مجله دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی اردبیل
سال:1380 | دوره:1 | شماره:1 (پیاپی 1) |تعداد مقالات:8

سابقه و هدف: در حال حاضر میلیونها نفر از مردم جهان ناقل ویروس هپاتیت ب می باشند و سالیانه صدها هزار نفر در اثر ابتلا به این بیماری می میرند. در کشور ما نزدیک به دو میلیون نفر ناقل ویروس این بیماری می باشند. با توجه به تماس مکرر کارکنان مراکز بهداشتی و درمانی با خون و فرآورده های آن، آنها بیشتر در معرض آلودگی و ابتلا به این بیماری می باشند و بر طبق آمارهای موجود تعداد زیادی از آنها بعلت ابتلا به این بیماری همه ساله می میرند. درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد و تنها راه پیشگیری است و آگاهی و عملکرد مناسب اهمیت بسیار زیادی در پیشگیری از این بیماری دارد. این مطالعه به منظور تعیین آگاهی و عملکرد کارکنان مراکز پزشکی خلخال در ارتباط با پیشگیری از هپاتیت ب انجام شده است.روش کار: برای انجام این پژوهش محقق در شیفتهای مختلف در مراکز بهداشتی و درمانی شهر خلخال حاضر و بعد از دادن توضیحات ضروری، پرسشنامه بررسی میزان آگاهی و عملکرد توسط کارکنان این مراکز تکمیل شده است.یافته ها: 68% پاسخ دهندگان سابقه برخورد با بیمار مبتلا به هپاتیت ب عدم شرکت در دوره های بازآموزی در ارتباط با هپاتیت ب را ذکر کرده میانگین نمرات آگاهی 61.6% پاسخ دهندگان در سطح متوسط و نمرات عملکرد 93.75% در سطح ضعیف بوده است و 57.8% آنها عنوان کرده اند که واکسن نزده اند.نتیجه گیری: با توجه به یافته ها، اجرای دوره های بازآموزی، فراهم کردن امکانات واکسیناسیون رایگان و وسایل حفاظت کارکنان در مقابل بیماری ضروری می باشد.

سابقه و هدف: عفونتهای دستگاه تناسلی درصد قابل توجهی از ویزیتهای سرپائی درمانگاههای ژنیکولوژی را به خود اختصاص می دهند. 95% این عفونتها در اثر سه ارگانیسم کاندیدا آلبیکنس، تریکوموناواژینالیس و گاردنلاواژینالیس می باشد. هدف از انجام این تحقیق تعیین میزان شیوع عفونتهای کاندیدیائی، تریکومونائی، گاردنلائی و گنوره و تعیین میزان هماهنگی بین تشخیص های بالینی، میکروب شناسی و سیتولوژی عفونتهای دستگاه تناسلی و تعیین میزان شیوع عفونت ها در استفاده کنندگان از وسائل پیشگیری و تعیین ارتباط بین نوع وسیله پیشگیری و ابتلا به عفونت در زنان مراجعه کننده به مراکز بهداشتی و درمانی شهرستان اردبیل درسال 1379-1380 بوده است.روش کار: پژوهش حاضر مطالعه ای توصیفی و مقطعی آینده نگر است. نمونه پژوهش 446 نفر ازمراجعه کنندگان به واحدهای تنظیم خانواده مراکز بهداشتی و درمانی شهرستان اردبیل بوده که بطور تصادفی انتخاب شدند، ابزار نمونه گیری پرسشنامه و دو لام جهت بررسی سیتولوژی و میکروب شناسی بوده است. پس از معاینه بالینی نمونه های پژوهش و گسترش ترشحات واژینال بر روی دو لام نمونه ها جهت بررسی و تشخیص به آزمایشگاههای سیتولوژی مرکز بهداشت و میکروب شناسی دانشگاه فرستاده شد. نتایج استخراج و با نرم افزار آماری spss آنالیز اطلاعات انجام شد.یافته ها: بر اساس معاینات بالینی شیوع کاندیدا (10.3%) تریکومونا (4.3%)، گاردنلا (13.4%)، گنوره (0)، سرویسیت شدید (21.9%)، سرویسیت خفیف (21.5%) و سالم (28.6%) می باشد. سیتولوژیست شیوع کاندیدا (5.6%)، تریکومونا (1.6%)، گاردنلا (3.1%)، گنوره (0)، سرویسیت شدید (6.4%)، سرویسیت خفیف (52.6%)، واژنیت آتروفیک (1.1%)، واژنیت خفیف (2.2%)، واژنیت متوسط (0.2%) و سالم را (27.1%) گزارش نموده است. بر اساس تشخیص میکروب شناس کاندیدا (9.6%)، تریکومونا (2.9%)، گاردنلا (14.1%)، گنوره (0)، سرویسیت شدید (41.5%) و سرویسیت خفیف (4.3%)، واژنیت آتروفیک (0) بوده و (27.6%) سالم گزارش نمود. میزان هماهنگی بین تشخیص ماما و میکروب شناس 57% ماما و سیتولوژیست 59% و سیتولوژیست و میکروب شناس 35% بود. در ضمن شیوع عفونت در استفاده کنندگان از قرص (23.49%) IUD (%10.51)، بستن لوله (9.39%)، آمپول پروژسترونی (7.83%) و در روش منقطع (9.62%)، شیردهی (2.01%) نورپلانت (1.56%)، کاندوم (3.80%) و در بانوانی که از هیچ وسیله پیشگیری استفاده نکرده اند، شیوع عفونت (6.93%) گزارش شده و بین نوع وسیله پیشگیری و ابتلا به عفونت دستگاه تناسلی ارتباط معنی دار آماری وجود دارد . (x2=7.36,p=0.007)نتیجه گیری: در صورت نبودن امکانات پاراکلینیکی پزشکان، ماماها بر اساس یافته های بالینی می توانند به درمان بیماران مبادرت نمایند.

سابقه و هدف: شاخص مرگ و میر زیر یکسال جزو یکی از مهمترین معیارهای اساسی در ارزیابی وضعیت بهداشتی یک جامعه می باشد. با توجه به بالا بودن میزان مرگ و میر در استان اردبیل (29.5 در هزار) نسبت به میانگین کشوری (27.2 در هزار) در سال 1377 یک مطالعه توصیفی طراحی و اجرا گردید. هدف از این مطالعه تعیین علل مرگ و میر در کودکان زیر یکسال و بررسی تفاوت میزان مرگ و میر در شهرستانهای مختلف استان اردبیل می باشد.روشها: اطلاعات مربوط به 214 مورد مرگ زیر یکسال در این مطالعه توصیفی با استفاده از پرونده خانوار، پرونده بیمارستانی و مصاحبه حضوری با مادر کودکان فوت شده از طریق پرسشنامه جمع آوری و بررسی گردید.یافته ها: از تعداد 214 مورد مرگ و میر، بیشترین تعداد مربوط به شهر اردبیل و بیشترین میزان به نسبت موالید مربوط به شهرستان بیله سوار بود. 30.6% از کل موارد مرگ بعلت نارسی بوده و 16.5% موارد مرگ را ناهنجاریهای مادرزادی و بیماریهای متابولیک تشکیل می داد.نتیجه گیری: بیشترین علت مرگ را نارسی تشکیل داده که با آمار کشوری نیز همخوانی دارد. دومین علت مرگ ناهنجاریهای مادرزادی بوده و مرگ بعلت بیماریهای حاد تنفسی و اسهال و سو تغذیه برخلاف پیشینه آماری کشورمان شیوع بسیار کمی داشته است. شهرستان بیله سوار بیشترین میزان مرگ و میر به نسبت جمعیت را داشته که با توجه به شرایط خاص جغرافیایی و تسهیلات بهداشتی و درمانی موجود دور از انتظار نبوده است.

سابقه و هدف: مشکل کمبود ید و اختلالات ناشی از آن در نقاط مختلف دنیا وجود داشته، این اختلالات در ایران نیز شناخته شده و برنامه کنترل و پیشگیری از بروز این اختلالات از جمله تولید و توزیع نمک یددار از سال 1368 به مرحله اجرا درآمده است. به منظور پایش برنامه کشوری مبارزه با کمبود ید در سال 1375 این بررسی در دانش آموزان 8 تا 10 ساله استان اردبیل انجام شد.روش کار: طی یک بررسی توصیفی- مقطعی از طریق نمونه گیری تصادفی تعداد 1400 دانش آموز (به تعداد مساوی دختر و پسر) از نظر و شیوع گواتر از طریق معاینه بالینی، اندازه گیری ادرار T3 و T4 به روش رادیوایمونواسی و جذب (T3RI)T3 نمونه ادرار برای اندازه گیری ید به روش هضم مورد بررسی قرار گرفتند.یافته ها: میانگین T3، T4 سرم به ترتیب : 8.8 ±1.3 µg/dl و 137±19ng/dl بود. تفاوتی بین آنها در دو جنس و بین دانش آموزان شهری و روستایی وجود نداشت. میانگین دفع ادراری ید در جمعیت مورد مطالعه 21.8 µg/dl بوده که در 92% موارد بیشتر از 10 µg/dl بود. ید ادرار کمتر از 5 µg/dl در 2% موارد وجود داشت. درصد کلی گواتر در استان 37% و به ترتیب در دختران و پسران 42% و 34% بود.نتیجه گیری: یافته های این بررسی نشان می دهد که 7 سال پس از شروع ید رسانی و 2 سال پس از آن بیش از نیمی از جمعیت استان از نمک ید دار استفاده کره اند، ید ادرار در گروه سنی 8 تا 10 ساله استان اردبیل به حد مطلوب سازمان جهانی بهداشت رسیده است. اما با توجه به این که هنوز 37 درصد از جمعیت مورد مطالعه مبتلا به گواتر هستند این استان از نظر گواتر آندمیک محسوب می شود.

سابقه و هدف: سو مصرف و وابستگی به مواد مخدر از بیماریهای شایع بوده و پزشکان با مرگ و میر و ابتلا ناشی از آن مواجه هستند. هر ساله در آمریکا 400000 مرگ ناشی از مصرف سیگار و 100000 سو مصرف ناشی از مصرف الکل و 20000 سو مصرف داروها دیده می شود. برای برنامه ریزی و مبارزه جدی با این بلای خانمانسوز تعیین میزان شیوع آن در همه جوامع از جمله ایران اسلامی ضروری است. پژوهش حاضر که مطالعه ای توصیفی و مقطعی است به منظور تعیین میزان شیوع وابستگی به مواد مخدر در استان اردبیل در سال 78 انجام شده است.روش کار: برای دستیابی به اهداف تحقیق پرسشنامه ای بر اساس معیارهای تشخیصی DSMIV از کتب معتبر روانپزشکی جهت افتراق معتادان از افراد سالم تنظیم شد. دانشجویان گروه پزشکی پس از آموزش جهت مصاحبه به شهرها و روستاهای استان مراجعه نمودند.، با محاسبات آماری نمونه ای معادل 2867 نفر معین گردید. روش نمونه گیری تلفیقی از نمونه گیری طبقه ای متناسب در شهرها و تصادفی در روستاها بود. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از برنامه آماری spss استفاده شد.یافته ها: شیوع وابستگی به مواد مخدر در استان 4.3% بوده وبیشترین شیوع مصرف در شهرهای خلخال، گرمی، نمین و مشکین شهر دیده شده است. شیوع مصرف سیگار 29.9% بوده که بیشترین شیوع مصرف در شهرهای بیله سوار، خلخال، گرمی و نمین گزارش شده است. 25.5% برای کاهش دردهای عضلانی از تریاک استفاده کرده که در شهرهای خلخال بیله سوار پارس آباد و گرمی شیوع بیشتری داشته است. 21.2% از مشروبات الکلی در مجالس و میهمانیها استفاده نموده که در شهرستانهای خلخال، بیله سوار، پارس آباد، گرمی و نمین شیوع بیشتری داشته است.نتیجه گیری: وابستگی به مواد در سنین 45-26 سال و در بین رانندگان مشاغل آزاد افراد بیکار و مطلقه و کسانی که هر دو والدینشان فوت شده اند، شیوع بیشتری داشته است و رابطه معنی دار آماری با (P<0.001) بین این عوامل و اعتیاد اثبات گردیده است.

سابقه و هدف: در کشورهای در حال توسعه سلامتی و تغذیه زنان در طول زندگی تحت تاثیر فاکتورهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، فاکتورهای فیزیولوژیک روانی و رفتاری افراد، فاکتورهای ژنتیک و استفاده از خدمات بهداشتی و تغذیه قرار می گیرد. مطالعات صورت گرفته در روستاهای کشورهای در حال توسعه نشان می دهد که زنان روستایی در سنین باروری بیشتر در معرض خطر کمبودهای تغذیه ای قرار دارند. هدف از این بررسی تعیین مقدار انرژی و سایر مواد مغذی دریافتی و همچنین تعیین الگوی مصرف مواد غذایی در سنین باروری در زنان روستاهای شهرستان اردبیل بود.روش کار: بدین منظور 157 زن روستایی در سنین باروری از 15 روستای اطراف شهرستان اردبیل به طور تصادفی جهت مطالعه انتخاب شدند. از هر فرد بوسیله یاد آمد خوراک 24 ساعته، تکرر مصرف مواد غذایی جهت تعیین مقدار غذای مصرفی و عادات غذایی، بررسی غذایی بعمل آمد. نتایج بدست آمده با استفاده از برنامه آماری ANOVA و نرم افزارهای کامپیوتری Food Processor, Epi6 و Spss آنالیز شدند.یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد که در این افراد دریافت پروتئین 158% b1 186% ویتامینb3   165%، 81%b6 ، فولاسین 43% ویتامین b12 553% ویتامین 104A% ویتامین c ویتامین 162% کلسیم 102% آهن 200% سلنیم 99% منیزیم 45% فسفر 94% و روی 76% مقادیر توصیه شده who  ویتامین می باشد.دریافت کالری، ویتامینهای بود B12, B3 ,B1 ,c ,A پروتئین و املاح کلسیم و آهن از نظر آماری بیشتر از مقادیر توصیه شده WHO بود (p<0.001) ولی دریافت ویتامینهای B2 فولاسین، املاح روی، سلنیم و منیزیم کمتر از مقادیر توصیه شده WHO حدود (p<0.001) . میزان متوسط فیبر، کلسترول دریافتی به ترتیب 13±6g و 257.2±204.3mg بود و نسبت دریافت اسیدهای چرب غیر اشباع به اسیدهای چرب اشباع زمینی (p/s) 0.54 بود. نتایج به دست آمده با استفاده از تکرر مصرف مواد غذایی نشان داد که نان لواش سیب و لبنیات عمده غذای مصرفی زنان روستایی شهرستان اردبیل در این گروه سنی می باشد.نتیجه گیری: با توجه به کمبود برخی از ریز مغذیها در برنامه غذایی زنان روستایی جهت بالا بردن، بهبود و تعدیل وضعیت تغذیه اینگونه زنان پیشنهاد می شود که سبزیجات و میوه جات مخصوصا همراه غذا منظم مصرف شود.

سابقه و هدف: بیش از بیست مطالعه نشان می دهد 62-23 درصد بیماران بستری در بیمارستانهای خارج از کشور سو تغذیه دارند و درصد سو تغذیه در بیماران جراحی شده بیش از این مقدار می باشد. هدف از این بررسی تعیین میزان بروز سو تغذیه اثرات سو تغذیه در ایجاد عوارض و مرگ و میر، اثر نوع عمل جراحی و طول مدت بستری روی بروز سو تغذیه بود.روش کار: این بررسی یک مطالعه توصیفی است و مطالعه در راستای بررسی سو تغذیه بر اساس معیارهای تن سنجی و بیوشیمیایی بر روی 60 بیمار بستری شده در بیمارستان فاطمی اردبیل که جهت انجام عمل جراحی (سینه ای – شکمی) در طی ماههای دی، بهمن و اسفند 77 و ماههای فروردین، اردیبهشت، خرداد، تیر ، مرداد و شهریور 78 بستری شده بودند انجام گردید.یافته ها: نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد 92.6% افرادی که مورد جراحی قرار گرفته اند درجاتی از سو تغذیه دچار بودند. 28.6 درصد بیماران سو تغذیه شدید و 64 درصد بیماران سو تغذیه خفیف تا متوسط داشتند 35% درصد بیمارانی که قبل از بستری سو تغذیه خفیفی داشتند بیشتر در معرض خطر این عارضه قرار گرفتند. در این بررسی کاهش میزان آلبومین سرم، وزن ذخایر چربی زیر پوست پشت عضله سه سربازو (TSF) در طول مدت بستری این بیماران از نظر آماری معنی دار بود (P<0.05) و همچنین میزان دفع اوره ادرار در 24 ساعت پس از عمل جراحی افزایش یافت این افزایش نسبت به روز بستری معنی دار بود (P<0.01) که دال، بر تعادل ازت منفی در بیماران می باشد.نتیجه گیری: نتایج بدست آمده از این تحقیق مشخص می کند که وضعیت تغذیه بیماران قبل از عمل جراحی بر میزان سو تغذیه آنها بعد از جراحی تاثیر دارد.با توجه به نتایج بدست آمده پیشنهاد می شود وضعیت تغذیه این بیماران را قبل از بستری شدن، در طول مدت بستری و بعد از عمل با روشهای مختلف می توان بهبود داد. 

بیماری اسکلرودرمی سیستمیک بیشتر منجر به بیماریهای مری و آنورکتال می شود و درگیری روده نیز غالبا در 80%- 40% موارد وجود دارد در روده کوچک هیپوموتیلیتی روده علائمی چون درد شکم و نفخ ایجاد می کند و یا ممکن است تصور وجود یک انسداد یا ایلئوس پارالیتیک را ایجاد کند. در این مقاله موردی از اسکلرودرمی را گزارش می کنیم که با علائم درد پری آمبلیکال شکم، تهوع و استفراغ و عدم دفع مدفوع مراجعه کرده و با تشخیص اولیه سود و آبستراکشن بستری گردید و بعد از بررسی های انجام شده مشخص شد که مبتلا به پنوماتوزسیستوئید روده است که علائم آن به دلیل ایجاد عارضه پنوموپریتوئن کششی Tension Pneumo Pertioneum ایجاد شده اند.پنوماتوزو روده بیماری ناشایعی است که به صورت کیستهای متعدد پر از گاز با دیواره نازک مستقل و بدون اپی تلیال در دیواره روده کوچک یا روده بزرگ یا هر دو ایجاد می شود و معمولا بطور اتفاقی در بیماران بدون علامت یا با علائم خفیف کشف می شود. نوع ثانویه آن به طور شایع با COPD انسداد روده بیماریهای کلاژن و اسکولر CVD و شرایط یاتروژنیک مثلا به دنبال جراحی و پیوند اعضا اتفاق می افتد. در مطالعات اخیر نسبت بروز آن در مرد و زن یکسان گزارش شده و سن شایع آن 30 تا 50 سال است.CT-Scan شکم روش مناسبی برای تشخیص آن می باشد. هر چند که یک علامت سونوگرافی جدید به نام Circle sign نیز برای آن توصیف شده است.بیمار ما با توجه به اینکه دچار پنوپریتوئن کششی حجم شده بود اندیکاسیون عمل جراحی پیدا کرد.