوی برای آگاهی بخشی کشاورزان توصیه شده است.

چالش های زیست ‎محیطی ناشی از مصرف سموم، اهمیت توسعه و اجرای برنامه های مدیریت تلفیقی آفات(IPM)  را در گستره جهان دو چندان کرده است. منافع اجرای این گونه برنامه ها از قبیل امنیت غذایی، تنوع زیستی و ایمنی مصرف کننده و تولیدکننده را می توان بالقوه به صورت ارزش اقتصادی بیان نمود. با محاسبه ارزش اقتصادی این برنامه ها می توان گام های موثری در جهت شناسایی منافع و کاربرد وسیع تر آنها برداشت. بدین منظور با بهره ‎گیری از روش ارزش گذاری مشروط، تمایل به پرداخت کشاورزان جهت کاهش 3 سطح خطر ناشی از مصرف سموم (بالا، متوسط و پایین) در 5 لایه زیست‎ محیطی (انسان ها، پرندگان، آبزیان، حشرات مفید و حیوانات اهلی) مشخص گردید. سپس با استفاده از شاخص ‎های سطح خطر / لایه محیطی، سموم مصرفی بین کلاس های زیست ‎محیطی مورد مطالعه در شرایط اجرا و عدم اجرای عملیات IPM تقسیم بندی شد و نهایتا از ترکیب تاثیر اجرای عملیات IPM در کاهش مصرف سموم با نتایج تمایل به پرداخت، منافع زیست ‎محیطی این برنامه ها محاسبه گردید. اطلاعات لازم برای انجام این تحقیق از طریق تکمیل پرسش نامه از 180 بهره بردار کشاورزی استان خوزستان که به روش نمونه گیری تصادفی دو مرحله ای در سال 1388 انتخاب شدند، فراهم شد. نتایج نشان داد کاهش خطر قابل توجهی در اثر اجرای IPM در تمامی کلاس های زیست ‎محیطی صورت می گیرد. درصد تغییرات خطر از 5 درصد در کلاس انسان / خطر پایین الی 57 درصد در کلاس حیوانات اهلی / خطر بالا متغیر است. همچنین منافع اقتصادی اجرای برنامه های IPM از 9596 ریال در کلاس انسان / خطر پایین تا 315364 ریال در کلاس انسان / خطر بالا به ازای هر خانوار در سال زراعی متغیر بود و مجموع کل منافع اقتصادی زیست‎ محیطی برنامه های IPM اجرا شده در استان خوزستان طی سال زراعی 1387 به ازای هر خانوار ساکن حدود 1140740 ریال برآورد گردید. آموزش ‎های لازم جهت آگاهی از اهمیت برنامه‎ های مدیریت ‎های تلفیقی آفات برای کشاورزان و همچنین اعمال استانداردها و قوانین مربوط به محدودیت استفاده از سموم تاثیرگذار بر دیگر لایه‎ های محیطی (حیوانات اهلی، آبزیان، پرندگان و حشرات مفید) از جمله پیشنهادات این تحقیق می‎ باشند.

در این مطالعه رفتار قیمتی تولیدکنندگان و مصرف کنندگان در بازار گوشت مرغ در استان فارس بررسی و تحلیل شد. متوسط قیمت های ماهانه تولیدکنندگان و مصرف کنندگان از تیر ماه 1376 تا مرداد ماه 1387 مورد استفاده قرار گرفت. نحوه تغییرات قیمت های تولیدکنندگان و مصرف کنندگان نشان داد که قیمت ها دارای روند افزایشی بوده و همچنین نوسانات زیادی در دوره مورد بررسی داشته اند. حاشیه بازاریابی دارای روندی افزایشی و همراه با نوسانات شدیدی بوده است. نتایج آزمون علیت گرانجر حاکی از رابطه علی دو طرفه میان قیمت تولیدکنندگان و مصرف کنندگان بود. الگوی واریانس ناهمسان شرطی خود توضیح تعمیم یافته (GARCH) برای بررسی رفتار قیمت های تولیدکنندگان و مصرف کنندگان انتخاب و برآورد شد. نتایج بیانگر وجود رابطه انتقالی میان قیمت های تولیدکننده و مصرف کننده و بر عکس می باشد. حاشیه بازاریابی مقدار ثابتی نبوده و ساختار بازار غیر رقابتی است و کشتارگاه ها و خرده فروشان علاوه بر حاشیه ثابت سودی برای توزیع کالا مطالبه می کنند. میزان این سود بسته به قدرت بازار و شوک های وقوع یافته متفاوت می باشد. در دوره مورد بررسی وجود یک رفتار قیمتی متقارن در کوتاه مدت و بلندمدت تصدیق می شود.

هدف کلی این تحقیق، بررسی و سنجش عوامل موثر بر نگرش کشاورزان استان ایلام نسبت به تولید و توسعه کشت برنج می باشد. جامعه آماری تحقیق شامل تمامی کشاورزانی که در سال زراعی 87-1386 در شهرستان شیروان و چرداول به طور تخصصی به کاشت برنج مشغول بوده اند (N=2550) است. از این میان تعداد 119 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای به عنوان نمونه های آماری این تحقیق انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده برای جمع ‎آوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته، بود. برای اطمینان از روایی و پایایی ابزار مورد استفاده از 30 پرسشنامه اولیه استفاده شد. ضرایب به دست آمده برای روایی و پایایی (آلفای کرونباخ) پرسشنامه به ترتیب 0.729 و 0.96 محاسبه شد که در مجموع نشان‎ دهنده مورد اعتماد و اطمینان بودن پرسشنامه پژوهش است. تحلیل داده ها با استفاده از نرم ‎افزار SPSS تحت ویندوز انجام گرفته و از آمار تحلیلی نظیر ضریب همبستگی، آزمون F و رگرسیون چند متغیره استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد، میزان آب در دسترس، داشتن شغل فرعی، میزان دانش فنی و میزان درآمد بیشترین تاثیر را بر نگرش برنج کاران منطقه مورد مطالعه نسبت به کاشت و توسعه سطح زیر کشت برنج دارد.

طرح تجهیز و نوسازی اراضی شالیزاری راهبردی برای توسعه بخش کشاورزی مناطق برنج خیز ایران تلقی می گردد. این مقاله درصدد است که فرصت ‎ها، تهدیدها، نقاط قوت و ضعف این طرح را با بهره گیری از روش SWOT مورد بررسی قرار دهد. داده‎ های لازم برای این تحقیق به صورت میدانی و از طریق دو سری پرسشنامه از 34 نفر از کارشناسان صفی و ستادی مجری و ناظر در طرح تجهیز و نوسازی اراضی شالیزاری استان گیلان جمع آوری گردیده است. نتایج نشان داد که مهمترین فرصت ایجاد شده از دیدگاه کارشناسان، امکان استفاده از ماشین آلات مناسب برای انجام کارهای زراعی (بعد اقتصادی) و مهمترین تهدید، تقسیم مجدد زمین و ایجاد مرزهای اضافی به دلیل تقسیم زمین بین وارثین (بعد اجتماعی) می ‎باشد. مهمترین نقطه قوت مورد نظر طرح از دیدگاه کارشناسان عبارت است از، ایجاد قطعاتی مستقل از سایر قطعات به منظور استفاده از شبکه های آبیاری، کانال زهکشی و جاده دسترسی (بعد اجتماعی)، و مهمترین نقطه ضعف طرح، عدم حمایت آموزشی و ترویجی برای آگاه سازی کشاورزان (بعد اجتماعی) است. به لحاظ کلی نیز از دیدگاه کارشناسان، فرصت ‎های ایجاد شده عمدتا در بعد اقتصادی و زیست ‎محیطی و تهدیدهای ایجاد شده عموما در بعد اجتماعی و زیست ‎محیطی است. همچنین، نقاط قوت طرح بیشتر اقتصادی و زیست‎ محیطی و نقاط ضعف آن بیشتر زیست‎ محیطی و نهادی می ‎باشد. بیشترین وضعیت استقرارپذیری استراتژیک طرح تجهیز و نوسازی اراضی شالیزاری در استان گیلان در ناحیه WT یعنی استراتژی عقب نشینی یا کاهش، قرار داشته که عبارت است از اینکه باید از سطح فعالیت‎ ها در طرح تجهیز و نوسازی اراضی شالیزاری کاسته شود. تا طرح به صورت اصولی دنبال گردد پس از آن استقرارپذیری طرح در ناحیه WO یعنی استراتژی تغییر جهت قرار دارد که بیانگر این مطلب است که با توجه به عملکرد ضعیف ارایه شده و همچنین فرصت ‎های موجود می ‎بایست تغییر جهت فعالیتی داده شود. به لحاظ پایداری طرح، نتایج تحقیق نشان می ‎دهد که طرح به لحاظ حذف عوامل ناپایدار کننده به مراتب پایدارتر از ایجاد عوامل پایدار کننده بوده است. بطور کلی می ‎توان گفت که به لحاظ ارزیابی عوامل درونی و بیرونی ماتریس SWOT طرح از لحاظ عوامل درونی، نقاط قوت و به لحاظ عوامل بیرونی، فرصت‎ های ایجاد شده ناشی از اجرای طرح از دیدگاه کارشناسان موفق تر ارزیابی می گردند و در مجموع طرح از دیدگاه آنان نسبتا پایدار تلقی می شود.

هدف این پژوهش بررسی صلاحیت ‎های حرفه ‎ای تحقیق ‎مداری و تحلیل موقعیت مورد نیاز کارشناسان و ارزشیابان وزارت جهاد کشاورزی است. این مطالعه از نوع پیمایشی بوده و برای جمع‎ آوری داده‎ ها از ابزار پرسشنامه که پایایی آن از طریق ضریب آلفای کرونباخ (0.97) تایید گردید استفاده شد. برای تعیین روایی پرسشنامه از نظرات متخصصان رشته‎ های علوم تربیتی و ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه‎ های تربیت مدرس، شیراز و تهران، پس از چند مرحله اصلاح و بازنگری بهره گرفته شد. مجموع تعداد کارشناسان فعال در امر ارزشیابی وزارت جهاد کشاورزی 140 نفر بود که با استفاده از نمونه‎ گیری تناسبی طبقه ای حجم نمونه با روش انتساب متناسب با بزرگی در هر طبقه محاسبه شد و با استفاده از جدول مورگان، 107 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. تحلیل داده‎ ها با استفاده از نرم ‎افزار SPSS تحت ویندوز انجام گرفته و از آمار تحلیلی نظیر تحلیل همبستگی، آزمون مقایسه میانگین‎ ها (t) و رگرسیون بهره گرفته شده است. در بین صلاحیت ‎های حرفه ‎ای مطرح شده صلاحیت ‎های «برخورداری از دانش روز ارزشیابی» و «مهارت تفسیر داده ‎های گردآوری شده» بالاترین اولویت ‎های مورد نیاز کارشناسان بودند. نتایج تحلیل همبستگی نشان داد که بین تجربه کاری و میزان شرکت در دوره‎ های آموزشی کارشناسان با قابلیت ‎های حرفه‎ ای تحقیق ‎مداری آنان ارتباط معناداری وجود دارد. نتایج رگرسیون نشان داد که عواملی چون میزان شرکت در دوره‎ های آموزشی ارزشیابی و تجربه کاری بیشترین سهم را در زمینه صلاحیت ‎های تحقیق‎ مداری مورد نیاز کارشناسان دارد و در مجموع توانستند 24 درصد واریانس صلاحیت ‎های حرفه‎ ای مورد نیاز کارشناسان را تبیین نمایند.

به کارگیری بی رویه نهاده های تولیدی به منظور افزایش عملکرد محصول طی دهه های اخیر و در نتیجه تخریب محیط زیست از یک طرف و ضرورت استمرار تولید در راستای امنیت غذایی از طرف دیگر، اهمیت توجه به پایداری نظام های بهره برداری را دو چندان کرده است. در این میان نظام بهره برداری خانوادگی و تعاونی های تولید روستایی از جمله مهمترین و گسترده ترین نظام های بهره برداری زراعی محسوب می شوند که شناسایی میزان پایداری و تبیین عوامل موثر بر پایداری این نظام ها، موضوع مهم و کلیدی در نیل به توسعه پایدار روستایی محسوب می شود، در این راستا پژوهش حاضر در شهرستان آق قلا با هدف بررسی و تحلیل پایداری نظام های بهره برداری زراعی خانوادگی و تعاونی های تولید روستایی انجام گرفت. رویکرد غالب پژوهش، پیمایشی است و داده های مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه و بهره گیری از روش نمونه گیری طبقه بندی چند مرحله ای، به صورت مقطعی در سال زراعی 88-1387 از 190 بهره بردار در گروه خانوادگی و 150 بهره بردار در گروه تعاونی در شهرستان آق ‎قلا گردآوری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد 14.7 درصد بهره برداری های مورد مطالعه (اعم از تعاونی و خانوادگی) در وضعیت بسیار ناپایدار، 42.1 درصد ناپایدار، 22.1 درصد در وضعیت پایداری متوسط، 20.3 در وضعیت پایدار و بالاخره تنها 0.9 درصد از بهره برداران در وضعیت بسیار پایدار می باشند. همچنین مقایسه میانگین پایداری دو نظام بهره برداری مورد مطالعه نشان داد میزان پایداری نظام بهره برداری تعاونی در ابعاد سه گانه اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی نسبت به نظام بهره برداری خانوادگی از وضعیت بهتری برخوردار است. همچنین نتایج تحلیل مسیر برای تبیین علی عوامل موثر بر پایداری نظام های بهره برداری نشان داد که 6 متغیر سرمایه گذاری، سن بهره بردار، میزان مشارکت، اندازه زمین زراعی، دسترسی به نهاده ها و ماشین آلات دارای اثرات مستقیم و متغیرهای بهره برداری از منابع اطلاعاتی کشاورزی و سطح سواد بهره برداران، به طور غیرمستقیم بر سطح پایداری نظام های بهره برداری زراعی تاثیرگذار هستند.

در این مطالعه عوامل متمایز کننده واحدهای گاوداری شیری هلشتاین «موفق» از واحدهای «کمتر موفق» در شهرستان شهریار با استفاده از اطلاعات مربوط به 56 واحد گاوداری شیری و با بکارگیری الگوی احتمال دوتایی لوجیت شناسایی گردیده و به تعیین نقش و سهم هر یک از عوامل مدیریتی، کارایی و مقیاس در این خصوص پرداخته شده است. برای این منظور پس از محاسبه شاخص های مختلف سودآوری واحدهای گاوداری شیری، از تحلیل خوشه ای برای گروه بندی آنها به گروه های موفق و کمتر موفق استفاده شده و در نهایت الگوی لوجیت در دو حالت و با دو متغیر وابسته نرخ بازدهی دارایی و نسبت درآمد ناخالص به هزینه برآورد گردید. نتایج به دست آمده از این مطالعه نشان می دهد که مقیاس تولید (اندازه گله) رابطه ای غیرخطی با احتمال سودآوری واحدهای گاوداری داشته و در عین حال یک عامل مهم متمایز کننده می باشد. در بین عوامل بهره وری، رابطه بهره وری دام و بهره وری خوراک با سودآوری مثبت و معنی دار بوده و در میان متغیرهای مرتبط با مدیریت نیز تجربه مدیر، داشتن تحصیلات مرتبط با دامپروری یا استخدام دامپزشک تمام وقت، استفاده از تکنولوژی نوین و تسهیلات بانکی از مهمترین عوامل متمایز کننده واحدهای موفق و کمتر موفق می باشند. متغیرهای پایداری ترکیب گله، مدیریت تولیدمثل در گله و شاخص تنوع تولید نیز از عواملی موثر بر سودآوری واحدهای گاوداری شناخته شده اند.

هدف کلی این پژوهش، بررسی مولفه های تاثیرگذار بر توسعه حرفه ای اعضای هیات علمی دانشکده های کشاورزی دانشگاه تهران می باشد. این تحقیق با رویکرد اکتشافی بر پایه راهبرد پیمایشی به انجام رسیده است. جامعه آماری این تحقیق را 250 نفر از اعضای هیات علمی دانشکده های کشاورزی دانشگاه تهران تشکیل داده اند. برای جمع آوری داده ها از روش نمونه ‎گیری تصادفی استفاده شده است. حجم نمونه (n=103) بدست آمد. ابزار تحقیق پرسشنامه بوده است. پایایی پرسشنامه برای بخش ‎های مختلف بر اساس محاسبه ضریب آلفای کرونباخ بین 0.73 تا 0.91 مطلوب تشخیص داده شد. برای تجزیه و تحلیل داده های گردآوری شده از نرم افزارspss/win  و تکنیک های تحلیل عاملی، تحلیل نمره عاملی و تحلیل همبستگی بهره گرفته شد. تحلیل عاملی انجام شده در ارتباط با مولفه های تاثیرگذار بر فرآیند توسعه حرفه ای اعضای هیات علمی منجر به استخراج چهار مولفه زیربنایی شد که روی هم رفته 55.64 درصد از واریانس کل را تبیین نمودند. این مولفه‎ ها عبارتند از: 1- عامل نهادی (17.57)، 2- عامل مدیریتی (14.69)، 3- عامل فردی (12.46) و 4- عامل اجتماعی (10.91). همچنین نتایج تحلیل نمره عاملی همبستگی تاثیر متقابل این عوامل را بر یکدیگر نشان داد.

پژوهش حاضر به صورت پیمایشی و با هدف شناسایی و تحلیل موانع کارآفرینی در نظام آموزش ‎عالی کشاورزی انجام شده است. جامعه آماری تحقیق کلیه دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد گرایش های مختلف کشاورزی شاغل به تحصیل در دانشکده های کشاورزی استان تهران بوده است که 250 نفر از آنها از طریق نمونه گیری طبقه ای به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. پرسشنامه به عنوان ابزار گردآوری اطلاعات مورد استفاده قرار گرفت و برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS بهره گرفته شد. یافته های این تحقیق می دهد که فقدان یا کمبود حمایت دولتی از مشاغل کشاورزی مهمترین مانع برای اشتغال فارغ التحصیلان در بخش کشاورزی است. ضمن اینکه تحلیل عاملی موانع کارآفرینی در دانشگاه ها به دسته بندی این موانع در پنج عامل اصلی منجر شد که این عوامل در مجموع 61.6 درصد از واریانس کل را تبیین کردند. مهمترین عامل شناخته شده در این پژوهش عامل پشتیبانی می باشد که به تنهایی 17.8 درصد از واریانس کل را تبیین می کند. این عامل دربر گیرنده موانعی مثل کمبود امکانات، تجهیزات و زمین های کشاورزی برای کار عملی، کمبود وسایل آموزشی و کمک آموزشی و نیز کمبود امکانات و تجهیزات آزمایشگاهی بوده است. پس از این عامل به ترتیب عوامل آموزشی، برنامه ریزی، سیاست گذاری و عامل انسانی بیشترین مقدار واریانس کل را تبیین نموده اند.

تحقیق حاضر با هدف بررسی عوامل موثر بر انگیزش شغلی مروجان محلی در استان مرکزی انجام شده است. این تحقیق از نوع پیمایشی است و جامعه آماری آن مروجان محلی استان مرکزی بودند که نمونه ای به حجم 161 نفر با روش نمونه گیری طبقه ای متناسب با حجم از بین آنان انتخاب و اطلاعات مورد نیاز از طریق پرسشنامه گردآوری شد. داده های این تحقیق با استفاده از نرم افزار SPSS10 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از تحلیل همبستگی نشان داد که بین سن، تجربه کار کشاورزی، تجربه کار دامداری، تجربه در حرفه مروجی، سابقه سکونت در روستا، درآمد، میزان اراضی کشاورزی خانوار، مشارکت اجتماعی مروجان و میزان علاقه مندی مروجان به انجام فعالیت در زمینه های کشاورزی و دامپروری و انگیزش شغلی آنها رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. نتایج حاصل از مقایسه میانگین ها از طریق آزمون های t وf ، تفاوت معنی داری را بین جنس، وضعیت تاهل، شغل اصلی و عنوان شغل مروجان و انگیزش شغلی آنها نشان داد. با استفاده از رگرسیون گام به گام متغیرهای سن، مشارکت در فعالیت های ترویجی و علاقه مندی به انجام فعالیت در زمینه های کشاورزی و دامپروری به ترتیب طی سه گام وارد معادله رگرسیون شدند که سه متغیر مذکور در مجموع 63 درصد از تغییرات انگیزش شغلی مروجان محلی را تببین نمودند.

بکارگیری ابزارهای موثر برای حمایت و تامین امنیت اقتصادی جمعیت فعال در بخش کشاورزی و افزایش توان تولید، ضروری است. بیمه محصولات کشاورزی یکی از این ابزارها است. هدف این مقاله بررسی عوامل موثر بر پذیرش بیمه محصول سیب در بین باغداران سیب شهرستان سمیرم و تعیین بهترین مدل تعیین کننده پذیرش بیمه است. مطالعه به روش تحقیق پیمایشی و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه بندی شده انجام گرفت. حجم نمونه پژوهش بر اساس جدول تعیین حجم نمونه مورگان، 205 نفر از باغداران سیب شهرستان سمیرم می باشد. به کمک ابزار پرسشنامه اطلاعات مورد نیاز از 39 نفر نپذیرنده بیمه محصول سیب و 166 نفر پذیرنده بیمه جمع آوری شد. نتایج این پژوهش نشان داد که پذیرندگان بیمه در شهرستان سمیرم، ریسک پذیرترند و میزان آگاهی آنها از بیمه بیشتر است. دید بهتر و مطلوب تری نسبت به وجهه سازمان بیمه گر دارند و اندازه باغ سیب آنها بزرگتر است. مدل چند بعدی پژوهش مدل بهتری برای تمایز پذیرندگان از نپذیرندگان بیمه محصول سیب است و دقت بیشتری در گروه بندی پذیرندگان و نپذیرندگان بیمه محصول سیب دارد.

جایگاه و اهمیت زیربخش زراعت در اقتصاد منطقه ‎ای و تقویت فرآیند توسعه اقتصادی، اجتماعی در استان زنجان ایجاب می ‎نماید زمینه‎ ها و لوازم حداکثر استفاده از ظرفیت ‎ها و قابلیت ‎های ارزشمند زیربخش یادشده در ارتقا سطح توسعه زیربخش زراعت فراهم گردد. برنامه ‎ریزی صحیح در این خصوص یکی از الزامات فوق می‎ باشد که انجام آن مستلزم شناسایی و تعیین ضریب تاثیر عوامل موثر بر سطح توسعه زیربخش یادشده است. بر این اساس و با توجه به نقش مهم توسعه زیرساخت ‎های فیزیکی و عمرانی در توسعه زیربخش زراعت، در پژوهش حاضر با استفاده از یک مدل اقتصادسنجی، ضریب تاثیر اعتبارات عمرانی هزینه شده در زمینه مهار و انتقال آب در مناطق روستایی استان و سایر عوامل مهم دیگر بر سطح توسعه زراعی برآورد گردیده و نتایج آن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. در این پژوهش از داده‎ های سری زمانی منتشر شده توسط مرکز آمار ایران، وزارت جهاد کشاورزی، بانک کشاورزی، بانک مرکزی، وزارت نیرو، سازمان هواشناسی و سازمان مدیریت و برنامه ‎ریزی استفاده شده و با به کارگیری ترکیبی از روش ‎های تحلیل مولفه ‎های اصلی و تاکسونومی عددی سطح توسعه یافتگی زراعی برای هر یک از سال‎ های دوره زمانی (1368-87) محاسبه شده و نتایج مذکور به عنوان متغیر وابسته و عوامل موثر بر توسعه زراعی به عنوان متغیرهای مستقل وارد یک مدل رگرسیون گردیدند. نتایج حاصل از برآورد این مدل نشان می ‎دهد که اعتبارات عمرانی دولت در زمینه مهار و انتقال آب در مناطق روستایی در استان زنجان با دو دوره وقفه زمانی، دارای اثر مثبت و معنی داری بر سطح توسعه زراعی در این استان بوده و به ازای هر 1000 میلیارد ریال افزایش اعتبار عمرانی هزینه شده در زمینه مهار و انتقال آب، سطح توسعه یافتگی زراعی در استان مورد مطالعه 0.00717 واحد کاهش پیدا کرده است. لازم به توضیح است دامنه تغییرات شاخص توسعه یافتگی زراعی بین صفر و یک بوده و کاهش مقدار این شاخص و نزدیک شدن آن به صفر گویای افزایش سطح توسعه زراعی و افزایش مقدار شاخص مذکور و نزدیکی آن بیانگر کاهش سطح توسعه زراعی در استان است.

در پی استفاده گسترده از نهاده‎ های شیمیایی در تولید محصولات کشاورزی منابع و ذخایر طبیعی کشور در معرض تخریب قرار گرفته است. متخصصان به کارگیری روش های کشاورزی پایدار را برای حفظ تعادل طبیعی توصیه می ‎کنند. برای تحقق این امر، ضرورت دارد که این روش ‎ها از سوی بهره ‎برداران منابع طبیعی مورد پذیرش قرار گیرد. هدف اساسی این تحقیق بررسی وضعیت رفتار پذیرش روش ‎های کشاورزی پایدار توسط مددکاران ترویجی استان قزوین بوده است. این تحقیق به روش پیمایشی انجام شد که از نوع توصیفی - همبستگی می ‎باشد. جامعه آماری این تحقیق گندم کاران استان قزوین بوده که در نقش مددکاران ترویجی استان ایفای نقش می ‎کردند و تعداد آنها 365 نفر بود که از بین این مددکاران تعداد 185 نفر به روش نمونه‎ گیری کاملا تصادفی ساده به عنوان نمونه ‎های این تحقیق انتخاب گردیدند. روایی محتوایی پرسشنامه توسط متخصصان کشاورزی پایدار و ترویج کشاورزی مورد تائید قرار گرفت. آزمون پیش آهنگی در خارج از محدوده جغرافیایی تحقیق با جامعه آماری مشابه انجام شد و اعتبار پرسشنامه با ضریت آلفای کرونباخ محاسبه شد و میزان قابل قبولی (0.78) بدست آمد. متغیر وابسته این تحقیق رفتار پذیرش روش‎ های کشاورزی پایدار بود که نمرات حاصل از سنجش دانش (شامل آگاهی و دانش فنی) و نگرش (شامل علاقه مندی، رغبت و پذیرش) برآورد شد. نتایج حاصل نشان می ‎دهد بین پذیرش و سن، تعداد قطعات، سابقه و میزان عملکرد گندم آبی رابطه معنی ‎دار منفی و بین میزان سواد و سطح کل اراضی رابطه معنی ‎دار مثبت به دست آمد. نتایج آزمون رگرسیون چند متغیره نشان داد که متغیرهای میزان سواد و سطح اراضی دیم 67.9 درصد تغییرات رفتار پذیرش روش‎ های کشاورزی پایدار در مخاطبان را تبیین می کنند.