تولید فرآوری محصولات زراعی و باغی
سال:1391 | دوره:2 | شماره:6 |تعداد مقالات:17

تاثیر کاربرد مقادیر مختلف کود گاوی بر برخی صفات کمی و کیفی مانند ارتفاع بوته، قطر ساقه، قطر طبق، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، محتوی روغن و پروتئین دانه ارقام هیبرید آفتابگردان در سال زراعی 1387 مورد بررسی قرار گرفت. این آزمایش در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی ارومیه به صورت فاکتوریل با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. سطوح کودی صفر، 15، 30 و 45 تن در هکتار به عنوان عامل اول و ارقام هیبرید ایروفلور، آلستار و گلشید به عنوان عامل دوم در نظر گرفته شد. کاربرد کود گاوی بر صفات قطر طبق، عملکرد بیولوژیک و دانه در سطح احتمال یک درصد و بر قطر ساقه در سطح احتمال پنج درصد معنی دار بود، هم چنین در بین ارقام هیبرید آفتابگردان تفاوت معنی داری از نظر کلیه صفات مورد ارزیابی به غیر از محتوی روغن دانه مشاهده شد. با افزایش مصرف کود گاوی، قطر ساقه، قطر طبق، عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه افزایش یافت. رقم گلشید در تمامی صفات مورد ارزیابی به غیر از درصد روغن، برتر از بقیه ارقام بود. اثر متقابل بین کود گاوی و رقم تنها در صفت عملکرد بیولوژیک معنی دار شد. بین عملکرد دانه و کلیه صفات مورد ارزیابی به غیر از درصد روغن همبستگی مثبت و معنی دار وجود داشت. با توجه به نتایج به دست آمده از این آزمایش، با مصرف 30 تن کود گاوی می توان عملکرد اقتصادی قابل قبولی را از هیبریدهای آفتابگردان انتظار داشت.

با توجه به مساله آلودگی ناشی از فلزات سنگین از جمله نیکل و سرب و خطرات ناشی از این آلودگی برای گیاهان و در نتیجه انسان ها پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان انباشته سازی این دو فلز در این گیاه و اثر آنها بر فرآیند فتوسنتز از طریق بررسی تغییر محتوای کلروفیل انجام گردید. بذرگیاه یونجه رقم قره یونجه درون گلدان کشت گردید و گیاهان حاصل پس از 21 روز با غلظت های 0، 2، 4، 6 و 8 میلی مولار کلرید نیکل و کلریدسرب تیمار گردیدند و سپس در دو مرحله 2 و 15 روز پس از تیمار میزان کلروفیل برگ ها و فلزات سنگین جذب شده در اندام هوایی و ریشه بررسی و مقایسه گردید. نتایج نشان داد که میزان کلروفیل کل در گیاهان تیمار شده نسبت به گیاه شاهد به طور معنی داری کاهش یافت. میزان نیکل و سرب در گیاهان تیمار شده با فلزات سنگین نسبت به گیاهان شاهد به طور معنی داری افزایش یافته و این افزایش در بخش های هوایی نسبت به ریشه ها در هر دو تیمار و در غلظت های مختلف هر تیمار بیشتر بود. به نظر می رسد گیاه یونجه تا حدی به عنوان یک گیاه انباشتگر فلزات نیکل و سرب عمل می کند. این تجمع در بخش های هوایی از این جهت می تواند اهمیت داشته باشد که تغذیه دام ها از برگ این گیاهان در محیط های آلوده به این فلزات می تواند سلامت این دام ها و در نهایت انسان ها را تهدید کند.

به منظور بررسی آثار سطوح مختلف کود نیتروژن و بهترین زمان مصرف آن بر گیاه آفتابگردان رقم یوروفلور پژوهشی مزرعه ای در دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز واقع در باجگاه در خرداد تا مهر ماه 1388 به صورت فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی انجام شد. در این آزمایش میزان نیتروژن در پنج سطح 0، 50، 100، 150، 200 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار (از منبع اوره) و زمان تقسیط کود در چهار مرحله T1 ("یک سوم کود پیش از کاشت، "یک سوم چهاربرگی" و "یک سوم رویت طبق")، T2 ("یک سوم پیش از کاشت"، "یک سوم چهاربرگی"، "یک سوم 80 درصد گرده افشانی ")، T3 ("1.3 یک سوم پیش از کاشت"، "یک سوم تمایز طبق" و "یک سوم 80 درصد گرده افشانی") و T4 ("یک سوم چهاربرگی"، "یک سوم رویت طبق" و "یک سوم آغاز رسیدگی") مورد ارزیابی قرارگرفتند. میزان کلروفیل، قطر طبق، ارتفاع بوته، تعداد دانه در طبق، وزن هزار دانه، عملکرد ماده خشک، شاخص برداشت و عملکرد دانه دانه اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که اغلب این صفات با افزایش میزان مصرف کود، افزایش یافتند. تقسیط کود نیتروژن جز در مورد عملکرد دانه بر روی صفات دیگر تاثیر معنی داری نداشت، بیشترین میزان عملکرد دانه 3089.1 کیلوگرم در هکتار از تیمار  T1یک سوم کود پیش از کاشت، "یک سوم در مرحله چهاربرگی" و "یک سوم در مرحله رویت طبق") به دست آمد.

هرس زمستانی کیوی فروت در تعیین کمیت و کیفیت میوه  تاثیر بسزایی دارد. اما اغلب باغداران کشور در اجرای آن از الگوی درستی پیروی نمی کنند. به منظور تعیین میزان تاثیر این هرس در باردهی تاکستان و معرفی مناسب ترین شکل آن، پروژه ای دو ساله در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی به صورت آزمایش فاکتوریل با دو فاکتور [تعداد بازوی حفظ شده برای هر شاخه پیشاهنگ (6، 8، 10 و 12 بازو) و تعداد جوانه نگه داشته شده برای هر بازو (6، 12 و 18 جوانه)] با سه تکرار و دو تاک از رقم هایوارد برای هر تیمار از هر تکرار اجرا شد. برای گرده افشانی گل ها از رقم نر توموری (Tumori) به نسبت 1 به 8 استفاده گردید. نتایج نشان داد که هر دو فاکتور نقش بارزی در عملکرد تاک و درشتی میوه  داشته و در این میان تیمارهای 10 و 12 بازو با 12 جوانه موفق تر عمل کرده و عملکرد را نسبت به متوسط برداشت شده در باغ های منطقه حدود 5 تن در هکتار افزایش داده اند. کیفیت خوراکی میوه ها تحت تاثیر فاکتورهای مورد بررسی قرار نگرفت.

به دلیل اثرهای جانبی داروهای شیمیایی، امروزه توجه به داروهای گیاهی رو به افزایش است. یکی از گونه های دارویی با ارزش، درختچه مورد (Myrtus communis L.) می باشد که در ایران نیز از پراکنش خوبی برخوردار است. بازده و نوع ترکیب ها اسانس حاصل از این گیاه وابسته به عوامل اکولوژیک و ژنتیک است. به منظور بررسی و توصیف عوامل اکولوژیک رویشگاه های مورد در استان لرستان، سه رویشگاه (پادگان حمزه، چم مورد و سپیددشت) شناسایی گردید و برخی از عوامل اکولوژیک تاثیرگذار بر نوع اسانس اندازه گیری و بین سه رویشگاه مقایسه شد. برای مقایسه بازده اسانس و نوع ترکیب های آن، از سه رویشگاه مذکور در زمان گل دهی نمونه های برگ جمع آوری گردید و پس از خشک کردن در دمای محیط به روش تقطیر با آب اسانس گیری شد. بازده اسانس سه رویشگاه محاسبه گردید و تجزیه و شناسایی ترکیب های تشکیل دهنده اسانس به وسیله دستگاه های GC و GC-MS صورت گرفت. نتایج نشان داد که حداکثر بازده اسانس مربوط به رویشگاه سپیددشت است. این رویشگاه از نظر ارتفاع از سطح دریا، مقادیر سدیم، فسفر و کربن آلی خاک با دو رویشگاه دیگر تفاوت زیادی دارد. ترکیب های اصلی موجود در اسانس در این سه رویشگاه تفاوت های قابل ملاحظه ای دارند و آنتراسین دیون 9,10 که در منطقه سپیددشت به مقدار 29.1% وجود داشت در اسانس منطقه چم مورد وجود نداشت. به نظر می رسد که وجود اختلاف بین عوامل اکولوژیک و خاکی سه رویشگاه می تواند بر نوع و درصد اجزای متشکله اسانس تاثیر عمده ای داشته باشد.

استفاده از روش های آماری چندمتغیره در بررسی صفات مختلف ژنوتیپ های گوناگون منجر به مشخص شدن ابعاد متفاوت صفات گیاهان زراعی شده است. به منظور مطالعه تنوع و ارتباط بین عملکرد و اجزای عملکرد دانه کلزا، روی 36 ژنوتیپ کلزا در قالب طرح لاتیس ساده 6×6 دو تکرار به کار گرفته شد. نتایج تجزیه واریانس اولیه نشان داد که می توان تجزیه و تحلیل را به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی ادامه داد. در مجموع، 13 صفت مربوط به اجزای عملکرد و عملکرد دانه در این تحقیق مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل از تجزیه داده ها نشان داد که از نظر بسیاری صفات مورد بررسی، تنوع قابل توجهی بین ژنوتیپ ها وجود داشت. عملکرد دانه کلزا دارای همبستگی مثبتی با وزن هزار دانه، شاخص برداشت، تعداد شاخه فرعی در بوته و طول دوره رسیدگی بود. در رگرسیون گام به گام عملکرد با سایر صفات، وزن هزار دانه و پایان گل دهی بیشترین تغییرات عملکرد دانه را توجیه کردند. نتایج به دست آمده از تجزیه علیت نیز نشان داد که صفات وزن هزار دانه و پایان گل دهی اثر مستقیم قابل توجهی بر عملکرد دانه دارند. تجزیه خوشه ای و استفاده از تجزیه واریانس چند متغیره نیز ژنوتیپ ها را به 5 خوشه متفاوت تقسیم کرد. به طوری که بر اساس عملکرد دانه و ورن هزار دانه، ژنوتیپ های موجود در خوشه پنجم و بر اساس بیشترین تعداد خورجین در بوته، ژنوتیپ های خوشه سوم مورد توجه قرار گرفتند. به طورکلی، مهم ترین صفت تاثیرگذار بر عملکرد دانه کلزا، وزن هزار دانه بود که می تواند برای انتخاب غیرمستقیم عملکرد دانه در نسل های در حال تفرق مورد استفاده قرار گیرد.

برنج غذای اصلی مردم ایران بوده و عطر و طعم یکی از صفات مهمی است که نقش اساسی در بازارپسندی و قیمت برنج دارد. در این تحقیق، وراثت عطر و طعم برنج در نسل F2 حاصل از تلاقی رقم معطر سنگ طارم با هر یک از ارقام غیرمعطر ندا و نعمت مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه، علاوه بر ارزیابی فنوتیپی بر اساس آزمون قلیایی از نمونه های برگی، ارزیابی ژنوتیپی نیز بر اساس نشانگر عطر انجام گرفت. بر اساس نتایج به دست آمده، ارزیابی فنوتیپی در جمعیت های در حال تفکیک F2 نسبت تفرق3 :1 (غیرمعطر: معطر) را نشان داد. در ارزیابی مولکولی نیز نسبت تفرق 1:2:1 (معطر: هتروزیگوت: غیرمعطر) با استفاده از نشانگر عطر مشاهده گردید. این نتایج نشان دهنده تک ژنی و مغلوب بودن ژن عطر در رقم سنگ طارم می باشد. هم چنین، از انتخاب به کمک نشانگر برای شناسایی بوته های معطر خالص در جمعیت های F2 استفاده گردید. بدین ترتیب که پس از انتخاب تک بوته های برتر از نظر فنوتیپی، در سطح مولکولی به غربالگری و انتخاب تک بوته های معطر خالص در جمعیت های مذکور اقدام شد و گیاهان هموزیگوت برای ژن عطر با ویژگی های خوب زراعی شناسایی شدند.

عملکرد دانه در گندم به طور مستقیم و غیرمستقیم تحت تاثیر صفات مختلف قرار می گیرد. یکی از اهداف مهم برنامه های اصلاحی گندم، افزایش عملکرد دانه می باشد. در راستای تعیین نقش تناوب زراعی در افزایش عملکرد دانه و به منظور بررسی تفاوت بین تناوب های مختلف زراعی از لحاظ عملکرد دانه، مقایسه تاثیر تناوب های مختلف زراعی بر عوامل تاثیرگذار بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم نان رقم دریا، آزمایشی با شش تیمار مختلف تناوب زراعی شامل گندم-نخود-گندم، گندم-پنبه-گندم، گندم-هندوانه-گندم، گندم-گندم-گندم، گندم-کلزا-گندم و گندم-آفتابگردان-گندم در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در شش تکرار از سال 1383 تا 1387 در مزرعه تحقیقاتی ایستگاه تحقیقات کشاورزی گنبد کاووس انجام شد. نتایج نشان داد که تعداد سنبله در مترمربع، تعداد دانه در سنبله و وزن دانه گندم نقش مهمی در کلیه تناوب های زراعی داشتند. هم چنین، انتخاب صفات مختلف بستگی به شرایط آزمایش می تواند تغییر یابد. به طوری که در تناوب های گندم-گندم-گندم، گندم-هندوانه-گندم و گندم-آفتابگردان-گندم، به ترتیب وزن دانه، دوره پرشدن دانه و دوره رشد رویشی گیاه برای انجام انتخاب غیرمستقیم برای افزایش عملکرد دانه گندم بسیار مفید هستند. در حالی که در تناوب گندم-کلزا-گندم و گندم-نخود-گندم تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبله در مترمربع، دوره پر شدن دانه و دوره رشد رویشی گیاه اهمیت بیشتری داشتند.

به منظور بررسی اثر زمان و میزان  آبیاری محدود بر عملکرد دانه و اجزای عملکرد ارقام گندم دیم، پژوهشی به صورت کرت های دو بار خرد شده بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و به مدت دو سال زراعی (83-1381) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم، مراغه به اجرا درآمد. تیمارها شامل سه تاریخ کاشت (زود، به موقع و دیر)، سه میزان آبیاری (دیم، تک آبیاری به میزان 50 میلی متر در زمان کاشت و تک آبیاری به میزان 100 میلی متر در زمان کاشت) و پنج رقم گندم (سه لاین تحت شماره، آذر 2 و دبل کراس شاهی) بودند. نتایج نشان داد که برهمکنش تاریخ کاشت، تک آبیاری و ارقام گندم بر عملکرد دانه، تعداد دانه در سنبله و شاخص بهره وری کل آب کاربردی در سطح احتمال 1% معنی دار بود. تک آبیاری در تاریخ کاشت معمولی (به موقع) سبب افزایش عملکرد دانه، کاه و کلش، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت و بهره وری آب گردید. میزان افزایش عملکرد دانه و بهره وری کل آب کاربردی به ترتیب 131 و 84.8 درصد بود. تک آبیاری دیر هنگام اثر چندانی بر شاخص های مورد ارزیابی نداشت و دارای بهره وری کمتری نیز بود. با توجه به عکس العمل متفاوت ارقام گندم نسبت به تاریخ کاشت و تک آبیاری، نتایج نشان داد که انجام تک آبیاری به موقع می تواند سبب بهبود عملکرد، اجزای عملکرد و شاخص بهره وری آب شود. اثربخشی تک آبیاری را می توان در تمام ارقام نسبت به شرایط دیم ملاحظه کرد. هر چند که این اثربخشی بر عملکرد و اجزای آن قابل مشاهده است، اما ضرورت دارد زمان انجام آبیاری به درستی انتخاب شود.

روش GGE (ژنوتیپ + ژنوتیپ × محیط) بای پلات یکی از روش های جدید در بررسی اثر متقابل ژنوتیپ × محیط بوده که در آن اثر ژنوتیپ و اثر متقابل ژنوتیپ × محیط از هم تفکیک نشده و گزینش ارقام پایدار بر اساس هر دو اثر مذکور صورت می گیرد. در این تحقیق، از روش GGE بای پلات برای بررسی 14 ژنوتیپ گلرنگ در شش ایستگاه تحقیقاتی و در شرایط با و بدون تنش رطوبتی در کشت بهاره استفاده گردید. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که 93.9% از کل تغییرات مربوط به اثر محیط و 6.1% متعلق به اثر ژنوتیپ و اثر متقابل ژنوتیپ × محیط بود. بررسی بای پلات چند ضلعی منجر به شناسایی شش ژنوتیپ برتر و چهار محیط بزرگ شده و ژنوتیپ های مناسب در هر محیط بزرگ مشخص گردیدند. هفت ژنوتیپ دیگر در نواحی قرار گرفتند که هیچ محیطی قرار نداشت و در اکثر محیط ها ارقامی ضعیف بودند. بررسی همزمان پایداری و عملکرد ژنوتیپ ها با استفاده از بای پلات مختصات محیط متوسط نشان داد که ارقام Hartman،Gila  و Sina با عملکرد زیاد دارای پایداری عملکرد بیشتری نیز بودند. رقم Hartman نزدیک ترین رقم به ژنوتیپ ایدآل (ژنوتیپی فرضی که دارای بیشترین عملکرد و پایداری باشد) بوده و Gila و Sina نیز به ژنوتیپ ایدآل نزدیک بودند. هم چنین دو منطقه شیروان و کوهدشت محیط های مشابهی بوده و وجود و یا عدم وجود تنش نیز نتوانسته بود بین این محیط ها تفاوت زیادی ایجاد نماید. محیط های زنجان، قاملو، کوهدشت و سرارود در شرایط بدون تنش رطوبتی دارای قابلیت تمایز بیشتری بودند.

این مطالعه برای بررسی واکنش سبز شدن 4 رقم نخود (بیوونیج، آرمان، هاشم و جم) نسبت به دما در 12 تاریخ کاشت (هر ماه یکی) در شرایط محیطی گرگان در طول سال های زراعی 81-1380 و 82-1381 انجام شد. برای کمی کردن واکنش سبز شدن نسبت به دما از مدل دندان مانند استفاده شد. با استفاده از این مدل، دماهای کاردینال یا اصلی (پایه، مطلوب تحتانی و مطلوب فوقانی) و تعداد روز بیولوژیک مورد نیاز برای سبز شدن نسبت های مختلف جمعیت تعیین شد. دمای سقف به طور ثابت 39 درجه سلسیوس در نظر گرفته شد. دماهای پایه، مطلوب تحتانی و مطلوب فوقانی برای 50% جمعیت در بین ارقام اختلاف معنی داری نشان ندادند و به ترتیب 4.5، 20.2 و 29.0 درجه سلسیوس برآورد شدند. دمای پایه برای جمیع ارقام برای 10 و 90 درصد جمعیت به ترتیب 3.4 و 3.0 درجه سلسیوس، دمای مطلوب تحتانی 23.8 و 20.0 درجه سلسیوس و دمای مطلوب فوقانی 30.3 و 30.0 درجه سلسیوس برآورد شدند. در هر یک از نسبت های 10، 50 و 90 درصد سبز شدن بین ارقام از نظر تعداد روز بیولوژیک مورد نیاز برای سبز شدن اختلاف معنی داری مشاهده نشد. تعداد روز بیولوژیک مورد نیاز برای سبز شدن برای 10 درصد جمعیت 4.4 روز، برای 50 درصد جمعیت 6.1 روز و برای 90 درصد جمعیت 7.9 روز برآورد شد. با استفاده از پارامترهای برآورد شده در این تحقیق و آمار هواشناسی، می توان زمان سبز شدن برای نسبت های مختلف جمعیت را پیش بینی کرد.

به منظور بررسی حساسیت گیاهان زراعی نخود، لوبیا، عدس، کلزا، چغندرقند و گوجه فرنگی به بقایای علف کش شوالیه در خاک، آزمایشی در شرایط کنترل شده در سال 1389 در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. عوامل مورد بررسی شامل گیاهان زراعی مذکور در 6 سطح و غلظت بقایای علف کش شوالیه در خاک در 7 سطح (صفر، 0.0015، 0.0037، 0.0079، 0.015، 0.031 و 0.047 میلی گرم در کیلوگرم خاک) بودند. آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با سه تکرار اجرا شد. یک هفته پس از سبز شدن گیاهان، درصد سبز شدن آنها اندازه گیری شد و درصد بقا، زیست توده اندام هوایی و ریشه آنها 30 روز پس از سبز شدن تعیین گردید. نتایج نشان داد که صفات مذکور در همه گیاهان مورد بررسی به طور معنی داری (در سطح 1%) در حضور پسماند علف کش کاهش یافتند و با افزایش بقایای شوالیه در خاک میزان سبز شدن، زیست توده تولیدی اندام هوایی و ریشه کاهش یافت. لوبیا کمترین تلفات زیست توده اندام هوایی (44%) و ریشه (66.78%) را داشت و گوجه فرنگی بیشترین تلفات زیست توده اندام هوایی (96.38%) و ریشه (89.46%) را داشت. بر اساس شاخص ED50، نخود (3-10×7.91 میلی گرم در کیلوگرم خاک) متحمل ترین و گوجه فرنگی (4-10×3 میلی گرم در کیلوگرم خاک) حساس ترین گیاه به بقایای علف کش شوالیه در خاک شناخته شدند و سایر گیاهان بررسی شده بین این دو به صورت گوجه فرنگی> چغندرقند> کلزا > عدس >لوبیا > نخود قرار گرفتند. به طورکلی، نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که پسماند علف کش شوالیه در خاک می تواند به گیاهان زراعی در تناوب خسارت وارد کند و توجه به درجه حساسیت آنها در برنامه ریزی تناوب مهم است.

آلسترومریا یکی از زیباترین گل های جهان می باشد که رقم بالایی از صادرات گل های شاخه بریده را به خود اختصاص داده است. یکی از عمده ترین مشکلات در تجارت این گل، زرد شدن پیش از بلوغ برگ های آن می باشد. بنابراین مطالعه حاضر به منظور افزایش عمر گلجایی و به تاخیر انداختن زرد شدن برگ گل بریده آلسترومریا بر روی رقم "فرتالزا"(Fortaleza)  انجام گرفت. این آزمایش به صورت اسپلیت پلات در زمان، بر پایه طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار اجرا گردید. شاخه های گل آلسترومریا به مدت 24 ساعت تحت تیمار کوتاه مدت با محلول های حاوی غلظت های صفر، 25، 50، 75 و 100 میلی گرم در لیتر اسید جیبرلیک (GA3) و بنزیل آدنین (BA) قرار گرفتند. در طول آزمایش، اثر تیمارها به وسیله ثبت صفاتی مربوط به گلچه های اولیه، برگ ها و کل گل آذین ارزیابی شد. نتایج این پژوهش نشان داد تیمارهای اسید جیبرلیک نسبت به بنزیل آدنین تاثیر بیشتری بر بهبود خصوصیات فیزیکو شیمیائی و به تاخیر انداختن زردی برگ ها و افزایش عمر گل های بریده آلسترومریا داشته اند. بر این اساس تیمار اسید جیبرلیک به ویژه غلظت 50 میلی گرم در لیتر را می توان به عنوان یک تیمار کوتاه مدت مناسب در حفظ موثر کلروفیل و به تاخیر انداختن پیری برگ و افزایش عمر گلجایی گل بریده آلسترومریا معرفی نمود.

به منظور بررسی تاثیر سطوح مختلف آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد دو رقم پنبه، مطالعه ای به مدت دو سال (86-1385) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی کبوتر آباد اصفهان صورت پذیرفت. در این آزمایش، از طرح کرت های یک بار خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار استفاده گردید. کرت های اصلی شامل 6 سطح آبیاری (T1 تا T6، بر اساس تبخیر تجمعی از تشت تبخیر کلاس A در سه دوره رشدی پنبه) و کرت های فرعی دو رقم پنبه (B557 و تابلادیلا) بودند. نتایج آزمایش بیانگر تاثیر معنی دار سطوح آبیاری بر عملکرد بود. تیمار T6 (آبیاری در سه مرحله چهار برگی تا اوایل گل دهی، گل دهی تا باز شدن غوزه ها و از آغاز باز شدن غوزه ها تا پایان رشد، به ترتیب بر اساس 150، 70 و 110 میلی متر تبخیر تجمعی از تشت کلاس A) از نظر عملکرد وش و کارایی مصرف آب (به ترتیب 5113 کیلوگرم در هکتار و 0.52 کیلوگرم بر مترمکعب) نسبت به سایر تیمارها برتری کامل داشت. افزایش وزن و تعداد غوزه در هر بوته از دلایل اصلی برتری معنی دار عملکرد در این تیمار بود. تفاوت معنی داری بین دو رقم آزمایشی و هم چنین برهمکنش رقم و تیمارهای آبیاری از نظر صفات مختلف آزمایشی مشاهده نگردید. رقم B557 با داشتن 3237 کیلوگرم وش در هکتار نسبت به رقم تابلادیلا با عملکرد 2481 کیلوگرم وش در هکتار به طور معنی داری عملکرد بیشتری در چین اول تولید کرد. نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان داد که کم آبیاری در مرحله رشد رویشی پنبه (مرحله چهار برگی تا اوایل گل دهی) نه تنها افزایش عملکرد محصول را به همراه داشت، بلکه منجر به صرفه جویی مقادیر قابل توجهی آب آبیاری شد.

برای بررسی اثر پیش تیمار بذر با نیترات پتاسیم، جیبرلیک اسید و هیدروپرایمینگ بر رشد و عملکرد دو رقم چغندرقند، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1388 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی میاندوآب انجام گردید. رقم در دو سطح (جلگه و 29 (7233-Pو پرایمینگ در پنج سطح P1): بدون پرایمینگ (شاهد)، P2: پرایمینگ با محلول نیترات پتاسیم 3%، P3: پرایمینگ با محلول 200 میلی گرم در لیتر جیبرلیک اسید، P4: پرایمینگ با محلول نیترات پتاسیم 3%+200 میلی گرم در لیتر جیبرلیک اسید و P5: هیدروپرایمینگ) در نظر گرفته شدند. صفات عملکرد ریشه، وزن اندام هوایی، عملکرد قند ناخالص، عملکرد قند خالص، درصد قند ناخالص، درصد قند خالص، ضریب استحصال شکر، آلکالیته و میزان قند ملاس اندازه گیری شده و مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاکی از این بود که اثر رقم تنها بر صفات عملکرد ریشه، وزن اندام هوایی و عملکرد قند ناخالص معنی دار است. تیمار پرایمینگ نیز صفات عملکرد ریشه، عملکرد قند ناخالص و عملکرد قند خالص را تحت تاثیر قرار داد. ولی برهمکنش رقم و پرایمینگ بر هیچ یک از صفات معنی دار نشد. مقایسه میانگین ها نشان داد که از بین دو رقم مورد مقایسه، رقم 7233-P29 نسبت به رقم جلگه از نظر عملکرد ریشه و قند ناخالص 14% و از نظر وزن اندام هوایی 34% برتری داشت. در بین پرایم های انجام گرفته، بیشترین عملکرد ریشه (63.2 تن در هکتار)، عملکرد قند ناخالص (10.7 تن در هکتار) و عملکرد قند خالص (8.1 تن در هکتار) به تیمار هیدروپرایمینگ تعلق گرفت. از این رو، به نظر می رسد هیدروپرایمینگ به عنوان یکی از ساده ترین روش های پیش تیمار بذر می تواند در بهبود عملکرد کمی و کیفی چغندرقند مفید واقع شود.

هدف از این مطالعه، تشریح روابط بین اجزای عملکرد دانه با عملکرد گندم در شرایط محیطی تنش و بدون تنش رطوبتی و شناسایی موثرترین اجزای عملکرد و مراحل تکوین آنها در ایجاد اثر متقابل با محیط بود. نسل هایF3  و F4 حاصل از تلاقی ژنوتیپ های گندم Oste-Gata (متحمل) و Massara-1 ((حساس) به تنش در دو سال زراعی 1384 و 1385 در محل مزرعه تحقیقاتی دانشگاه صنعتی اصفهان استفاده شدند. تجزیه همبستگی عملکرد دانه و اجزای آن نشان داد که عملکرد دانه با وزن دانه در سنبله، تعداد دانه در سنبله و تعداد سنبله در مترمربع در هر دو شرایط رطوبتی، همبستگی مثبت و معنی داری داشت. نتایج تجزیه ضرایب مسیر تای نشان داد که در شرایط تنش رطوبتی، وزن دانه در سنبله و در شرایط بدون تنش رطوبتی تعداد سنبله در مترمربع بیشترین اثر مستقیم را بر عملکرد دانه در هر دو نسل داشتند. بررسی اجزای ژنوتیپی حاکی از آن بود که در شرایط تنش رطوبتی، وزن دانه در سنبله و تعداد دانه در سنبله و در شرایط بدون تنش، تعداد سنبله در مترمربع بیشترین نقش را در بیان اثر متقابل ژنوتیپ در محیط و در طی مراحل تکوینی خود (پرشدن دانه، تلقیح و گرده افشانی) داشته اند. تجزیه اجزای محیطی نشان داد که بیشترین حساسیت محیطی در مرحله پرشدن دانه مشاهده گردید. تفاوت زیاد موجود بین مراحل ابتدایی و انتهایی رشد به حساسیت محیطی زیاد گندم در مراحل پرشدن دانه و تلقیح گل و به وقوع تنش خشکی در مرحله زایشی مربوط می شود. بنابراین روند تغییرات عملکرد دانه در شرایط محیطی تنش رطوبتی تحت تاثیر وزن دانه در سنبله قرار داشته و مرحله تکوین این جزء بیشترین اثر متقابل را با محیط نشان داد.

به منظور بررسی اثر غلظت و زمان محلول پاشی کود نیتروژن مکمل بر شاخص های رشد کلزا (رقم هایولا 401) آزمایشی به صورت بلوک های کامل تصادفی با 16 تیمار و سه تکرار در سال زراعی 88-1387 در موسسه تحقیقات برنج کشور به اجرا گذاشته شد. تیمارهای آزمایشی شامل غلظت نیتروژن در دو سطح (5 و 10 در هزار) و زمان محلول پاشی در هفت مرحله: 1) محلول پاشی در مرحله 6 تا 8 برگی، 2) ساقه رفتن، 3) قبل از گل دهی، 4) 6 تا 8 برگی + ساقه رفتن، 5) 6 تا 8 برگی + قبل از گل دهی، 6) ساقه رفتن + قبل از گل دهی و 7) 6 تا 8 برگی + ساقه رفتن + قبل از گل دهی بودند که با دو تیمار شاهد (بدون مصرف کود نیتروژن و کوددهی متداول خاکی) مقایسه شدند. نتایج نشان داد که بین تیمارهای محلول پاشی نیتروژن شامل غلظت و زمان محلول پاشی، بین شاهدها و نیز بین شاهدها با تیمارهای محلول پاشی از نظر عملکرد دانه و روغن، سرعت رشد گیاه، شاخص سطح برگ و دوام سطح برگ تفاوت معنی داری وجود داشت. محلول پاشی با غلظت 10 در هزار در مرحله ساقه رفتن + قبل از گل دهی، بیشترین عملکرد دانه (4221.7 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد روغن (1771.1 کیلوگرم در هکتار) را دارا بود. شاخص برداشت روغن در تیمارهای محلول پاشی نسبت به هر دو شاهد 15.3% بیشتر بود. بیشترین شاخص سطح برگ (به ترتیب 6.9 و 5.6)، سرعت رشد گیاه (به ترتیب 15.2 و 14.3 گرم بر مترمربع در 10 روز- درجه رشد) و دوام سطح برگ (به ترتیب 1204 و 1029 سانتی مترمربع در 10 روز- درجه رشد) نیز در تیمارهای محلول پاشی ده در هزار در زمان ساقه رفتن + قبل از گل دهی و 6 تا 8 برگی+ ساقه رفتن + قبل از گل دهی مشاهده شد. بر اساس نتایج این آزمایش، به نظر می رسد که محلول پاشی کود نیتروژن مکمل در مراحل انتهایی رشد گیاه (ساقه رفتن و گل دهی) کلزا باعث افزایش شاخص های رشد و کمک به افزایش شاخص برداشت روغن و محصول دانه در این گیاه می شود.