پژوهش های راهبردی مسائل اجتماعی ایران (پژوهش های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی)
سال:1395 | دوره:5 | شماره:2 (پیاپی 13) |تعداد مقالات:6

یکی از مسائل پیچیده و نگران کننده که توجه بسیاری از محققان، جامعه شناسان، جرم شناسان، روان شناسان و متخصصان امور را به خود معطوف داشته است، موضوع بزهکاری نوجوانان است. یکی از انواع بزهکاری نوجوانان وندالیسم است. به همین سبب هدف پژوهش حاضر تعیین نقش بیگانگی اجتماعی در وندالیسم در بین دانش آموزان دوره اول و دوم متوسطه شهر یزد است. روش مورد استفاده در این تحقیق، از نوع پیمایشی است؛ داده ها با ابزار پرسشنامه و با استفاده از نمونه گیری طبقه ای و خوشه ای به طور ترکیبی و از 635 نفر از دانش آموزان مقاطع راهنمایی و دبیرستان شهر یزد گردآوری شده است. اعتبار ابزار به صورت صوری و همچنین تحلیل عامل محرز شده و برای سنجش پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است. داده ها به کمک نرم افزارهای آماری SPSS و ایموس مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته های تحقیق نشان داد بیگانگی اجتماعی و ابعاد آن در وندالیسم و ابعاد آن تاثیر مستقیم و معناداری داشت. به عبارت دیگر با افزایش میزان بیگانگی اجتماعی، میزان وندالیسم نیز افزایش می یابد. یافته های پژوهش حاضر با نظریه سیمن در مورد نقش بیگانگی اجتماعی در وندالیسم هماهنگی دارد.

نظم اجتماعی اساس برقرای هر جامعه است. اطاعت از قواعد اجتماعی برای تداوم نظم از اهمیت برخوردار است. چرا که عدم اطاعت از قواعد اجتماعی هزینه های مختلفی را برای جامعه درپی خواهد داشت. یکی از این قواعد مربوط به رانندگی است. امروزه قانون گریزی در رانندگی با توجه به نقش اساسی عامل انسانی در تصادفات به عنوان مساله ای اجتماعی در جامعه ما مد نظر قرار گرفته است. از این رو این تحقیق با تاکید بر نظریه کنترل اجتماعی به تحلیل قانون گریزی در رانندگی در بین جوانان پرداخته است. روش انجام این تحقیق پیمایش و جامعه آماری نیز جوانان 18 تا 35 سال شهر نکا بوده است. تعداد نمونه 400 نفر و انتخاب نمونه نیز به روش خوشه ای چند مرحله ای صورت گرفته است. اطلاعات از طریق پرسشنامه محقق ساخته جمع آوری گردید. تحلیل اطلاعات تحقیق از طریق دو نرم افزار spss و Amos انجام پذیرفت. آزمون همبستگی نشان داد که بین میزان تحصیلات، درآمد و سابقه رانندگی فرد با قانون گریزی در رانندگی رابطه معنی دار و معکوس وجود دارد. همچنین بین ابعاد وضعیت پیوند اجتماعی (اعتقاد به قانون، مشارکت اجتماعی، پیوستگی اجتماعی، تعهد اجتماعی) و قانون گریزی در رانندگی رابطه معنی دار و معکوس وجود دارد. همچنین خود کنترلی پایین، تاثیر مثبتی در تخلف از قوانین رانندگی دارد. رابطه بین سازه کنترل بیرونی (رسمی و غیر رسمی) و قانون گریزی در رانندگی معنی دارد و معکوس بوده است. همچنین نتایج آزمون مدل ساختاری نشان می دهد که مدل نظری تحقیق از برازش برخوردار بوده و متغیرهای حاضر در مدل توانسته اند 31 درصد از تغییرات متغیر وابسته (قانون گریزی در رانندگی) را تبیین کنند.

مشارکت افراد بالاخص دانشجویان در گروه های داوطلبانه امداد و نجات می تواند راه کار مناسبی برای بهبود امنیت و نظم مناطق آسیب دیده است. لذا در این تحقیق به شناسایی عوامل موثر بر امنیت مناطق با تکیه بر عضویت دانشجویان در گروه های داوطلبانه امداد و نجات و تعیین الگوی روابط متقابل بین عوامل یاد شده پرداخته شد.تحقیق حاضر از لحاظ هدف کاربردی و در زمره تحقیقات توصیفی_همبستگی قرار دارد. جامعه آماری تحقیق را داوطلبان شاخه دانشجویی سازمان جوانان هلال احمر استان سمنان و ساکنان شهر سمنان تشکیل می دهند. همچنین برای جمع آوری اطلاعات از دو پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. همچنین برای تحلیل داده ها و دستیابی به اهداف تحقیق از تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی بهره گرفته شده است. آزمون مدل طراحی شده نشان داد متغیر پنهان دینداری تاثیر مثبت و معناداری به میزان 69 درصد بر عامل سرمایه اجتماعی و 52 درصد بر امنیت مناطق آسیب دیده دارد. همچنین سرمایه اجتماعی با ضریب 0.65 نیز می تواند کمک موثری برای ترغیب جوانان در عضویت گروه های امدادی بنماید.

هدف این پژوهش مقایسه سبک های فرزندپروری، دشواری در تنظیم هیجان و تاب آوری درجوانان مجرم و غیر مجرم شهر ایلام است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه زندانیان محکوم به جرایم عمومی وجوانان عادی شهر ایلام است که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده تعداد 280 (140 نفر از هر گروه) به عنوان نمونه این پژوهش انتخاب شدند. ابزارهای استفاده شده در این پژوهش شامل پرسشنامه اقتدار والدین  (Buri, 1991)، پرسشنامه دشواری در نظم بخشی هیجانی (Gratz & Romer, 2004) و پرسشنامه تاب آوری (Conner & Davidson, 2003) است. برای تحلیل داده ها از تحلیل واریانس چند متغیره استفاده شد. یافته های این پژوهش نشان داد که بین سبک های فرزندپروری، دشواری در تنظیم هیجان و تاب آوری در جوانان مجرم و غیر مجرم در سطح P<0.01 تفاوت معناداری وجود دارد، با توجه به تاثیر مولفه های فوق در پدیده گرایش به جرم در بین جوانان توجه به آن ها گامی مهم در راستای کاهش این پدیده مخرب اجتماعی است.

مزاحمت های خیابانی به عنوان آزارهایی مبتنی بر جنسیت، از مشکلات اساسی زنان برای حضور در فضاهای عمومی است. هدف از انجام پژوهش حاضر، تحلیل اجتماعی عوامل موثر بر میزان مورد مزاحمت خیابانی قرار گرفتن زنان و دختران، ضمن بررسی میزان و انواع مزاحمت های خیابانی است. بدین منظور از میان تمامی دانشجویان دختر دانشگاه مازندران شاغل به تحصیل در پردیس این دانشگاه، نمونه ای با حجم 362 نفر با استفاده از فرمول کوکران به دست آمد. نمونه گیری در این پژوهش، به شیوه تصادفی طبقه بندی شده متناسب انجام گرفته است و ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه است. چارچوب به کار رفته در این پژوهش نظریه های فمنیستی، جامعه پذیری جنسیتی و یادگیری اجتماعی است. یافته های این تحقیق حاکی از این است که تنها 2.6 درصد پاسخگویان، در یک سال گذشته، هیچ وقت مورد مزاحمت قرار نگرفته اند؛ در مجموع 70.6 درصد پاسخگویان از روزی چندین بار تا ماهی یک بار مورد این مزاحمت ها قرار گرفته اند. نتایج تحلیلی این پژوهش نیز نشان می دهد که پذیرش کلیشه های نقش جنسیتی بر میزان مورد مزاحمت قرار گرفتن تاثیر منفی دارد، اما پذیرش ارزش های مردسالاری و یادگیری اجتماعی، هیچ یک بر میزان مورد مزاحمت قرار گرفتن موثر نیستند.

مساله ای که امروزه متولیان امر امنیت با آن مواجه هستند، افزایش جرایم سرقت است. یکی از ارکان مهم مدیریت بهینه شهرها، تحلیل فضایی جرایم شهری در سطح مناطق است. لذا هدف این پژوهش دستیابی به چگونگی پراکندگی جراِیم و بررسی رابطه بین متغیرهای محیطی با متغیر نوع جرم، متغیر زمانی و نوع جرم (تحلیل زمانی و مکانی ارتکاب به سرقت) و شناسایی مناطق جرم خیز در شهر قروه است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی- تحلیلی و همبستگی است. محدوده مورد پژوهش شهر قروه در استان کردستان است. داده های مورد استفاده در پژوهش شامل آمار 2 ساله (1389 -1390) جرایم سرقت است که از فرماندهی نیروی انتظامی شهرستان قروه دریافت شده است. داده ها و اطلاعات از روش اسنادی-کتابخانه ای گردآوری شده است و برای تجزیه و تحلیل آن ها از روش های آماری از قبیل ضریب همبستگی در نرم افزار SPSS (برای به دست آوردن رابطه میزان جرم و زمان و مکان در شهر قروه) و سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS (برای نشان دادن توزیع و پراکندگی جرایم در سطح شهر) استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که بیشترین نوع جرم از میان جرایم سرقت صورت گرفته مربوط به جرم سرقت موتورسیکلت به میزان 29.48 درصد از کل جرایم بوده است. بیشترین تعداد جرایم سرقت نیز در محدوده خیابان های اصلی شهر به وقوع پیوسته است و الگوی توزیع و پراکندگی جرایم نیز از زمان، مکان و فصول سال تبعیت می کند به این معنی که با روند تغییر ساعت در طول شبانه روز نوع جرم سرقت نیز تغییریافته به طوری که در ساعات روشنایی روز (از ساعت 6 صبح تا 18 عصر) بیشترین جرایم مربوط به سرقت موتورسیکلت و در زمان تاریکی (از ساعت 18 عصر الی 6 بامداد) جرایم سرقت مربوط به منزل و ماشین بیشتر اتفاق افتاده است. همچنین بین موقع مکانی جرم با میزان وقوع آن رابطه معناداری وجود دارد به این صورت که در فضاهای مسکونی بیشترین جرم مربوط به سرقت منازل و در خیابان و میدان ها شلوغ شهری سرقت از نوع موتور است و نوع سرقت با فصل وقوع رابطه معناداری وجود دارد به طوری در سه فصل اول سال بیشترین سرقت مربوط به موتورسیکلت است.