مجله طب نظامی
سال:1387 | دوره:10 | شماره:1 (مسلسل 35) |تعداد مقالات:12

مقدمه: توکسین ها مواد زیان آوری هستند که توسط ارگانیسم های زنده از جمله حیوانات، گیاهان، باکتری ها و قارچ ها تولید می شوند. در بین توکسین ها، توکسین بوتولینوم، انتروتوکسین B استافیلوکوکی و ریسین از جمله مهمترین توکسین هایی هستند که در اینجا مباحث تشخیصی آن ها مورد بررسی قرار می گیرد. تشخیص سریع توکسین ها اهمیت حیاتی در کاهش اثرات سوء ناشی از کاربرد این عوامل دارد. در این مطالعه، با گردآوری آخرین اطلاعات منتشر شده، مروری کلی بر روشهای تشخیصی توکسین های مهم صورت گرفته است. همچنین مزایا و معایب تکنیک های مورد استفاده نیز به تفصیل ارایه شده است.نتیجه گیری: از بین روشهای ذکر شده، الایزا، مس اسپکترومی و روشهای دیگر همچون انواع روش های مبتنی بر کروماتوگرافی جهت تشخیص توکسین ها بویژه ریسین، توکسین B استافیلوکوک و توکسین T2 (تریکوتسن) کارایی مناسبی نشان داده اند چرا که حساسیت و ویژگی این روشها در حد قابل قبولی بوده و بعضا قادرند بشکل همزمان چند توکسین را شناسایی نمایند.

مقدمه: کشور ایران یکی از 10 منطقه زلزله خیز جهان است و از نظر وقوع بلایای طبیعی مقام ششم جهان را دارا می باشد. بررسی مشکلات مختلفی که پس از بروز زلزله برای مردم آسیب دیده بوجود می آید از اهمیت زیادی برخوردار است. یکی از مهمترین مشکلات پس از بروز زلزله چگونگی تامین و توزیع مواد غذایی در بین مردم آسیب دیده است زیرا به دلیل تخریب شهرها و از بین رفتن مراکز تولید، ذخیره و عرضه مواد غذایی، تامین و توزیع مواد غذایی با هرج و مرج و بی نظمی شدید همراه می گردد که می تواند مشکلات تغذیه ای زیادی از جمله سوء تغذیه را به دنبال داشته باشد. هدف از این مطالعه بررسی وضعیت تامین، نگهداری و توزیع مواد غذایی در شهرستان زلزله زده بم بوده است.مواد و روش ها: این مطالعه مقطعی (Cross-Sectional) با استفاده از پرسشنامه استاندارد محقق ساخته و روایی شده با بهره گیری از نظرات 5 نفر از متخصصین مربوطه انجام پذیرفت. افراد مورد مطالعه بصورت تصادفی انتخاب گردیدند و جهت آگاهی از وضعیت تامین، نگهداری و توزیع مواد غذایی در منطقه بم تعداد 271 پرسشنامه همراه با مصاحبه با مردم و مسوولین مربوطه تکمیل گردید و داده های جمع آوری شده مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.نتایج: مهمترین مشکلات در زلزله بم به ترتیب توزیع نامناسب مواد غذایی (9/98%)، عدم وجود تنوع غذایی (3/80%)، و پایین بودن کیفیت مواد غذایی (8/77%) تعیین گردیدند و مهمترین علل بروز مشکلات نیز به ترتیب عدم وجود نظارت و مدیریت صحیح (91%)، عدم تامین به موقع مواد غذایی (7/85%) عدم استفاده از کارشناسان تغذیه و بهداشت (7/79%) و عدم وجود امکانات نگهداری (56%) شناخته شدند.نتیجه گیری: با توجه به وقوع مکرر زلزله در ایران، داشتن یک برنامه مشخص برای تامین، نگهداری و توزیع مواد غذایی قبل از وقوع حادثه کاملا ضروری است و به هر میزان که این برنامه ریزی دقیق تر و روشن تر باشد، پس از وقوع حادثه با مشکلات کمتری مواجه خواهیم شد. نتایج این بررسی نشان داد که مسوولین مربوطه هیچگونه برنامه ای برای تغذیه مردم نداشته اند و گزارشات کمیته برنامه ریزی غذایی جهانی (WFD) سازمان ملل متحد و سازمان بهداشت جهانی (WHO) نیز این موضوع را تایید نموده است. پیشنهادات مطرح شده در این مطالعه می تواند در برنامه ریزی های تغذیه ای مفید واقع شود.

مقدمه: فردی که از فقدان کامل یک حس رنج می برد، به نوعی به طور غیر مستقیم مبتلا به آسیب مغزی است. اطلاعات دقیق و سریع بینایی برای عملکردهای شناختی مغز حیاتی هستند. هدف از این مطالعه تعیین تفاوت بین عملکردهای شناختی مغز در دو گروه جانبازان نابینا و همتایان بینا است.مواد و روش ها: این مطالعه در 137 جانباز نابینای دو چشم و 124 فرد همتا از نظر سن و تحصیلات انجام گرفت. جهت ارزیابی سلامت شناختی از آزمون بررسی مختصر وضعیت شناختی استفاده شد. تحلیل آماری برای مقایسه دو گروه در نمره این آزمون و خرده آزمون های مربوطه به وسیله آزمون آماری تی زوج نشده صورت گرفت.نتایج: بین نابینایان و همتایان بینا در جهت یابی، ثبت اطلاعات و توجه و محاسبه تفاوت معنی داری وجود ندارد. ولیکن در یادآوری، مهارت های زبانی و کل آزمون کارایی افراد بینا به طور معنی داری بالاتر از نابینایان است.نتیجه گیری: کارایی افراد بینا در عملکرد های شناختی کمتر از همتایان بینا است و این مهم مداخلات توانبخشی شناختی را جهت پیشگیری از تحلیل زودهنگام بافت های مغزی طلب می کند.

مقدمه: بیماری درماتیت پدروس یک عارضه تاولی با بثورات قرمز و خود التیام یابنده پوست می باشد که بواسطه حشره ای کوچک متعلق به جنس پدروس (Paederus) از خانواده استافیلینیده (Staphylinidae) ایجاد می شود. این بیماری در نقاط مختلف جهان انتشار دارد و در ایران نیز در مناطق گرم و مرطوب، بویژه در استانهای گیلان و مازندران و خوزستان انتشار دارد. تشخیص این بیماری در برخی موارد بدلیل تنوع موجود در علامت و نشانه های بیماری، نوع، شکل، اندازه و محل ضایعه در اندام های مختلف بیماران مشکل می باشد.هدف: این مطالعه در نظر دارد علایم و نشانه های بارز بیماری و سایر ویژگی های این نوع درماتیت را در بیماران مورد بررسی قرار دهد.مواد و روش ها: این مطالعه از نوع توصیفی-مقطعی است و در سال 1379 از ابتدای شهریور ماه تا آخر مهر ماه بمدت 2 ماه برروی 94 نفر از بیماران درماتیت پدروس انجام شد. جمعیت مورد مطالعه از بین افراد بیمار مبتلا به درماتیت پدروس که برای درمان به درمانگاه ها و بیمارستان شهرستان بهشهر مراجعه نموده بودند، انتخاب شد. افراد مورد مطالعه تحت معاینه پزشک متخصص پوست قرار گرفتند و اطلاعات حاصل از بیماران از قبیل علامت و نشانه های بیماری، نوع، شکل، اندازه و محل ضایعه در اندام های مختلف بیماران به همراه اطلاعات دموگرافیک آنها در داخل پرسشنامه جمع آوری شد و مورد آنالیز آماری قرار گرفت.نتایج: بر طبق نتایج این مطالعه درماتیت پدروس یک بیماری چند علامتی بوده و بیشترین علامت بیماری و شکایات بیماران در محل ضایعه درماتیت بصورت خارش و سوزش توام با درد گزارش شده است همچنین شایع ترین نشانه بالینی بیماری درماتیت پدروس در این مطالعه وجود اریتم و وزیکول بصورت توام در محل ضایعه بود (51%) که در برخی از آنها با پوسچول نیز همراه بود. بیشتر ضایعات ناشی از این بیماری در این بررسی در گردن و صورت (31%) و همچنین دست (30%) بیماران مشاهده شد. شکل بیشتر ضایعات درماتیت پدروس مشاهده شده در این مطالعه بصورت خطی (35%) و یک کانونی (38%) و در اندازه 6-2 سانتیمتری می باشد.بحث: بر طبق یافته های این مطالعه شایعترین علامت درماتیت پدروس در مناط شمال ایران سوزش و خارش توام با درد در محل ضایعه می باشد. از بارزترین نشانه های بالینی این بیماری وجود توام اریتم و وزیکول و در برخی مواقع همراه با پوسچول در محل درماتیت می باشد. ضایعات درماتیت پدروس بصورت خطی است و در اندازه 6-2 سانتیمتر می باشد. این بیماری در ماه های شهریور و مهر و در سنین 30-12 سال بدلیل مواجه بیشتر از شیوع بالاتری برخوردار است که در تشخیص بیماری می توان به پزشکان کمک نماید.

هدف: بررسی وقوع و اندازه گیری میزان مایکوتوکسین T-2 در غلات مصرفی در غذاهای انسانی.مواد و روش ها: با مراجعه به انبار مواد اولیه 9 مرکز طبخ غذا واقع در تهران از غلات موجود در آن ها شامل برنج، جو و گندم به ترتیب 23، 16 و 7 نمونه تهیه شد. پس از پودر کردن نمونه ها با استفاده از حلال متانول- آب (70 : 30) از آن ها عصاره گیری گردید و میزان مایکوتوکسین T-2 موجود در عصاره ها با استفاده از یک روش الایزای رقابتی مبتنی بر آنتی بادی مونوکلونال اندازه گیری شد.نتایج: همه نمونه های آزمایش شده کم و بیش به سم T-2 آلودگی داشتند و دامنه آلودگی آن ها از 9/7 تا 4/65 میکروگرم در کیلوگرم متغیر بود (میانگین: 1/2±9/17). نمونه های گندم با میانگین (4/8±) 4/42 میکروگرم در کیلوگرم دارای بیشترین مقدار آلودگی و جو و برنج به ترتیب با میانگین آلودگی (2±) 3/18 و (56/0±) 5/12 میکروگرم در کیلوگرم در رده های بعدی قرار گرفتند.بحث: اگر چه طبق استاندارد ملی ایران تعداد اندکی از نمونه ها (9/13%) دارای آلودگی بالاتر از حد مجاز بودند اما وسعت آلودگی به سم T-2 بیانگر فراهم بودن شرایط برای وقوع طبیعی مایکوتوکسین ها در محصولات کشاورزی مصرفی در کشورمان است و خطر قرار گرفتن در معرض عوارض مزمن این سم و لزوم اندازه گیری مایکوتوکسین های موجود در مواد غذایی قبل از خرید یا مصرف آن ها را خاطرنشان می کند.

مقدمه: عوامل مختلفی در کیفیت و چگونگی تغذیه پرسنل و سربازان نیروهای مسلح موثرند یکی از این عوامل میزان آگاهی و نگرش فرماندهان نظامی در رده های مختلف فرماندهی عملیات، پشتیبانی، اداری و مالی، آموزشی و ... می باشد. آگاهی فرماندهان در مورد سامانه تغذیه نظامی و دانش تغذیه ای آنها ممکن است بر رفتار و عادات غذایی سربازان و پرسنل تاثیر بگذارد. ثابت شده است که فرماندهان آگاه و آموزش دیده می توانند از طریق آموزش و تشویق در ایجاد انگیزه و تصویر ذهنی مثبت از جیره غذایی عملیاتی در سربازان و کادر رسمی برای مصرف جیره های عملیاتی نقش مهمی ایفا نمایند. تحقیقات متعددی در خصوص آگاهی و نگرش فرماندهان پیرامون تغذیه سربازان و پرسنل نیروهای نظامی در سایر کشورها انجام شده است و لازم است با توجه به تجربیات و نتایج آن، در نیروهای مسلح کشورمان نیز این بررسی و تحقیق انجام شود و از نتایج آن در تهیه دستورالعمل های اجرایی با هدف ارتقا کیفیت تغذیه نیروها در شرایط عادی و عملیاتی استفاده شود.هدف: با توجه به تاثیر آگاهی و نگرش فرماندهان و مسوولین در مورد تغذیه پرسنل نظامی، این تحقیق بمنظور تعیین آگاهی و نگرش افراد مورد نظر در خصوص تغذیه پرسنل نظامی صورت گرفت تا بر اساس نتایج آن نسبت به برنامه ریزی های آموزش تغذیه اقدام شود.مواد و روش ها: در این بررسی که یک مطالعه توصیفی به روش مقطعی است، اطلاعات از طریق مصاحبه و تکمیل پرسشنامه توسط پرسشگران جمع آوری شد. روش نمونه گیری خوشه ای و تعداد نمونه 277 نفر می باشد. پس از تکمیل پرسشنامه با کمک نرم افزار spss نتایج مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.نتایج: از مجموع 277 نفر، 72% پاسخگویان دارای سابقه کار بیش از 20 سال بودند. در ارتباط با سطح اطلاعات و آگاهی فرماندهان و مسوولین در مورد مباحث تغذیه ای، 62% در سطح خوب و عالی قرار داشتند و از نظر تحصیلات 74/48 درصد آن ها دارای نمونه تحصیلات کارشناسی و بالاتر بودند. فرماندهان و مسوولین منابع کسب اطلاعات خود را به ترتیب، روزنامه و مجلات (76/70 درصد)، کلاس های برگزار شده در مورد تغذیه (61 درصد)، صدا و سیما (67/49 درصد) و پیک های بهداشتی نیرو (65/47 درصد) عنوان نمودند.بحث: در مجموع سطح آگاهی در جامعه مورد مطالعه 8 درصد در سطح عالی، 54 درصد خوب، 36 درصد متوسط و تنها 2 درصد در سطح ضعیف قرار داشتند که این سطح از آگاهی نسبتا قابل قبول می باشد. با توجه به اینکه این بررسی برای برنامه ریزی های آموزشی هم قابل استفاده است، نتایج آن برنامه ریزان را متوجه می سازد تا برای مجموع افرادی که در سطح متوسط (36%) و ضعیف (2%) هستند و مجموعا 38 درصد از فرماندهان و مسوولین نیروی مورد مطالعه (بیش از یک سوم) را تشکیل می دادند، برنامه های آموزش تغذیه را تدوین و اجرا نمایند.

مقدمه: حضور غواصان آموزش دیده در نیروهای نظامی و نقش آنان در موفقیت و یا ناکامی در جنگهای دریایی یک امر مسلم و انکارناپذیر می باشد و از آنجایی که محیط غواصی به دلیل شرایط خاص خود، اثرات مختلفی بر روی دستگاه های بدن غواص بجا می گذارد، به همین جهت لازم است نیروهایی گزینش شوند که از نظر سلامت و قوای جسمانی، توانایی انجام این کار را داشته باشند و سیستم قلبی عروقی آنان از کارایی لازم برخوردار باشد. برای نیل به این هدف، اندازه گیری حداکثر اکسیژن مصرفی یکی از گزینه ها می باشد.هدف: بر این اساس مطالعه حاضر با هدف تاثیر دوره غواصی بر میزان vo2max انجام گرفت.مواد و روش ها: در یک مطالعه نیمه تجربی از نوع قبل و بعد و یک گروهی از 32 نفر غواص مرد سالم، در شروع و پایان دوره، طبق پروتکل Bruce آزمون فعالیت بدنی بر روی تردمیل بعمل آمد. هم چنین پارامترهای همودینامیک مثل درجه حرارت، ضربان قلب، تعداد تنفس، فشار خون متوسط شریانی، اشباع اکسیژن خون شریانی، مسافت طی شده و حداکثر میزان اکسیژن مصرفی در دو لباس ورزشی و غواصی در شروع و پایان دوره اندازه گیری شد.نتایج: نتایج نشان داد که حداکثر میزان اکسیژن مصرفی داوطلبان در شروع دوره با پوشش ورزشی 73/5±99/65 و پوشش غواصی 37/6± (P<0.001) 60.56 و در پایان دوره نیز به ترتیب 29/5±50/68 و 74/5± (P<.001) 63.04 بود که این اختلاف از نظر آماری معنی دار بود. اندازه برخی پارامترهای همودینامیک و متغیر مسافت طی شده و مدت زمان انجام فعالیت بدنی، بین دو لباس ورزشی و غواصی و بین شروع و پایان دوره آموزش، ارتباط آماری معنی داری وجود داشته و متفاوت بود.بحث: در مجموع نتایج مطالعه نشان می دهد که تمرین دوره آموزش، میزان حداکثر اکسیژن مصرفی، مدت انجام فعالیت و مسافت طی شده در دو لباس را نسبت به قبل از شروع دوره بهبود بخشید.

مقدمه: به منظور بررسی آگاهی و نگرش خانواده های نیروهای مسلح، از ساده ترین موضوعات مربوط به سلامت کودکان که در میان اکثر خانواده ها از اهمیت خاصی برخوردار است، آغاز نموده ایم.هدف: و بدین منظور تب را به عنوان یک علامت مهم در جهت ارزیابی میزان آگاهی مادران به کار گرفتیم. هدف از انجام این مطالعه تعیین آگاهی و نگرش مادران خانواده نیروهای مسلح نسبت به تب کودکانشان می باشد.مواد و روشها: این مطالعه به صورت توصیفی-مقطعی با استفاده از پرسش نامه 15 سوالی روی 180 نفر از مادران نیروهای مسلح که کودک خود را جهت معاینه روتین یا به دلیل بیماری در زمستان سال 1382 به درمانگاه های اطفال بیمارستان آورده اند، صورت گرفت.نتایج: از مادران مورد مطالعه 9/83 % دمای °38 سانتی گراد یا کمتر را به عنوان تب بالا محسوب می کردند. 9% ایشان معتقد بودند اگر تب بدون درمان رها شود تا °41 سانتی گراد یا بیشتر بالا می رود. 8/87% تب را عارضه دار می دانستند و 2/52% ایشان معتقد بودند این عوارض در دمای °40 سانتی گراد ایجاد می شود. 3/88% کودک خود را برای دادن تب بر بیدار می کردند. 3/98% از استامینوفن و 7/1% از ایبوپروفن استفاده می کردند و فقط 50% از ایشان دارو را با دوز صحیح مصرف می نمودند و 64.4% منبع اطلاعاتی خود را پزشکان و پرستاران ذکر نمودند. 75% مادران به هنگام تب کودکان خود را نزد متخصصین اطفال می بردند. در این مطالعه بین آگاهی مادر از تب بالا با میزان تحصیلات، سن و تعداد فرزندان ارتباطی به دست نیامد P-Value) به ترتیب 24/0، 52/0 و 96/0). بین سطح تحصیلات مادر و آگاهی از دمای خطر ساز، کمتر شدن نگرانی از تب و شروع تب بر و یا پاشویه هم اختلاف معنی داری به دست نیامد P-value) به ترتیب 77/0، 48/0 و 37/0).بحث: با توجه به نتایج بالا به نظر می رسد آگاهی مادران نیروهای مسلح با هر سطح تحصیلاتی راجع به تب به عنوان یکی از معیارهای سلامت و بیماری کافی نبوده است و نیاز به آموزش کافی درباره مسایل شایع مثل تب در کودکان می باشد. لازم است علاوه بر افزایش آگاهیها از طریق رسانه های گروهی، بایستی اقدام به ارتقا سطح آگاهی مادران نیروهای مسلح به طور اختصاصی نیز داشت.

مقدمه: بیماری استئومیلیت مزمن، یک عفونت استخوان است که بیش از همه توسط باکتری های پیوژن و مایکوباکتری ها ایجاد می شود. این بیماری دارای خصوصیات مهمی چون سیر بالینی طولانی مدت، دوره های طولانی مدت خاموشی، موارد عود مکرر و عوارض جدی می باشد که درمان بیماری را بسیار مشکل می نماید و از لحاظ اقتصادی هزینه زیادی را در بر می گیرد، نظر به آنکه تعداد زیادی از جانبازان جنگ تحمیلی از عفونت مزمن استخوانی رنج می برند.هدف: هدف از این مطالعه بررسی تظاهرات بالینی و پاراکلینیک جانبازان جنگ تحمیلی مبتلا به استئومیلیت مزمن می باشد.مواد و روش ها: در این مطالعه که به روش مقطعی صورت پذیرفت، 40 نفر از جانبازان جنگ تحمیلی که با تشخیص قطعی استئومیلیت مزمن در بیمارستان ساسان در طی سال های 1387 – 1385 بستری بودند مورد بررسی قرار گرفتند. جهت ثبت اطلاعات از فرم جمع آوری اطلاعات استفاده گردید که در آن مشخصات دموگرافیک، علایم کلینیکی و یافته های پاراکلینیک بهمراه سوابق بیماری های زمینه ای همراه ثبت گردید. کلیه اطلاعات توسط نرم افزارspss  (نسخه 14) آنالیز گردید. جهت بررسی رابطه بین سرعت سدیمانتاسیون گلبول قرمز (ESR) قبل از درمان و نتیجه کشت از تست آماری مجذور کای استفاده گردید.نتایج: از 40 جانباز مورد مطالعه همگی مرد بودند و میانگین سنی آنان  42.87 ± 6.28 (X ± S.D) سال می باشد. میانگین مدت زمان ابتلا به استئومیلیت مزمن 31/7 ± 80/18 سال می باشد. شایعترین علایم بالینی را ترشح چرکی (90%) و درد (10%) تشکیل می دادند. شایعترین محل درگیری استخوان تیبیا (45%) بود و بعد از آن استخوان فمور (25%) در درجه بعدی قرار داشت. از لحاظ بیماری های زمینه ای 15% از بیماران دیابتی و 40% بیماران سیگاری بودند. آنمی در 5/72% از موارد مشاهده گردید. ESR بالای 20 در ساعت اول، در 50٪ از بیماران دیده شد. همچنین ارتباط معنی داری بین ESR قبل از درمان و نتیجه کشت در این بیمارن یافت نشد (0.24=p).67.5٪ از بیماران دارای کشت مثبت بودند که شایعترین ارگانیسم جدا شده استافیلوکوک اورئوس (9/51%) بود و اشرشیاکلی (3/33%)، سودوموناس آئروژینوزا (4/7%) و گونه های کلبسیلا (4/7%) ارگانیسم های بعدی را تشکیل می دادند.بحث: با توجه به یافته های این مطالعه، شایعترین علامت بالینی استئومیلیت مزمن، ترشح چرکی در محل زخم و عمدتا در استخوان های بلند می باشد. آنمی بعنوان یک عارضه شایع در این بیماران مطرح می باشد. همچنین، شایعترین باکتری های رشد کرده در این بیماران استافیلوکوک اورئوس و اشرشیاکلی می باشند که می توان جهت تعیین بهترین پوشش آنتی بیوتیکی در درمان های تجربی (Empiric) استفاده نمود.

مقدمه: اولین مطالعات آنتروپومتری دنیا در بین نیروهای نظامی انجام گرفته است. امروزه مطالعات آنتروپومتریکی مختلفی در مورد پای انسان برای طراحی چکمه و اهداف پزشکی صورت می گیرد، اما در ایران بطور اختصاصی و گسترده به این امر پرداخته نشده است.هدف: تعیین اطلاعات آنتروپومتریکی پای نمونه ای از جامعه مردان ایرانی و تبیین اهمیت کاربرد اینگونه مطالعات در طراحی پوتین.مواد و روش ها: در این بررسی با روش عکس برداری دیجیتالی بوسیله دوربین عکاسی دیجیتالی تصاویر پای 160 مرد ایرانی 18 تا 25 سال تهیه و توسط نرم افزار فوتو آنتروپومتری، اندازه 8 بعد پا استخراج گردید و در SPSS تحلیل آماری گردید.نتایج: مقادیر میانگین، انحراف معیار، کوچکترین و بزرگترین اندازه ها، صدک های پنجم، پنجاهم و نود و پنجم 8 پارامتر پا محاسبه شد. بعنوان مثال، میانگین±انحراف معیار طول، عرض و فاصله بین دو قوزک پا بترتیب 10/13±66/264،63/5±84/106 و 11/4±47/74 میلی متر بدست آمد. ارتباط بین ابعاد مختلف پا، بررسی گردید و مشخص شد که بین 85 درصد از ابعاد پا ارتباط معنی داری وجود دارد (p<0.05).بحث: در این مطالعه، اندازه ابعاد مهم پای نمونه ای از جامعه مردان ایرانی برای استفاده آتی در طراحی و سایزبندی پوتین بدست آمد. انجام مطالعات مشابه با لحاظ عواملی نظیر نژاد، سبک زندگی و نوع شغل برای طراحی ارگونومیک و اهداف پزشکی در بین نیروهای نظامی پیشنهاد می شود.