مجله انجمن آنستزیولوژی و مراقبت های ویژه ایران
سال:1388 | دوره:31 | شماره:66 |تعداد مقالات:13

مقدمه: در مطالعات اخیر، استفاده از تهویه غیرتهاجمی در بیماران مبتلا به ادم حاد ریوی قلبی پیشنهاد شده ولی فواید این نوع مداخله در درمان این بیماران نامعلوم است. مطالعه حاضر برای بررسی اثرات کوتاه مدت تهویه غیرتهاجمی بر تنفس، همودینامیک و معیارهای اکسیژناسیون در بیماران مبتلا به نارسایی تنفس بر اثر ادم حاد ریوی قلبی و همچنین مشخص کردن نیاز به لوله گذاری تراشه و زمان بهبود و بستری انجام شد.مواد و روش ها: در این مطالعه کارآزمایی بالینی 40 بیمار تحت اکسیژن درمانی مرسوم و 40 بیمار تحت تهویه غیرتهاجمی قرار گرفتند. تهویه غیرتهاجمی توسط یک دستگاه تهویه استاندارد از طریق یک ماسک کامل صورت با روش فشار مثبت دوسطحی راه هوایی انجام شد. درمان دارویی استاندارد در هر دو گروه یکسان بود. معیارهای تنفسی و همودینامیک در دقایق صفر، 15، 30 و 60 از زمان شروع تهویه غیرتهاجمی اندازه گیری گردید. تعداد بیماران نیازمند به لوله گذاری داخل تراشه و مدت زمان بهبود (اشباع اکسیژن خون شریانی %96 یا بیشتر و تعداد تنفس کمتر از 30 بار در دقیقه) و مدت زمان بستری در بیمارستان نیز ثبت گردید.نتایج: لوله گذاری داخل تراشه در یک مورد از 40 بیمار تحت تهویه غیرتهاجمی (%2.5) و شش مورد از 60 بیمار تحت اکسیژن درمانی مرسوم (%15) مورد نیاز بود (p=0.1). زمان بهبود به طور بارزی در گروه تهویه غیرتهاجمی کمتر بود، متوسط 42±9.9 دقیقه در برابر (p=0.0001) 131±22.5. تهویه غیرتهاجمی سبب افزایش سریع در اکسیژناسیون و اسیدیته خون شریانی، کاهش تعداد تنفس و ضربان قلب در یک ساعت اول مداخله بود p=0.0001) در تمام موارد). همچنین تفاوت کاملا معنی داری در تعداد روز بستری در بخش مراقبت های ویژه وجود داشت 2.8±1.2) و گروه تهویه غیرتهاجمی در برابر 4.8±1.5 روز در گروه کنترل، (p=0.0001. هیچ موردی از مرگ و میر بیمارستانی ثبت نگردید.نتیجه گیری: در این مطالعه که در مورد بیماران مبتلا به ادم حاد ریوی قلبی انجام گردید، تهویه غیرتهاجمی به روش فشار مثبت دوسطحی راه هوایی برتر از روش اکسیژن درمانی مرسوم ارزیابی شد. مطالعات بیشتری برای مقایسه روش دو سطحی با روش فشار مثبت مداوم راه هوایی به صورت غیرتهاجمی در درمان این بیماران پیشنهاد می شود.

مقدمه: هدف از این مطالعه مقایسه دو روش جاگذاری LMA استاندارد و تسهیل شده (AIRWAY) است که بر اساس ملاک های زمان تعبیه، دفعات تلاش، وجود خون روی LMA، نشت هوا از اطراف آن، و تورم معده صورت می گیرد. استفاده از اصطلاح AIRWAY به دلیل مشابهت انجام این روش جاگذاری LMA با راه هوایی دهانی حلقی است.مواد و روش ها: تعداد 100 بیمار کاندید عمل جراحی ارتوپدی اندام تحتانی و بدون ابتلا به آسیب سر و صورت، دارای دندان و فاقد هر گونه ناهنجاری سر و گردن با ASA کلاس 1 و 2 در دو گروه 50 نفری به صورت قرار گرفتند که در گروه تسهیل کننده (AIRWAY) با 50 بیمار و گروه کلاسیک با 50 بیمار تحت مقایسه قرار گیرند. در روش کلاسیک انشت نشانه به عنوان راهنما تعیین شد و با فشردن پشت LMA به سمت کام سخت به داخل حلق هدایت می شد تا جایی که مقاومتی در هدایت آن ایجاد گردد و سپس LMA در محل خود تثبیت می شد. در روش AIRWAY، LMA بدون آنکه توسط هوا پرشده باشد از ابتدا در وضعیت 180 درجه چرخش نسبت به وضع کلاسیک قرار می گرفت و بدون تمای انگشتان متخصص بیهوشی وارد دهان بیمار می شد تا پس از اینکه وارد حفره حلقی گردید (کاهش مقامت ناگهانی رخ داد)، تحت چرخش مجدد 180 درجه در وضعیت نرمال در ته حلق جاگذاری گردد. تعداد موارد تلاش های صورت گرفته تا زمان تعبیه موفقیت آمیز و رخداد عوارضی مانند لارنگواسپاسم و وجود خون روی LMA هنگام خروج آن و دیدن شکم به گونه ای که مشخص شود آیا باد شدن شکم در حال رخ دادن است یا خیر نیز در دو گروه مورد بررسی قرار می گیرد. اطلاعات جمع آوری شده در دو گروه بر حسب مورد توسط تست تی غیر جفتی و یا مان - ویتنی یو تست توسط نرم افزار SPSS ورسیون 10 مورد بررسی قرار گرفت. برای بررسی اطلاعات اسمی از تست کای - دو استفاده شد. برای تعریف سطح معنی داری p<0.05 معنی دار تلقی شد.نتایج: اطلاعات دموگرافیک همانند سن، وزن و کلاس ASA بیماران تفاوت آماری نشان نمی دادند. تعبیه موفق در تلاش اول در گروه راه هوایی با %86 در برابر گروه کلاسیک با %80 بود که تفاوت آماری معنی داری را نشان نمی داد (p<0.05). میزان موفقیت کلی (تعبیه LMA در دو تلاش) برای گروه AIRWAY %100 بود که در برابر %82 گروه کلاسیک قرار داشت. (p<0.05) 11 بیمار به دلیل عدم توانایی در موفقیت در زمان تعبیه از مطالعه خارج شدند. زمان تعبیه موفق در گروه AIRWAY به طور معنی داری نسبت به گروه کلاسیک پایین تر بود (p<0.0001) وجود خون روی LMA در گروه کلاسیک %32 و در گروه AIRWAY %16 بود که تفاوت آماری معنی داری را نشان نمی داد. از نظر عوارض جانبی هیچ عارضه ای مانند لارنگواسپاسم یا افت در درصد اشباع اکسیژن خون شریانی رخ نداد.نتیجه گیری: در مقایسه کلی میزان موفقیت ها و شکست ها در استفاده از دو روش می توان گفت در صورتی که جزء زمان تعبیه LMA را در همراهی با عوارض جانبی اندک این روش اگر در کنار هم قرار دهیم روش AIRWAY قادر خواهد بود به عنوان یک روش تسهیل کننده ارجح با عارضه کم در روش جاگذاری LMA مطرح گردد.

مقدمه: روش های بیهوشی ناحیه ای برای عمل جراحی سزارین از شایع ترین روش های بیهوشی است و اغلب بر روش های دیگر ترجیح داده می شود. استفاده از روش بیهوشی داخل نخاعی با بوپیواکائین روش شایعی در این مورد محسوب می گردد. به دلیل بی دردی 2-2.5 ساعته بوپیواکائین، از افزودنی های متفاوتی برای طولانی کردن مدت بی دردی پس از عمل جراحی در روش داخل نخاعی استفاده شده است. در این مطالعه تاثیر افزودن میدازولام به بوپیواکائین بر روی وضعیت همودینامیک و بی دردی پس از عمل جراحی مورد بررسی قرار گرفته است.مواد و روش ها: این مطالعه یک کارآزمایی بالینی دوسویه کور بود که بر روی 54 بیمار کاندید جراحی سزارین الکتیو و 1 ASA و 2 انجام گردید. بیماران به 2 گروه 27 نفره تقسیم شدند. پس از دریافت یک لیتر سرم رینگر، بیهوشی داخل نخاعی در وضعیت نشسته از طریق فضای L3-L4 یا L4-L5 انجام شد. گروه اول بوپیواکائین %0.5، 3 میلی لیتر 15) میلی گرم) و در گروه دوم به همراه بوپیواکائین %0.5، 3 میلی لیتر 15) میلی گرم)، 2 میلی گرم میدازولام بدون ماده نگه دارنده اضافه گردید. وضعیت همودینامیک بیماران شامل فشار خون سیستولیک، دیاستولیک، فشار متوسط شریانی، ضربان قلب پس از بیهوشی داخل نخاعی هر 2 دقیقه تا زمان خروج نوزاد و پس از آن در زمان های تعیین شده چک گردید. از ساعت یک تا ساعت 5 میزن درد بیماران بر اساس مقیاس عددی درد مورد بررسی قرار گرفت و ثبت گردید. داده ها توسط تست تی مورد تحلیل قرار گرفت.نتایج: یافته های دموگرافیک و طول مدت جراحی در دو گروه تفاوت معنی داری نداشتند. فشارخون سیستولیک پس از بی حسی داخل نخاعی در دقایق 4 و 6 پس از بی حسی داخل نخاعی و ساعت سوم و چهارم، و فشار خون دیاستولیک در ساعت دوم و سوم پس از بی حسی داخل نخاعی در گروه بوپیواکائین + میدازولام به صورت معنی داری پایین تر بود. ضربان قلب پس از بی حسی داخل نخاعی از دقیقه 4 تا ساعت پنجم تفاوت معنی داری را بین دو گروه نشان داد که در گروه بوپیواکائین + میدازولام پایین تر بود. فشار متوسط شریانی در هر دو گروه پس از بی حسی داخل نخاعی کاهش داشت ولی نسبت به فشار متوسط شریانی پایه تفاوت معنی داری نداشت. در هر دو گروه بیماران در ساعت اول و دوم درد نداشتند و در ساعت سوم به صورت معنی داری در گروه بوپیواکائین + میدازولام، میانگین عدد نمره درد پایین تر بود (p<0.05). در ساعت چهارم و پنجم اگرچه در این گروه میانگین نمره درد پایین تر بود ولی از نظر آماری معنادار نبود (p<0.05).بحث: افزودن میدازولام به بوپیواکائین در بیهوشی داخل نخاعی می تواند در کاهش درد پس از جراحی سزارین موثر باشد و قابل توصیه است.

مقدمه: رمی فنتانیل و سوفنتانیل دو دارو یا خواص مختلف فارماکوکینتیک هستند.هدف از انجام این مطالعه بررسی تاثیر دو داروی رمی فنتانیل و سوفنتانیل بر وضعیت بهبود بیماران در واحد ریکاوری است.مواد و روش ها: در یک کارآزمایی بالینی تصادفی شده، 84 بیمار مونث با کلاس 1 و 2 ASA با محدودیت سنی 17-41 سال که کاندیدای عمل کله سیستکتومی لاپاروسکوپیک در بیمارستان حضرت رسول اکرم (ص) بودند به صورت تصادفی بر حسب نوع مخدر دریافتی حین عمل در یکی از دو گروه سوفنتانیل (تعداد (43= و یا رمی فنتانیل (تعداد (41= قرار گرفتند و وضعیت همودینامیک، بروز تهوع و استفراغ و نیاز به درمان آنها و شدت درد پس از عمل و نیاز به درمان آن مورد بررسی قرار گرفتند.نتایج: بین میانگین سن و کلاس بیهوشی بیماران اختلاف معنی داری وجود نداشت.میانگین طول مدت عمل در گروه سوفنتانیل به میزان معنی داری از گروه رمی فنتانیل طولانی تر بود (به ترتیب 88.81±78.653 در برابر 49.36±36.313 دقیقه، (p=0.005.ضربان قلب پس از عمل در هر دو گروه افزایش معنی داری نسبت به مقادیر پیش از عمل داشت (در گروه سوفنتانیل 79.30±9.392 در برابر 85.02±8.096 ضربه در دقیقه و در گروه رمی فنتانیل 79.17±7.629 در برابر 83.98±8.774 ضربه در دقیقه).شدت درد پس از عمل و نیاز به درمان آن بین دو گروه اختلاف معنی داری نداشت.بروز تهوع در گروه سوفنتانیل به میزان معنی داری از گروه رمی فنتانیل بیشتر بود (به ترتیب %55.81 در برابر %40.48، (p=0.005، اما اختلاف معنی داری بین بروز و عدم بروز استفراغ و نیاز به درمان تهوع و استفراغ بین دو گروه وجود نداشت.بحث: استفاده از رمی فنتانیل در بیهوشی برای عمل جراحی کله سیستکتومی لاپاروسکوپیک در مقایسه با سوفنتانیل در دوران پس از عمل با اختلافات اندکی همراه است.

مقدمه: در سال های اخیر با استفاده از داروهای کمکی در بی حسی داخل نخاعی برای کاهش دوز بی حس کننده موضعی و بهبود سریع تر به تغییر در کیفیت بلوک و کاهش عوارض نیز توجه خاصی شده است. در این مطالعه سعی شده است تا شروع و طول اثر بلوک حسی و حرکتی و تغییرات همودینامیک به دنبال تجویز خوراکی کلونیدین و فنتانیل اینتراتکال در بی حسی داخل نخاعی با بوپیواکائین هیپرباریک مورد بررسی قرار گیرد.مواد و روش ها: مطالعه حاضر به صورت یک کارآزمایی بالینی تصادفی شده دو سوکور طراحی و اجرا شد. جمعیت مورد مطالعه شامل بیماران کاندید عمل جراحی الکتیو ساق پا بودند. بیماران انتخاب شده بر اساس معیارهای ورود و خروج، به روش تصادفی به دو گروه 30 نفره کلونیدین و فنتانیل تقسیم شدند. در گروه فنتانیل، 3 سی سی بوپیوکائین %0.5 هیپربار و 25 میکروگرم فنتانیل برای بی حسی داخل نخاعی استفاده شد. در گروه کلونیدین 3 سی سی بوپیواکائین %0.5 هیپربار برای بی حسی داخل نخاعی و 60 دقیقه قبل از انجام بلوک 100 میکروگرم کلونیدین به صورت خوراکی به بیماران داده شد. طی جراحی و در ریکاوری، تغییرات همودینامیک و سطح بلوک حسی به روش پین پریک و بلوک حرکتی به کمک امتیازدهی بروماژ اندازه گیری شد.نتایج: اختلاف معنی داری از نظر توزیع سنی و جنسی، تغییرات متوسط فشار خون شریانی و ضربان قلب در دو گروه مقایسه به دست نیامد. (p<0.05) در گروه کلونیدین حداکثر سطح بلوک حسی و حرکتی بالاتر از بیماران گروه فنتانیل بود (p=0.002)؛ ولی در توزیع سطح مطلوب بی حسی برای شروع جراحی (p=0.147) و یا زمان برگشت بی حسی (p=0.324) تفاوت معنی داری بین دو گروه مشاهده نمی شود. زمان برگشت بلوک حرکتی در بیمارانی که کلونیدین دریافت کرده بودند سریع تر از بیماران گروه فنتانیل بود (p=0.014).بحث: به نظر می رسد که افزودن کلونیدین خوراکی در مقایسه با فنتانیل اینتراتکال به روش بی حسی داخل نخاعی با بوپیواکائین هیپرباریک سطح بلوک حسی و حرکتی بالاتر و بازگشت بلوک حرکتی سریع تری را به دست می دهد، بدون آنکه تغییرات همودینامیک قابل ملاحظه ای بین دو گروه وجود داشته باشد.

زمینه و هدف: هدف از این مطالعه بررسی اثر کلونیدین خوراکی در کاهش میزان خونریزی حین عمل جراحی میکروسکوپی گوش میانی است.مواد و روش ها: این مطالعه به شکل کارآزمایی بالینی آینده نگر دوسوکور بر روی 51 بیمار کاندید جراحی میکروسکوپی گوش که در طبقه بندی 1 و ASA 2 قرار داشتند، انجام شد. سن بیماران انتخاب شده بین 15 تا 60 سال و شرط ورود به مطالعه نداشتن سابقه بیماری فشار خون، دیابت، بیماری قلبی - عروقی بود. همچنین بیماران تحت مطالعه نباید در زمان انجام مطالعه تحت درمان همزمان با ضد افسردگی های سه حلقه ای، داورهای ضد التهاب غیر استروئیدی، بتابلوکرها و داروهای مهارکننده آنزیم مونوآمینواکسیداز بوده باشند. در ضمن بیمارانی که بیماری شدید روانی داشتند نیز از مطالعه حذف می شدند.بیماران به شکل تصادفی به دو گروه تقسیم شدند. در یک گروه 90 دقیقه قبل از عمل جراحی 200 میکروگرم کلونیدین خوراکی و در گروه دیگر دارونما در شرایط دوسوکور تجویز گردید. سپس طی جراحی خونریزی بر اساس یک درجه بندی 4 امتیازی سنجیده و ثبت شد.فشار خون سیستمیک و تعداد ضربان قلب در طی جراحی ثبت شد. میزان خونریزی، نیازمندی حین عمل به داروی کاهش دهنده فشار خون، تغییرات قلبی - عروقی بعد از لوله گذاری و خونریزی بعد از عمل و نیاز به عمل مجدد نیز بین دو گروه مقایسه شد.یافته ها: در گروه گیرنده کلونیدین محیط عمل جراحی با خونریزی کمتری در مقایسه با گروه دارونما مواجه بود p<0.05) تست یو مان - ویتنی). این کاهش در میزان خونریزی در تمام مراحل عمل یعنی از برش پوستی اولیه، تهیه گرافت، بلندکردن فلپ تمپانو مئاتال تا خارج کردن پاتولوژی گوش میانی و کارگذاری گرافت واضح و مشخص بود. به علاوه در گروه گیرنده کلونیدین استفاده حین عمل از داروهای کاهش دهنده فشار خون به طور محسوس کمتر از گروه دیگر بود p<0.05) تست دقیق فیشر). تعداد ضربان و فشار خون در گروه کلونیدین کمتر از گروه دارونما بود ولی تفاوت آن از نظر آماری مشخص نبود. در ضمن بین دو گروه تفاوت آماری معنی داری از نظر نیاز به جراحی مجدد و خونریزی بعد از عمل وجود نداشت.نتیجه گیری: کلونیدین می تواند به عنوان پیش دارو در ایجاد محیط بدون خونریزی و بهبود دید محل عمل جراحی در طی جراحی میکروسکوپی گوش میانی مفید باشد.

مقدمه: با توجه به اهمیت فشار داخل کره چشم در بیهوشی و اداره جراحی جشم به ویژه در تروماهای چشمی، این تحقیق با هدف مقایسه تغییرات فشار داخل کره چشم در استفاده از لارنگوسکوپ اپتیکال ایر تراک و مکینتاش به انجام رسید.مواد و روش ها: در یک مطالعه کارآ‍زمایی بالینی تصادفی تعداد 100 بیمار کاندیدای عمل جراحی چشم در کلاس 1 و ASA 2، بدون سابقه گلوکوم وارد مطالعه شدند و به طور تصادفی در دو گروه 50 نفری قرار گرفتند. بعد از القا استاندارد بیهوشی و در 35-40 BIS، محقق اول فشار داخل کره چشم فشارخون و ضربان قلب پایه را اندازه گیری می کرد و طبق جداول اعداد تصادفی با یکی از دو روش لارنگوسکوپی، لوله گذاری را انجام می داد و پس از حصول اطمینان از قرار گرفتن لوله تراشه در محل صحیح، محقق دوم بدون اطلاع از روش لوله گذاری، پارامترهای مزبور را اندازه گیری و ثبت می کرد. اطلاعات توسط نرم افزار آماری SPSS-16 آنالیز می شد و pv<0.05 معنی دار تلقی گردید.یافته ها: در این مطالعه 100 بیمار در دو گروه 50 نفری اپتیکال ایر تراک (M/F=33.17) و در گروه مکینتاش (M/F 20.30) قرار داشتند. بیماران دو گروه از نظر سوابق پزشکی، کلاس ASA، سن و جنس، فشار خون، ضربان قلب و فشار داخل کره چشم اولیه اختلاف معنی داری نداشتند. میانگین فشار داخل کره چشم در گروه اپتیکال ایر تراک قبل از مداخله 15.3±6.8 و پس از مداخله 16.5±6.5 بود و در گروه مکینتاش پیش از مداخله 12.9±5.4 و پس از مداخله 18.1±5.7 بود که این اختلاف از نظر آماری معنی دار محسوب می شود (p<0.001). افزایش فشارخون و ضربان قلب در گروه اپتیکال ایرتراک نسبت به گروه مکینتاش کمتر و این اختلاف نیز از نظر آماری معنی دار بود (فشار سیستول (p<0.003، (فشار دیاستول (p<0.002، (ضربان قلب (p<0.002.نتیجه گیری: در لارنگوسکوپی با اپتیمال ایرتراک، افزایش فشار داخل کره چشم و تغییرات همودینامیک کمتری در مقایسه با مکینتاش دیده می شود و برای القا بیماران چشمی به ویژه چشم باز مفید است.

سندرم محرومیت از مواد در نوزادان، یکی از مشکلات مهم و قابل توجه بیماری زایی در دوره نوزادی به شمار می رود. در این گزارش مورد، شیرخوار 5 ماهه ای مبتلا به سندرم محرومیت از مواد در نوزادان معرفی خواهد شد که بدون درمان در دوره نوزادی، با تجویز روزانه تریاک خوراکی توسط مادر به مرکز ارجاع داده شده است. دراین گزارش ضمن معرفی این مورد به بررسی این سندرم و نحوه برخورد با آن می پردازیم.سندرم محرومیت از مواد در نوزادان، شایع ترین مشکل مرتبط با مادران حامله معتاد به مواد مخدر محسوب می شود. این سندرم با سوء مصرف سایر مواد از جمله خواب آورهای غیر مخدر، محرک ها، ضد افسردگی ها، ضد تشنج ها و نورولپتیک ها نیز دیده می شود. به نظر می رسد با افزایش سوء مصرف مواد، موارد مشاهده این سندرم در بخش های نوزادان افزایش یابد که این امر مستلزم دقت پرسنل درمانی نسبت به شناسایی این دسته از نوزادان و درمان مناسب آنها است. در این گزارش مورد، یک شیرخوار 5 ماهه مبتلا به سندرم محرومیت از مواد در نوزادان که با مشکلات متعدد همراه است معرفی خواهد شد. در ادامه در مورد راه های شناسایی و درمان نوزادان مبتلا به سندرم محرومیت از مواد در نوزادان بحث می گردد.

مقدمه: کنترل درد بعد از عمل جراحی همواره یکی از دغدغه های فکری متخصصان بیهوشی بوده است. روش های مختلفی برای کنترل درد پیشنهاد شده که یکی از آنها استفاده از مخدرها است. داروهای مخدر کوتاه اثر (مثل رمی فنتانیل) نمی توانند این خواسته را به نحو مطلوب برآورده کنند (به علت کوتاه اثر بودن و ریسک ایجاد تولرانس حاد)؛ لذا در این مطالعه برآن شدیم تا با استفاده از مخدرهای طولانی اثر همانند مورفین و مقایسه دو روش تجویز مورفین قبل از برش جراحی یا 20 تا 30 دقیقه قبل از اتمام عمل جراحی در بیماران جراحی باز سنگ کلیه و کنترل 24 ساعته درد به وسیله دستگاه کنترل درد توسط بیمار (PCA) این مهم را به انجام رسانیم.مواد و روش ها: 60 بیمار در رده سنی 40 تا 70 سال که برای انجام عمل جراحی باز سنگ کلیه کاندید شده بودند و کلاس ASA 1 و 2 داشتند به صورت کارآزمایی بالینی تصادفی دوسوکور تحت مطالعه قرار گرفتند. بیهوشی با پروپوفول و رمی فنتانیل القا شد و ادامه بیهوشی با پروپوفول با دوز 75-100 میکروگرم/ دقیقه و رمی فنتانیل با دوز 0.1-0.5 میکروگرم/ کیلوگرم/ دقیقه و %50 اکسیژن + %50 اکسید نیتروژن و لوله تراشه بود. مورفین با دوز 0.1 میلی گرم/ کیلوگرم به دو گروه مساوی و در دو زمان متفاوت و به صورت تصادفی در ضمن جراحی داده شد: به گروه اول قبل از برش جراحی و به گروه دوم 20 تا 30 دقیقه قبل از اتمام جراحی. درد در اتاق بهبود بر اساس معیار بصری سنجش درد تعیین شد و پس از رسیدن شدت درد به 3 (با استفاده از مورفین) دستگاه PCA به بیمار وصل و به بخش فرستاده می شد. در بخش این دو گروه از نظر شدت درد هر 4 ساعت و نهایتا مقدار مورفین مصرفی در طی 24 ساعت با هم مقایسه می شدند.نتایج: بیماران از نظر تغییرات همودینامیک حین عمل، مدت زمان بیدار شدن پس از پایان عمل، شدت درد در موقع بیدار شدن، مدت زمان ماندن در اتاق بهبود و مقدار مورفین مصرفی در 24 ساعت و رضایت مندی بیماران در دو گروه تفاوت معنی داری نداشتند (pv>0.05).بحث: این مطالعه نشان می دهد که تجویز مورفین در ابتدای عمل یا تجویز آن 20 تا 30 دقیقه قبل از پایان عمل ارجحیتی از نظر کنترل درد پس از عمل و مقدار مورفین مورد نیاز طی 24 ساعت بعد از عمل ندارد.