مجله دانشکده دندانپزشکی مشهد
سال:1389 | دوره:34 | شماره:1 (پیاپی 72) |تعداد مقالات:12

مقدمه: تخمین عرض مزیودیستالی دندان سانترال فک بالا بویژه برای ساخت دندان مصنوعی در افراد بی دندان کار مشکلی می باشد. در این موارد یکی از راه های تعیین اندازه دندان استفاده از شاخص های خارج دهانی است. هدف ازاین تحقیق تعیین رابطه عرض مزیودیستالی دندان سانترال فک بالا با اندازه فاصله بین مردمک ها، که از ثبات خوبی در طول عمر برخوردار است، بود.مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی - مقطعی در 100 فرد ایرانی (50 مرد و 50 زن با میانگین سنی 23±6.3 سال) عاری از ناهنجاری چشمی و دندانی، اندازه گیری عرض مزیودیستالی سانترال بالا و فاصله بین مردمک ها توسط گیج Boley با دقت 0.1 میلیمتر، برای هر فرد سه مرتبه انجام شده و میانگین آنها به دست آمد. برای ارزیابی ارتباط بین این دو پارامتر یک فرمول ریاضی محاسبه شد و در 20 فرد دیگر (10 مرد و 10 زن با میانگین سنی 24.8±1.56 سال) کارایی فرمول جهت تعیین اندازه دندان مورد بررسی قرار گرفت و تفاوت بین اندازه محاسبه شده با اندازه واقعی دندان توسط آزمون آماری Pair t-test مقایسه گردید.یافته ها: در مرحله اول این نتایج حاصل شد: میانگین عرض مزیودیستال دندان سانترال بالا 8.6±0.4 میلی متر و میانگین فاصله بین مردمک ها 62.1±2.8 میلیمتر بدست آمد. میزان همبستگی این دو پارامتر (r=0.446) (P<0.05) محاسبه گردید که بر اساس آن فرمول ریاضی زیر ارایه شد: (y عرض مزیودیستال دندان سانترال فک بالا و x فاصله بین مردمک ها می باشد.) (مردان Y=0.15x-0.0002x2) (زنان Y=0.22 x-0.0014 x2). در مرحله دوم تحقیق این فرمول ها در %90 افراد (18 مورد از 20 نفر) با دقت 0.5 میلی متر جهت تخمین عرض مزیودیستال دندان سانترال فک بالا صحت داشته و کاربردی بود.نتیجه گیری: فاصله بین مردمک ها به عنوان یک لندمارک مناسب برای تخمین عرض دندان سانترال فک بالا پیشنهاد می گردد.

مقدمه: ژنژویت یک بیماری چندعاملی است که سیستم ایمنی میزبان و فاکتورهای ژنتیکی، نقش مهمی را در پاتوژنز آن ایفا می کنند. در تحقیقات اخیر ارتباط بین استعداد و شدت ابتلا به بیماری های پریودنتال و مارکرهای ژنتیکی بیان شده است. هدف از مطالعه حاضر بررسی پلی مورفیسم IL-10 در کودکان مبتلا به ژنژویت بود.مواد و روش ها: در این مطالعه مورد-شاهدی، که مسایل اخلاقی آن مورد تصویب کمیته اخلاق دانشگاه همدان قرار گرفته است، 100 کودک 12-8 ساله که بر اساس شاخص های پریودنتال در دو گروه 50 نفری سالم و مبتلا به ژنژیویت مورد آزمایش قرار گرفتند. پس از تهیه نمونه اپی تلیوم مخاط گونه به روش اسکراب از هر فرد و استخراجDNA  به روش Millers salting out method، پلی مورفیسم ژن IL-10 در نواحی -1082 و -819، توسط روش  PCR-RFLP تعیین و ارتباط آن با بیماری پریودنتال مورد بررسی قرار گرفت. سپس داده ها توسط آزمون Chi-square مورد تحلیل آماری قرار گرفتند.یافته ها: یافته ها نشان داد که در جایگاه -1082، فراوانی الل H در گروه بیمار %34 و درگروه سالم برابر با %24 بود (P<0.27) و فراوانی الل L در هر دو گروه %98 مشاهده شد (P=1) در جایگاه -819، فراوانی الل C در گروه بیمار %36 و در گروه سالم %42 بود(P=0.54)  و فراوانی الل T در گروه بیمار %94 و در گروه سالم %90 بود (P=0.71). همچنین فراوانی ژنوتیپ ها نیز در گروه های مورد مطالعه تفاوت آماری نداشت.نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد که بین پلی مورفیسم ژن IL-10 و ژنژویت در کودکان 12-8 سال ارتباطی وجود ندارد.

مقدمه: دندان های مولر سوم شایع ترین دندان هایی هستند که دچار غیبت مادرزادی می گردند. با در نظر گرفتن این مساله که غیبت یا حضور این دندان ها می تواند طرح درمان های ارتودنسی، اطفال و پیوندهای جراحی را تحت تاثیر قرار دهد، تعیین وضعیت آنها قبل از انجام این درمان ها امری ضروری می باشد. هدف از این مطالعه بررسی فراوانی غیبت مادرزادی مولرهای سوم و تغییرات همراه با آن در بیماران 25-14 ساله مراجعه کننده به دانشکده دندانپزشکی مشهد بود.مواد و روش ها: این مطالعه از نوع مطالعات مقطعی، توصیفی - تحلیلی می باشد که در آن رادیوگرافی های پانورامیک بیماران 25-14 ساله مراجعه کننده به دانشکده دندانپزشکی مشهد (طی سال 1385) مورد بررسی قرار گرفتند و در ارتباط با غیبت مادرزادی مولرهای سوم و فاکتورهای وابسته به آن نظیر جنس، هیپودنشیا و سابقه خانوادگی برای هر بیمار پرسش نامه ای تکمیل شده و اطلاعات به دست آمده با استفاده از آزمون هایMann-Whitney  و Wilcoxon مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: 1- شیوع غیبت مادرزادی مولرهای سوم %11.2 بود که اختلاف آماری معنی داری میان دو جنس وجود نداشت. -2 در %60 از افرادی که دارای غیبت مولر سوم بودند، غیبت در سایر دندان های دایمی و در %7.5 این افراد، آنومالی در سایر دندان های دائمی وجود داشت. -3 در %23.3 از افرادی که دارای کوچکی فک بالا بودند، دارای غیبت مادرزادی مولر سوم مشاهده شد. 4- تفاوت آماری معنی داری میان غیبت مولر سوم در فک بالا و فک پایین و نیز سمت راست و چپ وجود نداشت.نتیجه گیری: فراوانی غیبت مادرزادی مولر سوم در جامعه ما مشابه با سایر جوامع بوده و ارتباط مستقیمی میان آژنزی مولر سوم و آژنزی و آنومالی در سایر دندان ها و نیز کوچکی فک بالا وجود داشت.

مقدمه: مطالعات زیادی در زمینه تاثیر تالاسمی ماژور بر استخوان های ناحیه کرانیوفاشیال انجام شده است اما تاثیر این بیماری بر تکامل دندان ها کمتر مورد مطالعه قرار گرفته است. هدف از این تحقیق بررسی میزان تکامل دندان ها و همچنین شیوع آنومالی های دندانی در بیماران بتاتالاسمی ماژور و مقاسیه آن با گروه شاهد بود.مواد و روش ها: در این مطالعه مورد و شاهد که مسایل اخلاقی آن مورد تایید و تصویب کمیته اخلاق معاونت پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی شیراز رسیده است، رادیوگرافی های پانورامیک 120 بیمار تالاسمی ماژور بررسی شد. بیماران شامل 68 پسر و 52 دختر با میانگین سنی 12.98±2.66 سال، در محدوده سنی 19-8 سال بودند و 120 نفرگروه شاهد از نظر سن و جنس، با گروه مورد یکسان سازی شدند. رادیوگرافی ها از نظر وقوع موارد آنومالی و همچنین تعیین سن دندانی بررسی شدند. آزمون دقیق فیشر برای مقایسه شیوع آنومالی های دندانی در دو گروه مورد و شاهد استفاده شد. آزمون Paired t-test، سن دندانی و سن تقویمی را در هر گروه مقایسه نمود. سن دندانی گروه مورد و شاهد نیز با استفاده از Independent t-test با یکدیگر مقایسه شدند.یافته ها: شیوع میکرودونشیا، دندان های با ریشه کوتاه و میخی شکل، تارودونتیسم و کمبود دندانی در بیماران تالاسمی بیشتر از گروه شاهد بود. بین میانگین سن دندانی و سن تقویمی بیماران تالاسمی و همچنین بین میانگین سن دندانی بیماران تالاسمی و افراد گروه شاهد، اختلاف آماری قابل ملاحظه ای مشاهده نشد.نتیجه گیری: بر اساس مطالعه حاضر آنومالی های دندانی در بیماران تالاسمی در مقایسه با افراد نرمال شایع تر است. اما سیر تکاملی دندان ها و زمان رویش آنها تحت تاثیر بیماری تالاسمی قرار نمی گیرد.

مقدمه: برای تشخیص نهفتگی دندان های کانین معمولا از رادیوگرافی های کانونشنال استفاده می شود. اما این رادیوگرافی ها اطلاعات کاملی را در بعد سوم فراهم نمی کنند. در این مواقع از توموگرافی و توموگرافی کامپیوتری برای کسب اطلاعات جزیی در مورد موقعیت دندان نهفته استفاده می شود. هدف از انجام این مطالعه بررسی دقت توموگرافی اسپیرال در تعیین موقعیت دندان های نهفته فک بالا بود.مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی 9 بیمار ارتودنسی که بدلیل دندان های نهفته فک بالایی که تشخیص موقعیت آنها از لحاظ کلینیکی مشکل بود تحت انجام توموگرافی اسپیرال قرار گرفته بودند مورد پیگیری قرار گرفتند. این بیماران شامل 5 مرد و 4 زن با میانگین سنی 16.2 سال بودند که در مجموع دارای 12 دندان نهفته (اعم از کانین یا دندان اضافی) بودند و جهت اسکپوژر دندان های نهفته تحت جراحی قرار گرفتند. تصاویر توموگرافی با دستگاهCranex Tome  با ضخامت 2 میلیمتر (با فواصل 1 و 3 میلیمتر از نقطه تعریف شده به سمت مزیال و دیستال) با صفحات فسفری Digora تهیه شدند. بعد از انتقال تصاویر به کامپیوتر و کالیبراسیون تصویر، با حذف فاکتور بزرگنمایی (×1.5)، بر روی تصاویر ابتدا موقعیت تاج دندان نهفته (باکالی یا پالاتالی بودن و یا نداشتن تمایل خاص) و سپس فاصله بین نوک تاج دندان نهفته یا برجسته ترین سطح تاج تا خط مماس بر کرست به وسیله ابزار تعیین فاصله تا یک دهم میلیمتر اندازه گیری شد. نتایج با اندازه های به دست آمده از جراحی مقایسه شدند.یافته ها: در تعیین موقعیت دندان نهفته،بین جراحی و توموگرافی توافق کامل (%100) وجود داشت. کمترین میزان اختلاف بین نتایج کمی توموگرافی و جراحی صفر و بیشترین میزان اختلاف 1.5 میلیمتر بود. میانگین اختلاف اندازه های حاصله از توموگرافی و جراحی 0.6 میلیمتر محاسبه شد.نتیجه گیری: توموگرافی اسپیرال نسبت به رادیوگرافی های معمولی اطلاعات بیشتری در رابطه با موقعیت دندان های نهفته فراهم می کند. این تکنیک تعیین موقعیت دقیق دندان های نهفته را آسان نموده و فاصله دندان نهفته از کرست آلوئول را با اختلاف جزیی نشان می دهد.

مقدمه: موکواپیدرموئید کارسینوما (MEC) و آدنویید سیستیک کارسینوما (AdCC) شایع ترین تومورهای بدخیم غدد بزاقی هستند که رفتار بیولوژیک آنها کاملا مشخص نشده است. از عواملی که در رفتار بیولوژیک این تومورها موثر قلمداد شده است، تهاجم اطراف عصبی و عروقی می باشد. لذا هدف این مطالعه، بررسی تهاجم اطراف عصبی و عروقی AdCC و MEC غدد بزاقی اصلی و فرعی با استفاده از مارکرهای NCAM، S-100،GFAP  به عنوان مارکرهای عصبی و PECAM-1 به عنوان مارکر عروقی بود.مواد و روش ها: در این مطالعه مقطعی - توصیفی، 20 نمونه AdCC و 20 نمونه MEC غدد بزاقی که با فرمالین ثابت و در پارافین غوطه ور شده بودند، برای بررسی حضور پروتئین های S-100، GFAP،NCAM  و PECAM-1 به روش Biotin-streptavidin novolink polymer، بازیافت آنتی ژنیک و رنگ آمیزی ایمونوهیستوشیمیایی شدند و داده های بدست آمده با استفاده از آزمون آماری مان - ویتنی و دقیق فیشر تحلیل آماری شدند.یافته ها: تمام نمونه های AdCC و MEC به S-100 واکنش داده که بین +1 تا +4 متغیر بودند. میزان فراوانی پروتئینS-100  و شدت رنگ پذیری آن در AdCC بیشتر از MEC بود (P<0.05). دو مورد AdCC و 9 مورد MEC واکنش +1 به GFAP نشان دادند که میزان فراوانی و شدت رنگ پذیری آن در MEC بیشتر از AdCC بود (P=0.013). هیچکدام از نمونه های AdCC و MEC به NCAM و PECAM-1 واکنش نشان ندادند (P=1).نتیجه گیری: با توجه به حضور پروتئین S-100 و GFAP در AdCC و MEC، احتمالا سلول های میواپی تلیال در هیستوژنز این دو تومور نقش دارند و با توجه به این که تهاجم اطراف عصبی در تومورهای غدد بزاقی به سلول میواپی تلیال نسبت داده شده است، الزاما خصوصیت مزبور نمایانگر پیش آگهی ضعیف تر این تومورها نمی باشد. در نتیجه گیری کلی، با توجه به فقدان بروز مارکر NCAM و PECAM- در AdCC و MEC و سایر یافته ها، به نظر نمی رسید تهاجم اطراف عصبی و عروقی این دو تومور، تفاوت معنی داری داشته باشد.

مقدمه: در حال حاضر تناقضات زیادی درباره طراحی ارجح برای پروتزهای پارسیل انتهای آزاد به چشم می خورد. گرچه هدف، به حداقل رساندن تنش ها بر دندان ها و نسوج ساپورت کننده است ولی نتایج و نظریات متفاوتی گزارش شده اند. هدف این مطالعه واکاوی نیروهای وارد شده بر دندان پایه انتهای آزاد در طراحی های مختلف رایج کلاسپ بود.مواد و روش ها: از جمجمه یک مرد 42 ساله، سی تی اسکن با مقاطع 0.6 میلی متری فراهم شد و با استفاده از اطلاعات به دست آمده یک الگوی سه بعدی از فک پایین به وسیله نرم افزار Mimics ساخته شد. سپس بر روی این الگو، اسکلت فلزی پروتز پارسیل کلاس I کندی با 3 طرح متفاوت کلاسپ 0Aker's)، باری شکل و ترکیبی) طراحی گردید. نیروهای اکلوزال بر روی زین انتهای آزاد وارد شد و استرس ها به روش واکاوی اجزا محدود و با استفاده از نرم افزار (Cosmos works 2008) بررسی گردید.یافته ها: در طرح Aker's الگوی تمرکز تنش ها دلالت بر اعمال نیروی دیستالی به دندان پایه داشت و کلاسپ سیم مفتولی الگوی مشابهی را ارایه می داد ولی تمرکز تنش ها به مراتب کمتر از کلاسپ Aker's بود. در طرح کلاسپ باری شکل برخلاف دو طرح پیشین الگوی تمرکز تنش ها دلالت بر اعمال نیرویی به سمت مزیال از سوی پروتز پارسیل به دندان پایه داشت. در هر 3 طراحی مذکور از بعد باکولینگوالی اعمال نیروهای باکالی از سوی پروتز به دندان پایه مشاهده می شد.نتیجه گیری: کاربرد کلاسپ Aker's در پروتز پارسیل انتهای آزاد بر روی دندان پایه خلفی تنش هایی بیش از حد تحمل دندان و در جهتی نامناسب (دیستالی) به آن وارد می کند.

مقدمه: موفقیت درمان ایمپلنت بستگی به میزان کافی استخوان در محل قرارگیری ایمپلنت دارد. تهیه استخوان اتوژن چه داخل دهانی، چه خارج دهانی کاری ناخوشایند و تهاجمی برای بیمار است. لذا استفاده از جایگزین های استخوان برای این امر توصیه می شود. هدف مقاله حاضر مقایسه ثبات ایمپلنت های قرار گرفته در نواحی تحت درمان با بلوک های کورتیکوکنسلوس مینرالیزه با ایمپلنت های قرار گرفته در استخوان طبیعی با استفاده از آنالیز فرکانس انعکاسی بود.مواد و روش ها: در این مطالعه کارآزمایی بالینی که مسایل اخلاقی آن مورد تصویب کمیته اخلاقی دانشگاه علوم پزشکی مشهد قرار گرفته بود، تعداد 9 بیمار که عرض ریج ناکافی در ناحیه قدامی فک بالا داشتند، انتخاب شدند و با استفاده از بلوکهای کورتیکوکنسلوس مینرالیزه عرض ریج در آنها افزایش داده شد. بعد از 6 ماه از قرار دادن بلوک آلوگرفت ناحیه مجددا باز گردید. تعداد 9 ایمپلنت در نواحی مورد نظر قرار گرفت. جهت گروه کنترل هم تعداد 9 بیمار انتخاب شدند که دارای عرض ریج کافی در ناحیه قدامی فک بالا و استخوان طبیعی بودند و ایمپلنت ها در نواحی معادل با نواحی دریافت کننده ایمپلنت در گروه اول قرار گرفتند. سپس شاخص ISQ،3  و 6 ماه بعد از ایمپلنت گذاری اندازه گیری شد. تحلیل آماری توسط نرم افزار SPSS، با ویرایش 15 با کمک آزمون های آماری Paired t-test برای مقایسه در هر گروه و آزمون  Two sample t-testبرای مقایسه دو گروه با هم انجام گرفت.یافته ها: در طی دوره مطالعه، 2 ایمپلنت در گروه آلوگرفت ها دچار شکست شدند. شاخص ISQ در گروه آلوگرفت بین دوره های زمانی 3 ماه و 6 ماه تفاوت آماری معنی داری داشت (P=0.008) ولی در گروه کنترل بین دوره های زمانی 3 ماه و 6 ماه تفاوت آماری معنی داری وجود نداشت (P=0.065). بین دو گروه آلوگرفت و کنترل در زمان 3 ماه تفاوت آماری معنی داری در شاخص ISQ وجود نداشت (P=0.317) اما بعد از 6 ماه شاخص ISQ در گروه کنترل به طور معنی داری بالاتر بود (P=0.000).نتیجه گیری: شاخص ISQ در هر دو گروه با در نظر گرفتن حداقل 60 جهت بارگذاری ایمپلنت ها مناسب است. بلوک های کورتیکوکنسلوس مینرالیزه آلوگرفت می توانند به عنوان داربستی جهت رشد استخوان و افزایش عرض ریج باقیمانده جهت گذاشتن ایمپلنت ها بکار روند.

مقدمه: در سالیان اخیر ارتودنسی به سمت استفاده از تکنولوژی دیجیتال حرکت کرده است. هدف مطالعه حاضر، ارزیابی دقت اندازه گیری های سفالومتریک بدست آمده با نرم افزار تریسینگ سفالومتری در مقایسه با روش تریسینگ دستی جهت تعیین روش دقیق تر و مفیدتر بود.مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی - تحلیلی نمونه های مورد استفاده شامل تصاویر رادیوگرافی سفالومتری جانبی دیجیتال و معمولی 30 بیمار بود که با روشSandwich  تهیه شدند. در این روش برای هر بیمار یک فیلم رادیوگرافی و یک تصویر دیجیتال همزمان به دست می آید. 15 لندمارک سفالومتریک و 10 اندازه گیری زاویه ای و خطی در هر دو روش دیجیتال و دستی محاسبه و مورد مقایسه قرار گرفتند. خطای اندازه گیری برای هر روش با تکرار تریسینگ 15 سفالومتری از بین 30 سفالومتری اولیه، با استفاده از ضریب همبستگی Pearson محاسبه شد. برای مقایسه دو روش از Paired t test استفاده گردید .یافته ها: نتایج بدست آمده نشان دادند که اختلاف بین دو روش برای اندازه گیری SNA و U1-L1 و Wit’s از لحاظ آماری معنی دار بودند (P<0.05). در محاسبه خطا، تغییرات در اندازه گیری های دیجیتال اندکی بیشتر از روش دستی بود.نتیجه گیری: بطور کلی هر دو روش نتایج کلینیکی مشابهی را در اختیار ما قرار می دهند. بنابراین سفالومتری دیجیتال می تواند انتخاب قابل اعتمادتری به عنوان یک وسیله تشخیصی متداول به دلیل مزایایی که نسبت به تصاویر معمولی از قبیل کاهش اشعه دریافتی بیمار، حذف مراحل ظهور و ثبوت و مواد شیمیایی و نیز ذخیره، پردازش و ارتقا کیفیت تصاویر دیجیتال توسط کامپیوتر را دارد باشد.

مقدمه: خارج کردن دندان یکی از مهمترین و شایع ترین اقداماتی است که در مطب دندانپزشکی انجام می شود. آشنایی با عوارض احتمالی این جراحی بدون تردید برای هر دندانپزشکی ضروری است. هدف از این گزارش معرفی یک مورد جابجا شدن تصادفی سومین مولر فک پایین به فضای اینفراتمپورال بعنوان یکی از عوارض جراحی دندان عقل می باشد.یافته ها: خانم 23 ساله با محدودیت شدید در باز کردن دهان از طرف یک دندانپزشک به بخش جراحی دانشکده دندانپزشکی ارجاع شده بود که در ارزیابی رادیوگرافی وجود دندان عقل فک پایین در فضای اینفراتمپورال مشهود بود. دندان جابجا شده بدلیل تداخل مکانیکی با زائده کرونوئید موجب محدودیت شدید در باز کردن دهان شده بود، دندان در اتاق عمل و تحت بیهوشی خارج و محدودیت حرکت دهان برطرف شد.نتیجه گیری: آگاهی از عوارض احتمالی خارج کردن دندان یک اصل پایه است و هر دندانپزشکی که اقدام به این جراحی می کند باید در مورد عوارض احتمالی آگاه و با نحوه کنترل آن نیز آشنا باشد.