پژوهش های زراعی ایران
سال:1389 | دوره:8 | شماره:5 |تعداد مقالات:16

ماریتیغال (Silybum marianum) از جمله گیاهان دارویی با خواص درمانی فراوان می باشد. در این راستا به منظور بررسی تاثیر کودهای دامی و شیمیایی بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه ماریتیغال، آزمایشی در سال زراعی 87-1386 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و چهار تیمار اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل شاهد (بدون استفاده از کود)، مخلوط کود شیمیاییNPK  به ترتیب به میزان 50، 50 و 100 کیلوگرم در هکتار، کود گاوی و گوسفندی به ترتیب به میزان 30 و 15 تن در هکتار بودند. در این تحقیق صفاتی از جمله تعداد شاخه های فرعی در بوته، ارتفاع بوته، تعداد گل آذین در هر بوته، قطر گل آذین، تعداد دانه در هر کاپیتول، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت دانه، درصد روغن، درصد سیلیمارین (ماده موثره)، درصد سیلیبین، عملکرد روغن و عملکرد سیلیمارین اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که مصرف انواع مختلف کودهای دامی و شیمیایی در خاک، بر اجزای عملکرد این گیاه بی تاثیر بود ولی بر درصد روغن، سیلیمارین و سیلیبین بذر تاثیر معنی داری داشت. تیمار کود گاوی نسبت به سایر تیمارها از بیشترین میزان روغن (21 درصد) و سیلیبین (21.7 درصد) برخوردار بود. بین تیمارهای شاهد و کود شیمیایی از لحاظ درصد روغن و درصد سیلیمارین هیچگونه اختلاف معنی داری وجود نداشت. همچنین دو تیمار کود شیمیایی و کود گوسفندی به ترتیب کمترین درصد سیلیبین (16.4) و درصد سیلیمارین (3.1) را نسبت به سایر تیمارها داشتند. از بین اجزای عملکرد، بیشترین همبستگی مثبت بین ارتفاع بوته با عملکرد دانه (r=0.86**) و پس از آن با قطر گل آذین (r=0.6*) وجود داشت، که نشانگر اهمیت این صفات در تعیین عملکرد نهایی است، اما بین عملکرد دانه با سایر اجزای عملکرد همبستگی وجود نداشت.

این آزمایش به منظور ارزیابی کشت مخلوط کنجد و نخود تحت شرایط آب و هوایی مشهد اجرا گردید. آزمایش در قالب طرح اسپیلت پلات بر پایه بلوک های کامل تصادفی با دو فاکتور شامل فاکتور اصلی A (روش کاشت) که از دو سطحa1  (کشت به صورت ردیفی) و a2 (کشت درهم) و فاکتور B (الگوی کاشت جایگزینی) که از پنج سطحb1  (تک کشتی نخود)، b2 (%75 نخود + %25 کنجد)، b3 (%50 نخود + %50 کنجد)، b4 (%25 نخود + %75 کنجد)، b5 (تک کشتی کنجد) به عنوان نسبت های کاشت تشکیل شده بود در سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که نسبت برابری زمین به طور معنی داری تحت تاثیر تیمارهای آزمایش قرار گرفت، به طوری که نسبت های 50% کنجد + 50% نخود و 25% کنجد + 75% نخود در کشت ردیفی به ترتیب با 1.41 و 1.34 دارای بیشترین و تیمار 75% کنجد + 25% نخود در کشت درهم با 0.94 دارای کمترین نسبت برابری زمین بودند. بنابراین بر اساس نتایج این آزمایش کشت مخلوط کنجد و نخود با نسبت های 50% تراکم مطلوب کنجد + 50% تراکم مطلوب نخود و همچنین 25% تراکم مطلوب کنجد + 75% تراکم مطلوب نخود در شرایط مشهد قابل توجه می باشد.

کاربرد کودهای بیولوژیک، از جمله راهبردهای تغذیه گیاه برای نیل به اهداف کشاورزی اکولوژیک است. به منظور مطالعه اثر کودهای بیولوژیک بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه دارویی سیاهدانه (Nigella sativa L.) آزمایشی در سال زراعی 86-1385 در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل:(A)  ازتوباکتر،(B)  آزوسپیریلوم،(C)  میکوریزا، تیمارهای ترکیبی A+C، B+C، B+A، C+B+A و شاهد بودند. مقدار 15 میلی گرم از هر مایه تلقیحی برای 110 گرم بذر به ازای هر تیمار و به صورت تلقیح قبل از کاشت به کار برده شد. نتایج بررسی ها حاکی از آن بود که تلقیح با کودهای بیولوژیک منجر به افزایش معنی دار اجزای عملکرد، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی و کاهش درصد کپسول پوک در بوته گردید و در این میان تیمار ترکیبی آزوسپیریلوم و میکوریزا و پس از آن تیمار ترکیبی سه گانه بیشترین تاثیر را در افزایش صفات مورد مطالعه داشتند. بیشترین و کمترین عملکرد دانه به ترتیب در تیمار ترکیبی B+C با 41.4 گرم در مترمربع و شاهد با 24.1 گرم در مترمربع بدست آمد. نتایج همبستگی بین اجزای عملکرد و عملکرد بیانگر آن بود که بین تعداد کپسول در بوته و عملکرد دانه همبستگی معنی داری وجود نداشت، ولی بین سایر اجزای عملکرد با عملکرد دانه همبستگی مثبت و معنی داری وجود داشت. بنابراین چنین به نظر می رسد که کاربرد کودهای بیولوژیک مناسب، می تواند در افزایش عملکرد و اجزای عملکرد سیاهدانه موثر باشد.

به منظور بررسی اثر کود کمپوست زباله شهری و لجن فاضلاب بر عملکرد و اجزا عملکرد گیاه دارویی سیاهدانه، آزمایشی شامل 3 سطح صفر، 15 و 30 تن در هکتار کود کمپوست زباله شهری (C0، C15 و C30) و 3 سطح صفر، 15 و 30 تن در هکتار لجن فاضلاب (S0، S15 و S30) بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. نتایج نشان داد که اثر کود کمپوست زباله شهری و لجن فاضلاب و اثر متقابل آنها تاثیر معنی داری بر ارتفاع بوته، تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در کپسول، تعداد دانه در بوته، وزن دانه در بوته، زیست توده گیاه و وزن هزار دانه داشت. با افزایش مقدار لجن فاضلاب از 15 به 30 تن در هکتار کلیه صفات مورد مطالعه افزایش داشت. ولی با افزایش مقدار کمپوست از 15 به 30 تن در هکتار ارتفاع بوته، تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در کپسول، تعداد دانه در بوته، وزن دانه در بوته، زیست توده گیاه و وزن هزار دانه کاهش یافت. تمامی صفات مورد مطالعه در اثرات متقابل تیمارهای آزمایشی به جزء تیماری که شامل 30 تن در هکتار کود کمپوست زباله شهری و صفر تن در هکتار لجن فاضلاب بود (C30S0) نسبت به شاهد افزایش یافت. که در مجموع می توان نتیجه گرفت که، مقادیر بالای کود کمپوست زباله شهری باعث کاهش عملکرد و اجزای عملکرد در گیاه دارویی سیاهدانه شد.

به منظور بررسی اثر تاریخ های مختلف کاشت بر ویژگی ها ی فنولوژیکی، مورفولوژیکی، اجزا عملکرد و عملکرد چهار توده بومی زیره سبز (Cuminum cyminum L.)، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 85-1384 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. در این آزمایش چهار تاریخ کاشت (21 آبان، 21 آذر، 2 اسفند و 27 اسفند) به عنوان فاکتور اصلی و چهار توده بومی زیره سبز (قاین، تربت حیدریه، سبزوار و خواف) به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شد. اثر تاریخ کاشت، توده بومی و اثر متقابل تاریخ کاشت و توده بومی بر ارتفاع بوته، تعداد بوته در واحد سطح (درصد بقا)، اجزا عملکرد، عملکرد دانه، عملکرد زیستی و شاخص برداشت معنی دار شد. از نظر ارتفاع بوته تاریخ های کاشت پاییزه و زمستانه تفاوت معنی داری با هم نداشتند، در حالی که در گیاهان کاشت چهارم ارتفاع بوته به شدت کاهش یافت. از نظر درصد بقا پس از زمستان، گیاهان کشت شده در تاریخ های کاشت پاییزه (21 آبان و 21 آذر) بیشترین خسارت را متحمل شدند، در حالی که گیاهان کاشت سوم و چهارم به دلیل عدم مواجهه با سرما تلفاتی نداشتند. بیشترین درصد بقا زمستانه مربوط به توده های قاین و خواف به ترتیب با 85 و 84 درصد و کمترین درصد بقا (59 درصد) متعلق به توده تربت حیدریه بود. بیشترین تعداد چتر در بوته، تعداد دانه در چتر، وزن هزار دانه و وزن دانه در بوته در تاریخ کاشت اول بدست آمد. علی رغم برتری اجزا عملکرد در تاریخ کاشت اول نسبت به دیگر تاریخ های کاشت، بالاترین میزان عملکرد دانه و عملکرد زیستی متعلق به گیاهان تاریخ کاشت سوم بود. از نظر عملکرد دانه و عملکرد زیستی، توده قاین در کاشت سوم و توده تربت حیدریه در کاشت اول به ترتیب بیشترین و کمترین مقادیر را داشتند. با توجه به بهبود رشد گیاه به ویژه رشد رویشی و نیز برتری ارتفاع بوته و برخی از اجزا عملکرد در تاریخ های کاشت پاییزه و زمستانه نسبت به کاشت بهاره، به نظر می رسد در صورت کاشت ارقام متحمل به سرمای زیره سبز و کاهش تلفات گیاهی بر اثر سرمای زمستان عملکرد زیره سبز بهبود یابد.

به منظور بررسی جذب برخی عناصر غذایی تحت تاثیر سطوح مختلف روی و تنش خشکی در ذرت میکوریزایی آزمایشی در سال های 1385 و 1386 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. عوامل مورد مطالعه عبارت بودند از: آبیاری در سه سطح، شامل الف) آبیاری معادل نیاز آبی گیاه، ب) آبیاری معادل 75% نیاز آبی گیاه و ج) آبیاری معادل 50% نیاز آبی گیاه، میکوریزا (Glomus intraradices) در دو سطح تلقیح و بدون تلقیح بذر و روی از منبع سولفات روی در سه سطح (صفر، 25 و 45 کیلوگرم در هکتار) بود. نتایج نشان داد که با اعمال تنش خشکی میزان جذب نیتروژن، پتاسیم و درصد پروتئین افزایش اما فسفر کاهش یافت. تلقیح با میکوریزا جذب عناصر غذایی را افزایش داد. با مصرف عنصر روی میزان جذب نیتروژن، پتاسیم، فسفر و درصد پروتئین افزایش یافت. میزان جذب عناصر غذایی و درصد پروتئین با کاربرد میکوریزا تحت تنش خشکی به طور غیر معنی داری افزایش یافت. با کاربرد روی تحت شرایط تنش خشکی، میزان جذب نیتروژن، پتاسیم و درصد پروتئین افزایش اما جذب فسفر کاهش یافت. کاربرد توام روی و میکوریزا باعث افزایش جذب کلیه عناصر غذایی گردید. بالاترین درصد جذب نیتروژن، پتاسیم و پروتئین از اثر متقابل تیمار آبیاری معادل 50 درصد نیاز آبی گیاه به همراه تلقیح با میکوریزا توام با 25 کیلوگرم در هکتار روی حاصل شد. بیشترین عملکرد دانه از تیمار اثر متقابل آبیاری مطلوب، بدون میکوریزا و مصرف 45 کیلوگرم سولفات روی در هکتار حاصل شد. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که با آبیاری معادل 75 درصد نیاز آبی گیاه، تلقیح با میکوریز و 45 کیلوگرم سولفات روی در هکتار عملکرد مطلوب حاصل می شود.

تراکم عملی است که در اثر یک نیروی خارجی بر خاک اعمال شده و در نتیجه آن حجم خلل و فرج درشت خاک کاهش یافته و جرم مخصوص ظاهری آن افزایش می یابد. مکانیزه شدن کشاورزی و افزایش تعداد تردد در مزارع تحت کشت از عوامل مهم ایجاد تراکم در خاک می باشند. تراکم از طریق کاهش نفوذپذیری خاک، کاهش درصد خاکدانه های پایدار، کاهش تخلخل خاک، سبب محدودیت هایی برای رشد ریشه، نفوذ آب و کاهش آب در خاک می شود که در نهایت سبب کاهش عملکرد خواهد شد. به منظور بررسی اثر زیرشکن با ساق C و L شکل بر میزان آب مصرفی و خصوصیات کمی و کیفی محصول پنبه رقم ساحل، آزمایشی به مدت دو سال در ایستگاه تحقیقات پنبه هاشم آباد گرگان با بافت خاک لوم رسی سیلتی اجرا گردید. این تحقیق در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و به صورت کرت های یکبار خرد شده انجام شد. دو روش اجرای عملیات خاک ورزی (در امتداد و عمود بر ردیف کشت) به عنوان کرت های اصلی و انواع مختلف زیرشکن با ساقL  شکل، با ساق C شکل و گاوآهن برگرداندار به عنوان شاهد به کرت های فرعی در نظر گرفته شدند. تیمارهای زیرشکن با ساق L و C شکل سبب کاهش معنی دار مقاومت فروروی گردید که این کاهش تراکم برای زیرشکن با ساق C شکل بیشتر بود. بررسی نتایج عملکرد تیمارهای مختلف نشان داد که هیچ یک از تیمارهای نوع زیرشکن، روش اجرای زیرشکن و اثر متقابل آنها در سال اول تاثیری بر عملکرد وش پنبه نداشتند. با این حال تداوم استفاده از زیرشکن در سال دوم اثرات معنی داری بر عملکرد پنبه داشت، به طوری که استفاده از زیرشکن با ساق C شکل به صورت عمود بر ردیف کشت بر سایر تیمارها برتری عملکرد داشت. علی رغم معنی دار نبودن افزایش عملکردها، از نظر اقتصادی این افزایش عملکرد، استفاده از زیرشکن را توجیه پذیر می نماید. خصوصیات کیفی الیاف تحت تاثیر معنی دار هیچ یک از تیمارهای آزمایشی قرار نگرفتند. بیشترین آب مصرفی در این تحقیق در سال اول و دوم آزمایش، متعلق به زیرشکن با ساق L شکل به ترتیب به میزان 5740 و 4163 مترمکعب در هکتار می باشد.

ممانعت کننده های نیتریفیکاسیون مواد مصنوعی و یا طبیعی هستند که از اکسید شدن آمونیم به نیترات در خاک جلوگیری کرده و از اینرو استفاده وسیعی در ترکیب با کودهای آمونیمی دارند. در بین گیاهان، گراسها همواره از نظر کنترل فرآیند نیتریفیکاسیون مورد توجه بوده اند و اخیرا شکل نیتروژن (آمونیم در مقابل نیترات) به عنوان عامل مهمی در ترشح مواد کنترل کننده نیتریفیکاسیون در گراسها مطرح شده است. در این مطالعه تولید و انتشار مواد طبیعی ممانعت کننده نیتریفیکاسیون در گیاه Brachiaria humidicola مورد مطالعه قرار گرفت. جهت بررسی اثرات شکل نیتروژن بر تولید و آزادسازی (ریشه ای) مواد طبیعی ممانعت کننده نیتریفیکاسیون، دانهال های گیاه با استفاده از دو منبع نیتروژن در محلول غذایی حاوی آمونیم یا نیترات تحت شرایط کنترل شده اتاقک رشد تیمار گردیدند. ترشحات ریشه گیاهان در دو محیط متفاوت از نظر ترکیب شیمیایی (آب مقطر و یا کلرید آمونیم) جمع آوری شدند و همراه پودر برگ و ریشه گیاهان که به صورت همگن و جداگانه تهیه شده بودند جهت بررسی اثر آنها بر نیتریفیکاسیون در تست خاکی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاکی از اثرات متفاوت شکل نیتروژن و محیط جمع آوری ترشحات ریشه بر فرایند نیتریفیکاسیون در خاک بود. در بررسی زیست آزمون (Bioassay) وقتی ترشحات ریشه در آب مقطر جمع آوری شد، هیچ گونه اثرات ممانعت کنندگی بر فرآیند نیتریفیکاسیون توسط ترشحات ریشه مشاهده نگردید. اما جمع آوری ترشحات ریشه در محیط حاوی یک میلی مولار کلرید آمونیم بیانگر اثرات ممانعت کنندگی آن بر فرآیند نیتریفیکاسیون در گیاهانی بود که تحت شرایط تغذیه آمونیمی و نه نیترات رشد کرده بودند. از سویی دیگر اثرات مواد همگن برگی بر فرآیند نیتریفیکاسیون در خاک بیانگر اثرات ممانعت کنندگی این مواد جدا از شکل نیتروژن کاربردی بود بطوری که مواد همگن برگ تمام گیاهان تغذیه شده با آمونیم و یا نیترات این ممانعت را نشان دادند. مواد همگن ریشه ای هیچ گونه تاثیر معنی داری بر فرایند نیتریفیکاسیون نشان ندادند. این نتایج بیانگر تولید مواد ممانعت کننده نیتریفیکاسیون مستقل از نوع منبع نیتروژنی در این گیاه می باشد.

اویارسلام ارغوانی علف هرزی دائمی و مشکل ساز در نواحی کشاورزی مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری است، که باعث کاهش قابل توجه عملکرد گیاهان زراعی می شود. به منظور بررسی کنترل اویارسلام ارغوانی در سیب زمینی و ارزیابی تاثیر متریبوزین و گلایفوسیت و تاثیر آنها بر عملکرد و میزان خسارت به سیب زمینی، آزمایشی در سال 1386 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با هفت تیمار و سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل: علفکش گلایفوسیت قبل از کاشت با دوز توصیه شده (GPP؛ 1.5 لیتر ماده موثره در هکتار)، گلایفوسیت قبل از کاشت با دوز کاهش یافته (%70GPP؛ 1 لیتر ماده موثره در هکتار)، گلایفوسیت پس از سبز شدن با دوز کاهش یافته (Gpost؛ 100 میلی لیتر ماده موثره در هکتار)، متریبوزین با دوز توصیه شده (S؛ 1.3 کیلوگرم ماده موثره در هکتار)، وجین دستی (HW؛ دو هفته پس از کاشت و 4 هفته پس از کاشت)، شاهد عاری از علف هرز (WF) و شاهد آلوده به علف هرز(WI)  بودند. نتایج آزمایش نشان داد که تاثیر تیمارهای مختلف بر تراکم و درصد کنترل اویارسلام و همچنین عملکرد سیب زمینی و میزان خسارت به آن معنی دار (p<0.01) بود. درصد کنترل اویارسلام در تیمار S و Gpost به ترتیب بیشترین و کمترین مقدار بود، که به ترتیب با شاهد عاری از علف هرز و شاهد آلوده به علف هرز اختلاف معنی داری نداشتند. در بین تیمارهای علف کش تیمارهای %70GPP و Gpost به ترتیب کمترین (1.84 درصد) و بیشترین (63.83 درصد) خسارت را به شاخ و برگ سیب زمینی وارد کردند. بیشترین و کمترین عملکرد غده نیز به ترتیب مربوط به تیمار S (32.31 تن در هکتار ) وGpost  (6.27 تن در هکتار) بود، که به ترتیب با شاهد عاری از علف هرز و شاهد آلوده به علف هرز اختلاف معنی داری نداشتند. بنابراین متریبوزین در دوز توصیه شده (1.3 کیلوگرم ماده موثره در هکتار) توانست اویارسلام ارغوانی را به خوبی کنترل کند، اما کاربرد گلایفوسیت قبل از کاشت و پس از رویش سیب زمینی کارایی خوبی در کنترل اویارسلام ارغوانی نداشتند.

شوری یکی از مهمترین عواملی است که تولید محصولات مختلف در نواحی خشک و نیمه خشک را محدود می سازد. جوانه زنی بذر یک مرحله بحرانی در طول دوره رشد و نمو گیاه است و تحمل شوری در این مرحله از رشد، به جهت استقرار گیاهانی که در خاک های شور رشد می کنند از اهمیت خاصی برخوردار است. در این آزمایش اثر شوری روی جوانه زنی بذر سه گیاه دارویی مرزه (Satureja hortensis L.)، کاسنی (Cichorium intybus L.) و کنگر فرنگی (Cynara scolymus L.) مورد بررسی قرار گرفت. سطوح شوری که با استفاده از نمک طعام ایجاد شد شامل 5 سطح شوری با EC صفر، 2، 4، 6 و 8 دسی زیمنس بر متر بود. طرح آزمایشی از نوع کاملا تصادفی با سه تکرار بود. 100 بذر برای هر تیمار روی کاغذ صافی که داخل پتری دیش گذاشته شده بود قرار گرفت. آزمایش در شرایط کنترل شده و درون ژرمیناتور انجام شد. تنش شوری طول گیاهچه مرزه و وزن گیاهچه کنگر را به طور معنی داری کاهش داد. سطوح بالای شوری درصد جوانه زنی مرزه را کاهش داد، اما پایین ترین سطح شوری (2 EC دسی زیمنس بر متر) جوانه زنی آن را تحریک کرد. شوری اثر معنی داری بر درصد جوانه زنی کاسنی و کنگر نداشت. سرعت جوانه زنی مرزه و شاخص بنیه بذر آن در تیمارهای شوری کاهش یافت. به طور کلی در این پژوهش مشخص شد که فرآیند جوانه زنی مرزه نسبت به دو گونه کاسنی و کنگر فرنگی، به شوری حساس تر است.

به منظور بررسی اثر مقادیر مختلف نیتروژن و تراکم کاشت بر رشد، عملکرد، مقدار اسانس برگ و عملکرد اسانس گیاه نعناع فلفلی (Mentha piperita L.) آزمایشی در سال 1387 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا انجام گرفت. طرح آزمایشی مورد استفاده کرت های خرد شده بر پایه بلوک های کامل تصادفی طی دو چین و با سه تکرار بود. کرت های اصلی شامل مقادیر 100، 150 و 200 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار بودند که نیمی از نیتروژن هر تیمار برای چین اول و نیم دیگر آن نیز برای چین دوم مصرف شد. کرت های فرعی نیز شامل تراکم کاشت در سه سطح 8، 12 و 16 بوته در مترمربع بودند. برخی ویژگی های مورفوفیزیولوژیکی شامل ارتفاع گیاه، تعداد گره و برگ در بوته، سطح برگ در بوته، عملکرد تر و خشک، میزان اسانس در برگ و عملکرد اسانس طی دو چین و همچنین روند تجمع ماده خشک، شاخص سطح برگ و سرعت رشد محصول در چین اول مورد ارزیابی واقع شدند. نتایج نشان داد که تیمار نیتروژن در هر دو چین تاثیر معنی داری بر تمامی صفات اندازه گیری شده داشت، به طوری که بیشترین مقدار آنها در چین اول با کاربرد 100 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار بدست آمد و در چین دوم مربوط به تیمار 200 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار بود. علاوه بر این، تجمع ماده خشک، شاخص سطح برگ و سرعت رشد محصول در اثر افزایش مقدار نیتروژن افزایش یافت. تراکم کاشت نیز در چین اول تاثیر معنی داری بر ارتفاع ساقه، تعداد گره، تعداد برگ و سطح برگ در بوته، درصد اسانس برگ و عملکرد اسانس داشت و در چین دوم تاثیر آن بر تعداد و سطح برگ در بوته معنی دار شد.

به منظور ارزیابی اثر تیمار بذور ذرت با گلایسین بتائین در شرایط تنش خشکی آزمایشی با 5 سطح گلایسین بتائین (صفر، 2، 4، 8 و 16 میلی مولار) و 6 سطح خشکی (صفر، -0.1، -0.2، -0.4، -0.8 و -1 مگاپاسکال) به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار انجام شد. بذور به مدت 24 ساعت در غلظت های مذکور گلایسین بتائین خیسانده شده، سپس بذور در پتریدیش قرار داده شدند و برای اعمال تنش خشکی، غلظت های مناسب از پلی اتیلن گلیکول 6000 برای اعمال هر سطح خشکی، تهیه و به بذور اضافه شد. نتایج نشان داد که خشکی موجب کاهش معنی دار در تمام پارامترهای مورد ارزیابی در کلیه غلظت های گلایسین بتائین شد، اما بذور تیمار شده با گلایسین بتائین در غلظت های 2 تا 4 میلی مولار تنش کمتری را متحمل شدند. البته تیمار بذور با گلایسین بتائین نتوانست اثر تنش خشکی بر سرعت جوانه زنی را تخفیف دهد. مدل لجستیک سه پارامتری برازش داده شده به پارامتر درصد جوانه زنی به خوبی اثر سودمند تیمار بذور با گلایسین بتائین را تحت شرایط تنش خشکی توجیه نمود، بر طبق برآورد مدل، آن میزان خشکی که منجر به کاهش 50 درصدی جوانه زنی بذور ذرت می شود، در صورت تیمار بذور با گلایسین بتائین در سطح خشکی بالاتری رخ می دهد. تیمار بذور با گلایسین بتائین توانست درصد جوانه زنی، طول ریشه چه و ساقه چه و وزن تر ریشه چه و ساقه چه را در سطوح خشکی بالا بهبود دهد، هر چند افزایش غلظت گلایسین بتائین به 8 و 16 میلی مولار اثر منفی بر جوانه زنی و پارامترهای آن گذاشت.

به منظور دستیابی به مناسبترین مقدار و زمان تقسیط کود نیتروژنه بر اساس مراحل فنولوژیکی بهار 1 آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در موسسه تحقیقات برنج کشور در سال های 1385 و 1386 اجرا گردید. فاکتورهای آزمایش شامل کود نیتروژنه در 3 سطح (90، 120 و 150 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار) و زمان های تقسیط نیتروژن در 6 سطح (:T1 استفاده از رنگ شماره 4 دیاگرام رنگ برگ در طول دوره رشد، T2: یک سوم کود پایه + یک سوم مرحله جوانه اولیه در خوشه + یک سوم مرحله آبستنی، T3: یک سوم کود پایه + یک سوم در مرحله اولیه پنجه زنی + یک سوم مرحله جوانه اولیه در خوشه در ساقه، T4: یک دوم کود پایه + یک چهارم مرحله اولیه پنجه زنی + یک چهارم مرحله آبستنی، T5: یک سوم کود پایه + یک سوم مرحله اولیه پنجه زنی + یک سوم مرحله آبستنی و T6: دو سوم کود پایه + یک سوم مرحله جوانه اولیه در خوشه) به همراه یک پلات شاهد در هر تکرار بود. نتایج تجزیه واریانس ساده در سال اول و دوم نشان داد که زمان های تقسیط نیتروژن بر صفات مختلف در سال اول موثر بود. همچنین مقایسه میانگین داده های آزمایش حاکی از تاثیر تیمار زمان های تقسیط نیتروژن بر روی صفات مختلف می باشد. تیمار پنجم با 8.373 و 7.920 تن در هکتار عملکرد دانه بالاتری را به ترتیب در سال های اول و دوم بخود اختصاص دادند. مقایسه میانگین اثر متقابل زمان های تقسیط نیتروژن و مصرف مقادیر نیتروژن نشان داد که سطح دوم مصرف کود نیتروژنه در تیمار پنجم زمان های تقسیط نیتروژن از نظر عملکرد با 8.760 تن در هکتار بهترین شرایط را داشته است. تجزیه مرکب داده ها نشان داد که تاثیر زمان های تقسیط نیتروژن بر عملکرد دانه و اجزای عملکرد در سطح احتمال 5 درصد معنی دار است. مقایسه میانگین مرکب نیز نشان داد که تیمار پنجم تقسیط (یک سوم کود پایه + یک سوم مرحله اولیه پنجه زنی + یک سوم مرحله آبستنی) با 7.925 تن در هکتار و سطح دوم کود مصرفی (120 کیلوگرم نیتروژن خالص) با 7.514 تن در هکتار بالاترین عملکرد را موجب خواهند شد. بنابر نتایج حاصله می توان مقدار 120 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار را با شیوه تقسیط یک سوم کود پایه + یک سوم مرحله اولیه پنجه زنی + یک سوم مرحله آبستنی، را به عنوان مناسب ترین روش جهت مصرف کود نیتروژنه در برنج هیبرید رقم بهار 1 بکار برد.

به منظور بررسی اثر مصرف اکسید آهن نانو و معمولی همراه با کمپوست گرانوله گوگردی بر ارتفاع گیاه، طول سنبله، کل وزن خشک کاه و کلش گیاه، وزن هزار دانه، وزن دانه در گلدان و غلظت آهن در گیاه گندم رقم آتیلا (چمران)، یک آزمایش گلخانه ای شامل پنج سطح پودر اکسید آهن معمولی (0.02-0.06 میلیمتر) (صفر، 0.05، 0.1، 0.5 و 1 درصد وزن خاک)، پنج سطح نانو اکسید آهن (250-25 نانومتر) (صفر، 1.05، 5.0، 0.0 و 1 درصد وزن خاک) و دو سطح کمپوست پسماند شهری گرانوله گوگردی (صفر و 2 درصد وزن خاک) به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد کاربرد اکسید آهن نانو نسبت به اکسید آهن معمولی در خاک افزایش معنی داری در غلظت آهن گیاه، عملکرد و اجزای عملکرد گیاه داشت. متناسب با افزایش هر دو نوع اکسید آهن، غلظت آهن، عملکرد و اجزای عملکرد گیاه افزایش یافت که این افزایش معنی دار بود. همچنین غلظت آهن در گیاه، طول سنبله، ارتفاع گیاه، وزن سنبله، کل وزن خشک کاه و کلش، وزن هزار دانه، وزن دانه در گلدان با کاربرد کمپوست پسماند شهری گرانوله گوگردی افزایش یافت، که این افزایش در تیمار نانو اکسید آهن حاوی کمپوست گرانوله گوگردی نسبت به سایر تیمارها به طور معنی داری بیشتر بود.

به منظور ارزیابی توان رقابتی ذرت دانه ای در رقابت با علف هرز سلمه تره آزمایشی مزرعه ای در سال 1385 در شرایط آب و هوایی مشهد انجام شد. در این تحقیق تاثیر زمان نسبی سبز شدن سلمه تره بر عملکرد ذرت دانه ای سینگل کراس 704 در سطوح مختلف تراکم این علف هرز مورد مطالعه قرار گرفت. آزمایش به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. زمان سبز شدن سلمه تره با 3 سطح (سبز شدن سلمه تره به ترتیب 14 روز زودتر، 7 روز زودتر و همزمان با ذرت) به عنوان فاکتور اصلی و تراکم این علف هرز با 6 سطح (به ترتیب صفر، 4، 8، 12، 16 و 20 بوته در مترمربع) به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که عملکرد دانه و بیولوژیک ذرت با تاخیر در سبز شدن ذرت نسبت به سلمه تره کاهش می یابد، بطوری که بیشترین کاهش در زمان سبز شدن 14 روز زودهنگام سلمه تره نسبت به ذرت و تراکم بالای این علف هرز (20 بوته در مترمربع) به ترتیب با 100 و 99 درصد کاهش روی داد و بوته های ذرت به طور کامل در سایه انداز بوته های سلمه تره قرار گرفتند. با سبز شدن زودتر علف هرز سلمه تره نسبت به ذرت سرعت کاهش عملکرد به ازای اولین بوته علف هرز چندان زیاد نبود، ولی هر چند روز که سلمه تره زودتر از ذرت سبز شد، با افزایش تراکم علف هرز عملکرد با سرعت بیشتری کاهش یافت. بر اساس یافته های این تحقیق با افزایش تعداد روزهای سبز شدن علف هرز سلمه تره نسبت به ذرت توان رقابتی ذرت کاهش یافته و افت شدیدی در عملکرد مشاهده شد. با وجودیکه افزایش تراکم علف هرز سلمه تره باعث کاهش عملکرد دانه و بیولوژیک شد، ولی روند کاهش در تراکم های بالای این علف هرز چندان معنی دار نبود.

به منظور بررسی مقاومت به خشکی 16 ژنوتیپ گلرنگ آزمایشی طی سال زراعی 85-1384 در مزرعه پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیروان اجرا شد. آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و با چهار تکرار در دو محیط آبی و دیم به صورت جداگانه کشت شد. ابعاد کرت ها 1.5 در 5 متر، تراکم بذر 20 دانه در مترمربع و کشت با دست انجام شد. در طول دوره رشد و پس از برداشت تعداد طبق ها در هر بوته، عملکرد کل طبق ها در هر بوته، وزن هزار دانه و عملکرد دانه یادداشت برداری و محاسبه گردید. با استفاده از شاخص تحمل به خشکی، شاخص حساسیت به خشکی، پایداری غشا سیتوپلاسمی و محتوای نسبی آب برگ ها، ژنوتیپ های متحمل به خشکی تعیین شدند. نتایج آزمایش نشان داد که دو ژنوتیپ LRV-51-51 و CW-74 به ترتیب دارای شاخص تحمل به خشکی 1.22 و 1.18 بودند که در مقایسه با بقیه ژنوتیپ ها بیشتر بود. شاخص حساسیت به خشکی در این دو ژنوتیپ به ترتیب 0.80 و 0.49 و از بقیه ژنوتیپ ها کمتر بود. هر چند عملکر دانه دو ژنوتیپ مذکور در مقایسه با اکثر ژنوتیپ ها معنی دار نبود ولی این دو ژنوتیپ به ترتیب با تولیدی معادل 1520 و 1452 کیلوگرم دانه در هکتار دارای عملکرد دانه بالاتری بودند. همه صفات مذکور مبین سازگاری بیشتر این دو ژنوتیپ به شرائط خشک و کم باران بوده و برای کشت در این گونه مناطق در مقایسه با سایر ژنوتیپ ها دارای برتری می باشند.