مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی زنجان (Journal of Advances in Medical and Biomedical Research)
سال:1390 | دوره:19 | شماره:75 |تعداد مقالات:18

زمینه و هدف: رزیستین، آدیپوکین جدیدی است که احتمالا در مقاومت به انسولین نقش ایفا می کند. در این مطالعه بر آن شدیم تا ارتباط این هورمون های متابولیکی را با هم و با اندکس های رشدی نوزادان بررسی کنیم.روش بررسی: در این مطالعه 80 نوزاد و مادر آن ها وارد مطالعه شدند. اندکس های رشدی، درصد چربی، اندکس مقاومت انسولین (HOMA-IR) نوزادان، وزن پلاسنتا و شاخص توده بدنی (BMI) مادران تعیین شد. رزیستین و لپتین و انسولین با روش الایزا اندازه گیری شد.یافته ها: در این مطالعه سطح رزیستین خون بند ناف (1.53±10.77 نانوگرم بر میلی لیتر) بالاتر از آن در خون مادران (5.71±7.91 نانوگرم بر میلی لیتر) بود. ارتباطی بین رزیستین سرم مادر با رزیستین، لپتین و انسولین خون بند ناف نوزادان و اندکس های رشدی نوزادان مشاهده نشد. همچنین بین رزیستین خون بند ناف با اندکس های رشدی نوزادان و میزان انسولین و درصد چربی خون بند ناف ارتباط وجود نداشت. اما بین رزیستین بند ناف با میزان لپتین بند ناف ارتباط معنی دار بود (r=0.222, P=0.048). همچنین لپتین خون بند ناف ارتباط معنی داری با BMI (r=0.223, P=0.047)، پاندورال اندکس (r=0.212, P=0.058)، اندکس مقاومت انسولین (r=0.426, P=0.052) و درصد چربی (r=0.247, P=0.014) خون بند ناف نوزادان داشت.نتیجه گیری: با توجه به یافته های این تحقیق، رزیستین خون بند ناف نه بطور مستقیم بلکه ممکن است از طریق لپتین در مکانیسم های رشدی و مقاومت انسولین نوزادان نقش داشته باشد، که برای پی بردن به این موضوع به مطالعات و بررسی های بیشتر نیاز است.

زمینه و هدف: به دنبال سال هاست که از داروهای گیاهی در درمان دیابت استفاده می شود یکی از این داروها ریزوم جینسینگ می باشد. هدف از این مطالعه تعین اثر جینسینگ به صورت داروی خوراکی بر روی قند و دیگر پارامترهای موثر از جمله مارکرهای چربی در رت های دیابتی نر بود که به ندرت مورد بررسی قرار گرفته بودند.روش بررسی: در این بررسی از 30 سر رت نر با محدوده وزنی 25±250 گرم و سن 4 تا 6 ماه با دسترسی آزاد به آب و غذا و در شرایط استاندارد 12 ساعت نور، 12 ساعت تاریکی با دمای محیط 2±21 درجه سانتی گراد استفاده شد. رت ها به صوت تصادفی به 3 گروه 10 سری تقسیم شدند. گروه 1 (گروه شاهد)، هیچ گونه دارویی دریافت نکردند. گروه 2 (گروه دیابتی) روزانه 60 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن استروپتوزوسین داخل صفاقی دریافت می کردند. گروه 3 (گروه تیمار) روزانه علاوه بر 60 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم استروپتوزوسین، 150 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن رت، جینسینگ به صورت خوراکی دریافت کردند. در طی این مطالعه که به مدت 6 هفته بود، از هر یک از رت ها در دو نوبت خون گیری گردید. سطح سرمی گلوکز، BUN، کلسترول، تری گلیسرید، ALT، AST هر رت به صورت جداگانه سنجش گردید.یافته ها: با توجه به به نتایج در گروه شاهد، میانگین قندخون 7.9±131.1 میلی گرم در دسی لیتر بود و در گروه دریافت کننده استرپتوزوسین بالای 550 میلی گرم در دسی لیتر رسید و در گروه دریافت کننده جینسینگ میزان قندخون در طی مطالعه کاهش نزولی نزدیک به 50 درصد داشت و به 12.5±269.0 میلی گرم در دسی لیتر رسید. میزان کلسترول در گروه تیمار نسبت به گروه دیابتی در حدود 40 درصد کاهش یافت. آنزیم های ALT ،AST در گروه های تحت درمان و بیمار تفاوت چشمگیری نشان نداد. در برسی مارکر کلیوی BUN از 6.6±71.6 در گروه دیابتی به 5.7±50.1 میلی گرم در دسی لیتر در گروه تحت درمان رسید.نتیجه گیری: نتایج این بررسی مشخص کرد که گیاه جینسینگ در رت های آزمایشگاهی حاوی ماده پایین آورنده گلوکز خون و کاهش دهنده عوارض ناشی از دیابت از جمله کنترل چربی های خون می باشد، اما برای استفاده در انسان نیاز به بررسی بیشتری دارد.

زمینه و هدف: سقط ها شایع ترین عارضه دوران حاملگی می باشند. با توجه به اهمیت مساله تصمیم گرفته شد پیامدهای زودهنگام دو روش جراحی و انتظاری در درمان سقط های ناکامل اوایل حاملگی مطالعه شود.روش بررسی: این مطالعه در بیمارستان آیت اله. موسوی و ولیعصر (عج) در سال های 1387 و 1388 بر روی 48 نفر با تشخیص سقط ناکامل اوایل حاملگی انجام شد. بیماران بر اساس انتخاب و تمایل شخصی در دو گروه درمان جراحی (23 نفر) و انتظاری (25 نفر) قرار گرفتند. در گروه جراحی کورتاژ تخلیه ای با کورت انجام شد. در گروه انتظاری به بیماران دو هفته فرصت داده شد تا دفع خود به خود داشته باشند، و پس از دو هفته سونوگرافی انجام گردید. دو گروه را از نظر رضایتمندی، برگشت به فعالیت روزانه، مدت زمان خونریزی، درد لگن، طولانی شدن مدت پیگیری مورد مقایسه قرار دادیم.یافته ها: دفع خودبه خود در گروه انتظاری در 19 نفر (76 درصد) انجام شد. در گروه انتظاری، رضایتمندی بیشتر و زمان برگشت به فعالیت روزانه کوتاه تر از گروه جراحی بود، ولی مدت زمان خونریزی بیشتر بود. تعداد بیمارانی که نیاز به پیگیری بیش از دو هفته داشتند، در گروه انتظاری بیشتر از گروه جراحی بودند. درد لگن در دو گروه تفاوتی نداشت.نتیجه گیری: روش انتظاری یک روش آلترناتیو مناسب در درمان سقط های ناکامل اوایل حاملگی است، ولی برای تعمیم نتایج به مطالعات بیشتری نیاز داریم.

مقدمه: در دهه های اخیر، اپیدمیولوژی اهمیت ویژه ای در مطالعات بهداشتی و کنترل بیماری ها پیدا کرده، به طوری که برنامه ها و سیاست های بهداشتی دهه های اخیر را تحت نفوذ خود قرار داده است. امروزه با بررسی تقارب الگوی های ژنتیکی سویه های بیماری زا می توان به وجود منابع عفونی مشترک در بین بیماران پی برد. هدف در این مطالعه مقایسه میزان تقارب الگوهای ژنتیکی جداشده از بیماران مسلول سویه های مایکوباکتریوم توبرکلوزیس با استفاده از تکنیک MIRU-VNTR بود.روش بررسی: پس از جداسازی نمونه ها از محیط کشت لونشتاین جانسون و قراردادن تست های افتراقی و حساسیت دارویی (به روش تناسبی)، استخراج DNA سویه ها به روش CTAB/Nacl صورت گرفت. الگوی ژنتیکی سویه ها بر اساس فرمت 12 لوکوسی تکنیک MIRU-VNTR محاسبه گردید. برای بررسی های اپیدمیولوژی از اطلاعات کلاسیک و مولکولار بیماران استفاده گردید.یافته ها: از 140 نمونه مورد مطالعه قرار گرفته، پس از قراردادن تست های حساسیت دارویی 65 (64.4 درصد) مورد از نمونه سل مقاوم به دارو، 29 مورد ( 20.7درصد) از نمونه ها سل غیرمقاوم به دارو و باقیمانده آن ها را سویه های حساس به دارو تشکیل دادند. آنالیز الگوهای ژنتیکی سویه ها نیز نشان داد که خانواده های دهلی/ کس با 49 مورد (35 درصد)، اوگاندا I با 28 مورد (20 درصد)، نیو I با 16 مورد 11.4) درصد) بیشترین و خانواده های EAI با 1 مورد ( 0.7درصد)، هارلم با 3 مورد 2.1) درصد) و H37Rv با 5 مورد ( 3.5درصد) کمترین الگوی ژنتیکی خانواده ها را به خود اختصاص داده بودند.نتیجه گیری: مقایسه تقارب الگوهای ژنتیکی نشان داد بیشترین تعداد و تنوع الگوهای ژنتیکی در استان تهران مربوط به منطقه جنوبی (که از قسمت جنوب تهران تا منطقه میدان آزادی) و در سطح کشور نیز مربوط به شهرهای مرزی کشور که همجوار با کشورهای افغانستان، عراق، ترکمنستان و همچنین شهرهای با درصد بالای مهاجرپذیری مشاهده گردیده است که نشان از وجود منابع آلوده مشترک بین بیماران می باشد.

زمینه و هدف: اپیوییدها اثرات پیچیده ای بر فعالیت تشنجی دارند. آن ها بسته به شرایط آزمایش دارای اثرات ضدتشنج و تشنج زا می باشند. هدف از مطالعه ما بررسی اثرات دوزهای مختلف مرفین و نالوکسان بر فعالیت تشنجی خودبخودی در برش های هیپوکامپ مغز موش بود.روش بررسی: فعالیت تشنجی خودبخودی در برش های هیپوکامپ مغز موش به وسیله پرفیوژن مداوم مایع مغزی نخاعی مصنوعی با منیزیم کم، القا گردید. ثبت خارج سلولی از لایه سلول های هرمی ناحیه CA1 هیپوکامپ به عمل آمد. تا اثرات داروها بر دامنه، مدت زمان و شمار حوادث ایکتال و همچنین شمار اسپایک ها بین ایکتال بررسی گردد.یافته ها: کاربرد مرفین اثری دوگانه بر حوادث شبه تشنجی خودبخودی داشت. مرفین در غلظت کم (10 میکرومول) فعالیت تشنجی را کاهش داد و در غلظت های بالاتر (30 و 100 میکرومول) این فعالیت تشنجی را به صورت وابسته به دوز افزایش داد. نالوکسان به عنوان آنتاگونیست غیرانتخابی اپیوییدها عمل تشنج زای مرفین را مهار کرد.نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که اثرات مرفین بر تشنج، وابسته به دوز می باشد. به طوری که دوز پایین مرفین اثر ضدتشنج و دوز بالای آن تشنج زا می باشد.

مقدمه: احیای قلبی ریوی مجموعه اقداماتی است که به منظور بازگرداندن حیات پس از مرگ بالینی انجام می شود. احیای قلبی در بیماران بستری در بیمارستان روز به روز گسترش بیشتری پیدا کرده است. با توجه به تفاوت های عمده ترکیب بیماران و نیز سرعت شروع احیا و وجود تیم احیا در بیمارستان عوامل موفقیت این دو تفاوت های عمده ای با هم دارند. به منظور بررسی عوامل مرتبط با موفقیت احیای قلبی - ریوی داخل بیمارستانی مطالعه حاضر انجام شد.روش بررسی: در این مطالعه توصیفی - مقطعی کلیه موارد احیای قلبی داخل بیمارستانی در بیمارستان ولی عصر زنجان طی سال 1387 مورد مطالعه قرار گرفت. رابطه متغیرهای سن، جنس، نوع بیماری، فاصله بستری تا ایست قلبی، فاصله کلاپس تا شروع احیا، فاصله کلاپس تا حضور تیم احیا، فاصله کلاپس تا شروع انتوباسیون، فاصله کلاپس تا کاردیوورژن، اولین ریتم قلب در مونیتورینگ پس از ایست، تعداد دفعات احیا، محل بستری، طرز ایست قلبی، و بخش بستری با موفقیت احیا آنالیز شد.یافته ها: از 302 مورد احیا انجام شده (54 درصد زن و 46 درصد مرد) 72 مورد احیا (23.8 درصد) موفقیت اولیه و 10 مورد احیا ( 3.3درصد) موفقیت نهایی داشتند. در این مطالعه پس از تعدیل کردن سایر متغیرهای مداخله گر متغیرهای فاصله کلاپس تا حضور تیم احیا، مونیتور نبودن بیمار قبل از ایست قلبی و اولین ریتم در مونیتور به طور مستقل پیش گویی کننده موفقیت احیا بودند.نتیجه گیری: وجود تیم احیا در بیمارستان و استفاده هرچه سریع تر از آن مهم ترین عامل افزایش کارایی احیا داخل بیمارستانی است. ولی استفاده از مونیتورینگ و استفاده از بخش های ویژه، در عمل باعث افزایش موفقیت نیستند. به نظر می رسد چون مونیتورینگ بیماران و استفاده از بخش های ویژه خیلی دیر و فقط برای بیماران مشرف به مرگ مورد استفاده قرار می گیرند، لذا کمکی به افزایش کارایی احیای قلبی نمی کنند.

زمینه و هدف: حوادث عروق مغزی، یکی از علل شایع ناتوانی و مرگ و میر جمعیت بشری در دنیا می باشد و در بین بیماری های نورولوژیک بالغین، از نظر اهمیت و شیوع در رتبه اول است. بنابراین شناخت فاکتورهای خطر این بیماری بسیار مهم می باشد. یکی از این ریسک فاکتورها، بیماری های ساختاری قلب و آریتمی های قلبی است. در نتیجه بر آن شدیم که یافته های اکوکاردیوگرافی که یک روش غیرتهاجمی و قابل دسترس برای ارزیابی ساختار و عملکرد قلب می باشد، را در این بیماران بررسی نماییم.روش بررسی: این مطالعه در مدت زمان حدود یک سال بر روی 372 بیمار با تشخیص سکته مغزی که در بخش اعصاب بیمارستان ولیعصر (عج) زنجان در سال 1387 بستری بودند، انجام شد. در مورد این بیماران اطلاعاتی نظیر جنسیت، سن، نوع سکته مغزی و یافته های اکوکاردیوگرافی استخراج و تحت آنالیز قرار گرفتند.یافته ها: از 372 بیمار که شامل 181 نفر مرد و 191 نفر زن بودند، 86.3 درصد فونکسیون سیستولیک نرمال و 13.7 درصد فونکسیون سیستولیک غیرطبیعی، 81.9 درصد فونکسیون دیاستولیک نرمال و 18.1 درصد فونکسیون دیاستولیک غیرطبیعی داشتند. 22 نفر تنگی میترال، 198 نفر نارسایی میترال، 23 نفر تنگی و نارسایی میترال (هر دو) داشتند. 9 نفر تنگی آئورت، 80 نفر نارسایی آئورت، 5 نفر تنگی و نارسایی آئورت) هر دو( داشتند. 165 نفر نارسایی تری کاسپید و 1 مورد تنگی و نارسایی تری کاسپید (هر دو) داشتند. 63 بیمار، دارای کسر تخلیه ای زیر 40 درصد بودند.نتیجه گیری: با توجه به شیوع بالای یافته های غیرطبیعی اکوکاردیوگرافی در بیماران سکته مغزی، می توان نتیجه گرفت که مشکلات قلبی به عنوان یک فاکتور خطر مهم در ایجاد سکته های مغزی بوده، بنابراین با این روش غیرتهاجمی، می توان این مشکلات را تشخیص داده، پیشگیری و درمان لازم را هر چه سریع تر انجام داد.

مقدمه: خون کم لکوسیت توسط فیلترهای لکوسیتی تهیه می شود، اما فیلتر مانع از عبور پروتئین های پلاسما نشده و عبور مکرر آن ها باعث بروز واکنش های آلرژیک می شود. برای حذف آن شستشوی خون انجام می شود. سیستم سنتی شستشو یک سیستم باز است که در آن پسماندهای خون وارد سیستم فاضلاب و آلودگی محیط زیست می شود. در روش جدید پیشنهاد شده، سیستم شستشو بسته است که پسماندها وارد کیسه می شود. در این تحقیق روش جدید شستشوی خون با روش سنتی مقایسه گردید.روش بررسی: هدف مقایسه دو روش شستشوی باز و بسته و نتایج این دو روش از نظر بهداشتی و کاهش میزان لکوسیت، خطر انتقال عفونت و کیفیت سلامت گلبول های قرمز است. صد کیسه در هر روش شسته، کدگذاری شده و فقط با شماره به بخش های مختلف، کشت، فلوسیتومتری و کنترل کیفی فرستاده شدند.یافته ها: دویست کیسه (صد کیسه در هر روش) مطالعه شد. در میکرب شناسی، در هیچ نمونه ای رشد میکربی دیده نشد. در بخش کنترل کیفی، نتایج مشابه بود و اختلاف قابل توجهی مشاهده نشد. اختلاف معناداری در شمارش لکوسیتی در هر دو روش قبل از شستشو از لحاظ آماری مشاهده نشد (P=0.072) اما بعد از شستشو، اختلاف معنی دار بود (P<0.0001) که به نوعی نشان دهنده کاهش واضح در شمارش لکوسیتی در روش جدید بود.نتیجه گیری: روش شستشوی جدید (سیستم بسته)، روش برتری نسبت به روش سنتی (سیستم باز) است که قسمت عمده علل این برتری برای سیستم بهداشتی کشور از نظر دفع، از طریق زباله های بیمارستانی و نیز کاهش موثرتر در میزان لکوسیت است. با توجه به اینکه هنوز هم شستشوی خون در کشور ما انجام می شود، لذا این متد به صورت روش بهداشتی تر و با کیفیت بهتر می تواند جایگزین روش قدیمی شود. از طرفی از آنجایی که کشور ما در منطقه کم آبی واقع شده است، سلامت آب های زیرزمینی بسیار مهم است که با این روش از آلودگی محیط زیست و فاضلاب جلو گیری می شود.

زمینه و هدف: هیپربیلی روبینمی از بیماری های شایع نوزادان می باشد که افزایش بیش از حد آن خطر آسیب به سیستم شنوایی را به همراه دارد. تشخیص زودهنگام اختلالات شنوایی در نوزادانی که به علت بیلی روبین بالا نیاز به تعویض خون پیدا می کنند، از اهمیت زیادی برخوردار است که بدین منظور در این مطالعه از تست  ABRبرای بررسی این هدف استفاده گردید.روش بررسی: در این مطالعه توصیفی تحلیلی، 64 نوزاد ترم متولد شده در بیمارستان میلاد تهران در سال های 1386 تا 1388 که به دلیل زردی بالا، بیلی‏ روبین در حد تعویض خون داشتند و یا دچار تعویض خون شده بودند، وارد مطالعه شدند. تست ABR قبل از ترخیص و پس از آمادگی و نوزاد با دادن کلرال هیدرات و پس از کسب اجازه از والدین توسط کارشناس ادیولوژی انجام شد و یافته ها در پرسشنامه ای ثبت و سپس داده ها توسط آزمون Chi- square و T-test تجزیه و تحلیل گردید.یافته ها: ارتباط معنی داری بین سن، وزن، میزان بیلی روبین و گروه خونی با ABR دیده نشد. از تعداد 64 نوزاد، 19 نوزاد تحت تعویض خون قرار گرفتند، که از این تعداد 3 نوزاد (16 درصد) ABR غیرطبیعی و 16 نوزاد (84 درصد) دارای ABR طبیعی بودند. ارتباط معنی داری بین ABR و تعویض خون وجود نداشت (P>0.05).نتیجه گیری: نتایج نشان داد که 14 درصد نوزادان با بیلی روبین بالای در حد تعویض خون دارای ABR غیرطبیعی بودند. در نتیجه بیلی روبین بالا در حد تعویض خون می تواند یکی از خطرات مهم برای سیستم شنوایی باشد که بدون ایجاد کرنیکتروس باعث اختلال در آزمون های شنوایی شود، هرچند مشخص نیست که این غیرطبیعی بودن تست های شنوایی حالت طولانی مدت و یا دایمی داشته باشد و نیاز به انجام تحقیقات طولانی مدت برای بررسی این موضوع می باشد.

زمینه و هدف: ویروس آنفلونزای H1N1 نوپدید یک ویروس آنفلونزای جدید تیپ A می باشد که از تغییرات ناگهانی در ساختمان این ویروس ها به وجود آمده است که می تواند باعث یک بیماری پاندمیک گردد. با توجه به اینکه بروز و شدت بیماری تابع بسیاری از عوامل منطقه ای مثل شرایط محیطی، فرهنگ و ژنتیک می باشد، بدین جهت لزوم مطالعه آماری به صورت منطقه ای (Regional) در این بیماری عفونی ضروری است و لذا این مطالعه به منظور بررسی تظاهرات کلینیکی و دموگرافیک بیماران مبتلا به آنفلونزای خوکی انجام شد.روش بررسی: از اواخر مهر تا اواخر آذر سال 1388 به دلیل Outbreak عفونت H1N1 نوپدید در تعداد 40 بیمار، عفونت H1N1 نوپدید با استفاده از روش RT-PCR به اثبات رسید. وجود یافته های دموگرافیک ثبت گردید. یافته های آزمایشگاهی بیماران در زمان بستری به دست آمد. نوع درگیری ریوی و نیاز به مراقبت های ICU مشخص گردید.یافته ها: تعداد 40 بیمار مبتلا به عفونت H1N1 نوپدید که به بخش عفونی بیمارستان سینا تبریز مراجعه کرده بودند، مطالعه شدند. تعداد 21 نفر به دلیل شدت علایم به ICU انتقال یافتند. سن متوسط بیماران 13.02±36.80 سال بود. یافته های دموگرافیک نشان داد که 37.5 درصد بیماران دارای عامل خطر بودند. درگیری ریوی غالبا از نوع پنومونی بود. از نظر رادیوگرافیک شایع ترین یافته Bilateral Ground-Glass Opacity بود. در 25 درصد از بیماران ARDS و در 37.5 درصد بیماران هم پنومونی ایجاد شد. بیشترین علایم شامل سرفه و تب و کمترین آن شامل سرگیجه و درد شکم بود. تعداد مرگ 8 نفر بود. فاکتور مستقل در ارتباط با مرگ و میر فقط نیاز به بستری در ICU و نیاز به ونتیلاسیون مکانیکی بود (Odd Ratio, 5.51 CI=95%).نتیجه گیری: مواردی از آنفلوانزای Novel H1N1 که در این مرکز بستری شدند، از نظر علایم ایجاد شده مشابه مراکز درمانی خارجی بودند، اما اکثر بیماران فاقد ریسک فاکتور شناخته شده زمینه ای بودند. شیوع مورتالیته کمتر بود، در ضمن از لحاظ درگیری ریوی علاوه بر مشکلاتی همچون پنومونی و ARDS مواردی از آمبولی ریه نیز گزارش شد. تمام موارد مبتلا به آمبولی ریوی پس از درمان بهبودی کامل پیدا کرده، مرخص شدند .

زمینه و هدف: بهره وری نیروی انسانی یکی از مهم ترین دغدغه های مدیران هر سازمان است. این پژوهش با هدف بررسی میزان اهمیت مولفه های شناسایی شده بهره وری نیروی انسانی از دیدگاه کارکنان و اعضای هیات علمی دانشکده های دانشگاه علوم پزشکی گیلان انجام شده است.روش بررسی: این پژوهش توصیفی، تحلیلی مقطعی، در ماه های شهریور، مهر و آبان 1388 انجام شده است. صاحبان فرآیند برای تعیین مولفه های بهره وری نیروی انسانی 45 نفر از خبرگان و صاحب نظران مدیریت و برای تعیین میزان اهمیت مولفه های شناسایی شده، 321 نفر از اعضای هیات علمی و کارشناسان آموزشی دانشکده های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی گیلان بودند. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و مطالعه راهنما، که اعتبار محتوای آن به صورت Expert Panel و اعتبار سازه آن با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی (تحلیل مولفه های اصلی) و تحلیل عاملی تاییدی (حداکثر درست نمایی) صورت گرفت، پایایی آن از روش آزمون مجدد و همسانی درونی با استفاده از آلفا کرونباخ تایید و سپس مهم ترین عوامل ارتقای بهره وری نیروی انسانی از طریق آنالیز مسیر شناسایی شدند.یافته ها: در تحلیل مسیر، مولفه های فرهنگ سازمانی با ضریب مسیر استاندارد 0.51، عوامل انگیزشی با ضریب مسیر استاندارد 0.25، شرایط محیطی با ضریب مسیر استاندارد 0.17، توانمندسازی نیروی انسانی با ضریب مسیر استاندارد 0.11 و شیوه رهبری با ضریب مسیر استاندارد 0.08، تغییرات بهره وری نیروی انسانی دانشگاه علوم پزشکی گیلان را تبیین نمودند.نتیجه گیری: فرهنگ سازمانی، عوامل انگیزشی، شرایط محیطی، توانمندسازی کارکنان و شیوه رهبری به ترتیب مهم ترین عوامل ارتقای بهره وری نیروی انسانی در دانشگاه علوم پزشکی گیلان بودند که فرهنگ سازمانی از اهمیت بیشتری نسبت به سایر عوامل برخوردار بود.

زمینه و هدف: افسردگی بیماری بسیار شایع عصر کنونی است. شناسایی علل و عوامل موثر بر افسردگی در کارکنان بسیار مهم است. افسردگی متعلق به قشر خاصی نیست، اما برخی از افراد جامعه، به دلیل موقعیت خاص نسبت به این اختلال آسیب پذیرترند. لذا این مطالعه به منظور تعیین میزان شیوع افسردگی کارکنان دانشگاه علوم پزشکی استان زنجان اجرا شد.روش بررسی: در این مطالعه مقطعی تعداد 693 نفر از کارکنان به روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی انتخاب شدند. برای اندازه گیری میزان افسردگی از پرسش نامه استاندارد شده بک استفاده گردید. یافته ها با استفاده از آزمون های کای دو، ضرایب همبستگی کرامر و گاما مورد تجزیه و تحلیل آماری قرارگرفت.یافته ها: 40 درصد کارکنان با درجات متفاوتی به این بیماری مبتلا بودند. 23 درصد کارکنان به افسردگی خفیف، 13 درصد به افسردگی متوسط و 4 درصد به افسردگی شدید تا بسیار شدید مبتلا بودند. ارتباط افسردگی با تحصیلات، نوع سکونت و شهر محل خدمت معنی دار بود.نتیجه گیری: با توجه به شیوع بالای افسردگی در بین کارکنان، پیشنهاد می گردد مشاوره بهداشت روانی در اولویت برنامه های مسوولین ذیربط قرار گیرد.