مجله تحقیقات دامپزشکی ایران (دانشگاه شیراز)
سال:1382 | دوره:4 | شماره:1 |تعداد مقالات:14

درک روند تغییرات تکاملی سلولهای گلیال نخاع شوکی می تواند مبنای تحقیقات در زمینه هایی همچون نوروآناتومی، نوروپاتولوژی و نوروفیزیولوژی باشد. به منظور کسب اطلاعات بیشتر در خصوص ساختار میکروسکوپی استطاله های آستروسیت های ماده خاکستری نخاع شوکی تحقیق حاضر انجام شد. در این مطالعه 2 گروه جنینی شامل جنین 37 روزه و جنین 52 روزه و 3 گروه سنی بعد از تولد شامل نوزاد 1 روزه، 6 ماهه (بلوغ جنسی) و بالای یکسال (بلوغ جسمی) انتخاب شدند. در هر گروه 3 حیوان نر انتخاب و از سگمنت هشتم ناحیه گردنی و سگمنت چهارم ناحیه سینه ای هر حیوان نمونه برداری گردید و با روش معمول تهیه مقاطع بافتی پارافینی، برشهایی به ضخامت 5 میکرون تهیه و پس از رنگ آمیزی با روش هلزر به وسیله میکروسکوپ نوری مورد مطالعه قرار گرفت. همچنین مقاطع بسیار نازک از نمونه های قالب شده، در رزین بر روی گریدهای نیکلی منتقل و به وسیله آنتی بادی پلی کلونال خرگوش بر علیه GFAP به روش غیرمستقیم رنگ آمیزی و با میکروسکوپ الکترونی مورد مطالعه قرار گرفت. در هر نمونه زمان ظهور استطاله و تشکیل GFAP موجود در فیلامنتهای بینابینی آنها بررسی شد. نتایج بدست آمده حاکی از آن است که استطاله های آستروسیتها تا قبل از تولد تشکیل نمی شوند و واکنش GFAP منفی است و زمان ظهور آنها از نوزادی به بعد است و با افزایش سن بر قطر استطاله ها و تراکم فیلامنتهای بینابینی افزوده می شود و واکنش GFAP مثبت دیده می شود. این روند پاسخگوی فیزیولوژی آستروسیتها به عنوان سلولهای حامی نورونها می باشد.

برای ارزیابی تاثیر بی حسی بورس استخوان ناویکولار بر دردهای ایجاد شده به صورت تجربی در ناحیه پنجه در کف سم اسب تحقیق حاضر انجام گرفته است. شش راس اسب به ظاهر سالم و عاری از لنگش در اندام حرکتی قدامی در تحقیق حاضر مورد استفاده قرار گرفتند و به صورت تجربی به علت ایجاد درد در کف سم، لنگش در اسبان فوق ایجاد شد. پاسخ حیوانات به تزریق داروی بی حسی و سرم فیزیولوژی به داخل بورس استخوان ناویکولار مورد ارزیابی قرار گرفت. برای ایجاد لنگش از پیچ و مهره هائی که به داخل نعل های مورد استفاده در تحقیق جوشکاری شده بودند استفاده شد. پیچ ها پس از پیچاندن به کف سم در محل مورد نظر فشار وارد کرده و سبب لنگش اسبان می شد. حرکت اسبان در حالت قدم و یورتمه قبل و بعد از استفاده از نعل مخصوص و قبل و بعد از تزریق لیدوکائین یا سرم فیزیولوژی در حالت قدم و یورتمه فیلم برداری و توسط دو دارو مورد ارزیابی و درجه بندی قرار گرفت. لنگش اسبان پس از استفاده از نعل مخصوص کاملا آشکار بود و پس از تزریق سرم فیزیولوژی در بورس استخوان ناویکولار هیچ کاهشی نشان نداد. درجه لنگش پس از تزریق داروی بی حسی در بورس استخوان ناویکولار کاهش معنی داری را نشان داد (P<0.05). از تحقیق حاضر می توان نتیجه گرفت بی حسی بورس استخوان ناویکولار می تواند قسمتی از دردهای کف سم در اسب را از بین ببرد. لذا هنگام استفاده از این روش بی حسی در تشخیص لنگش در اسب در صورت بهبودی نسبی حیوان پس از تزریق داروی بی حسی نباید دردهای حاصل از کف سم در ناحیه پنجه در نزدیکی خط سفید را از نظر دور داشت.

به منظور بررسی وجود یا عدم وجود ریتم شبانه روزی در پارامترهای بیوشیمیایی سرم و هورمون کورتیزول، 5 راس گاو نر با محدوده سنی 2 سال انتخاب شدند. در خلال مدت نمونه گیری، شرایط محیطی و تغذیه ای گاوها یکسان بود. نمونه های خون در خلال 24 ساعت و به فواصل هر 3 ساعت یکبار به مدت 6 روز گرفته شدند. پارامترهای مورد سنجش عبارت بودند از غیر الکترولیتها (پروتئین تام، آلبومین، گلوکز، کلسترول، تری گلیسیرید، کراتینین و ازت اوره)، الکترولیتها (کلسیم، فسفر، منیزیوم، سدیم و پتاسیم)، آنزیمها (آسپارتات آمینوترانسفراز [AST]، آلانین آمینوترانسفراز [ALT]، فسفاتاز قلیایی [ALP]، لاکتات دهیدروژناز [LDH]، و گاما گلوتامیل ترانسفراز [GGT] و هورمون کورتیزول. نتایج بدست آمده وجود یک ریتم شبانه روزی را در مورد کورتیزول سرم نشان دادند اما پارامترهای بیوشیمیایی سرم تغییرات معنی داری که نشان دهنده یک ریتم شبانه روزی باشد نشان ندادند.

درک روند تغییرات تکاملی نخاع شوکی می تواند مبنای تحقیقات در زمینه هایی همچون نوروآناتومی، نوروپاتولوژی و نوروفیزیولوژی باشد. به منظور کسب اطلاعات بیشتر در خصوص تغییرات ضریب رشد آلومتریک نخاع شوکی نسبت به ستون مهره ای تحقیق حاضر انجام شد. در این مطالعه 2 گروه جنینی شامل جنین 37 روزه و جنین 52 روزه و 3 گروه سنی بعد از تولد شامل نوزاد 1 روزه، 6 ماهه (بلوغ جنسی) و بالای یکسال (بلوغ جسمی) انتخاب شدند. در هر گروه 3 حیوان نر انتخاب و ستون مهره ای و نخاع شوکی به صورت کلی و ناحیه ای اندازه گیری گردید. نتایج بدست آمده بیانگر افزایش طول ستون مهره ای و طول نخاع شوکی از دوران جنینی تا بلوغ می باشند. بیشترین طول ستون مهره ای در کلیه گروههای سنی به ناحیه دمی تعلق داشته سپس نواحی سینه ای، کمری، گردنی و نهایتا ناحیه خاجی از بیشترین طول برخوردار می باشد. بیشترین ضریب رشد آلومتریک در کلیه گروههای سنی به استثنا گروه سنی بالای یکسال به ناحیه گردنی و در این گروه به ناحیه سینه ای اختصاص دارد و کمترین ضریب رشد مربوط به ناحیه دمی است.

به منظور مشخص نمودن وضعیت آلودگی گاوها با ویروس لوکوزانزئوتیک گاوها (BLV)، این تحقیق در فاصله زمانی 1379 تا پائیز 1380 روی تعداد 368 نمونه سرمی اخذ شده از گاوداری های استان چهارمحال و بختیاری انجام گرفت. متعاقب انجام آزمون الایزا مشخص گردید که از 368 راس گاو مورد مطالعه، 5.7 درصد دارای واکنش سرمی مثبت هستند. در فصول مختلف سال، کمترین میزان آلودگی در فصل زمستان با 2.17 درصد و بیشترین مقدار در فصل تابستان با 9.89 درصد آلودگی تعیین شد. میزان آلودگی در گاوهای واجد برنامه منظم واکسیناسیون در گله برابر 3.76 درصد و در جمعیت گاوهای فاقد برنامه واکسیناسیون منظم 34.78 درصد برآورد گردید. در گروه های سنی مختلف، کمترین میزان آلودگی در سه گروه سنی 1، 2 و 3 سال با صفر درصد و بیشترین مقدار در گروه گاوهای 7 سال و بالاتر با 17.18 درصد آلودگی تعیین شد. تجزیه و تحلیل آماری اطلاعات نشانگر وجود رابطه آماری معنی دار بین افزایش میزان آلودگی به موازات افزایش سن دام بود، در حالی که هیچ گونه رابطه آماری معنی دار بین میزان آلودگی به ویروس BLV و شهرستان، جنسیت دام و وجود دامپزشک نظر در گله مشاهده نشد.

در این تحقیق نشانه های بالینی، تغییرات ادراری و علائم رفتاری سگ پس از تزریق دوزهای مختلف سم عقرب ادنتوبوتوس که دارای پراکندگی وسیعی در ایران می باشد مورد مطالعه قرار گرفت. شانزده قلاده سگ سالم از نژاد بومی ایران با متوسط وزن 18.5 کیلوگرم و متوسط سن 2 سال از هر جنس انتخاب و بطور تصادفی به 4 گروه مساوی تقسیم شدند. قبل از تزریق سم فاکتورهای حیاتی تمام سگها اندازه گیری و نمونه های ادرار برای تستهای آزمایشگاهی جمع آوری گردید. سپس به سگهای گروه شاهد مقدار یک میلی لیتر سرم فیزیولوژی و به سگهای گروه 1، 2 و 3 به ترتیب مقادیر 0.1، 0.05 و 0.01 میلی گرم پودر خشک سم عقرب برای هر کیلوگرم وزن بدن در یک میلی لیتر سرم فیزیولوژی حل نموده و به طریق داخل جلدی در ناحیه شکم یا پشتی ران سگها تزریق شد. بعد در زمانهای 5، 15، 30، 60، 90 دقیقه و 2، 3، 6 و 24 ساعت پس از تزریق سم فاکتورهای حیاتی اندازه گیری شد. علائم رفتاری ثبت و نمونه های ادرار برای اندازه گیری پارامترهای موجود در ادرار شامل گلوکز، کتون، بیلیروبین، اوروبیلیروبینوژن، pH، وزن مخصوص، هماتوری، هموگلوبینوری، سلولهای اپی تلیال، کریستالها و تغییر رنگ جمع آوری گردید. نتایج تستهای آزمایشگاهی نمونه های ادراری نشان می دهد که گلوکز در ادرار افزایش معنی داری داشته (p<0.05) که ناشی از مهار گیرنده های انسولین سلولها توسط کورتیزول، کاهش میزان انسولین در اثر تخریب پانکراس بوده است و بدین ترتیب میزان گلوکز در خون افزایش یافته و از حد آستانه عبور کرده و در ادرار دیده می شود. کاهش معنی داری (P<0.05) در pH ادرار به دلیل اسیدوز و همچنین کاهش معنی داری P<0.05)) در وزن مخصوص ادرار دیده شد که این کاهش ناشی از انقباض عروق و افزایش فیلتراسیون گلومرولی و دفع بیش از حد آب بوده است. در سایر پارامترهای ادراری تغییراتی مشاهده نگردید. درجه حرارت بدن در سگهای گروه 1 از زمان 60 دقیقه و در گروه 2 از زمان 90 دقیقه شروع به افزایش نمود ولی در سگهای گروه 3 تغییرات محسوسی در دمای بدن دیده نشد. تعداد تنفس در سگهای گروه 1 و 2 از زمان 60 دقیقه پس از تزریق سم شروع به کاهش نمود، در حالی که در سگهای گروه 3 تغییراتی دیده نشد. عمده تغییرات رفتاری در سگهای گروه 1 و 2 مشاهده شد که شامل ترشح زیاد بزاق، ریزش اشک، عدم تعادل، بیقراری، تهوع، استفراغ و ناله بود که با میانگین 2 ساعت پس از تزریق سم تمام سگهای گروه 1 و 2 تلف شدند. در سگهای گروه 3 مختصر ترشح بزاق و بیقراری دیده شد که چند ساعت پس از تزریق سم رفع و بهبودی حاصل گردید.

در این مطالعه، چگونگی ریتم قلب در تعداد 123 راس اسب دو تا 28 ساله ترکمن (سکایی)، به عنوان یکی از اسبهای اصیل ایرانی، با استفاده از اشتقاقهای استاندارد الکتروکاردیوگرافی به ویژه اشتقاق قاعده ای راسی مورد بررسی قرار گرفت. میانگین تعداد ضربان قلب (34.243±0.513) به دست آمده برای اسبهای ترکمن در زمره پایین ترین میانگینهای گزارش شده در گونه اسب قرار می گیرد. در مقایسه با سایر نژادهای شناخته شده اسب به ویژه تاروبرد، نبود بی نظمی سینوسی، درصد بالای پدیده پیشاهنگ الکتریکی سرگردان (30%) و درصد بسیار ناچیز بی نظمی های قلبی (2.5%)، از دیگر جنبه های ریتم قلب در اسب ترکمن به شمار می روند.

انروفلوکساسین به عنوان یک آنتی بیوتیک وسیع الطیف جهت درمان عفونتهای باکتریایی مورد استفاده قرار می گیرد. به منظور تعیین اثرات جانبی و پاتولوژیک این دارو، تعداد 51 قطعه جوجه گوشتی یک روزه تا سن پنجاه روزگی در شرایط یکسان تغذیه ای و پرورشی تحت نظارت قرار گرفتند. جوجه ها در سن 14 روزگی به سه گروه مساوی 17 قطعه ای تقسیم شدند. در گروه 1 (شاهد) دارویی تجویز نشد و به گروههای 2 و 3 به ترتیب دوزهای 50 (دوز درمانی) و 100 قسمت در میلیون (PPM) انروفلوکساسین از سن 15 روزگی به مدت 5 روز در آب آشامیدنی تجویز شد. از زمان شروع آزمایش تا پایان دوره پرورش وزن جوجه ها در فواصل سه روزه و مقدار مصرف دان و آب روزانه اندازه گیری گردید و وزن جوجه ها با آزمون آماری دانکن ارزیابی شد. در سنین 17، 20 و 49 روزگی سه جوجه از هر گروه کالبدگشایی و تغییرات پاتولوژیک در اندامهای کبد، کلیه، قلب، طحال و مفصل خرگوشی مورد مطالعه قرار گرفت. فقط میزان رشد و وزن جوجه ها در گروههای 2 و 3 از سن 18 تا 30 روزگی نسبت به گروه شاهد کاهش معنی داری (P<0.05) را نشان داد ولی تا پایان دوره تجربه جبران گردید. در آزمایش پاتولوژیک هیچگونه ضایعه ی هیستوپاتولوژیک در گروه 2 مشاهده نشد. در گروه 3 نیز ضایعات هیستوپاتولوژیک خفیفی در روزهای سوم و ششم پس از تجویز دارو شامل تغییر چربی کبد، تورم سلولی و دژنرسانس گرانولار بافت پوششی لوله های کلیوی تشخیص داده شد. نتایج حاصل از این بررسی نشان می دهد که در عفونتهای میکربی حاد طیور می توان از این دارو تا میزان دو برابر دوز درمانی به مدت 5 روز بدون ایجاد ضایعات پاتولوژیک قابل توجه استفاده نمود.

شناخت روند تکاملی تخمدانها بعنوان یکی از اعضا مهم دستگاه تناسلی ماده می تواند پاسخگوی بسیاری از ابهامات در زمینه ناهنجاریهای مادرزادی تخمدانی و ناباروری باشد نظر به اینکه تاکنون مطالعه جامعی در خصوص رشد تکاملی ماکروسکوپیک و مورفورمتریک تخمدان گاومیش بویژه گاومیش بومی خوزستان صورت نگرفته است، لذا اقدام به مطالعه حاضر گردید. این مطالعه بر روی 81 جنین گاومیش با CRL 4 الی 83 سانتی متر و 4 راس نوزاد ماده صورت گرفت. پس از شکافتن حفره شکمی تخمدانهای چپ و راست هر یک از جنین ها و گوساله های نوزاد را جدا نموده و در محلول پایدار کننده فرمالین 10% قرار می گرفت. سپس اقدام به مطالعه ماکروسکوپیک و مطالعات مورفومتریک از نظر طول، عرض، ضخامت و وزن تخمدانها گردید. بر اساس نتایج حاصله از این پژوهش مشخص شد که تمام ابعاد تخمدان از ابتدای تشکیل تا زمان تولد نوزاد دارای رشد تکاملی صعودی است و به علاوه شکل کلی تخمدان نیز به تدریج از حالت کروی به کروی بیضوی و نهایتا بیضوی کروی تغییر می یابد. همچنین بر اساس آزمونهای آماری بین ابعاد مورفومتریک تخمدانهای چپ و راست در P≤0.05 اختلاف معنی داری مشاهده نگردید.

در این مطالعه 200 جدایه E.coli از خون قلب و کبد موارد کلی باسیلوز طیور جدا گردید و بعد از تایید آنها با روشهای بیوشیمیائی، به منظور نمود فیمبریه تیپ-1 هر یک از آنها در محیط آبگوشت تریپتیک سوی و در دمای 37 درجه سانتی گراد شش بار پاساژ متوالی داده شدند. جهت شناسائی اولیه جدایه های حساس به مانوز (MSHA) هر یک از آنها بعد از پاساژهای اول و ششم در حضور و غیاب قند مانوز 5% با گلبولهای قرمز طیور آزمایش شدند. نمود فیمبریه تیپ-1 با کاربرد روشهای ایمونوفلورسانس و ایمونودات بررسی گردید. بر اساس نتایج این مطالعه بعد از پاساژ ششم 137 جدایه در آزمایش هماگلوتیناسیون مثبت بودند که همه آنها در آزمایشات ایمونوفلورسانس و ایمونودات با آنتی سرم ضد فیمبریه تیپ-1 واکنش نشان دادند. میزان نمود فیمبریه تیپ-1 در طی پاساژهای متوالی اول تا ششم افزایش می یابد و فراوانی جدایه های واجد فیمبریه بعد از پاساژهای اول و ششم به ترتیب 61% و 68.5% برآورد گردید.

در این بررسی ضایعات پوستی توموری شکل در ناحیه پشتی، باله پشتی و سر ماهیهای حوض 3 ساله که به عنوان ماهیهای زینتی در استخرهای سیمانی نگهداری می شدند در مطالعه هیستوپاتولوژی تومور فیبروم پوستی تشخیص داده شد. از نظر ماکروسکوپیک توده های فوق گل کلمی شکل نسبتا سفت و به شکل صورتی مایل به سفید بودند و در مطالعه میکروسکوپی وجود سلولهای فیبروبلاست فراوان با رشته های همبندی متراکم در بافت زیر پوستی و عدم وجود مشخصات بدخیمی بافتی مشاهده گردید. چنانچه مطالعات بیشتری در زمینه شناخت عامل ایجاد کننده فیبرومای پوستی صورت گیرد اقدام مهمی در پیشگیری از خسارات اقتصادی به پرورش دهندگان و دوستداران این ماهیها خواهد بود.

یک قلاده سگ ماده 6 ساله از نژاد مخلوط ژرمن شپرد با سابقه بی اشتهایی، استفراغ و تمایل زیاد به نوشیدن آب و علائمی نظیر بی حالی، تاکی کاردی، تاکی پنه، اتساع محوطه بطنی و بزرگی قابل لمس رحم مورد معاینه درمانگاهی قرار گرفت. تابلوی خونی معرف لکوسیتوز نوتروفیلیک شدید با انحراف به چپ رژنراتیو بود. در رادیوگرافی جانبی محوطه بطنی، ساختار لوله ای شکل به هم پیچیده ای با دانسیته بافت نرم در قسمت میانی و خلفی شکم مشاهده گردید. در اولتراسونوگرافی حفره شکمی، رحم به صورت توده های کیستیک با محتویات آنئکوئیک و فاقد هر گونه ساختار جنینی، افزایش ضخامت دیواره رحم و اندومتر ناصاف با اکوژنیسیته غیر یکنواخت مشاهده شد. پس از برداشت رحم و تخمدان ها، شاخ های رحم کاملا متسع و به قطر 5cm و از مایع غلیظ به رنگ قهوه ای متمایل به قرمز انباشته شده بودند. ضخامت دیواره رحم افزایش یافته و سطح آندومتر به صورت ناصاف با حالت حوله ای و واجد کیست های ریز و درشت شفاف بود. کشت محتویات رحم، رشد خالص باکتری E.coli را نشان داد. در مشاهدات ریزبینی، هیپرتروفی و هیپرپلازی غدد با تشکیل کیست های متعدد انباشته از ترشحات موکوسی و بقایای نوتروفیل ها در آندومتر به همراه نفوذ شدید سلولهای آماسی به ویژه از نوع لنفوسیت، پلاسماسل و نوتروفیل در استرومای آن جلب توجه می کرد. سلولهای سطح مخاط آندومتر به سلول های بلند استوانه ای با سیتوپلاسم روشن کف آلود و هسته های گرد تیره و مرکزی تبدیل شده بود که نشانگر هیپرپلازی کیستیک آندومتر ناشی از تاثیر طولانی مدت پروژسترون بود. در این گزارش، یافته های باکتری شناسی، رادیولوژی، اولتراسونوگرافی و آسیب شناسی بدست آمده، با توجه به گزارشات سایرین مورد بحث قرار گرفته است.

سگ ماده 7.5 ساله ای از نژاد ژرمن شپرد، دارای سابقه 9 ماهه از یک توده سفت در فک پائین، به بخش جراحی بیمارستان دامهای کوچک دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران ارجاع گردید. در جراحی، توده ای سفت، بدون پایه، مجزا از بافت های زیرین و قابل تحرک در نیمه راست فک پائین بر روی زائده آنگولار ملاحظه شد. در بررسی های ماکروسکوپی، توده ای تقریبا مستطیلی شکل به ابعاد حدود 1×0.5×0.5 سانتی متر و توپر مشاهده گردید که قوام آن فیبروتیک و سطح مقطعی به رنگ سفید مایل به خاکستری، ناصاف، بدون نواحی خون ریزی و نکروز ولی با رگه های ظریف به رنگ زرد تا قهوه ای کمرنگ داشت. در مشاهدات ریزبینی، سلول های یک شکل با سیتوپلاسم کم و مرز نامشخص سلول ها، با هسته های تخم مرغی شکل کاملا مشخص، هیپرکروماتیک و با یک هستک جلب توجه می کردند که در رشته هایی کشیده به قطر 4-2 سلول آرایش یافته بودند. هسته این سلول ها به صورت خطوط نردبانی موازی یکدیگر و عمود بر بافت همبندی غنی از رشته های کلاژن قرار گرفته بودند. مابین سلول های توموری پل های بین سلولی (دسموزوم) وجود نداشت. رشته های حاصل از سلول های توموری به جزایر سلولی توپر ختم می شدند. هسته سلول های توموری در مرکز این جزایر سلولی، بازوفیلیک، کشیده و موازی یکدیگر بوده و رشته های سلول های توموری به صورت زوائدی از آنها منشا می گرفتند و منظره ای بسیار شبیه به سر عروس دریایی ایجاد کرده بودند. توده مذکور بر اساس محل، مشخصات ظاهری و به ویژه چهره هیستوپاتولوژیک آن به عنوان تومور سلول های بازال با الگوی مدوزوئید تشخیص داده شد. در این گزارش، یافته های آسیب شناسی بدست آمده، با توجه به گزارش های موجود، مورد بحث قرار گرفته است.

در بررسی آزمایشگاهی 70 لوله گوارش و 110 ریه گوسفندان بومی کرمان ذبح شده در کشتارگاه این شهر انگل های زیر در اندام های مختلف دیده شد:شیردان: همونکوس کونتورتوس، مارشالاژیا مارشالی، پارابرونما اسکریابینی، استرتاژیا سیرکومسینکتا روده باریک: نماتودیروس فیلیکولیس، بونوستوموم تریگونوسفالوم، مونیزیا اکسپانسا، آویتلینا سنتری پونکتاتا، هلیکومترا ژیاردیروده بزرگ: تریشوریس اویس ریه: دیکتیوکولوس فیلاریا، پروتواسترونجیلوس روفسانس، سیستوکولوس اوکراتوسهمچنین انگل بندپای لینگواتولاسراتا (مرحله نوچه ای) از ریه جدا گردید.  کلیه انگل های فوق برای اولین بار از گوسفندان کرمان گزارش می شوند. به طور کلی میزان آلودگی به انگل های فوق در حدی نبود که بتوان برای آنها در حد درمانگاهی بیماریزائی قائل شد ولی تا حدودی می توانند بر سلامتی دام و کاهش فرآورده های آن تاثیر مستقیم داشته باشند.