نشریه بین المللی مهندسی صنایع و مدیریت تولید (فارسی)(نشریه بین المللی علوم مهندسی)
سال:1396 | دوره:28 | شماره:1 |تعداد مقالات:16

مساله زمانبندی پروژه با منابع محدود، مساله پایه مسائل زمانبندی در زمینه تحقیق در عملیات می باشد. به منظور واقعی تر شدن مدل، مساله زمانبندی پروژه با منابع محدود با توابع هدف در زمینه های زمان، هزینه و تابع هدف تعدیل شده ای در زمینه منابع با توجه به جریان های نقدی تنزیل یافته و وجود چندین حالت اجرائی برای انجام فعالیت ها در نظر گرفته شده است. در پی ماهیت NP-hard بودن این مسائل، همواره روش های ابتکاری و فراابتکاری بسیاری توسط محققین این حوزه به منظور ارائه حل کاراتر پیشنهاد شده اند. الگوریتم جستجوی گرانشی، یکی از الگوریتم های فرا ابتکاری است که در سال های اخیر معرفی شده است. این الگوریتم به علت تک هدفه بودن و پیوستگی فضای حل، تاکنون در مسائل چندهدفه گسسته زمانبندی پروژه با منابع محدود به کاربرده نشده است. در این مقاله، الگوریتم جستجوی گرانشی چندهدفه (MOGSA) برای حل مساله ارائه شده است. عملکرد الگوریتم پیشنهادی برای مسائل متعدد در اندازه های بزرگ و کوچک از مسائل PSPLIB، با الگوریتم شناخته شده NSGA-II در چند معیار مورد مقایسه قرار گرفته است. نتایج حاکی از عملکرد بهتر الگوریتم پیشنهادی به نسبت الگوریتم NSGA-II می باشند.

زمانبندی تولید حوزه وسیعی از مسایل اکثر سیستم های تولیدی و خدماتی را تحت پوشش قرار می دهد به همین دلیل ساختار این نوع مسایل بسیار متنوع هستند. در محیط های تولیدی پیشرفته، خاصیت انعطاف پذیری تولید به عنوان یک مزیت رقابتی به حساب می آید. به همین دلیل در این مقاله نوع خاصی از انعطاف پذیری در مساله سیستم زمانبندی تولید کارگاهی تعریف شده که در آن در هر ایستگاه کاری، ممکن است چندین ماشین موازی برای پردازش کارها داشته باشد. سرعت پردازش هریک از ماشین ها برای عملیات مختلف نیز می تواند متفاوت از دیگران باشد. تابع هدف این مساله، کمینه سازی بازه ساخت بوده و به علت NP-hard بودن آن، از یک الگوریتم فراابتکاری جهت حل مساله استفاده شده است. از اینرو و به دلیل ساختار مساله مورد نظر و گسسته بودن فضای جواب آن، یک روش جدید گسسته بر پایه بهینه سازی گروه ذرات پیشنهاد شده است. همچنین در انتها نیز برای ارزیابی عملکرد الگوریتم، از چند روش ابتکاری موجود در ادبیات برای بررسی تحلیل و مقایسه استفاده شده است.

در دست بودن یک پیش بینی دقیق از عمر مفید باقیمانده تجهیزات برای یک برنامه اثربخش تعمیرات و نگهداری ضروری است. پیش بینی عمر مفید به کمک داده های حاصل از فرآیند پایش وضعیت به صورت گسترده ای استفاده شده است. در حالی که داده های حاصل از فرآیند پایش وضعیت به تنهایی برآورده ساز تمامی نیازهای پیش بینی در شرایط مختلف کارکردی نیست. در پیش بینی عمر مفید، دانش متخصص به عنوان یک منبع دانشی و تکمیل کننده اطلاعات حاصل از فرآیند پایش وضعیت اغلب مورد بی توجهی قرار می گیرد. در این مقاله روشی برای پیش بینی عمر مفید باقیمانده تجهیزات به کمک سیستم استدلال نوروفازی معرفی می گردد. پایگاه دانشی سیستم استدلال نوروفازی در دو مرحله تکامل می یابد. در مرحله اول سه قاعده اساسی به کمک داده های تاریخی پایش وضعیت و با استفاده از شبکه نوروفازی تنظیم می شوند. در مرحله دوم قواعد اساسی تحت نظارت متخصص گسترش می یابند. عملکرد روش پیشنهادی در مقایسه با روش منحصر به استفاده از داده های پایش وضعیت در شرایط کارکردی مختلف تجهیز ارزیابی شده است. یک الگوریتم شبیه سازی به منظور تولید شرایط مختلف کارکردی معرفی می شود. پارامترهای الگوریتم شبیه سازی به کمک داده های واقعی مربوط به شکست یاتاقان تخمین زده می شوند. نتایج تجربی نشان می دهند که کارآیی روش پیشنهادی نسبت به روش قدیمی بهتر است.

به موازات فاکتور های مهمی مانند کارایی واحد تصمیم گیرنده، اندازه و تکنولوژی مورد استفاده، عملکرد متوازن واحد تصمیم گیرنده می تواند در بهره وری کل عوامل آن موثر باشد. در مطالعات، اثر عوامل کارایی، اندازه و تکنولوژی بر رشد بهره وری کل عوامل با رویکرد تحلیل پوششی داده ها توسط تجزیه سه قسمتی شاخص مالمکوئیست ارائه شده است. در این مقاله با تعریف عامل چهارم تحت عنوان عامل توازن واحد تصمیم گیرنده که با رویکرد تلفیقی تحلیل پوششی داده ها و کارت امتیازی متوازن صورت می پذیرد شرایط تعریف تعمیم یافته ای از شاخص مالمکوئیست و تجزیه چهار قسمتی آن فراهم می شود که اثر عامل توازن نیز در رشد بهره وری کل عوامل شناسایی می شود. در واقع این عامل میزان همراستایی و همسویی سازمان ها با استراتژی های تعریف شده برای آن ها را با استفاده از مدل های ریاضی اندازه گیری می کند. مدل های تعمیم یافته در این مقاله روی داده های واقعی شعب یک بانک تخصصی اجرا شده و نتایج آن نشان می دهد که رشد بهره وری از عوامل تغییرات عامل توازن و اندازه شعب در طول دوره تحت ارزیابی متاثر شده اند. پیشنهاد می گردد در صورت تاثیر مثبت این تغییرات، تقویت فعالیت ها و در صورت تاثیر منفی، تغییر و اصلاح فعالیت ها در دستور کار شعب قرار گیرد. بعلاوه، ارائه چنین راهکار های بهبود دقیق و علمی به مدیران جهت اتخاذ تصمیم گیری های سازنده تر کمک قابل توجهی خواهد نمود.

در طی دو دهه اخیر، وقوع بلایای طبیعی سبب مرگ بسیاری از انسان ها و ایجاد خسارت های قابل توجه گردیده است که با توجه به ماهیت غیر مترقبه بودن اغلب فجایع، لزوم اتخاذ تصمیمات سریع و مناسب امری ضروری است. یکی از مهم ترین عملیات امدادی در فاز پاسخ به فاجعه، تخلیه افراد سالم از مناطق آسیب دیده به پناهگاه ها است. هدف از این مقاله ارائه یک مدل برنامه ریزی ریاضی جدید برای تعیین همزمان مسیر و زمان حرکت وسایل امدادی با در نظر گرفتن امکان تراکنش بین پناهگاه ها است که انبارهای چندگانه و محدودیت پنجره زمانی برای زمان رسیدن وسایل امدادی به مناطق آسیب دیده و پناهگاه ها در نظر گرفته شده است. برای نشان دادن کارایی مدل پیشنهادی، مدل بر روی یک مثال تصادفی اجرا و تحلیل حساسیت های مختلف روی پارامترهای مهم انجام گردیده است. نتایج نشان می دهند که تراکنش بین تسهیلات و ظرفیت پناهگاه ها و وسایل امدادی روی مقدار کل تابع هدف تاثیر گذار است.

انبار مکانی است که در هر کارخانه از لحظه دریافت مواد اولیه تا ارسال محصول نهایی از آن بهره برداری می شود. در این مقاله، یک مدل ریاضی دو هدفه برای مساله انتخاب سفارش های اقلام از انبار و ارسال به خط تولید پیشنهاد شده است. اهداف در نظر گرفته شده برای مدل توسعه یافته علاوه بر کمینه کردن کل هزینه های برداشت قطعه از انبار، میانگین دیرکرد تحویل سفارشات به خطوط مونتاژ/تولید را به حداقل می رساند. مدل پیشنهاد شده از دسته مسائل برنامه ریزی خطی عدد صحیح ترکیبی (MILP) می باشد که به دلیل پیچیدگی مساله در ابعاد بزرگ و اثبات NP-Hard بودن آن در ادبیات موضوع، به منظور حل از الگوریتم های فرا ابتکاری چند هدفه با رویکرد پارتو شامل الگوریتم ژنتیک مرتب سازی نامغلوب (NSGA-II) و الگوریتم ژنتیک رتبه بندی نامغلوب (NRGA) استفاده شده است. از آنجاکه خروجی الگوریتم های فرا ابتکاری به شدت وابسته به پارامترهای ورودی الگوریتم هاست، از روش تاگوچی جهت تنظیم پارامترها استفاده شده است. در نهایت به منظور نشان دادن عملکرد مناسب روش های حل ارایه شده در مدل مربوطه، این روش ها بر روی مسائل آزمایشی تولید شده با ابعاد مختلف مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفته است.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

عملکرد بهینه زنجیره تامین، نیازمند صورت گرفتن پاره ایی از فعالیت ها می باشد. اما این فعالیت ها همیشه مورد علاقه اعضای زنجیره نبوده و در واقع اعضای درگیر در زنجیره هرکدام تصمیمات خود را به صورت مستقل و با هدف بیشینه کردن سود خود و نه لزوما سود زنجیره می گیرند و این امر موجب عملکرد ضعیف کل زنجیره می شود. هماهنگ سازی از جمله مباحث مهمی است که به شکل وسیع در زنجیره تامین مورد توجه قرار می گیرد. طبیعتا یکی از برجسته ترین ابزارها برای تحلیل این نوع از مسائل رقابت و همکاری در زنجیره تامین، نظریه بازی های مشارکتی و یا غیرمشارکتی می باشد. این مقاله به هماهنگ سازی زنجیره تامین دو سطحی با استفاده از تبلیغات مشارکتی همراه با تصمیمات قیمت گذاری می پردازد و تولیدکننده تخفیف قیمت به خرده-فروش ارائه می دهد و تقاضا تحت تاثیر قیمت و تبلیغات می باشد. تبلیغات مشارکتی یک تلاش هماهنگ توسط اعضای کانال می باشد که برای افزایش تقاضای مشتری صورت می گیرد. با استفاده از نظریه بازی ها دو مدل رابطه بین تولیدکننده و خرده فروش در نظر می گیریم که شامل بازی بدون همکاری نش و بازی همکارانه می باشد و مدل چانه زنی برای تقسیم سود مشترک اضافی در بازی همکارانه بر اساس ریسک بازیکنان و قدرت چانه زنی آنها مطرح شده است.

تغییرات مداوم در وضعیت اجتماعی- اقتصادی جهان و بحران های مالی، مدیران شرکت های توزیع دارو را بر آن داشت تا با شناسایی و مدیریت عوامل ریسک زا و تصمیم گیری صحیح به این چالش ها پاسخ داده و بر کارایی شان بیافزایند. این مقاله با هدف یافتن نقش مدیریت ریسک برکارایی شرکت های توزیع دارو با استفاده از مدل تحلیل پوششی داده ها و در دو مدل انجام شده است. بدین منظور بررسیهای لازم از اطلاعات شرکت های توزیع دارو صورت گرفت و با استفاده از مرور ادبیات و نظرات خبرگان و روش FMEA، ریسک های موجود در شرکت های توزیع دارو شناسایی و ارزیابی شد. از بین متغیرهای موجود درنهایت با استفاده از پرسشنامه کیفی (طیف لیکرت) مدیریت ریسک، در مدل اول نیروی انسانی به عنوان ورودی و فروش، سهم بازار به عنوان خروجی و در مدل دوم نیروی انسانی و مدیریت ریسک به عنوان ورودی مدل تحلیل پوششی داده ها در نظر گرفته شد و امتیازات کارایی شرکت های توزیع دارو با استفاده از آنها به دست آمد. نتایج نشان دادکه تعدادی از شرکت های توزیع دارو، روی مرز کارایی قرار داشته وتعدادی ناکارآمد بودند. برای واحد های ناکارا، واحد مجازی کارا تشکیل ومشخص شد هرگاه واحد های ناکارا به متغیر مدیریت ریسک توجه زیادی داشتند تاثیر مستقیمی بر کارایی شان داشته و بر تعداد واحد های کارا افزوده است. بنابراین مدیریت ریسک به عنوان عاملی مهم بر کارایی و عملکرد شرکت های توزیع دارو موثر است.

سیستم زنجیره تامین مورد بررسی در این مقاله حلقه بسته می باشد که تولید کننده برای تامین تقاضا دو راه در اختیار دارد: یکی تولید محصولات جدید و دیگری باز تولید محصولات برگشتی. محصولات باز تولید شده هیچ تفاوتی با محصولات جدید ندارند و می توانند در یک بازار و با قیمت مشترک به فروش بروند. در این مقاله تقاضا دارای عدم قطعیت بوده و وابسته به قیمت فروش است. همچنین بازگشتی ها نیز دارای ماهیت احتمالی بوده و حساس به قیمت اکتسابشان می باشند. به علاوه حداقل سطح کیفیتی برای خرید محصولات برگشتی نیز مدنظر قرار می گیرد. از این رو یک مدل برنامه ریزی ریاضی با هدف ماکزیمم سازی سود کل سیستم ارائه گردید که به طور همزمان به تعیین قیمت فروش، مقدار تولید محصولات جدید و محصولات بازتولید شده، قیمت اکتساب و حداقل سطح کیفیت مورد قبول محصولات برگشتی می پردازد.

در سال های اخیر، تمایل به سرمایه گذاری و خریدوفروش اوراق بهادار توسط سرمایه گذاران خرد افزایش یافته است. این گروه از سرمایه گذاران عمدتا در سطح متوسط خریدوفروش می نمایند و می بایست محدودیت هایی را مدنظر قرار دهند که در اغلب مدل های کلاسیک مالی نظیر مدل مارکوویتز موردتوجه قرار نگرفته است. ازجمله این محدودیت ها می توان به هزینه معاملاتی و تعداد دارایی های موجود در سبد اشاره کرد. در این مقاله محدودیت های سرمایه گذاران خرد برای حداکثر نمودن بازده و تخمین ریسک در مدل مارکوویتز لحاظ شده و همچنین شاخص 5 گروه از صنایع فعال در بازار بورس تهران در بازه زمانی سال 1388 تا 1391 انتخاب و یک سبد سرمایه گذاری بهینه با مدل مذکور تشکیل گردید. برای این کار مدل های خانواده گارچ چند متغیره (MGARCH) نظیر Vech، BEKK، CCC و DCC برای به دست آوردن واریانس شرطی مورداستفاده قرار می گیرند و با استفاده از ماتریس واریانس- کوواریانس های مشروط به دست آمده، اوزان بهینه برای هر صنعت محاسبه می شود.

ریسک اﻋﺘﺒﺎری در صنعت بانکداری به عنوان ﺧﻄﺮﻧﺎﺷﯽ از اﺣﺘﻤﺎل ﻋﺪم بازپرداخت ﺗﻌﻬﺪات ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺸﺘﺮیان در ﺳﺮرسید ﺑﻮده و یکی از ﻣﻬﻢترین ریسک ها در ﺑﺎﻧﮏﻫﺎ و ﻣوﺳﺴﺎت ﻣﺎﻟﯽ ﺑﻪﺣﺴﺎب ﻣﯽآید. استقرار نظام رتبه بندی اعتباری با توجه به حجم انبوه مطالبات معوق بانک ها، یکی از مهمترین ابزارهای کنترل این نوع ریسک است. این مقاله با استفاده از شبکه های عصبی توانمند در حوزه پیش بینی و ترکیب آنها قادر است مشتریان را در دو گروه خوش حساب و بد حساب دسته بندی کند. مدل پیشنهادی که دارای ساختار و آموزش ماژولار است، مدل ترکیب سلسله مراتبی شبکه های عصبی نام دارد. در مدل یادشده برای تجزیه مساله میان شبکه ها و ترکیب نتایج برای رسیدن به پیش بینی نهایی و همچنین شیوه آموزش آن از رویکردی جدید استفاده می شود. رویکرد پیشنهادی ابتدا، از الگوریتم گسسته بهینه سازی انبوه ذرات برای کاهش ابعادی و تجزیه مساله میان ماژول های مختلف استفاده می کند، سپس برای آموزش، از تلفیق قانون های مختص به هر ماژول و قانون آموزش کلی این شبکه استفاده می کند. نتایج در مقایسه با شبکه عصبی پرسپترون چندلایه و شبکه عصبی با اتصالات جانبی بدست آمده است. طبق نتایج بدست آمده مدل پیشنهادی توانسته با دقت بسیار بالا رفتار مشتریان را پیش بینی نماید.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

آزمون مهارت یکی از تکنیک های کنترل کیفیت خارجی است که می تواند اثربخشی برنامه کنترل کیفیت هر آزمایشگاه ها را مشخص نماید. هدف از این مقاله بررسی مهارت آزمایشگاه های سیم و کابل در خصوص اندازه گیری اندازه ده مقاومت الکتریکی هادی در آزمون مهارت و همچنین تعیین عوامل موثر در ارتقاء عملکرد آزمایشگاه ها می باشد. با توجه به نیاز احساس شده مطابق با نتایج طرح اجرای هماهنگ استاندارد (طاها) درکشور در سال 1392، تعداد آزمایشگاه های همکار استاندارد و همچنین اهمیت ایمنی در صنعت برق، کابل با هادی تک رشته به عنوان قلم آزمون مهارت انتخاب گردید. در این مقاله، تاثیر رعایت شرایط هم دمایی با محیط، نوع و کالیبراسیون تجهیزات و استقرار نظام کیفیت در آزمایشگاه بر اساس استاندارد بین المللی17025 به عنوان عوامل موثر در نتایج اندازه گیری مورد بررسی قرار گرفت. این آزمون به صورت الگوی مشارکت متوالی در 19 آزمایشگاه برگزار گردید. پس از تحلیل آماری داده ها، آزمایشگاه ها بر اساس نمره Z و D (اختلاف) رتبه بندی شدند. %63.15 شرکت کنندگان در اندازه گیری پارامتر مقاومت الکتریکی هادی، نمره Z و D قابل قبول به دست آوردند. تحلیل های آماری نشان می دهد %60 از شرکت کنندگانی که موفق به کسب رده کیفی A شدند، دارای ویژگی های تجهیز قابل قبول وکالیبره در محدوده اندازه گیری، رعایت هم دمایی و استقرار استاندارد ISO/IEC 17025 بودند.