زنان مامایی و نازایی ایران
سال:1396 | دوره:20 | شماره:3 |تعداد مقالات:16

مقدمه: زایمان یکی از منحصر به فردترین لحظات زندگی زنان است، اما در صورت طولانی شدن، روند طبیعی آن منجر به ایجاد پدیده ای غیرقابل تحمل در مادر می شود، به طوری که با عوارض نامطلوب مادری و جنینی همراه می شود. مطالعه حاضر با هدف بررسی تاثیر ماساژ شکم توام با تکنیک های تنفسی بر طول مدت انقباضات رحمی زنان نخست زا انجام شد.روش کار: این مطالعه کارآزمایی بالینی از مرداد تا آذر ماه سال 1389 بر روی 64 زن باردار نخست زا مراجعه کننده به بیمارستان لولاگر شهر تهران انجام شد. افراد به روش تخصیص تصادفی بلوکه شده در دو گروه آزمون و کنترل قرار گرفتند. در گروه آزمون (32 نفر)، ماساژ شکمی افلورج به همراه تکنیک های تنفسی طی 30 دقیقه ابتدایی فازهای فعال و انتقالی انجام شد و گروه کنترل (32 نفر) مراقبت های معمول بخش را دریافت کردند. مشخصات انقباضات رحمی و طول مدت مراحل زایمان در هر دو گروه بررسی شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS (نسخه 17) و آزمون های آماری کای دو، فیشر و تی مستقل انجام شد. و برای توصیف مشخصات واحدهای پژوهش از جداول توزیع فراوانی و آمار توصیفی استفاده شد. میزان p کمتر از 0.05 معنادار در نظر گرفته شد.یافته ها: میانگین طول مدت مرحله اول زایمان پس از مداخله (70±254.74 دقیقه در مقابل 311±63.05 دقیقه) به طور معناداری در گروه آزمون کمتر از گروه کنترل بود (p=0.002). طول مدت مراحل دوم (p=0.952) و سوم (p=0.672) زایمان بین دو گروه اختلاف معنی داری نداشت. میانگین تعداد انقباضات رحمی در گروه مداخله بیشتر بود (p<0.001). بین دو گروه از نظر میزان سزارین، دکولمان، رحم هیپرتونیک، اپیزیاتومی، خونریزی پس از زایمان و آپگار پایین نوزاد اختلاف معنی داری مشاهده نشد (p>0.05).نتیجه گیری: ماساژ شکمی توام با تکنیک های تنفسی باعث افزایش تعداد انقباضات رحمی در لیبر می شود، در حالی که تاثیر سویی بر نتایج حاصل از زایمان ندارد. لذا پیشنهاد می شود این روش غیردارویی جایگزین روش های داروهای تقویت کننده انقباضات رحمی مانند اکسی توسین شود.

مقدمه: سرطان پستان شایع ترین سرطان در زنان می باشد. در ایران 16% از کل سرطان ها در هر دو جنس مردان و زنان مربوط به سرطان پستان می باشد و رتبه اول ابتلاء را در بین زنان ایرانی دارد. افزایش عوامل رگ زایی از جمله NO، FGF و VEGF در مراحل ابتدایی سرطان خطرناک می باشند، اما در مراحل درمانی در جهت بهبود آن کمک می کند، بنابراین مطالعه حاضر با هدف بررسی تاثیر 8 هفته تمرین مقاومتی بر روی عوامل آنژیوژنز در زنان مبتلا به سرطان پستان انجام شد.روش کار: این مطالعه نیمه تجربی در سال 1394 بر روی 30 زن مبتلا به سرطان پستان که مراحل درمانی را طی کرده بود انجام شد. افراد به طور تصادفی به دو گروه کنترل (14 نفر) و تمرین مقاومتی (16 نفر) تقسیم شدند. گروه تجربی به مدت 8 هفته و هر هفته 3 جلسه تمرینات مقاومتی را با شدت 70-50% حداکثر یک تکرار بیشینه انجام دادند. جهت بررسی متغیرهای NO، FGF و 48 VEGF ساعت قبل و بعد از آخرین جلسه تمرین از آزمودنی ها نمونه خون گرفته شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS (نسخه 19) و آزمون های تی مستقل و وابسته انجام شد. میزان p کمتر از 0.05 معنی دار در نظر گرفته شد.یافته ها: در این مطالعه 8 هفته تمرین مقاومتی باعث افزایش معنی دار در سطوح NO، FGF و VEGF گروه تجربی در مقایسه به گروه کنترل گردید (p=0.0001).نتیجه گیری: هشت هفته تمرین مقاومتی باعث افزایش سطوح برخی عوامل آنزیوژنز می شود. این افزایش عوامل آنژیوژنز باعث افزایش توده عضلانی بدن و در نتیجه کاهش خستگی در بیماران مبتلا به سرطان پستان می گردد.

مقدمه: در زمان مشاوره تلفنی رزیدنت - استاد، کیفیت تصمیمات بالینی پزشک آنکال وابستگی شدیدی به کیفیت اطلاعات دریافتی از رزیدنت دارد. برخی فاکتورها از جمله نوع، تعداد، قالب، کیفیت و حجم داده های مورد مبادله می تواند بر کیفیت مشاوره از راه دور تاثیر بگذارد. بنابراین طراحی یک مدل استاندارد مورد اعتماد در این گونه ارتباطات بالینی، ضروری به نظر می رسد. لذا مطالعه حاضر با هدف طراحی آرکه تایپ داده (داده سازه یا داده ساختار) بالینی مورد نیاز جهت تصمیم گیری از راه دور در حیطه بارداری های شایع پرخطر انجام شد.روش کار: این مطالعه مقطعی چند مرحله ای با به کارگیری روش دلفی برای شناسایی آیتم های تشخیصی بارداری های شایع پرخطر به منظور طراحی آرکه تایپ تصمیم گیری بالینی در سه دپارتمان تخصصی زنان و زایمان بیمارستان های آموزشی مشهد انجام شد.یافته ها: 5 بارداری پرخطر شایع (منجر به زایمان) شامل: فشارخون بالا، خونریزی های سه ماهه سوم، پارگی کیسه آب، زایمان زودرس و دیررس بودند. پس از مرور منابع، 161 گروه/ آیتم اطلاعاتی برای این بارداری های پرخطر یافت شد که پس از بررسی نظرات متخصصین، 158 آیتم از آن ها باقی مانده و در 5 طبقه اطلاعات عمومی، شکایت و شرح حال فعلی، تاریخچه پزشکی، معاینات بالینی، و نتایج پاراکلینیک طبقه بندی شدند.نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان داد که می توان از تعامل نزدیک پزشکان بالینی با متخصصین انفورماتیک پزشکی جهت تسهیل در استخراج آیتم های اطلاعاتی مورد نیاز جهت بهبود فرآیندهای مشاوره بهره برد.

مقدمه: واژینوز باکتریال شایع ترین علت واژینیت است که به تنهایی مسوول 50% تمام موارد واژینیت می باشد. مترونیدازول خط اول درمان محسوب می شود، اما سرطان زایی و مقاومت به مترونیدازول گزارش شده است. با توجه به اثرات آنتی باکتریال گیاهان دارویی از جمله سیاه دانه بر علیه میکروب ها و قارچ ها، مطالعه حاضر با هدف مقایسه درصد موفقیت درمانی شیاف واژینال سیاه دانه (با نام تجاری فیتوواژکس) و قرص خوراکی مترونیدازول در زنان مبتلا به واژینوز باکتریال انجام شد.روش کار: این مطالعه کارآزمایی بالینی تصادفی سه سوکور در سال 95-1394 بر روی 57 بیمار مبتلا به واژینوز باکتریال مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی تحت پوشش مرکز بهداشت شماره 2 مشهد انجام شد. واحد های پژوهش به صورت تصادفی به دو گروه مداخله و کنترل تقسیم شدند. به افراد گروه مداخله شیاف واژینال فیتوواژکس 1% یک بار در روز و قرص خوراکی پلاسبو دو بار در روز به مدت 7 روز و به افراد گروه کنترل قرص خوراکی مترونیدازول 250 میلی گرمی دو بار در روز و شیاف واژینال پلاسبو یک بار در روز به مدت 7 روز داده شد. 10-7 روز پس از اتمام درمان، موفقیت درمان در هر دو گروه با استفاده از معیارهای بالینی آمسل بررسی شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS (نسخه 16) و آزمون های تی مستقل، کای اسکوئر، دقیق فیشر و مک نمار انجام شد. میزان p کمتر از 0.05 معنی دار در نظر گرفته شد.یافته ها: در این مطالعه درصد موفقیت درمانی واژینوز باکتریال در زنان گروه شیاف واژینال فیتوواژکس %74.2 و گروه قرص خوراکی مترونیدازول %69.2 بود که از نظر آماری تفاوت معنی داری وجود نداشت (p>0.05).نتیجه گیری: شیاف واژینال فیتوواژکس به اندازه قرص خوراکی مترونیدازول در درمان علائم و نشانه های واژینوز باکتریال موثر است و می تواند گزینه مناسبی جهت درمان واژینوز باکتریال باشد.

مقدمه: درد پدیده ای شایع و جزء اجتناب ناپذیری از زایمان است. احساس یا اثر تجربه درد می تواند به ترس و اضطراب در روند زایمان بینجامد. در مطالعات انجام شده با استفاده از روش های غیردارویی کاهش درد، عوارض مادر و جنینی گزارش نشده است. مطالعه حاضر با هدف مقایسه اثر دو روش ماساژ درمانی و رایحه درمانی با روغن یاسمین در کاهش درد زایمان انجام شد.روش کار: این مطالعه تجربی از نوع کارآزمایی بالینی در سال 1391 بر روی 120 زن باردار مراجعه کننده به بیمارستان های شهر آبادان جهت زایمان انجام شد. 40 نفر در گروه مورد اول (دریافت کنندگان رایحه درمانی با روغن یاسمین)، 40 نفر در گروه مورد دوم (دریافت کنندگان ماساژدرمانی با روغن یاسمین) و 40 نفر در گروه کنترل (دریافت کنندگان مراقبت معمول) قرار گرفتند. رایحه درمانی با استفاده از استشمام حوله دستی و چکاندن 10-5 قطره روغن یاسمین و استشمام حوله در سه مرحله دیلاتاسیونی (5-4، 7-6 و 10-8) در حین انقباض و پس از انقباض به دفعات تا زمان زایمان و برای گروه ماساژ، 20 دقیقه ماساژ منظم و دورانی در نواحی (کتف، دو طرف ستون مهره ها و ناحیه ساکروم) در سه مرحله دیلاتاسیونی در حین انقباض و پس از انقباض انجام شد. پس از پایان درد در صورت تمایل زائو، فشار روی ساکروم و یا سرتاسر پشت و شانه ها انجام شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS (نسخه 16) و آزمون های آنالیز واریانس یک طرفه و آزمون آماری تعقیبی توکی انجام شد. میزان p کمتر از 0.05 معنی دار در نظر گرفته شد.یافته ها: ماساژ با روغن یاسمین موجب کاهش درد زایمان در مرحله اول، دوم و سوم زایمان نسبت به گروه کنترل شد (p<0.001). همچنین بین گروه رایحه درمانی و کنترل اختلاف معنی داری وجود داشت که این اختلاف به نفع گروه رایحه بود (p<0.001). ماساژ با روغن یاسمین در مقایسه با رایحه درمانی با روغن یاسمین و مراقبت معمول، بیشترین تاثیر را در کاهش درد داشت (p<0.001).نتیجه گیری: روغن یاسمین به همراه روش های ماساژ و رایحه درمانی با اثر قوی تر روش ماساژ، موجب کاهش درد در هر 3 مرحله زایمان شد.

مقدمه: دیسمنوره یکی از شایع ترین مشکلات ژنیکولوژیک زنان است. داروهای شیمیایی، گیاهی، طب سوزنی و فشاری و ماساژ درمانی انواع روش های درمانی دیسمنوره است. با توجه به تاثیر احتمالی بومادران بر دیسمنوره و فقدان مطالعات کافی در این زمینه، مطالعه حاضر با هدف بررسی تاثیر کپسول عصاره هیدروالکلی گیاه بومادران بر طول مدت زمان و شدت دیسمنوره اولیه زنان انجام شد.روش کار: این مطالعه کارآزمایی بالینی کنترل شده سه سوکور در سال 95-1394 بر روی 50 زن مراجعه کننده به مرکز درمانی ولیعصر وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شد. افراد در دو گروه مداخله و کنترل قرار گرفتند. طی سه روز اول قاعدگی، گروه مداخله با 150 میلی گرم کپسول بومادران هر 8 ساعت و 250 میلی گرم کپسول مفنامیک اسید هر 6 ساعت و گروه کنترل نیز با کپسول پلاسبوی بومادران و مفنامیک اسید طی دو ماه متوالی درمان شدند. ابزار مطالعه پرسشنامه فردی و مقیاس دیداری درد (VAS) بود. شدت درد با استفاده از مقیاس دیداری شدت درد و مدت درد بر اساس روز (یک دوره قبل از شروع مطالعه و دو دوره مداخله) ارزیابی شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS (نسخه 22) و آزمون های آماری تی مستقل، من ویتنی، فیشر و فریدمن انجام شد. میزان p کمتر از 0.05 معنی دار در نظر گرفته شد.یافته ها: دو گروه قبل از مطالعه به لحاظ مدت و شدت درد یکسان بودند. طی دو دوره مداخله، مدت زمان و شدت درد در هر دو گروه به طور معنی داری کاهش یافت (p<0.05)، ولی کاهش شدت درد به طور معنی دار در گروه مداخله بیشتر بود (p<0.001) و کاهش مدت درد در دو گروه تفاوت معنی داری نداشت (p>0.05).نتیجه گیری: کاهش شدت دیسمنوره در گروه بومادران و مفنامیک اسید در مقایسه با گروه مفنامیک اسید بیشتر است که شاید به دلیل تاثیر بومادران بر دیسمنوره باشد.

مقدمه: با توجه به اینکه دیسمنوره اولیه یکی از اختلالات ژنیکولوژیک شایع در سنین باروری زنان می باشد که گاهی با یک یا چند علائم سیستمیک همراه می باشد، مطالعه حاضر با هدف مقایسه تاثیر ماکسیباسشن و طب فشاری در نقطه SP6 بر شدت علائم سیستمیک همراه دیسمنوره انجام شد.روش کار: این مطالعه کارآزمایی بالینی تصادفی شده در سال 1394 بر روی 100 نفر از دانشجویان ساکن خوابگاه های دانشگاه آزاد اسلامی سبزوار انجام شد. افراد در دو گروه 50 نفری ماکسیباسشن و طب فشاری قرار گرفتند. در گروه ماکسیباسشن چوب موکسای استیک به مدت 10 دقیقه به نقطه SP6 چسبانده می شد و در گروه طب فشاری با انگشت شست و به طور عمود فشار بر نقطه SP6 فشار وارد می شد (10 دقیقه برای هر پا). این مداخلات 2 بار در طی هفته آخر سیکل و روز اول و دوم خونریزی قاعدگی صورت می گرفت. شدت علائم سیستمیک با استفاده از سیستم معیار چند بعدی کلامی، قبل از مداخله و در طی دو سیکل مداخله پیگیری و مقایسه گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS (نسخه 16) و آزمون های من ویتنی و فریدمن انجام شد. میزان p کمتر از 0.05 معنادار در نظر گرفته شد.یافته ها: در هر دو گروه تمام علائم نسبت به قبل از مداخله کاهش معنی داری داشت (p<0.05)، ولی در مقایسه علائم سیستمیک بین دو گروه، تمامی علائم به جز تهوع، استفراغ و غش در گروه ماکسیباسشن نسبت به گروه طب فشاری بعد از مداخله کاهش معناداری داشت (p<0.05).نتیجه گیری: هر دو روش ماکسیباسشن و طب فشاری منجر به کاهش علائم سیستمیک می شوند، ولی تکنیک ماکسیباسشن نسبت به طب فشاری موثرتر است.

مقدمه: بارداری با تغییرات گسترده روانی و جسمی در مادران باردار همراه می باشد. استرس، اضطراب و افسردگی از جمله عوامل تاثیرگذار بر عملکرد و عدم توجه به خود در زنان باردار می باشد. یکی از پرکاربردترین تئوری ها در زمینه خودمراقبتی، تئوری اورم است. مطالعه حاضر با هدف تعیین ارتباط رفتارهای خودمراقبتی مبتنی بر تئوری اورم با استرس، اضطراب و افسردگی دوران بارداری در زنان در معرض خطر زایمان زودرس انجام شد.روش کار: این مطالعه همبستگی توصیفی در سال 1394 بر روی 176 زن باردار 26-24 هفته در معرض خطر زایمان زودرس مراجعه کننده به مراکز بهداشتی- درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی مشهد انجام شد. ابزارهای مورد استفاده شامل پرسشنامه غربالگری زایمان زودرس هولبروک، فرم مشخصات فردی و مامایی، پرسشنامه اقدامات مراقبتی دوران بارداری هارت و پرسشنامه استرس، اضطراب و افسردگی DASS21 بود. بر اساس پرسشنامه غربالگری زایمان زودرس هولبروک، افراد واجد شرایط ورود به مطالعه انتخاب شدند. بر اساس پرسشنامه اقدامات مراقبت های دوران بارداری هارت، رفتار های خودمراقبتی و بر اساس پرسشنامه استرس، اضطراب و افسردگی DASS21، اضطراب، افسردگی و استرس ارزیابی شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS (نسخه 16) و آزمون های همبستگی پیرسون و اسپیرمن انجام شد. میزان p کمتر از 0.05 معنی دار در نظر گرفته شد.یافته ها: بین نمره خودمراقبتی با استرس (p=0.004) و افسردگی (p=0.032) ارتباط خطی معنادار و معکوس وجود داشت، اما بین خودمراقبتی و اضطراب ارتباط خطی معناداری مشاهده نشد (p=0.374).نتیجه گیری: افزایش استرس و افسردگی در زنان در معرض خطر زایمان زودرس، باعث کاهش رفتارهای خودمراقبتی در آنان می شود، لذا مدیریت و شناسایی زنان باردار در معرض استرس و افسردگی و برنامه ریزی و انجام اقدامات مناسب جهت کاهش افسردگی و استرس آنها موجب افزایش سطح خودمراقبتی در زنان در معرض خطر زایمان زودرس خواهد شد.

مقدمه: مطالعات قبلی و نیازسنجی انجام شده، حاکی از نیاز مبرم جوانان در آستانه ازدواج برای حضور در کلاس های مشاوره ای است که بتوانند به راحتی سوالات جنسی خود را مطرح کرده و پاسخ آن را دریافت نمایند. بنابراین با توجه به کمبود اطلاعات در مورد موثرترین روش ارائه مشاوره در این زمینه، مطالعه حاضر با هدف مقایسه تاثیر مشاوره گروهی و تلفیقی از مشاوره گروهی و فردی بر آگاهی و نگرش جنسی زنان در آستانه ازدواج انجام شد.روش کار: این مطالعه مداخله ای سه گروهه در سال 95-1394 بر روی 162 نفر از زنان مراجعه کننده به واحد مشاوره پیش از ازدواج مراکز بهداشت مشهد انجام شد. افراد به سه گروه دریافت کننده تلفیقی از مشاوره گروهی و فردی، فقط مشاوره گروهی و آموزش معمول (کنترل) تخصیص یافتند. گروه مشاوره تلفیقی، دو جلسه مشاوره گروهی و یک جلسه مشاوره فردی و گروه دیگر، سه جلسه دو ساعته مشاوره گروهی با فواصل یک هفته با موضوعات روابط زوجین و سلامت جنسی و باروری دریافت نمودند. داده ها با استفاده از پرسشنامه استاندارد اسکاس جمع آوری و با استفاده از نرم افزار آماری SPSS (نسخه 16) و آزمون های تحلیل واریانس یک طرفه، آزمون توکی، آزمون آنووا یک طرفه، کروسکال والیس و کای دو مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت.مقدار p کمتر از 0.05 معنی دار در نظر گرفته شد.یافته ها: پس از مداخله، اختلاف نمرات آگاهی (p=0.001) و نگرش جنسی (p=0.004) در سه گروه معنی دار بود، اما بین آگاهی (p=0.9) و نگرش (p=0.4) دو گروه مداخله اختلاف معناداری وجود نداشت.نتیجه گیری: به دنبال مشاوره گروهی و تلفیقی از مشاوره گروهی و فردی، نمره آگاهی و نگرش زنان نسبت به روابط جنسی افزایش یافت که این افزایش در مقایسه با گروه کنترل معنادار بود. با توجه به امکانات، اجرای هر یک از این دو روش مشاوره توصیه می گردد.

مقدمه: بارداری و زایمان به عنوان یک روند طبیعی در مقاطعی از زندگی زنان، با تغییرات روحی و جسمی همراه می باشد. کمردرد دوران بارداری که ممکن است تا 6 ماه پس از زایمان باقی بماند، وابسته به علل متعددی از جمله ضعف عضلانی و برطرف نشدن لوردوز کمری است. لذا مطالعه حاضر با هدف تعیین تاثیر تمرینات ثبات مرکزی بر لوردوز کمری و کمردرد بعد از زایمان انجام شد.روش کار: این مطالعه مداخله ای نیمه تجربی در نیمه دوم سال 1394 بر روی 32 زن نخست زای مراجعه کننده به بیمارستان شهیدان مبینی و بانوانی شهرستان سبزوار انجام شد. افراد در دو گروه 16 نفره تمرین و کنترل قرار گرفتند. گروه تمرینی به مدت 8 هفته (3 جلسه در هفته) به اجرای تمرینات ثبات مرکزی پرداختند. گروه کنترل در این مدت هیچ گونه تمرین ورزشی انجام ندادند. پس از اتمام دوره 8 هفته ای، زاویه لوردوز کمری و شدت کمردرد آنان محاسبه شد. تجزیه و تحلیل آماری داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS (نسخه 20) و آزمون های تی زوجی و تی وابسته انجام شد. میزان p کمتر از 0.05 معنی دار در نظر گرفته شد.یافته ها: در این مطالعه تمرینات ثبات مرکزی باعث کاهش معنی دار زاویه لوردوز کمری (p=0.034) و کاهش شدت کمردرد شد (p=0.003).نتیجه گیری: تمرینات ثبات مرکزی روش مناسبی برای اصلاح ناهنجاری لوردوز کمری و بهبود کمردرد بعد از زایمان است.

مقدمه: کمبود ویتامین D در سنین باروری امری شایع است. مطالعات اخیر نشان می دهد که کمبود ویتامین D با کارکردهای ضعیف تولید مثل در زنان و مردان سنین باروری همراه است. لذا مطالعه حاضر با هدف تعیین نقش ویتامین D بر برخی عملکردهای تولید مثلی انسان (مانند سندرم تخمدان پلی کیستیک، آندومتریوز، میوم، نارسایی زودرس تخمدان ها، ناباروری مردان و IVF) انجام شد.روش کار: در این مطالعه مروری، مطالعات انجام شده فارسی و انگلیسی در طی سال های 1378 تا آبان ماه 1395، با استفاده از کلیدواژه های فارسی ویتامین D، باروری، ناباروری و کلیدواژه های انگلیسی fertility، infertility، vitamin D، در پایگاه های اطلاعاتی معتبر SID، Iranmedx، Scopus، Irandoc، PubMed، Magiran و Google scholar جستجو شدند.یافته ها: 35 مقاله استخراج شده از 302 مطالعه در ارتباط با نقش ویتامین D در عملکرد تولید مثلی انسان مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از آخرین مطالعات انجام شده دراین زمینه مورد بحث قرار گرفت و خلاصه شد.نتیجه گیری: کمبود ویتامین D که به عنوان سطح سرمی کمتر از 20 نانوگرم در میلی لیتر در نظر گرفته می شود، در سنین باروری شایع است و کمبود ویتامین D در عملکردهای تولید مثل مانند سندرم تخمدان پلی کیستیک، فیبروم رحمی، پارامترهای نامناسب اسپرم و در شکست درمان IVF نقش دارد، بنابراین مکمل ویتامین D در درمان ناباروری زنان و مردان توصیه می شود.