پژوهشهای روان شناختی
سال:1385 | دوره:9 | شماره:4-3 (پیاپی 18) |تعداد مقالات:7

هدف از پژوهش حاضر، بررسی تفاوت بین افراد دارای هیجان های بالا و پایین در عملیات شناختی تجرید گزینشی، شخصی سازی، و تعمیم دهی افراطی بود. برای بررسی این مساله، با استفاده از آزمون شدت عاطفه لارسن و دینر (1985)، از بین 310 دانشجو 30 نفر که دارای عاطفه بالا و 30 نفر دارای عاطفه پایین تشخیص داده شدند، انتخاب گردیدند. آزمودنی های این دو گروه به صورت دو نفری، در مشاهده دو بلوک اسلاید (هر بلوک شامل 40 اسلاید، 15 اسلاید دارای بار عاطفی خنثی و 25 اسلاید دارای بار عاطفی مثبت یا منفی) شرکت داده شدند. پس از ارایه هر یک از گروه اسلایدهای دارای بار عاطفی مثبت یا منفی، یک پرسشنامه 37 سوالی (که 9 سوال آن به طور مستقیم به عملیات شناختی تجرید گزینشی، شخصی سازی، و تعمیم دهی افراطی مربوط بود) روی شرکت کنندگان اجرا شد. نتایج نشان دادند که به طور نسبی، افراد دارای شدت عاطفه بالا، نسبت به افراد دارای شدت عاطفه پایین، از عملیات تجرید گزینشی، شخصی سازی، و تعمم دهی افراطی بیشتر و نیرومندتری استفاده می کنند (P<0.05). یافته های این پژوهش نشان دادند که علاوه بر افراد افسرده، افراد عادی دارای سطوح هیجانی متفاوت (به ویژه سطوح هیجانی بالا) نیز از عملیات شناختی سه گانه تجرید گزینشی، شخصی سازی، و تعمیم دهی استفاده می کنند.

به منظور بررسی رابطه سبک های اسناد (تبیین) با رخدادهای استرس زای زندگی و سلامت عمومی، تعداد 120 آزمودنی به روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. آزمودنی ها پس از تکمیل پرسشنامه سبک اسناد، مقیاس ارزیابی سازگاری مجدد اجتماعی و پرسشنامه سلامت عمومی، بر اساس نمره هایی که در پرسشنامه سبک اسناد به دست آورده بودند، در دو گروه خوش بین (n=49) و بدبین (n=42) قرار گرفتند. مقایسه میانگین ها نشان داد که بین افراد خوش بین و بدبین از لحاظ تعداد رخدادهای استرس زای زندگی تفاوت معناداری وجود نداشت (P>0.05)، اما از لحاظ میزان سازگاری مجدد مورد نیاز ناشی از این رخدادها (P<0.05) و نیز سلامت عمومی (P<0.01)، تفاوت میان آنها معنادار بود. علاوه بر این، تحلیل رگرسیون چند متغیری همزمان نشان داد که رخدادهای استرس زای زندگی و سبک تبین آزمودنی ها، توانایی پیش بینی سلامت عمومی آنها را داشتند (P<0.001)، به طوری که سبک تبیین با 99% اطمینان، بهترین متغیر پیش بینی کننده تغییرات در سلامت عمومی افراد بود.

ارتباط مذهب با مکان کنترل، از جمله موضوعات بحث انگیزی است که نتایج پژوهشی متناقضی به همراه آورده است. پژوهش های انجام شده درباره تفاوت دو جنس در زمینه مذهب و مکان کنترل نیز همسو نبوده اند. هدف از مطالعه حاضر، بررسی ارتباط نگرش مذهبی با مکان کنترل، و تفاوت های جنسیتی در این متغیرها در دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز بود. داده های حاصل از 179 دانشجو (96 پسر و 85 دختر) در مقطع کارشناسی و در رشته های علوم فنی و مهندسی، علوم انسانی، و علوم پایه که به شیوه نمونه گیری خوشه ای و تصادفی انتخاب شده بودند مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان دادند که در دانشجویان دختر، بین مذهب با مکان کنترل درونی ارتباط معنادار وجود دارد. میانگین نمره دانشجویان دختر در نگرش مذهبی و مولفه های آن، به طور معناداری بیشتر از دانشجویان پسر بود، در حالی که میانگین نمره دانشجویان پسر در مکان کنترل درونی به طور معناداری بالاتر از دانشجویان دختر بود. نتیجه این پژوهش درباره ارتباط نگرش مذهبی با مکان کنترل درونی می تواند این تصور قالبی را که نگرش مذهبی قویتر، لزوما باعث به وجود آمدن مکان کنترل بیرونی در افراد مذهبی می شود، مورد تردید قرار دهد. تفاوت دو جنس در نگرش های مذهبی و مکان کنترل نیز برای پژوهشگران، به خصوص روان شناسانی که در زمینه مذهب و تفاوت های دو جنس مطالعه می کنند، تلویحات مهمی در بردارد.

هدف این تحقیق، بررسی نقش صفات شخصیت و رویکردهای یادگیری در پیشرفت تحصیلی دانشجویان بود. در نمونه ای متشکل از 419 آزمودنی (214 پسر و 205 دختر)، فرم خلاصه شده پرسشنامه پنج عاملی و پرسشنامه فرایند مطالعه اجرا شدند. برای متغیر پیشرفت تحصیلی دانشجویان، میانگین کل نمرات آنها از طریق دانشگاه مورد مطالعه، جمع آوری شد. با استفاده از تحلیل مسیر، اثرات مستقیم، و غیرمستقیم صفات شخصیت بر رویکردهای یادگیری و پیشرفت تحصیلی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده بیانگر آن است که پذیرش، وظیفه شناسی، و سازگاری، بر رویکرد یادگیری عمیق، اثر مثبت و معنادار دارند. به علاوه پذیرش و وظیفه شناسی اثر منفی و معنادار و روان رنجورخویی و برون گرایی اثر مثبت و معنادار بر رویکرد یادگیری سطحی نشان دادند. اثر غیرمستقیم پذیرش، وظیفه شناسی، و سازگاری از طریق رویکرد عمیق بر پیشرفت تحصیلی، مثبت و معنادار و اثر غیرمستقیم پذیرش و وظیفه شناسی از طریق رویکرد سطحی بر پیشرفت تحصیلی منفی و معنادار به دست آمد. در مجموع نتایج پژوهش حاضر موید آن است که در مطالعه پیشرفت تحصیلی دانشجویان توجه به نقش عوامل درون فردی صفات شخصیت و رویکردهای یادگیری نکته ای حایز اهمیت است.

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر واسطه ای حوزه پدیداری یا ادراکی در رابطه بین خودپنداره و رفتار تغذیه بر پایه نظریه شخصیتی مراجع محور راجرز انجام شد. به اعتقاد راجرز، خودپنداره به طور مستقیم رفتار (و در این پژوهش رفتار تغذیه) را تعیین و سازمان دهی نمی کند، بلکه این رابطه از طریق حوزه پدیداری یا ادراکی (و در این پژوهش ادراک سلامتی) صورت می گیرد. گروه نمونه را 347) 505 پسر و 158 دختر) دانشجوی دانشگاه آزاد اسلامی ساوه تشکیل می داد که با روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه خودسنجی سبک زندگی بهداشتی با 50 سوال و نمره گذاری در قالب مقیاس لیکرت بود. برای تحلیل داده ها از روش معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج نشان داد ضریب مسیر بین خودپنداره و ادراک سلامتی برابر با 0.37، و بین ادراک سلامتی و رفتار تغذیه برابر با 0.90 و از لحاظ آماری معنادار است. این مقدار برای رابطه مستقیم بین خودپنداره و رفتار تغذیه برابر با -0.03 و از لحاظ آماری معنادار نبود. نتایج، نقش مهم و تعیین کننده حوزه ادراکی در رابطه بین خودپنداره و رفتار تغذیه را تایید نمود.

به منظور اثربخشی حساسیت زدایی حرکت چشم- بازپردازش (EMDR) در کاهش اضطراب زلزله و احساس های منفی ناشی از تجربه زلزله 41 نفر از کسانی که زلزله بم را تجربه کرده بودند انتخاب شدند و به طور تصادفی به گروه آزمایشی یا گروه گواه فهرست انتظار گمارده شدند. مشارکت کنندگان در گروه آزمایشی در چهار جلسه (EMDR) با استفاده از برنامه نرم افزاری شرکت کردند و مورد ارزیابی چندگانه قبل – بعد و یک ماه پس از درمان قرار گرفتند. یافته های مقایسه بین گروه آزمایشی و گروه گواه از یک سو و مقایسه اندازه گیری های قبل و بعد از درمان از سوی دیگر نشان داد که EMDR در کاهش اضطراب زلزله و هیجان های منفی دیگر ناشی از تجربه زلزله موثر است. به علاوه نتایج نشان داد که بهبود ناشی از EDMR در پیگیری یک ماه پس از درمان باقی بود. همچنین استفاده از EDMR در گروه گواه فهرست انتظار حاکی از تاثیر این فن است. این یافته ها با یافته های سایر پژوهش های مربوط به کارآیی و اثربخشی EDMR در درمان اضطراب، ترس مرضی، PTSD، سوگ، و دیگر احساسات ناخوشایند ناشی از تجارب ضربه زا همخوانی دارند و نشان می دهند که کارآزمایان بالینی می توانند به طور موفقیت آمیزی از نرم افزارهایی همچون نرم افزاری که در این مطالعه استفاده شده حتی به شکل گروهی برای درمان EDMR استفاده کنند.