مطالعات روان شناختی
سال:1387 | دوره:4 | شماره:3 |تعداد مقالات:9

هدف این تحقیق تعیین میزان اعتیادپذیری دانش آموزان پسر دوره متوسطه نظری شهرستان فریدن و تعیین سهم هر یک از عوامل سلامت روانی (نبود نشانه های جسمی، اضطراب، ناسازگاری اجتماعی و افسردگی)، مشخصات فردی و جمعیت شناختی، عوامل خانوادگی و عوامل مرتبط با مدرسه و همسالان در پیش بینی اعتیاد پذیری دانش آموزان پسر دوره متوسطه نظری شهرستان فریدن بود. نمونه پژوهش عبارت بود از مجموع دانش آموزان 10 کلاس از دبیرستانهای پسرانه دوره متوسطه نظری شهرستان فریدن که به شیوه نمونه گیری تصادفی ساده از بین 50 کلاس این شهرستان در سال تحصیلی 84-85 انتخاب شدند (N=232). برای ارزیابی سلامت روانی از فرم 28 سوالی پرسشنامه سلامت عمومی (GHQ)، برای اندازه گیری استعداد اعتیاد از خرده مقیاس استعداد اعتیاد پرسشنامه سنجش اعتیاد و برای سنجش مشخصات فردی و جمعیت شناختی، عوامل خانوادگی و عوامل مرتبط با مدرسه و همسالان از 3 پرسشنامه محقق ساخته شده است. داده ها با استفاده از آمار توصیفی و تحلیل رگرسیون گام به گام تجزیه و تحلیل شد. یافته ها نشان داد که %63.8 دانش آموزان پسر دوره متوسطه نظری شهرستان فریدن استعداد بسیار کمی برای ابتلا به اعتیاد دارند (نمره های (1-18، %20 آنها استعداد کمی برای ابتلا به اعتیاد دارند (نمره های (19-20، %8-1 آنها استعداد متوسطی برای ابتلا به اعتیاد دارند (نمره های (21-22، %5.7 استعداد زیادی برای ابتلا به اعتیاد دارند (نمره های (23-24 و %2.4 آنها استعداد بسیار زیادی برای ابتلا به اعتیاد دارند (نمره 25 و بالاتر). نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام نیز نشان داد که سلامت روانی می تواند به طور معنی داری استعداد اعتیاد دانش آموزان پسر دوره متوسطه نظری را پیش بینی کند (P=00.0)، اما اضافه شدن هر یک از متغیرهای مشخصات فردی و جمعیت شناختی، عوامل خانوادگی و عوامل مرتبط با مدرسه و همسالان به معادله باعث افزایش معنی دار قدرت پیش بینی استعداد اعتیاد دانش آموزان پسر دوره متوسطه نظری نمی شود.

هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر آموزش برنامه ترکیبی درمان شناختی رفتاری با رویکرد مثبت گرایی بر کاهش و پیشگیری از خشونت نوجوانان شهر تهران است. فرضیه های اصلی پژوهش حاضر عبارت هستند از:.1 آموزش برنامه ترکیبی درمان شناختی رفتاری با رویکرد مثبت گرایی در کاهش میزان پرخاشگری نوجوانان تاثیر دارد..2 آموزش برنامه ترکیبی درمان شناختی رفتاری با رویکرد مثبت گرایی در افزایش مهارت کنترل خشم نوجوانان تاثیر دارد.به همین منظور در این پژوهش پرسشنامه سنجش پرخاشگری نوجوانان ساخته شد و بر نمونه 200 نفری از نوجوان (دختر و پسر) 14-13 ساله اجرا شد. همچنین پرسشنامه کنترل خشم از برنامه پیشگیری از خشونت PACT در این گروه اجرا شد. 48 نفر از دانش آموزان (24 دختر و 24 پسر) به عنوان نمونه انتخاب شدند، که بالاترین نمره ها را در پرسشنامه سنجش پرخاشگری و کمترین نمره ها را در پرسشنامه کنترل خشم به دست آورده بودند و به صورت تصادفی به دو گروه آزمایشی و کنترل تقسیم شدند، که هر گروه 12 نوجوان را شامل می شد. به گروه آزمایشی برنامه ترکیبی درمان شناختی رفتاری با رویکرد مثبت گرایی در 12 جلسه آموزش داده شد. سپس، پرسشنامه های سنجش پرخاشگری و کنترل خشم مجددا در دو گروه آزمایشی و کنترل به عنوان پس آزمون اجرا شد. فرضیه ها با آزمون تحلیل واریانس بررسی و تایید شدند. بنابراین، نتایج نشان داد که آموزش برنامه ترکیبی درمان شناختی رفتاری با رویکرد مثبت گرایی بر کاهش میزان پرخاشگری نوجوانان و افزایش مهارت کنترل خشم موثر بوده است. در ضمن میزان پرخاشگری پسران بالاتر از دختران و تفاوت معنی دار بود.

هدف از انجام این پژوهش، تعیین اثر بخشی آموزش تغییر سبک زندگی به شیوه گروهی بر افزایش رضایت زناشویی زوجین مراجعه کننده به مراکز درمانی شهر تهران بود. بدین منظور با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس از افراد مراجعه کننده به مراکز درمانی شهر تهران 72 نفر با تشخیص نارضایتی زناشویی انتخاب و به شیوه تصادفی در گروه های آزمایش و کنترل قرار گرفتند. گروه آزمایشی آموزش مبتنی بر روش روانشناسی فردی ادلر را در عرض 11 هفته دریافت کردند در حالی که درباره گروه کنترل آموزشی انجام نشد. فرض پژوهش بر این بود که آموزش تغییر سبک زندگی افزایش رضایت زناشویی در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل را باعث می شود. ابزار استفاده شده در این پژوهش، پرسشنامه رضایت زناشویی اینریچ بود که در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون برای گردآوری داده ها بر آزمودنی ها اجرا شد. تحلیل کوواریانس حاکی از آن بود که آموزش تغییر سبک زندگی، به طور معنادار میزان رضایت زناشویی در مرحله پس آزمون را در گروه آزمایشی افزایش داد.

هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی ساختار عاملی پرسشنامه فرسودگی شغلی در کارکنان دانشگاه تهران است. به این منظور 187 نفر از کارکنان با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای به منظور تکمیل پرسشنامه فرسودگی شغلی مزلاچ (MBI) در این پژوهش شرکت کردند. ساختار عاملی پرسشنامه فرسودگی شغلی (MBI) با استفاده از هر دو شیوه تحلیل عامل اکتشافی و تحلیل عامل تاییدی بررسی شد. تحلیل عامل اکتشافی نشان داد 4 ماده آزمون در پیش از یک عامل، بار عاملی بالا را نشان داد. بنابراین، در ارزیابی مدل ها با شیوه تحلیل عامل تاییدی، در تعدادی از مدل ها این ماده ها حذف و در دیگر موارد این ماده ها بر دو عامل قرار گرفتند. در نهایت نتایج تحقیق نشان دهنده تناسب بیشتر یک مدل سه عاملی با 18 ماده برای داده های مشاهده شده است.

هدف این پژوهش بررسی تاثیر آموزش برنامه ای است، که پژوهشگران حاضر با رویکرد آدلر بر افزایش رضایت زناشویی جانبازان مبتلا به اختلال استرس پس از ضربه و همسران آنها و نیز بر کاهش نشانه های این اختلال در جانبازان تدوین کرده اند. بدین منظور، از بین جامعه آماری جانبازان مبتلا به اختلال استرس پس از ضربه که در فاصله سال های 1385-1383 به درمانگاه بیمارستان روانپزشکی صدر مراجعه کرده بودند، به شیوه تصادفی، 30 زوج (جانباز و همسر) که شرایط ورود به این طرح را داشتند، انتخاب شده و به شیوه تصادفی و به طور مساوی در دو گروه آ‍زمایش و گواه قرار گرفتند. در این پژوهش آزمایشی، از طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل استفاده شده است. همسران (زنان) گروه آزمایش در معرض آموزش تدوین شده با رویکرد آدلر در 10 جلسه هر جلسه به مدت 2 ساعت قرار گرفتند و گروه کنترل نیز در فهرست انتظار ماندند. از هر دو گروه، پیش آزمون و پس آزمون به عمل آمد. ابزارهای به کار رفته در این پژوهش عبارت بودند از: پرسشنامه رضایت زناشویی اینریچ که برای زوجها اجرا شد، و مصاحبه تشخیصی اختلال استرس پس از ضربه که تنها برای جانبازان اجرا شد. در این پژوهش از روش های آماری تحلیل کوواریانس و تحلیل واریانس استفاده شد. نتایج حکایت از آن داشت که نشانه های اختلال در جانبازان گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل، کاهش معناداری داشته است. همچنین رضایت زناشویی زوجها در گروه آزمایش درمقایسه با گروه کنترل افزایش یافت که این افزایش در گروه زنان، از لحاظ آماری معنادار نبود. بنابراین، می توان نتیجه گیری کرد که آموزش برنامه تدوین شده براساس نظریه آدلر در این پژوهش برای همسران جانبازان مبتلا به اختلال استرس پس از ضربه، می تواند در کاهش نشانه های این اختلال (در سطح (P<0.01 و در افزایش رضایت زناشویی این جانبازان (در سطح (P<0.05 موثر است.

مطالعات سبب شناختی، فوبی اجتماعی را یک واقعیت چند عاملی و نتیجه کنش متقابل عوامل فیزیکی، اجتماعی و روانشناختی تلقی می کنند. شناخت نقش تمایلات روانی منفی، از جمله خودکارآمدی پایین، یکی از هدفهای محققان به ویژه در پرتو تئوری شناختی اجتماعی بندورا بوده است. این مطالعه با هدف ارزیابی سازه خودکارآمدی در تبیین و پیش بینی فوبی اجتماعی انجام شد. تحقیق حاضر با شیوه پیمایشی و مقطعی انجام شد. داده های این مطالعه از 220 نفر از دانشجویان دانشگاه یزد که با روش نمونه گیری تصادفی، از هفت گروه آموزشی، انتخاب شده بودند، و در آبان 1385 گردآوری شد. سپس، این پاسخگویان، به پرسشهای مقیاس خودکارآمدی عمومی (GSES) و پرسشنامه فوبی اجتماعی (SPIN) پاسخ دادند. همبستگی معناداری بین خودکارآمدی و فوبی اجتماعی به طور کلی (P<0.001) و نیز بین خودکارآمدی و مولفه های ترس از افراد معتبر (P<0.001)، ترس از انتقاد و خجالت (P<0.001) و ترس از صحبت در جمع و با غریبه ها (P<0.001) وجود داشت. تحلیل رگرسیون چندگانه سلسله مراتبی نیز نشان داد که مولفه های خودکارآمدی، 20.1 درصد از واریانس فوبی اجتماعی را تبیین کرده است. یافته های این مطالعه اعتبار و توانایی مدل شناختی اجتماعی بندورا را به عنوان یک مدل نظری در تبیین و پیش بینی فوبی اجتماعی دانشجویان نشان داد. سازه خودکارآمدی، به عنوان سازه اصلی در تئوری شناختی اجتماعی بندورا به خوبی توانسته است تغییرات در فوبی اجتماعی دانشجویان را تبیین کند.

پژوهش حاضر با هدف بررسی خصوصیات روانسنجی مقیاس بهزیستی معنوی در میان دانشجویان انجام شد. بدین منظور 521 دانشجو 209) پسر و 312 دختر) از بین دانشگاههای تهران انتخاب شدند. نتایج پژوهش نشان داد که پایایی بازآزمایی و همسانی درونی مقیاس بهزیستی معنوی به ترتیب برابر با 0.85 و 0.90 است. پایایی خرده مقیاس های بهزیستی مذهبی و بهزیستی وجودی نیز در حد مقبولی است. همچنین نتایج نشان داد مقیاس بهزیستی معنوی روایی همگرا و واگرای مناسب دارد. نتایج تحلیل عامل اکتشافی و تاییدی بیان کننده روایی سازه مقایس در میان دانشجویان بود. از دیگر یافته های پژوهش این بود که میانگین نمره ها بهزیستی معنوی دختران به طور معنی داری بیشتر از پسران است.