مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی زنجان (Journal of Advances in Medical and Biomedical Research)
سال:1381 | دوره:10 | شماره:39 |تعداد مقالات:11

سابقه و هدف: بنزوات سدیم یکی از مواد شیمیایی است که جهت جلوگیری از تخمیر به کنسروها، رب گوجه فرنگی و برخی از نوشیدنی ها اضافه می گردد. در این پژوهش اثرات تراتوژنیک دو دوز مختلف بنزوات سدیم بر روی جنین موش صحرایی مورد مطالعه قرار گرفته است.مواد و روش ها: تحقیق به روش تجربی (Experimental) بر روی 15 موش با وزن 350-250 گرم شامل 2 گروه تجربی و یک گروه شاهد انجام گرفت. دوزهای 9.3 و 18.6 میلی مول بر کیلوگرم بنزوات سدیم محلول در سرم فیزیولوژی به صورت داخل صفاقی در روزهای 7، 8 و 9 حاملگی به ترتیب بر روی موش های حامله گروه تجربی 1 و 2 و برای گروه شاهد نیز تنها سرم فیزیولوژی تزریق شد. جنین ها در روز 20 حاملگی خارج گردیدند و بلافاصله قد و وزن جنین ها و قطر و وزن جفت آنها اندازه گیری، سپس با استریومیکروسکوپ ظاهر آنها بررسی و برای مطالعات میکروسکوپی از جنین ها مقاطع بافتی تهیه و با رنگ آمیزی هماتوکسیلین ائوزین رنگ آمیزی شدند و شاخص های جنین در سه گروه با آزمون آنالیز واریانس مورد قضاوت آماری قرار گرفت.یافته ها: نتایج نشان داد که بین وزن و قد جنین و هم چنین وزن و قطر جفت در گروه های تجربی نسبت به گروه شاهد کاهش معنی داری وجود دارد (P<0.05) و نیز تعداد جنین های مرده در گروه تجربی 2 نسبت به گروه شاهد افزایش معنی داری دارد ولی تغییرات بافتی و موروفولوژیک در جنین ها مشاهده نگردید.نتیجه گیری و توصیه ها: بنزوات سدیم موجب تغییر در وزن و قد جنین موش صحرایی می گردد. انجام تحقیق در مورد تعیین مقادیر آن در انواع کنسروهای مواد غذایی و رب گوجه فرنگی پیشنهاد می گردد. توصیه می شود زنان باردار از هفته سوم تا پایان ماه دوم بارداری از مواد غذایی حاوی بنزوات سدیم استفاده نکنند.

سابقه و هدف: ناباروری های ایمونولوژیک علت حدود 20 درصد از ناباروری ها می باشند. با توجه به وجود روش های مختلف جهت بررسی آنتی بادی های ضد اسپرم، این مطالعه جهت بررسی قدرت تشخیصی دو روش (Enzyme Linked Immunosorbent Assay) ELISA و واکنش مختلط آنتی گلبولین [Mixed Antiglobulin Reaction (MAR)] برای تشخیص آنتی بادی های ضد اسپرم در مراجعه کنندگان به بیمارستان های تابع دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در سال 1378 انجام شد.مواد و روش ها: مطالعه از نوع مقایسه روش های آزمایشگاهی است که بر روی 20 زوج بارور و 20 زوج نابارور صورت پذیرفت. افراد پس از بررسی های اولیه توسط متخصص زنان و زایمان و بررسی احتمال وجود علل ایمونولوژیک ناباروری، به طور مستمر در مطالعه وارد شدند و پس از گرفتن نمونه سرم، سطح آنتی بادی های ضد اسپرم در آنها به سه روش آگلوتیناسیون (به عنوان استاندارد)، ELISA و MAR مورد سنجش قرار گرفت و نتایج به شکل تعیین حساسیت و ویژگی و استفاده از آزمون های آماری X2 و دقیق فیشر ارزیابی شدند.یافته ها: نتایج حاصل از بررسی 79 نفر نشان داد که فراوانی آنتی بادی های ضد اسپرم در افراد نابارور 5.2 برابر افراد بارور است (P<0.005). نتایج مثبت در زنان 2.5 برابر مردان می باشد. سن و مصرف سیگار رابطه ای با مثبت شدن آنتی بادی ضد اسپرم ندارند. ویژگی، حساسیت، قدرت پیشگویی مثبت (PPV) و قدرت پیشگویی منفی (NPV) برای آزمون MAR به ترتیب 98 درصد، 16 درصد، 86 درصد، 57 درصد و برای ELISA به ترتیب 88 درصد، 13.5 درصد، 50 درصد و 54 درصد است. IgA در هیچ یک از سرم ها یافت نشد.نتیجه گیری و توصیه ها: روش های MAR و ELISA دارای حساسیت کم ولی ویژگی مناسب برای تشخیص آنتی بادی های ضد اسپرم هستند. استفاده از ELISA به دلیل گرانی و نتایج مثبت و منفی کاذب توصیه نمی شود. MAR می تواند ایزوتیپ آنتی بادی ضد اسپرم را تعیین کند و به کارگیری چند روش با هم به تشخیص کمک می کند. انجام تحقیق با حجم نمونه بیشتر را توصیه می نماید.

مقدمه: مطالعات مختلف حاکی از اثرات میلوتوکسیک و لوکوموژنیک بنزن بر روی انسان است. به منظور ارزیابی میزان بخارات بنزن در هوای محیط کار و بررسی عوارض هماتولوژیک آن بر افراد در معرض تماس، مطالعه حاضر بر روی افراد شاغل در یکی از کارخانه های تولید بنزن اصفهان صورت پذیرفت. مواد و روش ها: در این مطالعه مورد - شاهدی (Case-Control) تعداد چهل نفر از کارگران در معرض بنزن و چهل نفر از شاغلان بدون مواجهه (گروه شاهد) که از نظر سن و جنس یکسان بودند، انتخاب گردیدند. نمونه برداری از هوای محل کار بر اساس توصیه های انستیتو ملی بهداشت و ایمنی شغلی آمریکا (NIOSH) انجام گرفت و تجزیه نمونه های بنزن در هوا توسط دستگاه گاز کروماتوگرافی صورت پذیرفت. در نمونه خون وریدی کلیه افراد شمارش کامل سلولی (CBC) و سایر شاخص ها، مورد بررسی قرار گرفت. لام خون محیطی تهیه و فعالیت فسفاتاز قلیایی لکوسیتی (LAP) و عملکرد نوتروفیل ها مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته ها: غلظت بنزن هوای محیط کار در بعضی از محل های کار افراد در معرض 3.99 پی پی ام بود که بیش از استاندارد جهانی (یک پی پی ام) می باشد. فراسنج های غیر هماتولوژیک نظیر سن، سابقه کار و اعتیاد به سیگار اختلاف معنی داری بین دو گروه مورد و شاهد نشان نداد. فراسنج های هماتولوژیک در دو گروه شاهد و مورد اختلاف معنی داری نداشتند. میانگین هماتوکریت (Hct)، فعالیت فسفاتاز قلیایی لکوسیتی (LAP) و درصد احیای نیتروبلوتترازولیوم (NBT) توسط نوتروفیل ها در کارکنان گروه مورد به طور معنی داری بیش از مقدار آن در گروه شاهد بود (P<0.001, P<0.05).نتیجه گیری و توصیه ها: غلظت بنزن حداقل در قسمت هایی از محیط کار کارگران بیش از حد استاندارد جهانی است و می تواند باعث افزایش فعالیت LAP و درصد احیای NBT در نوتروفیل ها گردد که این یافته ها دلیلی بر تحریک سلول های رده نوتروفیلی توسط بنزن محسوب می گردد. مطالعات آینده نگر در زمینه پی گیری اثرات درازمدت تماس با بنزن توصیه می گردد.

مقدمه: دستیابی به راهی که در نهایت منجر به بهبود بهتر و سریع تر زخم گردد، از دیر زمان آرزوی دست اندرکاران علم پزشکی و به خصوص متخصصان پوست، بوده است. استفاده از روغن حیوانی بر روی زخم ها یک روش سنتی است که در شهرهای جنوبی کشور رایج می باشد و به طور روزمره در جراحات پوستی کارگران نیز استفاده می شود. نظر به عدم انجام مطالعاتی در مورد تاثیر روغن حیوانی در ترمیم زخم ها این پژوهش در سال 1380 انجام گرفت. مواد و روش ها: این مطالعه به صورت تجربی (Experimental) یک سو کور به منظور مقایسه اثر ترمیمی روغن حیوانی با کرم سیلورسولفادیازین در زخم های پوستی خرگوش صورت پذیرفت. به این منظور هشت خرگوش آلبینو انتخاب و در بدن هر حیوان 4 زخم به مساحت یک سانتی متر مربع در شانه و تنه (هر دو طرف بدن حیوان) ایجاد گردید. روی زخم های سمت چپ از روغن حیوانی و در سمت راست از کرم سیلور سولفادیازین استفاده شد. سطح زخم باقیمانده در روزهای سوم، هفتم و چهاردهم توسط فرد سومی که نسبت به نوع دارو کور بود با یک صفحه شفاف شطرنجی مدرج بر حسب میلی متر مربع، اندازه گیری و در نهایت، سطح بهبودی تعیین گردید.یافته ها: مقایسه سطح زخم های بهبود یافته با روغن حیوانی و کرم سیلورسولفادیازین روی بدن خرگوش ها نشان داد که میزان بهبودی در روزهای سوم، هفتم و چهاردهم با روغن حیوانی به طور معنی داری بیشتر بوده است (P<0.05).نتیجه گیری و توصیه ها: گر چه تاثیر روغن حیوانی در درمان زخم های پوستی به مطالعات بیشتری نیاز دارد ولی با توجه به یافته های این پژوهش به نظر می رسد که می توان از روغن حیوانی برای ساخت ترکیبات موضعی جهت درمان زخم های پوستی استفاده نمود. انجام مطالعات وسیع تر با حجم نمونه بیشتر توصیه می گردد.

مقدمه: با توجه به این که طولانی بودن مدت عمل در اعمال جراحی یکی از عوامل ایجاد عفونت برش محل عمل می باشد و مراکز آموزش دستیاری به لحاظ آموزشی بودن فرآیند و نیز مبتدی بودن دستیاران، به ناچار با طولانی شدن مدت عمل مواجه هستند، این مطالعه با هدف تعیین رابطه منطقی بین میزان بروز عفونت برش محل عمل و طول مدت عمل سزارین در بیمارستان فاطمیه همدان انجام گرفت. مواد و روش ها: در این مطالعه تحلیلی از نوع هم گروهی (Cohort)، پس از حذف کلیه عوامل خطر عفونت، 200 مورد سزارین که طول عمل در آنها بیشتر از یک ساعت بود (گروه مورد) و 200 مورد سزارین که طول مدت عمل آنها زیر یک ساعت بود (گروه شاهد)، تا زمان مراجعه برای کشیدن بخیه های محل عمل مورد پی گیری قرار گرفتند و از نظر میزان بروز عفونت زخم محل عمل مقایسه شدند. در این طرح، زمان یک ساعت به عنوان نقطه شاخص بین دو گروه مد نظر قرار گرفت که این زمان از طریق احتساب متوسط بالاترین زمان انجام عمل سزارین که توسط دستیاران سال های مختلف انجام می شد، به دست آمد. یافته ها: از بین 400 مورد سزارین، 25 مورد (6.25 درصد) دچار عفونت زخم گردیدند که از این تعداد 14 مورد (56 درصد) از گروه بالای یک ساعت و 11 مورد (44 درصد) از گروه با طول زمان عمل زیر یک ساعت بودند که تفاوت بین این دو گروه از نظر آماری معنی دار نبود.نتیجه گیری و توصیه ها: طول مدت عمل سزارین بیش از یک ساعت در مراکز آموزش دستیاری، میزان بروز عفونت محل برش را افزایش نمی دهد. مطالعات گسترده تر چند مرکزی در مورد عوارض سایر اعمال جراحی که توسط دستیاران انجام می شود، توصیه می گردد.

سابقه و هدف: با توجه به عوارض شناخته شده مسمومیت مزمن با سرب و به منظور تعیین مقدار سرب در موی کارگرانی که از لحاظ شغلی در معرض آلودگی با سرب می باشند، این تحقیق بر روی کارگران یک واحد صنعت تهیه شمش سرب و دو گروه شاهد آنها در سال 1379 در زنجان انجام گرفت. مواد و روش ها: تحقیق به روش تحلیلی از نوع مورد - شاهدی (Case-Control) بر روی 75 نفر انجام شد. به این منظور نمونه هایی از موی سر 25 نفر کارگر در معرض آلودگی سرب شاغل در صنعت تهیه شمش سرب گرفته شد و مقدار سرب آن با دستگاه اسپکتروفتومتر جذب اتمی تعیین گردید. 25 نفر از کارمندان اداری همان صنعت و 25 نفر از شهروندان زنجانی که سابقه تماس شغلی با سرب نداشتند. به ترتیب به عنوان گروه شاهد اول و دوم انتخاب شده و میزان سرب در موی افراد این گروه ها به روش قبل تعیین مقدار گردید و با آزمون آماری مورد قضاوت قرار گرفت. یافته ها: افراد در سه گروه به لحاظ سن و افراد گروه شاهد صنعت (کارمندان اداری) و کارگران (گروه مورد) و کارمندان آن نیز به لحاظ سابقه خدمت مشابه بودند. میزان سرب مو در کارمندان21.1±13.2  میکروگرم بر گرم، شهروندان زنجانی 14.1 ± 27.9 میکروگرم بر گرم و کارگران صنعت تهیه شمش سرب برابر 131.7±93.4 میکرو گرم بر گرم بود. میزان سرب مو در شهروندان استفاده کننده از وسیله نقلیه بنزینی ±12.2 36.9 میکروگرم بر گرم و کسانی که از این وسایل استفاده نمی کردند،16.6±4.9 میکروگرم بر گرم بود (P<0.00001).نتیجه گیری و توصیه ها: کارگران صنعت شمش سرب به میزان بیشتری در معرض آلودگی با سرب قرار دارند. اقدامات لازم برای کاهش مشکل را با توجه به عوارض شناخته شده آن توصیه می نماید. در ضمن میزان سرب مو در شهروندان زنجانی که از وسیله نقلیه بنزینی استفاده می کنند، بیشتر از کسانی است که از این وسیله استفاده نمی کنند. انجام یک پژوهش برای تعیین قدرت تشخیصی موی سر در تعیین آلودگی به سرب توصیه می گردد.

مقدمه: با توجه به نقش کمبود ید در ایجاد گواتر و تاثیر آن بر عملکرد تیرویید، وضعیت جسمی و هوشی افراد و از آنجا که روستای آهار (منطقه کوهستانی واقع در شمال شرق تهران) در سال 1372 به عنوان منطقه کمبود ید شناخته شده بود، این بررسی جهت پایش ید در دانش آموزان این روستا 6 سال پس از تجویز محلول روغنی ید دار و نیز اجرای برنامه مصرف نمک ید دار در اهالی روستا انجام گرفت.مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی (Descriptive) بر روی کلیه دانش آموزان دختر 14-6 سال این روستا با انجام معاینه بالینی از نظر گواتر، نمونه گیری خون برای تعیین هورمون های تیرویید و نمونه گیری ادرار در سه نوبت برای اندازه گیری ید دفعی ادرار صورت پذیرفت. بر اساس معیار سازمان بهداشت جهانی بزرگی تیرویید افراد از صفر تا 2 تعریف شد. اندازه گیری غلظت هورمونهای تیرویید توسط کیت های تجاری و اندازه گیری ید ادرار با روش هضم به عمل آمد. نتایج حاصل از این بررسی با داده های موجود در سال 1372 (قبل از تجویز ید) مقایسه گردید.یافته ها: نتایج معاینه بالینی گواتر نشان داد که گواتر درجه 2 از 86 درصد در سال 1372 به 5 درصد در سال 1378 رسیده که این کاهش از نظر آماری معنی دار بود (P<0.001). شیوع گواتر درجه 1 به طور مشخصی افزایش یافت (از 10 درصد به 53 درصد P<0.001). شیوع کلی گواتر به میزان 39 درصد نسبت به سال 1372 کاهش (از 96 درصد به 58 درصد) و میانگین ید دفعی ادرار افزایش قابل توجهی نشان داد (از 5.6 میکروگرم در دسی لیتر در سال 72 به و 18.4 میکروگرم در دسی لیتر در سال 78،P<0.001 ). میانگین هورمون های T3 و هورمون محرک تیرویید (TSH) و میزان برداشت T3 توسط رزین (RT3UP) در سال 1378 در محدوده طبیعی قرار داشتند.نتیجه گیری و توصیه ها: تجویز ید روغنی و به دنبال آن مصرف نمک یددار سبب کاهش قابل توجهی در شیوع و شدت گواتر، افزایش مشخص در میزان ید دفعی ادرار و درستکاری تیرویید گردیده است. ادامه مطالعات پایش اثر ید تکمیلی بر وضعیت گواتر در مناطق مختلف ایران توصیه می گردد.

مقدمه: وضعیت تغذیه ای نامطلوب در بیماران تحت همودیالیز بسیار شایع می باشد. حدود 40-30 درصد از این بیماران از محدودیت پروتئین و کالری و 15 درصد آنها از سوء تغذیه شدید رنج می برند. از این رو، مطالعه حاضر با هدف تعیین برخی از شاخص های تغذیه ای بیماران تحت همودیالیز در زنجان طی سال 1380 انجام گرفت. مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی (Descriptive) بر روی تمام بیماران تحت همودیالیز پس از کسب رضایت آنان انجام گرفت. به این منظور، شاخص های آنتروپومتری از قبیل نمایه توده بدنی، ضخامت چین پوست عضله سه سر، دور وسط بازو و دور وسط عضله بازو با استفاده از وزنه، کالیپر و متر نواری و شاخص های آزمایشگاهی (آلبومین سرم و شمارش کل لنفوسیت ها) با استفاده از 4 میلی لیتر خون وریدی در پایان جلسه دیالیز توسط پژوهشگر اندازه گیری گردیدند. یافته ها: نتایج بررسی نشان داد که تعداد قابل توجهی از بیماران از کمی وزن (38 درصد)، 44 درصد از کاهش ذخایر پروتئین های احشایی (Viseral)، 42.9 درصد مردان و 68 درصد زنان نیز از کاهش ذخایر پروتئینی های ساختمان (Somatic) رنج می بردند. در بین مردان، تحلیل ذخایر چربی و در بین زنان تحلیل ذخایر پروتئینی بیشتر مشاهده شد. نتیجه گیری و توصیه ها: با توجه به شیوع اختلالات تغذیه ای بیماران دیالیزی، مطالعه عوامل خطر ساز تغذیه ای در این بیماران و روش های آموزش تغذیه به آنان جهت اصلاح وضعیت تغذیه ای توصیه می گردد.