زمینه و هدف: در سال های اخیر، برای درمان کمردردهای مزمن بر عضلات عرضی شکم و مالتی فیدوس توجه شده است. شواهدی دال بر اختلال عملکرد این عضلات در این بیماران وجود دارد. هدف از این مطالعه مقایسه تاثیر تمرین های کنترل حرکت با تمرین های متداول بر ضخامت عضلات ثبات دهنده موضعی ستون فقرات، محدودیت فعالیت و درد در افراد مبتلا به کمردرد مزمن بود.روش بررسی: این کارآزمایی بالینی تصادفی دوسوکور در سال 85 تا 86 در درمانگاه فیزیوتراپی رزمجومقدم دانشگاه علوم پزشکی زاهدان انجام شد. چهل و نه بیمار با کمردرد مزمن به صورت تصادفی در یکی از دو گروه تمرین های کنترل حرکت (25 نفر) و تمرین های متداول (24 نفر) (تمرین های کلاسیک عضلات شکم و پشت) قرار گرفتند. ضخامت عضلات مالتی فیدوس و عرضی شکم (بر حسب میلی متر) با استفاده از اولتراسوند نوع B و مبدل 5/7 مگاهرتز، درد (رتبه ای) با مقیاس دیداری درد و محدودیت فعالیت (رتبه ای) با Back Performance Scale قبل از درمان و پس از آن اندازه گیری شد. برنامه تمرین برای هر دو گروه شامل 16 جلسه تمرین طی 8 هفته، هر هفته 2 جلسه و هر جلسه حدود نیم ساعت بود. از آزمون های تی مستقل، من ویتنی، تی زوج و ویلکاکسون به ترتیب برای مقایسه نتایج قبل و بعد درمان بین گروهی و درون گروهی استفاده شد.یافته ها: میانگین ضخامت عضله عرضی شکم در گروه کنترل حرکت از 1.87±0.63 به 2.39±0.63 میلی متر و در گروه متداول از 1.93±0.49 4به 2.22±0.47 میلی متر افزایش یافت (P<0.0001) میانگین ضخامت عضله مالتی فیدوس در گروه کنترل حرکت از 8.63±2.37 به 9.69±2.49 به میلی متر و در گروه متداول از 8.83±1.53 به 9.26±1.56 میلی متر افزایش یافت .(P<0.0001)مقایسه نتایج بعد از درمان بین دو گروه نشان داد که اختلافی بین دو گروه از نظر متغیرهای مورد مطالعه به جز درد وجود ندارد (P>0.05) کاهش درد در گروه کنترل حرکت بیشتر از گروه متداول بود (P=0.015).نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان داد که تمرین های کنترل حرکت و متداول سبب افزایش ضخامت عضلات عرضی شکم و مالتی فیدوس، افزایش تحرک کمر و کاهش درد در بیماران با کمردرد مزمن بدون وجود علایم واضح بی ثباتی ستون مهره ای می شوند. هرچند تمرین های کنترل حرکت در کاهش درد موثرتر از تمرین های متداول هستند