گردشگری و توسعه
سال:1395 | دوره:5 | شماره:2 |تعداد مقالات:7

وفاداری یک گردشگر به مقصد خاص موضوعی کلیدی در مدیریت گردشگری است. به طوری که امروزه مفهوم وفاداری به عنوان یک نیروی محرک اصلی و یکی از شاخص های مهم موفقیت در بازاریابی و منابع گردشگری به رسمیت شناخته شده است. بنابراین این پژوهش با هدف بررسی رابطه و میزان تأثیر عوامل مؤثر بر وفاداری گردشگران نسبت به مناطق گردشگری شهرستان های مسجدسلیمان، اندیکا و لالی در استان خوزستان انجام شد. جامعه آماری پژوهش، تمامی گردشگران ورودی به نقاط گردشگری هر سه شهرستان در سال 94 بودند که نمونه ای به حجم 250 نفر از میان آنها به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای سهمیه ای انتخاب شد. در این پژوهش توصیفی-تحلیلی، جمع آوری اطلاعات با استفاده از پرسشنامه محقق ساخت انجام گرفت که روایی آن توسط متخصصان امر و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفا کرونباخ تأئید شد (780/0تا 945/0 =α ). تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از SPSS انجام شد که نتایج حاصل از ضریب همبستگی پیرسون نشان داد متغیر وفاداری با متغیرهای انتظارات، کیفیت درک شده، ارزش درک شده، وجهه استنباط شده، تعهد و رضایت رابطه آماری معنی داری در سطح 1% دارد. همچنین نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون نشان داد سه متغیر رضایت، تعهد و تصویر (وجهه استنباط شده) قادرند در مجموع 6/69 درصد از تغییرات در متغیر وفاداری را تببین کنند.

گردشگری خلاق در ابتدا به عنوان یک گردشگری دنج مطرح شد که عبارت بود از نوعی گردشگری که به گردشگران این امکان را می دهد تا پتانسیل خلاقانه خود را توسعه بخشند. با توسعه گردشگری خلاق، قلمرو و تنوع گردشگری تحت پوشش آن، گسترش می یابد، به طوری که اخیراً این مفهوم به کلیه فعالیت های خلاقانه دانش بنیانی اطلاق می گردد که محصولات فرهنگی، مفاهیم خلاق و تجربیات ناملموس و معنادار تولید می نماید. با وجود اینکه گردشگری خلاق دارای پتانسیل بالایی برای خلق ارزش می باشد، اما تحقیقات مدیریتی کمی در این زمینه صورت گرفته است؛ بنابراین این پژوهش درصدد است تا یک چارچوب مدیریتی برای امکان سنجی محصولات گردشگری خلاق، فراهم نماید. این پژوهش برای پاسخ به این سؤالات طراحی شده است: چه شاخص هایی برای ارزیابی و معرفی محصولات گردشگری خلاق ضروری است؟ و وزن و اهمیت هر یک از این شاخص ها در چارچوب کارت امتیاز متوازن چیست؟ با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی به عنوان روش کیفی در مرحله اول و روش غربالگری فازی و تحلیل سلسله مراتب فازی به عنوان روش های کمی در مرحله دوم، استراتژی تحقیق آمیخته به خدمت گرفته شده است. جامعه آماری این تحقیق شامل اساتید دانشگاهی، دست-اندرکاران و متصدیان در زمینه گردشگری می باشد که نمونه آن شامل 8 متخصص به صورت هدفمند است. این مطالعه، 56 شاخص را برای تشکیل مدل ارزیابی محصولات گردشگری خلاق، پیشنهاد می کند که وزن ابعاد مدل طراحی شده به ترتیب اهمیت عبارت است از بُعد مشتری با 292/0، بُعد مالی با 279/0، فرآیندهای داخلی کسب و کار، 215/0 و رشد و یادگیری، 214/0 و بنابراین یافته های تحقیق حاکی از آن است که گردشگری خلاق، گردشگری مشتری محور می باشد.

آرامگاه بوعلی سینا به عنوان یکی از جاذبه های گردشگری استان همدان و از مناطق مهم گردشگری ایران می باشد، به طوری که مطالعه ارزش اقتصادی گردشگری آن می تواند در پیش بینی نیازها و رفع کمبودها و توسعه گردشگری منطقه مؤثر باشد. هدف این پژوهش، برآورد ارزش غیراستفاده ای و گردشگری آرامگاه بوعلی سینا با استفاده از روش ارزش گذاری مشروط است. به منظور بررسی عوامل مؤثر بر میزان تمایل به پرداخت مراجعه کنندگان به این مکان، الگوی کیفی لوجیت و روش پرسش نامه انتخابی دوگانه دو بعدی مورد استفاده قرار گرفت. داده های مورد نیاز از طریق تکمیل پرسش نامه و مصاحبه حضوری با 208 بازدیدکننده از مکان مذکور در سال 1393 جمع آوری گردید. نتایج نشان داد که 5/78 درصد بازدیدکنندگان، حاضر به پرداخت مبلغی جهت استفاده و همچنین حفاظت از آرامگاه بوعلی سینا می باشند. همچنین متغیرهای سن، میزان رضایتمندی، درآمد ماهیانه و قیمت پیشنهادی اثر معنی داری بر احتمال تمایل به پرداخت افراد دارند. میانگین تمایل به پرداخت افراد در این مکان معادل 24324 ریال و ارزش گردشگری سالیانه آرامگاه بوعلی سینا نیز 6810720000 ریال برآوردگردید.

ویژگی های خاص صنعت گردشگری باعث شده که مقصدها به منظور بهبود خدمت رسانی به گردشگران مباحث زنجیره تأمین را مدنظر قرار دهند تا بتوانند مزیت رقابتی خود را حفظ کرده یا جایگاه خود را در بازار جهانی ارتقا بخشند و یکپارچگی زنجیره تأمین هتل ها فرصت هایی را به منظور کاهش هزینه ها و بدست آوردن مزیت رقابتی برای ایشان فراهم می نماید. با توجه به این مهم در این پژوهش به ارزیابی عملکرد یکپارچه زنجیره تأمین هتل های شهر اصفهان پرداخته شده است. بدین منظور در ابتدا پس از مطالعه ادبیات مرتبط با پژوهش، پنج عامل مؤثر بر یکپارچگی زنجیره تأمین هتل ها استخراج شد. سپس با توجه به این عوامل پرسشنامه طراحی گردید. در گام بعد به منظور بررسی یکپارچگی در میان هتل ها از تحلیل پوششی داده ها استفاده گردید. یافته های پژوهش نشان داد که همه عوامل مورد بررسی بر یکپارچگی زنجیره تأمین هتل های شهر اصفهان تأثیرگذار بوده اند. اما وضعیت عوامل مورد بررسی نشان داد که در شهر اصفهان سه عامل یکپارچگی داخلی، یکپارچگی محصول و یکپارچگی مشتریان دارای عملکرد مثبتی هستند و به خوبی توانسته اند عملکرد مثبتی را از خود به جای بگذارند اما از سوی دیگر عوامل سطوح همکاری و یکپارچگی تأمین کنندگان به هیچ وجه نتوانسته اند عملکرد مثبتی در یکپارچگی زنجیره تأمین هتل های شهر اصفهان داشته باشند.

اکوتوریسم امروزه به عنوان صنعتی پویا و نوپا اهمیت روزافزونی پیدا کرده است و کشورهای مختلف توسعه یافته و در حال توسعه برای حفاظت از محیط زیست، کاهش نرخ بیکاری، بهبود توزیع درآمد، تعامل سازنده و مؤثر با جهان و استفاده از منابع سرشار اقتصادی-اجتماعی و سیاسی آن به دنبال بسط و گسترش طبیعت گردی بوده و لیکن به عنوان ابزاری جهت رشد و توسعه پایدار، طبیعت گردی را تسهیل و همگانی می نماید یکی از راهکارهای مناسب برای گسترش اکوتوریسم شناسایی هر چه بهتر مناطق مختلفی است که استعداد اکوتوریسم دارند و هم چنین برنامه ریزی دقیق برای امکان سنجی این مناطق به لحاظ قدرت جذب گردشگر، ایجاد گردشگاه های مختلف و امکانات زیر بنایی برای آنها است. در پهنه بندی تلاش بر آن است تا پارامترهای مختلف در ارتباط با یکدیگر قرار گیرند. یافتن محل مناسب برای تأسیسات خاص، مناطق گردشگری و اکوتوریسمی و غیره به شکلی که پارامترهای مختلفی همچون شکل منطقه، فاصله از راه های اصلی، فاصله از مراکز جمعیتی و. . . با وزن های مختلف در یافتن آن تأثیر داشته باشند یکی از اصلی ترین ویژگی های پهنه بندی است. از طرفی یکی از الزامات پیشرفت در هر مجموعه ای برنامه ریزی است و یکی از راه حل های مناسب در انتخاب و تعیین مکان های مناسب پهنه بندی است. پژوهش حاضر بر اساس هدف تحقیق، ماهیتی کاربردی دارد و هم چنین بر اساس روش توصیفی-تحلیلی است. در راستای تحقیق حاضر، جهت تعیین و امتیازدهی معیارهای لازم در پهنه بندی اکوتوریسمی کویر صادق آباد شهرستان بافق استان یزد از 25 کارشناس و مسئول فعال در حوزه اکوتوریسم استفاده گردید. نتایج حاکی از این است که در پهنه بندی اکوتوریسمی منطقه سه معیار اصلیِ ارزش های اکوتوریسمی، شرایط طبیعی، زیرساخت ها و امکانات نقش مهمی دارند. طبق نظر کارشناسان و خبرگان در میان سه معیار بالاترین امتیاز مربوط به ارزش های اکوتوریسمی با امتیاز نهایی0. 662 می باشد در رتبه بعدی شرایط طبیعی با امتیاز 0. 247 قرار گرفت و نهایتاً زیر ساخت ها با ارزش 0. 131 حائز پایین ترین امتیاز گردید. نهایتاً مناسب ترین پهنه برای اکوتوریسم در این منطقه در بخش جنوبی و بخش کوچکی در شرق و مرکز منطقه قرار دارد. پهنه دوم از لحاظ اهمیت کم تر از پهنه قبلی ارزش دارد و در بخش شرقی منطقه مورد مطالعه قرار گرفته است. پهنه با اولویت سوم که برای اکوتوریسم ارزش اندکی نسبت به پهنه های قبلی دارد و بیشتر زمین های کشاورزی و دریاچه ها را در بر می گیرد و بیشتر در معرض خطر سیلاب قرار گرفته است.

صنعت گردشگری در دو دهه گذشته رشد قابل ملاحظه ای داشته و امروزه نقش مهمی را در اقتصاد به طور فزاینده ایفا می کند. اهمیت این بخش از افزایش درآمد، ایجاد فرصت های شغلی، تشویق بخش خصوصی در توسعه زیرساخت ها نمایان می شود. آگاهی و دانش در مورد عوامل مؤثر بر تقاضای گردشگری مورد نیاز آژانس های گردشگری، صنعت حمل و نقل، هتل ها و رستوران ها می باشد. هدف از این مطالعه بررسی مهمترین عوامل مؤثر در انتخاب یک مقصد گردشگری و همچنین اهمیت هر کدام از این عامل ها مشخص شود. جهت سنجش عامل های فوق از لحاظ تأثیرگذاری در انتخاب مقصد مسافرتی از پرسشنامه استفاده شده است. یافته های تحقیق از طریق تحلیل نتایج حاصل از 270 پرسشنامه و با بهره گیری از آزمون پیرسون و آزمون رتبه ای فریدمن برای آزمون فرضیات و رتبه بندی آنها مورد استفاده قرار گرفت. همچنین از ضریب آلفای کرونباخ به منظور سنجش روایی و پایایی پرسشنامه استفاده شد ( 0. 83). نتیجه آزمون فرضیات حاکی از تأیید تمامی فرضیات تحقیق دارد به عبارت دیگر تمامی عوامل مورد بررسی در انتخاب مقصد مسافرتی تأثیر معنی داری دارند. نتایج این مطالعه نشان می دهد که تمامی عوامل فوق به نوبه خود در انتخاب مقصد مسافرتی تأثیر دارد. و نیز مشخص شد عامل اقتصادی به عنوان مهمترین عامل تأثیرگذار در انتخاب مقصد مسافرتی می باشد و سپس به ترتیب عوامل برنامه های آژانس، عامل جغرافیایی– طبیعی، برنامه های فردی، عامل اجتماعی– فرهنگی، عوامل سیاسی و سایر عوامل در رتبه های بعدی قرار دارند.

با توجه به لزوم تقویت و توسعه صنعت گردشگری برای دستیابی به اعتبار و جایگاه واقعی خود در سطح بین المللی، بایستی بخش های مختلف این صنعت را شناسایی کرد و به بخش های پراهمیت تر توجه ویژه ای مبذول داشت. یکی از این بخش های مهم که قابلیت تبدیل شدن به امر فرابخشی در صنعت گردشگری را دارد «ورزش» است که از آن به عنوان گردشگری ورزشی نام برده می شود. امروزه گردشگری ورزشی، فراتر از یک صنعت به پدیده ای اجتماعی-اقتصادی در سطح جهانی تبدیل شده است و بسیاری از کشورها به عنوان منبعی مهم جهت بهبود وضعیت اقتصادی، اجتماعی و سیاسی خود از آن استفاده می کنند. پژوهش حاضر به دنبال شناسایی عوامل مؤثر و اولویت بندی فعالیت های گردشگری ورزشی در سطح استان چهارمحال و بختیاری می باشد. ابزار اصلی جمع آوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته ای است که روایی آن با استفاده از نظر متخصصان و پایایی آن نیز با محاسبه نرخ ناسازگاری به تأیید رسیده است. جامعه آماری 40 نفر از کارشناسان ورزشی و گردشگری در استان چهارمحال و بختیاری هستند. تجزیه و تحلیل نتایج حاصل از پرسشنامه، با استفاده از روش ANP و در نرم افزار Super Decision انجام شد. نتایج حاکی است در زمینه رتبه بندی عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری ورزشی، تسهیلات اقامتی-رفاهی با امتیاز 171852/0 و پس از آن امنیت، بیشترین تأثیر را دارا هستند و در اولویت بندی 6 گروه فعالیت های گردشگری ورزشی، ورزش های کوهستانی با 273932/0 امتیاز، در بالاترین رتبه قرار دارند و پس از آن ورزش های مبتنی بر طبیعت و زمین خشک و ورزش های آبی و تابستانی قرار ورزش ها.