مجله طب نظامی
سال:1396 | دوره:19 | شماره:5 |تعداد مقالات:16

در سالهای گذشته تصور بر این بود که اپیدمی کمبود ویتامین D در جهان مهار شده است ولی مطالعات اخیر نشان می دهد که اپیدمی های جدیدی از کمبود این ویتامین در سراسر جهان بوجود آمده است. مطالعات گسترده ای در ایران و جهان در جوامع و اقشار مختلف به بررسی شیوع کمبود ویتامین D پرداخته اند و عمدتا هم، یافته های نگران کننده ای در این زمینه حاصل شده است. با این وجود، مطالعات بسیار محدودی در زمینه بررسی کمبود ویتامین D در افراد نظامی انجام شده است.شیوع کمبود ویتامین D در افراد نظامی عملیاتی در ایران مشخص نیست، با این وجود، با توجه به اینکه شیوع کمبود ویتامین D در افراد نظامی سایر نقاط جهان همچون ارتش امریکا، بیش از 50% گزارش شده است، لذا همین میزان شیوع کمبود ویتامین D در افراد نظامی عملیاتی در ایران احتمال می رود. از طرفی با توجه به اثراتی که کمبود ویتامین D در عملکرد بهینه افراد نظامی همچون اختلال در عملکرد فیزیکی و شناختی، افزایش خطر ابتلا به آسیب عضلانی یا استخوان، شکستگی های استرس، ضعف عضلانی و کاهش عملکرد عصبی عضلانی، پیامدهای ناگوار قلبی عروقی دارد، لذا پایش کمبود ویتامین D در این قشر جامعه ضروری می نماید.اطلاع از میزان شیوع کمبود ویتامین D در افراد نظامی، و همچنین تاثیر آن بر عملکرد رزمی و عملیاتی افراد نظامی می تواند، ارگانهای مربوطه بهداشت و درمان نظامی را در برنامه ریزی و اجرای مفیدتر برنامه های پیشگیری و همینطور سلامت افراد نظامی یاری رساند. مطالعه مروری حاضر به شیوع کمبود ویتامین D در افراد نظامی در ایران و جهان و اثرات آن بر عملکرد افراد نظامی می پردازد.

اثر تراتوژنیک به تاثیر موادی گفته می شود که قادر به عبور از جفت بوده و ممکن است به رشد و تکوین جنین یا رویان آسیب جدی وارد کرده و منجر به ناهنجاری در جنین یا نوزاد شوند. هر مادر باردار ممکن است دچار بیماری هایی باشد که می تواند قبل از بارداری یا اینکه در حین بارداری به آن ها مبتلا شده باشد. بعضی از این بیماری های مادر و یا داروهای مصرف شده جهت درمان این بیماری ها ممکن است بر جنین اثرات تراتوژنیک داشته باشند و در مسیر رشد و تکوین جنین اختلال ایجاد کنند. بنابراین طبق مطالعات انجام شده کنترل بیماری های مادر و داروهای مصرفی و روش های درمانی قبل از اقدام به بارداری و در حین بارداری ضروری است. با توجه به اثرات زیان بار فاکتورهای تراتوژنیک بر جنین، در این مطالعه مروری به بررسی برخی از انواع تراتوژنها از قبیل اشعه، عوامل عفونی، شرایط مادری و داروهای تراتوژن و غیره می پردازیم.

زمینه و هدف: قطع عضو یکی از شایعترین معلولیت های حرکتی است که اختلالات جسمی، رفتاری و روانی پس از آن از مشکلات جدی آنها است. در این میان همواره اختلالات کلیه و مجاری ادراری یکی از شایعترین عوارض دراز مدت جانبازان قطع عضو بویژه قطع عضو اندام تحتانی است. هدف مطالعه حاضر بررسی وضعیت بیماری های کلیه و مجاری ادراری در جانبازان قطع عضو در استان مازندران می باشد.روش ها: مطالعه مقطعی حاضر بر روی جانبازان قطع عضو در استان مازندران در سال 1392 انجام شد. همه شرکت کنندگان توسط پزشک نفرولوژیست معاینه بالینی شدند. داده های دموگرافیک ثبت و اطلاعات بالینی سیستم کلیه و مجاری ادراری همه جانبازان قطع عضو نیز ثبت گردید.یافته ها: از 575 جانباز دارای قطع عضو مورد بررسی، (%44.52) 256 نفر با میانگین سنی 46.44±2.6 سال و محدوده سنی 22 تا 70 سال تحت معاینه قرار گرفته و در آنالیز نهایی حضور داشتند. همه 256 جانباز قطع عضو، مرد بودند، %94.9 (243 نفر) متاهل و %78.8 آنها دیپلم و زیردیپلم بودند. 110 (43%) نفر از جانبازان قطع عضو دارای سابقه عفونت ادراری، همچنین (%20.8) 53 نفر دارای سابقه سنگ کلیه و مجاری ادراری بودند. (%3.5) 9 نفر از جانبازان مورد مطالعه به نارسایی کلیه مبتلا بودند. بر اساس نتایج این مطالعه، (%38.7) 99 نفر از جانبازان دچار اختلالات میل جنسی بوده اند که از بین این تعداد (%29.7) 76 نفر با کاهش میل جنسی مواجه شده بودند.نتیجه گیری: با توجه به شیوع به نسبت بالای عوارض سیستم کلیوی و مجاری ادراری در جانبازان قطع عضو لزوم اجرای برنامه های منظم پیشگیری، آموزشی، درمانی و توانبخشی مرتبط با ارتقای سلامت جسمی بالاخص سیستم کلیوی و مجاری ادراری به منظور کاهش ایجاد این بیماری ها پیشنهاد می شود.

زمینه و هدف: شواهد علمی زیادی تاثیر تصویرسازی در افزایش یادگیری و اجرای بهتر مهارت های حرکتی و شناختی و نیز تعدیل هیجان ها و افکار مربوط به شرایط رقابتی را در افراد تایید می کند. بنابراین تصویرسازی نه تنها سبب تسهیل در عملکرد افراد در مهارت های مختلف حرکتی و شناختی می شود بلکه موجب تعدیل افکار و واکنش خلبان ها در زمان پرواز خواهد شد. هدف از پژوهش حاضر مقایسه اثر استفاده از دستگاه شبیه ساز و تصویرسازی ذهنی حرکات فنون خلبانی بر عملکرد خلبانان پهپاد ورزشکار بود.روش ها: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و در ردیف پژوهش های نیمه تجربی است که به صورت میدانی انجام گردید. جامعه آماری این پژوهش را خلبانان پهپاد شهر تهران تشکیل می دادند که از میان آنان تعداد 20 نفر به روش نمونه گیری در دسترس با میانگین سنی 32.2 سال انتخاب و پس از همگن سازی نمونه ها به لحاظ قابلیت و توانایی تصویرسازی ذهنی، از طریق انتساب تصادفی به دو گروه کار با دستگاه شبیه ساز و انجام پروازهای واقعی و گروه شبیه ساز همراه با تصویرسازی ذهنی (پرواز واقعی و تصویرسازی ذهنی و استفاده از شبیه ساز) تقسیم و طی هشت هفته برنامه های تمرین فنون خلبانی پهپاد را دنبال کردند.یافته ها: یافته های پژوهش حاکی از آن بود که پس از هشت هفته تمرین تخصصی آموزش فنون خلبانی پهپاد توسط خلبانان ورزشکار و انجام پروازهای واقعی، شبیه ساز می تواند بر عملکرد خلبانان پهپاد در انجام پروازهای واقعی و عملی تاثیر مثبتی داشته باشد. از طرف دیگر، استفاده از دستگاه شبیه ساز به همراه تصویرسازی ذهنی فنون خلبانی به صورت ترکیبی بر عملکرد خلبانان موثر بوده و باعث بهبود پروازهای عملی گردید. مقایسه دو روش تمرینی نشان داد که روش تمرین ترکیبی، بیش از روش تمرین واقعی و استفاده از شبیه ساز، منجر به بهبود عملکرد می شود.نتیجه گیری: استفاده از روش تمرینی ترکیبی (شبیه ساز و تصویرسازی ذهنی) می تواند اثر مثبتی بر یادگیری فنون خلبانی داشته باشد و به عملکرد مطلوب خلبانان پهپاد کمک کند.

زمینه و هدف: رهبری اخلاقی به عنوان یکی از رویکردهای نوین رهبری دربرگیرنده روش های مدیریت و رهبری است که در آن حقوق و شان کارکنان به عنوان انسان مورد ارزش و احترام قرار می گیرد. مطالعه حاضر با هدف بررسی تاثیر رهبری اخلاقی و سبک های رهبری بر تعهد سازمانی در یک سازمان بهداشت و درمان نظامی شهر تهران انجام گرفت.روش ها: مطالعه مقطعی حاضر در سال 1395 در شهر تهران انجام شد. جامعه پژوهش شامل کارکنان یک سازمان بهداشت و درمان نظامی بود که به روش نمونه گیری طبقه ای و تصادفی ساده انتخاب شدند. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه استاندارد مقیاس رهبری اخلاقی Brown (مدل سه بخشی کارکنان)، پرسشنامه رهبری چند عاملی Bass & Avolio و پرسشنامه تعهد سازمانی Meyer & Allen استفاده گردید. برای تحلیل داده های توصیفی از آمار توصیفی و نرم افزار SPSS 16.0 و برای تحلیل رابطه مولفه ها از روش مدل سازی معادلات ساختاری و نرم افزار AMOS 18.0 استفاده گردید.یافته ها: یافته ها نشان داد که میانگین تعهد سازمانی در افراد مورد مطالعه (تعداد کل 230 نفر، 146 مرد) برابر با 71.6±4.9 بوده است. همچنین بیشترین نمره تعهد سازمانی در کارکنان مورد مطالعه مربوط به بعد تعهد هنجاری بوده است. درخصوص سبک رهبری، نتایج نشان داد که سبک رهبری غالب به ترتیب سبک رهبری تحول آفرین و تبادلی بوده است. همچنین در خصوص رهبری اخلاقی، نتایج نشان داد میانگین نمره سبک رهبری اخلاقی مدیران از دید کارکنان مورد مطالعه 36.8±6.89 بوده است. نتایج برازش مدل نشان داد که متغیرهای مستقل 22 درصد از تغییرات متغیرهای وابسته تعهد سازمانی را پیش بینی کردند.نتیجه گیری: با توجه به کسب نمره بالای تعهد سازمانی در دانشگاه نظامی مورد بررسی می توان نتیجه گرفت که بکارگیری رهبری اخلاقی و سبک رهبری تحول آفرین توانسته اثربخش بوده و اثر مستقیمی بر تعهد کارکنان داشته باشد. رهبری اخلاقی در این سازمان نظامی با برقراری ارتباطات اخلاقی (روابط بین فردی) و جدیت در توجه به اخلاقیات در سازمان توانسته بر وابستگی و تعهد کارکنان نسبت به سازمان بیافزاید. از این رو مدیران با آگاهی از میزان و نوع تعهد کارکنان می توانند در جهت بهبود و افزایش عملکرد کارکنان در جهت نیل به اهداف سازمانی و اجتماعی و همچنین اهداف فردی کارکنان بهره برداری مناسبی را بعمل آورند.

زمینه و هدف: امروزه نحوه تدریس و تعاملات مدرسان در حوزه یاددهی – یادگیری اهمیت به سزایی پیدا کرده است. لذا، بررسی عوامل تخصصی تاثیر گذار در حوزه تدریس و رویکردهای انتخابی آنان در امر آموزش حائز اهمیت است. در واقع می توان نوع ایدئولوژی برنامه درسی و فلسفه آموزشی افراد را به مثابه عنصری حساس و نقش آفرین در حوزه آموزش و تدریس قلمداد نمود. از این رو مطالعه حاضر با هدف بررسی رابطه ایدئولوژی برنامه درسی و فلسفه های آموزشی با رویکردهای تدریس اساتید علوم پزشکی (یکی از دانشگاه های علوم پزشکی نظامی تهران) صورت گرفته است.روش ها: پژوهش حاضر از نوع توصیفی- همبستگی می باشد. جامعه پژوهش حاضر اساتید یکی از دانشگاه های علوم پزشکی نظامی شهر تهران بود که با روش نمونه گیری در دسترس صورت گرفته است. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسشنامه ایدئولوژی برنامه درسی، فلسفه آموزشی و رویکردهای تدریس بوده که اعتبار و روایی آن ها به تایید رسیده بود. همچنین جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات نیز از همبستگی پیرسون در نرم افزار SPSS 16 استفاده شده است.یافته ها: یافته های پژوهش نشانگر ارتباط معنی دار ایدئولوژی کارایی اجتماعی (p<0.05، r=0.23) و ایدئولوژی یادگیرنده محور (p<0.05، r=0.25) با فلسفه آموزشی وجودگرایی، ایدئولوژی کارایی اجتماعی با رویکرد تدریس استاد محور (p<0.05، r=0.26)، همچنین ایدئولوژی یادگیرنده محور با رویکرد دانشجو محور (p<0.05، r=0.26) بود. از دیگر نتایج پژوهش می توان به ارتباط معنی دار رویکرد تدریس استاد محور با پیشرفت گرایی (p<0.05، r=0.23)، پایدارگرایی (p<0.05، r=0.25)، بنیادگرایی (p<0.01، r=0.30) و وجودگرایی (p<0.05، r=0.27)، همچنین رابطه رویکرد تدریس دانشجو محور با فلسفه آموزشی پایدارگرایی (p<0.05، r=0.26) اشاره نمود.نتیجه گیری: از آن جایی که یافته ها بر ارتباط معنی دار ابعاد ایدئولوژی برنامه درسی و فلسفه های آموزشی با رویکردهای تدریس اساتید اشاره دارد، دانشگاه مورد مطالعه و دانشگاه ها مشابه می توانند آموزش و برنامه هایی را برای ارتقاء سطح کیفیت و آشنایی اساتید با جهت گیری ها برنامه درسی و فلسفه های حاکم بر حوزه تعلیم و تربیت طراحی نمایند.

زمینه و هدف: سلامت دهان، یک جز اساسی از وضعیت سلامت عمومی می باشد که بر سلامت جسمی و روانی تاثیرگذار است. با توجه به اهمیت سلامت دهان، مطالعات محدود در زمینه مشکلات دندانی جانبازان و تعداد بالای جانبازان شیمیائی لذا این مطالعه را باهدف تعیین شیوع نیازهای درمانی دندانپزشکی جانبازان شیمیائی استان زنجان انجام دادیم.روش ها: این مطالعه توصیفی مقطعی با روش نمونه گیری به صورت تصادفی خوشه ای در سال 1392 انجام شد. بدین نحو که پس از هماهنگی با بنیاد جانبازان، جانبازان شیمیائی که معیارهای مطالعه را داشتند به بخش تشخیص دانشکده دندانپزشکی زنجان معرفی شدند و دهان و دندان آنها با ابزارهای معاینه توسط یک متخصص بیماریهای دهان معاینه گردید. مشخصات فردی جانبازان، سابقه پزشکی و نیازهای درمانی دندانپزشکی کنونی آنها برحسب تعداد دندان و نیز نوع درمان، در پرسشنامه استاندارد 2007 HWO ثبت و توسط نرم افزار SPSS16 آنالیز آماری گردید.یافته ها: این طرح روی 141 نفر جانبازشیمیایی با میانگین سنی 50.7±34.6 سال (حداکثر 79 و حداقل 42 سال) انجام پذیرفت. نیاز به درمانهای دندانپزشکی شامل درمان ریشه 78%، کشیدن دندان %73.8، ترمیمی %73.8 و پروتز %34.8 بود.نتیجه گیری: تعداد زیادی از جانبازان شیمیائی نیازمند درمان های دندانپزشکی بودند، که عمده ترین آنها عصب کشی و جراحی دندان بود. این مساله لزوم معاینات دوره ای و درمانهای دندانپزشکی آنها را تائید می نماید.

زمینه و هدف: در طی دوران مقدس سربازی، سربازان دچار خستگی و کاهش انگیزه می شوند. هدف از پژوهش حاضر مقایسه تاثیر بارگیری طولانی مدت و کوتاه مدت مکمل بیکربنات سدیم به همراه فعالیت وامانده ساز بر شاخص های عملکردی و خستگی در سربازان می باشد.روش ها: 30 سرباز در یک طرح نیمه تجربی به دو گروه (کنترل، مداخله) تقسیم شدند. گروه کنترل محلول دکستروز (%0.02) و گروه مداخله دو روش بارگیری طولانی مدت (0.5 g/kg) و کوتاه مدت (0.3 g/kg) مکمل بیکربنات سدیم را مصرف کردند. برای محاسبه متغیر های شیمیایی (لاکتات، بیکربنات، PH)، نمونه های خونی قبل و بعد از آزمون ورزشی و یک ساعت پس از آن اخذ گردید. آزمون ورزشی تست وینگیت برای ارزیابی آزمودنی ها استفاده شد.یافته ها: نتایج نشان داد که مصرف بی کربنات سدیم در بارگیری طولانی مدت عملکرد افراد را نسبت به گروه کنترل و مداخله کوتاه مدت دیگر به طور معنی داری بهبود بخشید (p<0.05). همچنین میزان اسیدیته خون با مصرف مکمل بیکربنات سدیم در حالت طولانی مدت به سمت قلیایی شدن میل کرد و سبب شد که اسیدیته شدن خون و میزان خستگی به تعویق بیفتد. نتایج نشان داد که مصرف بیکربنات در بارگیری کوتاه مدت وطولانی مدت بارگیری میزان دفع لاکتات را بهبود بخشید.نتیجه گیری: با توجه به خاصیت بافری مکمل بیکربنات سدیم و به تاخیر انداختن زمان رسیدن به خستگی و بهبود عملکرد، می توان بارگیری طولانی مدت را برای فعالیت های کوتاه مدت و شدید در سربازان و حتی ورزشکاران توصیه کرد.

زمینه و هدف: شیوع و بروز بیماری عروق کرونری قلب به طور جدی تحت تاثیر شیوه زندگی ناسالم افراد قرار دارد. هدف از انجام مطالعه حاضر، تعیین تاثیر آرام سازی پیشرونده عضلانی بر ابعاد چهارگانه سبک زندگی بیماران جراحی پیوند عروق کرونر می باشد.روش ها: در کارآزمایی بالینی تصادفی شده سه سوکور حاضر، تعداد 80 نفر از بیمارانی که جراحی قلب داشتند بطور تصادفی در دو گروه مداخله (40 بیمار) و کنترل (40 بیمار) قرار گرفتند. در گروه مداخله بیماران آموزش دیده بودند و تمرینات تکنیک آرام سازی پیشرونده عضلانی را انجام دادند اما گروه کنترل هیچگونه مداخله ای دریافت نکرد. به منظور جمع آوری داده ها از فرم ثبت مشخصات فردی، چک لیست خودگزارش دهی انجام تمرینات تکنیک آرام سازی پیشرونده عضلانی و پرسشنامه سبک زندگی در چهار بعد تغذیه (11 سوال)، خواب (10)، فعالیت فیزیکی (5 سوال) و دخانیات (3 سوال) استفاده شد. در پایان داده های جمع آوری شده بین دو گروه مداخله و کنترل مقایسه گردید.یافته ها: داده های مربوط به سن (p=0.126)، جنس (p=0.644)، تاهل (p=0.643) و شغل (p=0.746)، شاخص توده بدنی (p=0.728) و تعداد اعضاء خانواده (p=0.760) در دو گروه مداخله و کنترل اختلاف معنی دار نداشت. آزمون آماری کوواریانس در مورد هر چهار بعد سبک زندگی شامل تغذیه، خواب، فعالیت فیزیکی و دخانیات به همراه نمره کلی سبک زندگی تفاوت معنی داری بین دو گروه مداخله و کنترل نشان داد (p<0.05). آزمون آماری آنوا با اندازه های تکراری در مورد هرچهار بعد سبک زندگی به همراه نمره کلی سبک زندگی برای مقایسه اثرات متقابل زمان و گروه تفاوت معنی داری بین دو گروه مداخله و کنترل نشان داد (p<0.05).نتیجه گیری: اجرای تکنیک آرام سازی پیشرونده عضلانی بطور معنی داری سبب ارتقاء و بهبود ابعاد چهارگانه سبک زندگی شامل تغذیه، خواب، فعالیت فیزیکی و دخانیات در گروه مداخله نسبت به گروه کنترل گردید.

زمینه و هدف: استرس گرمایی یکی از عوامل زیان آور محیط کار بوده که می تواند بر روی سلامت شغلی افراد تاثیر بسزایی داشته باشد. بنابراین استفاده از راهکارهای مختلف از جمله روش های فنی و مدیریتی جهت کنترل استرس گرمایی حایز اهمیت می باشد. هدف این مطالعه، طراحی و ارزیابی عملکرد خنک کنندگی جلیقه یخ بر روی زمان ماند کارگران در محیط کاری گرم می باشد.روش ها: جلیقه یخ در سه نوع جلیقه آلومینیومی نازک، ضخیم و نوع ساده همراه با 32 پکت آب طراحی و دوخته شده است. جهت ارزیابی عملکرد زمانی جلیقه یخ، فاکتورهای فیزیولوژیکی از جمله دمای دهانی، میانگین دمای پوست، ضربان قلب و در نهایت زمان ماند در افراد مورد مطالعه بررسی شد. این مطالعه در دو گروه کنترل و مداخله انجام گردید. گروه کنترل شامل افراد تطابق یافته و بدون استفاده از جلیقه یخ و افراد بدون تطابق می باشند. گروه مداخله شامل افراد تطابق یافته بوده و از جلیقه یخ شامل جلیقه ساده، آلومینیومی نازک و ضخیم استفاده نمودند.یافته ها: میانگین زمان ماند افراد بدون تطابق، افراد تطابق یافته، آلومینیومی نازک، آلومینیومی ضخیم و جلیقه ساده به ترتیب 20، 35، 90، 70 و 60 دقیقه به دست آمد. از لحاظ آماری، اختلاف معنی داری بین یافته های فاکتورهای فیزیولوژیکی از جمله دمای دهانی، متوسط دمای پوست و زمان ماند وجود داشته (مقدار احتمال= کمتر از 0.05) و بین ضربان قلب گروه کنترل با گروه مداخله تفاوت معنا داری وجود نداشته است.نتیجه گیری: نتایج نشان داد استفاده از جلیقه خنک کننده در افزایش زمان ماند موثر عمل نموده است و جلیقه آلومینیومی نازک در مقایسه با جلیقه نوع آلومینیومی ضخیم و جلیقه ساده از کارایی بیشتری برخوردار بوده است.

زمینه و هدف: عفونت های قارچی خصوصا گونه های کاندیدا شایعترین عفونت های فرصت طلب می باشند و درمان با داروهای شیمیایی دارای عوارض بسیاری است. امروزه گیاه بادرنجبویه (Melissa Officinalis) به لحاظ دارا بودن خواص ضدمیکروبی مورد توجه قرار گرفته است. هدف از این بررسی مقایسه اثر بخشی این گیاه بر روی گونه های کاندیدا آلبیکنس، گلابراتا و کروزوئی میباشد.روش ها: در این مطالعه آزمایشگاهی، عصاره های آبی و اتانولی بادرنجبویه با روش خیساندن تهیه شدند. قطر هاله عدم رشد قارچ ها کاندیدا آلبیکنس، گلابراتا و کروزوئی با استفاده از روش میکرودایلیشن محاسبه گردید.یافته ها: میانگین قطر هاله عدم رشد در اثر عصاره الکلی بر روی گونه کاندیدا آلبیکنس 17.83 میلی متر (در مقابل 5.75 میلی متر عصاره آبی) و میانگین قطر هاله عدم رشد در اثر عصاره آبی بر روی گونه کاندیدا گلابراتا و کاندیدا کروزوئی به ترتیب 15.5 و 10 میلی متر (در مقابل 13.66 و 7 میلی متر گونه الکلی) بود.نتیجه گیری: تمامی عصاره ها تاثیری بر ایجاد هاله عدم رشد قارچی داشتند اما درمورد کاندیدا آلبیکنس عصاره الکلی و در مورد کاندیدا کروزوئی عصاره آبی موثرتر بود و تفاوتی میان تاثیر عصاره آبی و الکلی روی کاندیدا گلابراتا وجود نداشت.

زمینه و هدف: رضایت آگاهانه بعنوان یکی از اصول حقوق بیمار فرایندی است که وی در مورد مداخله درمانی پس از دریافت اطلاعات کافی از تیم درمانگر تصمیم گیری می کند. این پژوهش با هدف تبیین کیفیت فرایند رضایت آگاهانه بیماران بستری در بخش های جراحی یک بیمارستان نظامی شهر تهران و ارائه راه کارهایی برای بهبود آن درسال 1395 انجام شد.روش ها: مطالعه ترکیبی حاضر در دو فاز انجام شد. فاز کمی، مطالعه توصیفی با استفاده از پرسشنامه کیفیت رضایت آگاهانه بود که ابعاد 6 گانه رضایت را در قالب 19 سوال ارزیابی می کند. روایی محتوا و پایایی درونی پرسشنامه بررسی و مقدار آلفای کرونباخ کل پرسشنامه 0.85 به دست آمد. نمونه گیری به روش تصادفی طبقه ای با حجم 120 نفر انجام شد و نتایج با نرم افزار SPSS17 تحلیل شد. در فاز کیفی که با روش تحلیل محتوای چهارچوبی منتج از نتایج فاز کمی انجام گرفت، 7 نفر از خبرگان به شیوه هدفمند انتخاب و با روش پنل خبرگان با آنها مصاحبه گروهی صورت گرفت. نتایج استخراجی مصاحبه ها در دو مرحله پس از تحلیل چهارچوبی و تایید مجدد خبرگان در قالب پیشنهادات اصلاحی ارائه شدند.یافته ها: در بررسی کیفیت اخذ رضایت آگاهانه بیماران بستری دربخش های جراحی، میانگین نمره ابعاد «ارائه اطلاعات» با 18.93، «رعایت صلاحیت تصمیم گیری بیماران» با 7.48 و «نحوه اخذ رضایت کتبی» با 5.47، پایین تر از متوسط مورد انتظار و میانگین نمره ابعاد «میزان درک بیماران» با 9.77، «میزان داوطلبانه بودن» با 8.16 و «تعامل بین پزشک و بیمار» با 16.02 در حد قابل قبول بودند. خبرگان 15 پیشنهاد اجرایی بهبود فرایند ارائه کردند. «ارائه اطلاعات لازم به بیماران در کلینیک آماده سازی» و «اختصاص فرصت کافی به بیمار برای انتخاب روش درمانی» از جمله مهمترین آنها بودند.نتیجه گیری: کیفیت ارائه اطلاعات و نحوه اخذ رضایت کتبی کمتر از حد انتظار بود. بنابراین توجه به نقش بیمار در فرایند رضایت آگاهانه، ارائه اطلاعات کافی به وی توسط پزشک مشاور درکلینیک آماده سازی، آموزش پزشکان معالج و ارائه فرصت کافی به بیمار برای انتخاب روش درمانی می تواند در بهبود کیفیت رضایت آگاهانه موثر باشد.