پژوهش های کاربردی در گزارشگری مالی
سال:1396 | دوره:6 | شماره:10 |تعداد مقالات:7

این مقاله به بررسی تاثیر عوامل شناختی بر کیفیت قضاوت و تصمیم گیری در پیش بینی هزینه ها می پردازد. بدین منظور از روش پژوهش آزمایشگاهی با طرح درون آزمودنی و بین آزمودنی 4×2 استفاده شده است. نمونه این پژوهش شامل 78 نفر از مدیران مالی و دانشجویان تحصیلات تکمیلی در سال 1395 می باشد. در این پژوهش دو متغیر مستقل تاثیرگذار بر کیفیت قضاوت و تصمیم گیری در پیش بینی هزینه ها، که مورد دستکاری قرار می گیرند شامل ساختار هزینه ها یا درجات رفتار نامتقارن هزینه ها و شکل ارائه اطلاعات می باشند. متغیرهای وابسته پژوهش، کیفیت یا دقت پیش بینی هزینه ها و شاخص های مدل عدسی برانزویک می باشند. به منظور تجزیه و تحلیل نتایج از روش تحلیل واریانس با سنجه های تکراری و آزمون مقایسه زوجی استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان داد افراد رفتار متقارن هزینه ها را بهتر از رفتار نامتقارن درک می نمایند. افراد به طور ذهنی دارای مدل ذهنی خطی برای پیش بینی هزینه ها در زمینه رفتار نامتقارن هستند. همچنین شکل ارائه جدولی نسبت به نموداری منجر به افزایش کیفیت قضاوت و تصمیم گیری افراد می گردد. همچنین نتایج نشان داد که ارائه اطلاعات به صورت جدولی می تواند در بهبود فهم افراد از ساختار نامتقارن هزینه ها (چسبنده و شبه چسبنده) موثر باشد.

وقوع رسوایی هایی مالی متعدد در سالهای اخیر، قانون گزاران و نهادهای نظارتی را ترغیب به تقویت راهبری شرکتی از جمله ایجاد کمیته حسابرسی نموده است. ازجمله اهداف متعددی که برای کمیته حسابرسی در نظر گرفته شده است، بهبود کیفیت گزارشگری و سلامت مالی و همچنین افزایش شفافیت و افشای اطلاعات منتشره توسط شرکت ها است. اینکه به چه میزان این کمیته ها در دستیابی به اهداف مورد نظر به ویژه بهبود کیفیت گزارشگری مالی اثربخش بوده اند موضوعی است که در این مقاله به آن پرداخته شده است. در این پژوهش از امتیاز افشای اطلاعات که در مقاطع سه ماهه توسط سازمان بورس و اوراق بهادار گزارش می شود و تعدیلات سنواتی به عنوان معیار کیفیت گزارشگری مالی استفاده شده است. با بکارگیری پیش آزمون و پس آزمون برای دو گروه آزمایش و کنترل و با استفاده از گروه های نابرابر تاثیر فعالیت های کمیته حسابرسی بر گزارشگری مالی مورد ارزیابی قرار گرفته است. داده های مورد استفاده مربوط به سالهای 91 تا 94 می باشد. نتایج نشان می دهد بین میزان اختلاف امتیاز افشا و همچنین تعداد و نسبت تعدیلات سنواتی پس آزمون بین دو گروه آزمایش و کنترل تفاوت معنی داری وجود ندارد. به عبارت دیگر فعالیت های کمیته حسابرسی هنوز به طور موثر موجب بهبود کیفیت گزارشگری مالی در دو سال پس از استقرار این کمیته ها نشده است. برخلاف این یافته ها، نتایج آزمون های تکمیلی بر اساس روش مطالعه رویدادی نشان می دهد تشکیل کمیته های حسابرسی برای شرکت های آزمایش و بدون در نظر گرفتن گروه های کنترل، منجر به کاهش تعداد تعدیلات سنواتی و افزایش امتیاز افشای اطلاعات شرکت ها شده است.

در این مقاله با استفاده از چارچوب تحلیلی در خصوص عوامل موثر بر کیفیت خدمات حسابرسی، به بررسی عواملی پرداخته می شود که در فاصله انتظارات ارائه کنندگان و استفاده کنندگان از خدمات حسابرسی در خصوص عوامل موثر بر کیفیت حسابرسی تاثیرگذار است. عوامل موثری که در این خصوص مورد بررسی قرار گرفته، ویژگی های حرفه ای شامل نقش حرفه ای افراد در فرایند حسابرسی (حسابرسان در برابر تهیه کنندگان صورت های مالی)، تجربه حرفه ای افراد، رتبه بندی حرفه ای و اندازه موسسات حسابرسی بوده است. جامعه آماری اول شامل حسابداران رسمی شاغل در سازمان حسابرسی و موسسات خصوصی حسابرسی بوده و جامعه آماری دوم شامل شرکت های سرمایه گذاری است که تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار تهران فعالیت می کنند. بر اساس نتایج پژوهش، نقش افراد حرفه ای در فرایند حسابرسی به عنوان حسابرس مستقل یا تهیه کننده صورت های مالی و نیز تجربه حرفه ای افراد در فاصله انتظارات از عوامل موثر بر کیفیت حسابرسی موثر نمی باشد. در حالی که اندازه و رتبه کیفی موسسات حسابرسی در فاصله انتظارات افراد درحوزه مقررات حسابرسی تاثیرگذار بوده اند.

هدف مقاله حاضر فراتحلیل (متا آنالیز) تاثیر متغیرهای مرتبط با حسابرس و حسابرسی و متغیرهای خاص شرکت بر تمایل به صدور اظهارنظر تعدیل شده حسابرسی می باشد. متغیرهای مرتبط با حسابرس و حسابرسی شامل چهار متغیر اندازه، تخصص صنعت، دوره تصدی موسسه حسابرسی و نیز تاخیر در ارائه گزارش حسابرسی می باشد. متغیرهای خاص شرکت شامل اندازه، اهرم، گزارش تعدیل شده سال قبل و سودآوری می باشد.آزمون ترکیبی استوفر به عنوان تکنیک فراتحلیل به کار گرفته شده است که در آن آماره z می تواند برای آزمون جهت و معناداری تاثیر متغیرها بر تمایل به صدور اظهارنظر تعدیل شده حسابرسی استفاده شود. در مجموع 8 مقاله داخلی و 58 مقاله خارجی طی سال های 2016-1982 و 1394-1385 گردآوری شده است. یافته ها نشان می دهد درباره دسته اول متغیرهای توضیحی اجماع اندکی وجود دارد، به نحوی که تنها رابطه معنادار موجود در این گروه از متغیرها اندازه موسسه و تاخیر گزارش حسابرسی می باشد. تاخیر گزارش حسابرسی و اندازه موسسه دارای رابطه مثبت و تخصص صنعت حسابرس و دوره تصدی حسابرسی دارای رابطه منفی با تصمیمات اظهارنظر تعدیل شده حسابرسی می باشند. اما اثر هیچ یک از متغیرهای مرتبط با حسابرس و حساربرسی در مطالعات ایران معنادار گزارش نشد. در مقابل برای متغیرهای خاص شرکت اهمیت بیشتری برای تاثیر اندازه شرکت و سودآوری بر روی صدور اظهار نظر تعدیل شده حسابرسی وجود دارد.

هدف از این پژوهش بررسی تاثیر افشای به موقع اطلاعات بر رابطه بین افشای اختیاری و هزینه سرمایه مالکانه است. در این راستا به منظور اندازه گیری متغیرهای امتیاز افشای اختیاری از چک لیست پورحیدری و همکاران، هزینه سرمایه مالکانه از مدل رشد گوردون و افشای به موقع از متغیر مجازی مبتنی بر تعریف اشتن و همکاران استفاده شده است. همچنین با استفاده از روش حذف نظام مند تعداد 112 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1389 تا 1393 (مجموعا 560 سال شرکت) به عنوان نمونه انتخاب و داده های مورد نیاز مربوط به این مشاهدات از بانک های اطلاعاتی کدال و ره آورد نوین گردآوری شد. نتایج آزمون فرضیه ها با استفاده از تحلیل رگرسیون نشان می دهد که بین افشای اختیاری و هزینه سرمایه مالکانه رابطه منفی معنی داری وجود دارد. همچنین بین افشای به موقع و هزینه سرمایه مالکانه نیز رابطه منفی و معنی دار برقرار است. به علاوه این آزمون ها شواهدی فرآهم آورد که نشان داد اثر تعاملی دو متغیر افشای اختیاری و افشای به موقع روی هزینه سرمایه مالکانه منفی و معنی دار است. به عبارت دیگر افشای اختیاری در شرکت هایی که اطلاعات خود را به موقع افشا می کنند نسبت به شرکت هایی که اطلاعات ارائه شده آنها فاقد چنین کیفیتی است تاثیر کاهشی بیشتری بر هزینه سرمایه مالکانه دارد.

امروزه به دلیل مشکلات نمایندگی ناشی از جدایی مالکیت از مدیریت، تلاش برای ایجاد همسویی منافع مالکان و مدیران به چالش مهمی تبدیل شده است. اگر پاداش تناسبی با عملکرد واقعی مدیران نداشته باشد نه تنها سبب افزایش ارزش شرکت نشده، بلکه ابزاری برای انتقال ثروت از مالکان به مدیران خواهد شد. از ابعاد مهم سنجش عملکرد در برنامه های پاداش، می توان به دقت و حساسیت سود اشاره کرد، بنابراین در این مقاله شاخص های دقت وحساسیت سود و تاثیر آنها بر پاداش هیات مدیره، مورد مطالعه قرار گرفته است. برای این منظور از داده های 121 شر کت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1387 تا 1394 و نیز رگرسیون چندمتغیره و مدل داده های ترکیبی استفاده شده است. یافته های این پژوهش نشان می دهد از بین ابعاد دقت سود، اقلام تعهدی غیر عادی و دستکاری فعالیت های واقعی فزاینده سود برخلاف انتظار، تاثیر مثبتی بر پاداش دارند که بیانگر عدم توجه کافی نسبت به آنها به عنوان عامل کاهنده دقت سود است و تطابق درآمد و هزینه و دقت پیش بینی جریان های نقدی، مطابق انتظار پژوهش، تاثیر مثبتی بر پاداش دارند وابعاد حساسیت سود در قالب ضریب واکنش سود و نوسان بازده سهام، به ترتیب تاثیر مثبت و منفی معنی دار بر پاداش دارند.

نظر به اینکه یکی از رویکردهای غالب در تدوین استانداردهای حسابداری، مدل بهای تمام شده تاریخی است، در این پژوهش به بررسی این پرسش پرداخته شده است که آیا استفاده از سیستم بهای تمام شده برای دارایی ها موجب کاهش سودمندی نسبت های دوپانت برای سرمایه گذاران خواهد شد یا خیر. وقتی در مورد برخی اقلام، سیستم بهای تمام شده مورد تعدیل قرار می گیرد نسبت های حسابداری به دلیل ارزشیابی جدید تمایل به افزایش دارند که این نوسانات گردش دارایی ها در قالب نسبت های دوپانت می تواند ناشی از نیروهای اقتصادی و اثرات سیستم اندازه گیری باشد. برای ارزیابی گستره اثرگذاری سیستم اندازه گیری، از میانگین عمر دارایی استفاده گردید. نمونه مورد بررسی در این مقاله مشتمل بر 145 شرکت طی سال های 1385-1394 شامل 940 مشاهده بوده است. برای آزمون فرضیه های پژوهش از مدل رگرسیون و روش گام تصادفی استفاده گردید. نتایج نشان داد که نسبت گردش دارایی و پایداری آن رابطه مثبت و معناداری با عمر دارایی دارد. همچنین خطای پیش بینی گردش دارایی با عمر دارایی و بازده آتی شرکت رابطه مثبت و معناداری دارد.