مجله پزشکی هرمزگان
سال:1393 | دوره:18 | شماره:3 |تعداد مقالات:15

مقدمه: تامین، حفظ و ارتقاء سطح سلامت کودکان زیر یک سال به عنوان یک گروه آسیب پذیر در خدمات بهداشتی - درمانی جایگاه ویژه ای دارد. مطالعه حاضر با هدف بررسی علل مرگ و میر شیرخواران زیر یک سال بیمارستان کودکان شهر بندرعباس طی سال 90-91 صورت گرفت.روش کار: در این مطالعه توصیفی – تحلیلی، پرونده کلیه شیرخواران فوت شده صفر تا 11 ماهه بیمارستان کودکان شهر بندرعباس طی سال های 91-90 به عنوان جامعه آماری در نظر گرفته شد. اطلاعات از طریق چک لیست از پیش تنظیم شده، مصاحبه تلفنی و در صورت لزوم مراجعه حضوری درب منزل گردآوری گردید. داده ها با نرم افزار SPSS 16 مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت.نتایج: در مجموع 223 نفر (65.2 درصد) از کودکان زیر یک سال در دوران نوزادی و 119 نفر (34.8 درصد) در دوران یک ماه تا یک سال فوت نموده بودند. مهمترین علت فوت در نوزادان سپسیس و مهمترین علت مرگ شیرخواران یک ماه تا یک سال نارسی بود. متغیرهایی همچون وزن هنگام تولد، نوع زایمان، نوع تغذیه، نوع تولد، سن تولد، فاصله بین دو بارداری، ناهنجاری های کودک، تحصیلات پدر و مادر با مرگ شیرخواران رابطه آماری معنی داری داشت (P<0.05).نتیجه گیری: به نظر می رسد توجه خاص به نوزادان کم وزن، افزایش سطح آگاهی بهداشتی مادران و خانواده ها، تقویت برنامه های تنظیم خانواده، ارائه مراقبت های استاندارد قبل و حین بارداری نقش موثری در کاهش مرگ و میر شیرخواران داشته باشد.

مقدمه: ترکیبات آلی موجود در منابع آب سطحی ناشی از تجزیه بقایای گیاهی و میکروبی است. با توجه به اینکه کلرزنی متداول ترین روش گندزدایی آب است، لیکن کلر آزاد می تواند با ذرات معلق مواد آلی طبیعی موجود در آب واکنش داده و محصولات جانبی گندزدایی را ایجاد کند. یکی از این ترکیبات خطرناک تری هالومتان ها می باشند که مشکوک به سرطان زایی در انسان هستند.روش کار: در این مطالعه، 96 نمونه آب از 4 نقطه (آب سد استقلال میناب، خروجی از تصفیه خانه میناب، ورودی به تصفیه خانه بندرعباس و خروجی از تصفیه خانه بندرعباس) در طی 6 ماه نمونه برداری بدست آمد و پارامترهایی مانند TOC، pH، درجه حرارت، کلر باقیمانده سنجش گردید و برای سنجش میزان THM تولیدی از مدل ریاضی و محاسباتی استفاده شد.نتایج: نتایج نشان داد که آب شرب بندرعباس از آبهایی با TOC بالا می باشد که حداقل و حداکثر پتانسیل تشکیل تری هالومتان 14.78 و 84.86 میکروگرم در لیتر برآورد شد. نتایج آنالیز رگرسیون خطی نشان می دهد که، بیشترین وابستگی بین غلظت کربن آلی و pH با پتانسیل تشکیل تری هالومتان وجود دارد.نتیجه گیری: به طور کلی با افزایش pH و غلظت TOC در منابع آب، پتانسیل تشکیل THM نیز افزایش می یابد. آب شرب بندرعباس پتانسیل لازم جهت تشکیل تری هالومتان را دارد و بنابراین بایستی تدابیری در این راستا اندیشیده شود.

مقدمه: امروزه فواید انجام فعالیت های بدنی در پیشگیری از بیماری های مزمنی همچون استئوآرتریت پیشنهاد می شود. از جمله روش های تمرینی که برای درمان این عارضه استفاده می شود، آب درمانی است. هدف از تحقیق حاضر، بررسی تاثیر یک دوره آب درمانی بر عملکرد و کیفیت زندگی در افراد مبتلا به استئوآرتریت مفصل زانو بود.روش کار: 24 زن مبتلا به استئوآرتریت مفصل زانو با گروه سنی 35 تا 55 ساله انتخاب و به صورت تصادفی به دو گروه تجربی و کنترل تقسیم شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه جهانی و بومی سازی شده پیامد و صدمات زانو و استئوآرتریت استفاده شد. نمونه ها برنامه آب درمانی را به مدت 8 هفته (هفته ای 3 جلسه، هر جلسه 60 دقیقه) انجام دادند و بیماران گروه کنترل به روال عادی زندگی خود ادامه دادند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تحلیل واریانس استفاده شد.نتایج: نتایج بهبود معنی داری در میانگین عملکرد قبل (40.56±10.23) و بعد (71.81±10.94) از تمرین بیماران در گروه تجربی نشان داد، اما تفاوت معنی داری بین میانگین عملکرد قبل (46.20±15.04) و بعد (71±15.41) از تمرین در گروه کنترل مشاهده نشد. همچنین در میانگین کیفیت زندگی قبل (63±89±7.10) و بعد (75±5.68) از تمرین بیماران در گروه تجربی بهبود معنی داری مشاهده شد (P<0.05). ولی در گروه کنترل میزان کیفیت زندگی قبل (65.97±6.6) و بعد (64.81±6.69) از تمرین بهبود معنی داری مشاهده نشد.نتیجه گیری: نتایج نشان داد که تمرینات آب درمانی می تواند به عنوان یک روش ایمن و موثر در بهبود عملکرد و کیفیت زندگی افراد مبتلا به استئوآرتریت زانو مورد توجه قرار گیرد.

مقدمه: پرفشاری خون از شایع ترین و مهمترین عوامل خطرساز بیماریهای قلبی و عروقی محسوب می شود. تغییرات سریع اجتماعی اقتصادی دهه اخیر سبب شده که شیوع بسیاری از عوامل خطرساز بیماری های قلبی - عروقی از جمله پرفشاری خون روبه افزایش باشد. لذا این مطالعه با هدف بررسی شیوع پرفشاری خون و برخی عوامل مرتبط با آن در افراد بالای 30 سال شهر بندرعباس در سال 1391 صورت گرفت.روش کار: پژوهش حاضر مطالعه ای توصیفی - تحلیلی است. در این تحقیق، 1531 نفر از افراد بالای 30 سال شهر بندرعباس به روش نمونه گیری خوشه ای مورد بررسی قرار گرفتند. روش جمع آوری اطلاعات، مصاحبه و معاینه بالینی و ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته، فشارسنج جیوه ای و ترازوی دیجیتالی قابل حمل بود. داده ها با نرم افزار SPSS 16 و با استفاده از آزمون های کای دو، تی تست و تحلیل واریانس یک طرفه تجزیه و تحلیل گردید. P<0.05 از نظر آماری معنی دار تلقی گردید.نتایج: شیوع پرفشاری خون در جمعیت مورد مطالعه 35.3 درصد تعیین شد که این میزان در مردان (38 درصد) و در زنان (33 درصد) بود. نتایج مطالعه نشان داد که با افزایش نمایه توده بدنی شیوع پرفشاری خون نیز افزایش می یابد. به طوری که 58.1 درصد افراد مورد مطالعه دارای BMI³25 بودند. همچنین بین BMI بالاتر از 25 در زنان (34.94) و مردان (23.18 درصد) اختلاف معنی دار بود (P<0.05).نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد شیوع پرفشاری در شهر بندرعباس بالا ایت و به نظر می رسد عواملی از جمله BMI، سن، جنس، دیابت، چربی خون در ابتلا افراد به پرفشاری خون تاثیرگذار باشد.

مقدمه: سلامت معنوی یکی از مفاهیم بنیادین در بیماری های مزمن است که با ایجاد معنا و هدف در زندگی به عنوان رویکردی مهم در ارتقاء سلامت عمومی و کیفیت زندگی در نظر گرفته می شود. لذا پژوهش حاضر با هدف بررسی ارتباط سلامت معنوی و کیفیت زندگی در مبتلایان به دیابت نوع 2 مراجعه کننده به درمانگاه دیابت مرکز بیماریهای خاص ابوریحان بندرعباس در سال 1391 انجام شده است.روش کار: این مطالعه توصیفی روی 330 بیمار 74-40 ساله مراجعه کننده به درمانگاه دیابت انجام شد. داده ها از طریق پرسشنامه های سلامت معنوی و کیفیت زندگی جمع آوری و تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده روش های آمار توصیفی و همبستگی پیرسون و به کمک نرم افزار SPSS انجام گردید.نتایج: سلامت معنوی، سلامت وجودی و سلامت مذهبی با کیفیت زندگی و چهار بعد آن یعنی سلامت جسمانی، سلامت روان، سلامت اجتماعی و سلامت محیط رابطه معنی دار آماری نشان داد (P<0.05).نتیجه گیری: با توجه به نتایج مطالعه، می توان به ضرورت تقویت بعد معنوی سلامت به عنوان عاملی مهم در راستای بهبود کیفیت زندگی این بیماران پی برد. توجه به این نکته کلیدی در کشوری با باورهای فکری، فرهنگی و مذهبی مانند ایران می تواند در طراحی برنامه های مراقبتی - درمانی برای این دسته از بیماران مفید و موثر واقع گردد.

مقدمه: آب زیرزمینی از جمله مهمترین منابع تامین آب شرب می باشند. براساس بررسی های انجام شده سفره های آب زیرزمینی منبع اصلی تامین آب شرب بیش از 1.5 میلیارد نفر در سرتاسر جهان اند. آلودگی منابع آب های زیرزمینی توسط آلاینده ها باعث کاهش کیفیت این منابع می گردد و حتی در برخی مناطق احتمال غیرقابل استفاده شدن آنها را افزایش می دهد. لذا هدف این مطالعه، بررسی میزان غلظت عناصر سنگین (کادمیوم، سرب، روی) در منابع تامین آب آشامیدنی در روستاهای شهرستان بندرعباس در سال 1390 می باشد.روش کار: در این مطالعه مقطعی، نمونه های آب آشامیدنی بر اساس روش استاندارد از 25 منبع تامین کننده اصلی آب شرب در روستاهای شهرستان بندرعباس تهیه و به آزمایشگاه ارسال شد. نهایتا داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS 16 مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت.نتایج: نتایج نشان داد میانگین غلظت فلزات روی، سرب، کادمیوم و در چاه های آب شرب مناطق روستایی شهرستان بندرعباس به ترتیب: 0.07، 0.020 و 0.0054 میلی گرم در لیتر بود که این مقادیر در محدوده استاندارد بود. اما حداکثر غلظت فلز کادمیوم در 13 نمونه (52 درصد) بیشتر از مقدار مجاز تعیین شده سازمان جهانی بهداشت و 9 مورد (36 درصد) بیشتر از حد مجاز استاندارد ملی و آژانس حفاظت محیط زیست آمریکا بود. در رابطه با فلز سرب هم نتایج نشان داد. در 4 مورد (16 درصد) از نمونه ها بالاتر از حد مجاز تعیین شده توسط سازمان جهانی بهداشت و استاندارد اولیه آژانس حفاظت محیط زیست آمریکا می باشد.نتیجه گیری: میانگین غلظت فلزات سنجش شده در اکثریت چاه های آب شرب در مناطق روستایی شهرستان بندرعباس بالاتر از مقدار مجاز تعین شده سازمان جهانی بهداشت نمی باشد. اما در مناطقی که حداکثر غلظت این فلزات بالاتر از حد مجاز تعیین شده می باشد، مطالعات جامع تر در فصول کم آبی و پرآبی همچنین مطالعه ای در خصوص جهت تعیین بیماری های مرتبط با این فلزات پیشنهاد می گردد.

مقدمه: آنزیم های کبدی جزء پارامترهای بیوشیمیایی کلینیکی عملکرد کبدی در تمرینات ماهیچه ای بوده و آنزیم های (Aspartate Amino Transferase) AST و (Alanine Amino Transferase) ALT شاخص صدمه کبدی در فعالیت های ورزشی می باشند. از طرفی این آنزیم ها تحت تاثیر مصرف مکمل امگا 3 قرار می گیرند. مطالعه حاضر، با هدف بررسی اثر مکمل گیری امگا 3 به تنهایی بر AST و ALT سرمی، اثر تمرینات هوازی به تنهایی و اثر مکمل گیری امگا 3 همراه با تمرینات هوازی بر این آنزیم ها در دانشجویان دختر فعال به مدت 6 هفته انجام شد.روش کار: جامعه آماری شامل دانشجویان دانشکده تربیت بدنی دانشگاه الزهرا با محدوده سنی 20 تا 25 سال و  BMI 18.5-25kg/m2بود. بدین منظور 32 نفر با میانگین سنی 22.5±1.2 سال و با 21.59±1.2 BMI کیلوگرم / مترمربع به روش تصادفی انتخاب شده و به 4 گروه کنترل، مکمل، تمرین و تمرین همراه مکمل تقسیم شدند. اندازه گیری های AST و ALT در پیش آزمون و پس آزمون انجام شد. داده ها با استفاده از آزمون های تی زوجی، واریانس یک طرفه تجزیه و تحلیل شده و در سطح معنی داری 0.05 انجام شد.نتایج: تغییرات درون گروهی و میان گروهی AST در بعضی گروه ها معنی دار بود (P<0.05). در حالی که ALT در همه گروه ها غیر از کنترل تغییر معنی دار داشت. ولی تغییرات میان گروهی معنی دار نبود.نتیجه گیری: در گروه تمرین همراه مکمل AST کاهش معنی دار یافت.ALT در همه گروه ها غیر از کنترل افزایش داشت. به نظر می رسد برای تغییرات دلخواه نیازمند زمان طولانی تر یا دوزهای بالاتری هستیم.

مقدمه: هم کنش پذیری زمانی مورد نیاز است که داده های سیستم اطلاعات بیمارستان (HIS) باید از سیستم های مختلفی ترکیب و به اشتراک گذاشته شود. این پژوهش با هدف تعیین هم کنش پذیری معنایی و فنی سیستم های اطلاعات بیمارستانی مراکز درمانی ایران و ارائه راهکارهای ایجاد و توسعه هم کنش پذیری این مراکز انجام گردید.روش کار: جامعه مورد مطالعه در این پژوهش مقطعی همه شرکت هایی هستند که گواهینامه ارزیابی عملکردی نرم افزارهای سیستم اطلاعات بیمارستانی مورد تایید دفتر آمار و فناوری اطلاعات وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی را دارا می باشند. ابزار جمع آوری داده در مرحله اول پرسشنامه و در مرحله دوم چک لیست بود. وضعیت فعلی هم کنش پذیری سیستم های اطلاعات بیمارستانی مراکز درمانی ایران جمع آوری شد. جهت آنالیز داده ها از نرم افزار SPSS 16 استفاده شد.نتایج: یافته های به دست آمده از 15 شرکت نشان داد در بعد فنی هم کنش پذیری، تمامی شرکت ها از سیستم عامل Microsoft Windows و پایگاه داده SQL Server در سیستم اطلاعات بیمارستانی خود استفاده نموده اند. همچنین بیشترین فراوانی نسبی زبان برنامه نویسی شرکت ها به ترتیب مربوط به ویژوال سی شارپ (46.7%) و ویژوال بیسیک (40%) می باشد. نتایج به دست آمده از بعد معنایی هم کنش پذیری نشان داد که بیشترین فراوانی نسبی سیستم واژه شناسی استفاده شده به ترتیب مربوط به ICD-10 (86.7%)،ICD-9CM (66.7%) و CPT (66.7%) می باشد. 60 درصد شرکت ها از استاندارد XML،47.7  درصد از استاندارد DICOM و 33.3 درصد از استاندارد HL7 جهت ارسال پیام استفاده کرده اند.نتیجه گیری: هم کنش پذیری سیستم مراقبت سلامت می تواند به دو بعد فنی (عملیاتی) و معنایی تقسیم گردد. در حال حاضر، هیچ استاندارد EHR که هم کنش پذیری کاملی را فراهم نماید، وجود ندارد. به منظور ایجاد یک استاندارد EHR ملی، بایستی مجموعه ای از قالب های HIS تدوین شود. بنابراین، قالب استانداردی که با هدف رسیدن به هم کنش پذیری فنی و معنایی در تبادلات ملی EHR انجام پذیرد، ضروری به نظر می رسد.

مقدمه: آنمی فقر آهن شایع ترین مشکل سوء تغذیه در جهان، خصوصا در کشورهای جهان سوم است که می تواند باعث ضعف و اختلال در رشد بدنی، ضعف سیستم ایمنی و افزایش مرگ و میر شود. نوجوانان از گروه های در معرض خطر فقر آهن هستند و مکمل آهن مقرون به صرفه ترین و شایع ترین استراتژی مورد استفاده کشورهای پیشرفته برای کنترل آن است. این مطالعه با هدف تعیین وضعیت آگاهی دانش آموزان دختر مقطع سوم راهنمایی شهر تبریز در مورد فقرآهن و عملکرد آنها در مصرف مکمل آهن توزیعی در مدارس انجام گرفت.روش کار: در این مطالعه مقطعی، 920 دانش آموز دختر از 10 مدرسه پرسشنامه خودساخته، مشتمل بر اطلاعات دموگرافیک و سوالات سنجش آگاهی و عملکرد را که روایی و پایایی آن تعیین شده بود، تکمیل نمودند. انتخاب مدارس به صورت سهمیه ای از بین مدارس راهنمایی مناطق پنج گانه تبریز صورت گرفت. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS 13 و آزمون های آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و نمره آگاهی و عملکرد هر فرد از محدوده 100-0 مورد محاسبه قرار گرفت.نتایج: میانگین و انحراف معیار نمره آگاهی دانش آموزان به ترتیب 52.4 و 13.0 و نمره عملکرد آنها به ترتیب 63.4 و 11.3 بود. میزان آگاهی و عملکرد دانش آموزانی که والدین آنها کارمند بودند بیشتر از بقیه بود که از نظر آماری این تفاوت معنی دار بود (P<0.05). با افزایش تعداد اعضای خانواده میانگین نمره آگاهی کاهش یافته و بیشترین میانگین آگاهی و عملکرد دانش آموزان در خانواده های تک فرزندی بود. شایع ترین دلیل عدم مصرف قرص ها را رنگ و طعم قرص ها بیان نمودند.نتیجه گیری: با توجه به میزان آگاهی و عملکرد دانش آموزان، برای اجرای بهتر و موثرتر برنامه آهن یاری در مدارس کشور لزوم برگزاری کلاس های آموزش تغذیه و آهن یاری برای دانش آموزان و مادران آنها و نیز توجه به کیفیت قرص های توزیعی، احساس می شود.

مقدمه: هدف از فرآیند آموزش یادگیری و تغییر رفتار است که در قرن 21 به دلیل تغییرات سریع و همه جانبه در علوم به خصوص در فن آوری اطلاعات متحول شده است. شیوه های سنتی آموزش دیگر پاسخگوی انتظارات یادگیرندگان نیست و تغییرات جدید در برنامه های آموزشی را طلب می کند. این مطالعه با هدف از انجام آن بررسی نظرات دانشجویا ن پیرامون اهمیت عوامل موثر بر یادگیری در قرن بیست و یکم انجام شد.روش کار: در این پژوهش توصیفی، 150 نفر از دانشجویان شرکت کننده در مدارس تابستانی در شیراز مشارکت داشتند. بدین منظور از پرسشنامه ای محقق ساخته مشتمل بر 30 سوال در مورد عوامل تاثیرگذار بر یادگیری در سه حیطه کلی: محیط و تسهیلات آموزشی، دانشجویان و اساتید استفاده شد. پرسشنامه ها از دو طریق حضوری و پست اکترونیکی برای تمامی شرکت کنندگان ارسال شد. برای تحلیل داده ها از نرم افزار آماری SPSS 19 و روش های آمار توصیفی مانند فراوانی و درصد، میانگین، انحراف معیار و آزمون های t-test، آنالیز واریانس و همبستگی پیرسون استفاده شد.نتایج: نتایج بدست آمده نشان می دهند که حیطه عوامل مربوط به دانشجویان با میانگین (3.97±0.42)، بیشترین امتیاز را به خود اختصاص داده است. یافته های حاصل، نشانگر آن است که شش عامل: استفاده از کامپیوتر در آموزش، گسترش یادگیری مجازی، استفاده از تلفن همراه در ارتباطات، احساس لذت از محیط های یادگیری الکترونیک، أکید یادگیری بر ایجاد نگرش ،نقش تسهیل گری اساتید در آموزش بیشترین تاثیر را بر یادگیری در قرن 21 داشته اند.نتیجه گیری: به نظر می رسد که به طور کلی نگاه دانشجویان به یادگیری در قرن حاضر از لحاظ فلسفی بر دیدگاه ساختن گرایی و مشارکتی که در آن فراگیران نقش مهم تری نسبت به آموزش سنتی دارند، بیشتر نزدیک است. این طرز تلقی می تواند رویکردهای جدید تدریس و آموزش را مورد حمایت قرار دهد و در ایجاد تحول، تکمیل و توسعه روشهای تدریس نقش شگرفی داشته باشد.

مقدمه: امروزه نظام سلامت با چالش پایین بودن یا عدم رضایت شغلی پرستاران روبه رو است. عدم رضایت پرستاران که به عنوان عمده ترین بخش نیروی انسانی می باشند، می تواند منجر به کاهش کیفیت خدمات، ترک خدمت و غیب از کار شود. در مطالعه حاضر، رضایت شغلی پرستاران در بیمارستان های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان مورد بررسی قرار گرفت.روش کار: در این مطالعه توصیفی تحلیلی، تعداد 250 نفر پرستار از 14 بخش درمانی سه بیمارستان آموزشی به صورت طبقه ای تصادفی انتخاب گردیدند. جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه استاندارد رضایت سنجی سازمان جهانی بهداشت استفاده گردید که علاوه بر اطلاعات دموگرافیک دارای 36 سوال در زمینه ابعاد مختلف شغلی، ارتباط و همکاری، مدیریتی و حقوق و امکانات بر مبنای طیف لیکرت بود. داده ها با نرم افزار SPSS 16 و استفاده از شاخص های توصیفی و تحلیلی مانند ضریب همبستگی پیرسون مورد تحلیل قرار گرفت.نتایج: رضایت کلی پرستاران از شغل خود در حد متوسط (3.18±0.54) بود. میانگین رضایت پرستاران از ابعاد مورد بررسی به ترتیب در بعد ارتباط و همکاری 3.42±0.6، بعد شغلی 3.35±.6، بعد مدیریتی 2.63±.83 و بعد حقوق و امکانات 2.34±0.76 بود. همچنین، ارتباط هر یک از ابعاد ذکر شده با میزان رضایت کل بر اساس ضریب همبستگی به ترتیب در بعد شغلی (r=0.94)، مدیریتی (r=0.79)، ارتباط و همکاری (r=0.78)، و حقوق و امکانات (r=0.63) بود (P<0.05).نتیجه گیری: نتایج این مطالعه می تواند با بیان ابعاد مرتبط بر روی رضایت شغلی پرستاران به مدیران این بیمارستان ها در مدیریت بهتر بیمارستان کمک کنند. اتخاذ ساز و کارهایی از قبیل کاستن از عوامل تنش زای حرفه ای، بهبود شیوه های مدیریتی و عادلانه نمودن سیستم های پرداخت می تواند مفید باشد.