روان شناسی کاربردی
سال:1394 | دوره:9 | شماره:4 (پیاپی 36) |تعداد مقالات:7

هدف: هدف پژوهش تعیین اثربخشی برنامه مقابله درمانگری مادران بر مشکلات عاطفی-رفتاری و رفتار جامعه پسند کودکان 3 تا 6 ساله شان بود. روش: روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری شش ماهه و جامعه آماری 769 کودک در مهدکودک های خصوصی بهاران، شایستگان، گل های امید، مادر و فرشته زیر نظر سازمان بهزیستی شهر شاهین دژ در پاییز 1393-1392 بود. از میان آن ها 60 کودک که دارای ملاک های مشکلات عاطفی-رفتاری بودند به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به تصادف در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند. ابزار پژوهش پرسشنامه مشکلات عاطفی-رفتاری کودکان گودمن (2001) و 12 جلسه مداخله مبتنی بر مقابله درمانگری آقایوسفی (1380) بود که هفته ای سه بار، هرجلسه 90 دقیقه در مورد مادران اجرا شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که مقابله درمانگری میانگین نمره های مشکلات عاطفی-رفتاری کودکان گروه آزمایش را کاهش (91/495= F، 001/0P<) و میانگین نمره های رفتار جامعه پسند آن ها را افزایش (44/131= F، 0001/0P<) و نتیجه درمان در مرحله پیگیری پایدار مانده است (945/0=F، 0001/0P<). نتیجه گیری: می توان برنامه مقابله درمانگری را روش موثری دانست که با بهبود مهارت های مقابله ای و کاهش تنیدگی والدین و مربیان، منجر به کاهش مشکلات عاطفی-رفتاری و نیز بهبود رفتار جامعه پسندکودکان شود.

هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی برنامه تاب آوری پنسیلوانیا بر کاهش علائم افسردگی، اضطراب، استرس، نگرش های ناکارامد و افزایش خوش بینی در دانشجویان انجام شد. روش: روش پژوهش شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون با گروه گواه و جامعه آماری 1200 نفر از دانشجویان کارشناسی ورودی سال تحصیلی 93-1392 دانشگاه شهید بهشتی بود. از بین آن ها 34 نفر به عنوان نمونه پژوهش با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایشی و گواه جایگزین شد. ابزارهای پژوهش شامل مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس لاویباند، 1995؛ مقیاس نگرش های ناکارامد ویسمن، 1979 و آزمون جهت گیری زندگی شی یر، کارور و بریگز (1994) بود. برنامه تاب آوری پنسیلوانیا گیلهام، جیکاکس، ریویچ، سلیگمن و سیلور (1990) به صورت هفتگی طی شش جلسه دو ساعته در گروه آزمایشی برگزار و برای تحلیل داده ها از تحلیل کوواریانس و تحلیل واریانس اندازه گیری مکرر استفاده شد. یافته ها: نتایج حاکی از تأثیر معنی دار برنامه تاب آوری پنسیلوانیا در کاهش افسردگی (089/5=F، 031/0P<)، اضطراب (138/6=F، 019/0P<)، استرس (781/9=F، 004/0P<) و نگرش های ناکارآمد (943/4=F، 033/0P<) و افزایش خوش بینی (729/5=F، 023/0P<) و ثبات این برنامه در مرحله پیگیری بود. نتیجه گیری: به دلیل تنش زا بودن شروع دوران دانشجویی و طبق نتایج این پژوهش می توان از برنامه پنسیلوانیا به عنوان روشی مؤثر در تقویت منابع روان شناختی و ارتقاء بهداشت روان دانشجویان بهره مند شد.

هدف: هدف پژوهش تعیین اثربخشی آموزش تصویرسازی ارتباطی بر کیفیت روابط زناشویی زوج ها بود. روش: طرح پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه گواه و جامعه آماری شامل 54 زوج مراجعه کننده به مرکز مشاوره خانواده آموزش و پرورش و مرکز مشاوره ارمغان شهرستان بهبهان بود. از میان آن ها 16 زوج داوطلب به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به دو گروه 8 زوجی تقسیم شد. ابزار پژوهش پرسشنامه کیفیت روابط زناشویی پری 2004 و آموزش تصویرسازی ارتباطی هندریکس 1990 بود که به مدت 10 جلسه 90 دقیقه ای هر هفته دو جلسه اجرا شد. یافته ها: نتایج بیانگر افزایش نمره کیفیت روابط زناشویی (694/11 =F، 005/0P<) خشنودی در ارتباط (218/15 =F، 008/0P<)، میزان سپری کردن زمان زوج ها با یک دیگر (180/35 =F، 001/0P<)، احتمال جدایی (589/26 = F، 003/0P<)، فراوانی اختلاف (994/ 28 =F، 001/0P<) و مدیریت تعارض (162/7 =F، 011/0P<) و پایداری اثر آموزش بر کیفیت روابط زناشویی (791/7 = F، 019/0P<) خشنودی در ارتباط (881/25 = F، 004/0P<)، میزان سپری کردن زمان زوج ها با یک دیگر (450/32 = F، 001/0P<)، احتمال جدایی (449/16 = F، 002/0P<)، فراوانی اختلاف (956/28 = F، 001/0P<) و مدیریت تعارض (162/8 = F، 050/0P<) در مرحله پیگیری یک ماهه بود. نتیجه گیری: استفاده از روش تصویرسازی ارتباطی به علت ملموس کردن و عینی سازی مشکلات ارتباطی و ارائه راه حل های مناسب می تواند در کیفیت روابط زناشویی زوج ها تاثیر داشته و روش مفیدی باشد.

هدف: هدف پژوهش تعیین نقش تعاملی قومیت والدین فارس، تُرک، کُرد، لُر بر تحول روانی-اجتماعی فرزندان دختر و پسرشان بود. روش: روش پژوهش علی-مقایسه ای و جامعه آماری دانشجویان استان البرز در سال تحصیلی 94-1393 بود. با روش نمونه گیری چندمرحله ای از میان 29474 دانشجوی دانشگاه فرهنگیان، آزاد اسلامی واحد کرج و دانشکده کشاورزی 400 نفر و از هر قوم 100 دانشجو شامل50 دختر و 50 پسر انتخاب شد. ابزار پژوهش پرسشنامه تحول روانی-اجتماعی هاولی (1988) بود. یافته ها: نتایج نشان داد نمره نگرش های مثبت به ترتیب در دانشجویان فارس، کُرد و تُرک بیش از دانشجویان لُر (58/8 = F، 0001/0>P) و نمره نتیجه تحول دانشجویان فارس و تُرک بیش از دانشجویان لُر (25/5 = F، 01/0>P)؛ و اثر تعاملی جنس × قومیت تنها برای نگرش های مثبت معنادار (22/4 = F، 006/0> P) و بالاترین نمره در نگرش های مثبت متعلق به دختران تُرک و پسران کُرد؛ در دختران قوم لُر بیش از پسران همین قوم بود؛ و درمجموع با آن که رشد نگرش های مثبت دختران و پسران قوم لُر در حد مطلوبی بود اما از اقوام دیگر کمتر بود. نتیجه گیری: پیشنهاد می شود جنبه هایی از مشترکات فرهنگی، تربیتی، رفتاری و مذهبی هریک از اقوام به ویژه قوم لُر که بر تحول روانی-اجتماعی فرزندان دختر و پسر آن ها تاثیری منفی دارد، شناسایی و برنامه های آموزشی برای اصلاح آن ها تدوین شود.

هدف: هدف پژوهش حاضر تعیین میزان اثربخشی درمان خاطره پردازی مثبت نگر بر افزایش خوش بینی سالمندان بود. روش: روش پژوهش شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون، گروه گواه و پیگیری و جامعه آماری 82 زن سالمند ساکن خانه سالمندان مهربان شهر تهران بود که 27 نفر آن ها شرایط ورود به پژوهش را داشتند که در نهایت از میان آن ها به صورت در دسترس 10 زن به عنوان گروه آزمایشی و 11 زن به عنوان گروه گواه انتخاب شد. ابزار پژوهش آزمون جهت گیری زندگی شیبر و کارور (1985)، آزمون معاینه مختصر وضعیت شناختی فولستاین و می هاق 1975 و برنامه درمانی خاطره پردازی مثبت نگر وسترهوف، بوهلمیجر و وبستر (2010) بود که به مدت هشت جلسه یک ساعته هفته ای دو جلسه در مورد گروه آزمایش اجرا و داده ها با روش آماری تحلیل واریانس آمیخته تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد درمان خاطره پردازی مثبت نگر خوش بینی رنان سالمند را افزایش داده (4/3 = F، 044/0>P) و این افزایش در مرحله پیگیری پایدار مانده و نمره های خوش بینی در مرحله پس آزمون در مقایسه با مرحله پیگیری تفاوت معنی دار نکرده است (09/2 = F، 68/0>P). نتیجه گیری: بر اساس یافته های این پژوهش می توان بر ضرورت کاربرد درمان خاطره پردازی مثبت نگر در جهت افزایش احساسات مثبت و خوش بینی در سالمندان تاکید کرد.

هدف: هدف پژوهش تعیین تقش میانجی گر استرس ادراک شده در رابطه بین سخت رویی و کیفیت زندگی بود. روش: روش پژوهش همبستگی و جامعه آماری تمام بیماران 20 تا 65 ساله تحت درمان با همودیالیز بیمارستان های امام خمینی، سینا، هاشمی نژاد، شریعتی و رسول اکرم (ص) شهر تهران در بهار سال 1394 به تعداد 600 نفر بود. به روش نمونه برداری در دسترس هدف مند تعداد 200 نفر انتخاب شدند و به پرسشنامه های کیفیت زندگی همودیالیز هیز، کالیچ، مپز، کونز و کارتر (1994)، استرس ادراک شده کوهن، کامارک و مرملستین (1983) و سخت رویی کوباسا و مدی (1984) پاسخ دادند. پس از حذف 3 آزمودنی پرت، داده های 197 آزمودنی با روش الگو یابی معادلات ساختاری تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد الگوی ساختاری پژوهش با داده های گردآوری شده برازش دارد و استرس ادراک شده رابطه بین تعهد و کیفیت زندگی (009/0P<، 85/0 = β ) و کنترل و کیفیت زندگی (008/0P<، 90/0 = β ) را میانجی گری می کند و 33 درصد از واریانس متغیر کیفیت زندگی در افراد تحت همودیالیز به واسطه تغییر در نمره های ابعاد سخت رویی و استرس ادراک شده تبیین می شود. نتیجه گیری: از آن جا که سخت رویی نه تنها بر ادراک افراد از عوامل استرس زا بلکه بر کیفیت زندگی تأثیرگذار است؛ بنابراین ارزیابی و تعیین کیفیت زندگی و سطح سخت رویی می تواند به کادر درمان کمک کند تا با اتخاذ روش های درمانی روان شناختی، کیفیت زندگی بیماران را ارتقاء دهند.

هدف: هدف پژوهش تعیین وضعیت فصلنامه علمی-پژوهشی روان شناسی کاربردی دانشگاه شهید بهشتی از نظر انطباق آن با معیارهای ایزو بود. روش: روش پژوهش برآوردی و ارزشیابی و جامعه آماری کلیه شماره های فصلنامه از سال 1385 تا 1394 بود که از میان آن ها 5 شماره اخیر از شماره 31 تا شماره 35 فصلنامه هر شماره دارای 7 مقاله در مجموع 35 مقاله به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شد. ابزار پژوهش سیاهه وارسی بر اساس معیارهای ایزوی اصنافی و شکاری (1394) بود. پس از گردآوری اطلاعات، داده ها از طریق شمارش، طبقه بندی، محاسبه درصدها و تنظیم جدول ها تحلیل شد. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد فصلنامه روان شناسی کاربردی معیارهای ایزو را از نظر عنوان، جلد، فهرست مندرجات، نمایه، وضعیت ساختار مقاله ها، جدول ها، شکل ها و نمودارها به طور کامل دارد و امتیاز آن در دو مولفه اطلاعات شناسایی و صفحه آرایی و شماره گذاری به ترتیب برابر با 90 و 33/33 است. نتیجه گیری: پژوهش حاضر نشان داد که فصلنامه علمی-پژوهشی روان شناسی کاربردی در مجموع واجد 41/90 درصد از معیارهای ایزو است؛ و وضعیت آن از لحاظ انطباق با معیارهای ایزو در حد عالی ارزشیابی می شود.