پژوهشی خون
سال:1391 | دوره:9 | شماره:3 (پیاپی 37) |تعداد مقالات:11

سابقه و هدف: یکی از فاکتورهای مطرح در ایجاد ترومبوفیلی در زنان مبتلا به سقط مکرر، پلی مورفیسم 4G/5G در پروموتر ژن PAI-1 است. هدف از این تحقیق، بررسی ارتباط این پلی مورفیسم با سندروم سقط مکرر به عنوان یکی از عوامل خطر ژنتیکی برای این سندروم بود.مواد و روش ها: در یک مطالعه مورد - شاهدی، از میان مراجعین بیمارستان بقیه اله و مرکز ناباروری ابن سینا، 30 زن با سابقه سقط مکرر خود به خود با علت نامشخص به عنوان گروه بیمار و 10 زن بدون سابقه سقط مکرر و دارای حداقل دو باروری موفق، به عنوان گروه شاهد انتخاب شدند. پلی مورفیسم 4G/5G در پروموتر ژن PAI-1 با واکنش زنجیره ای پلی مراز و هضم آنزیمی محصولات PCR با آنزیم های اندونوکلئاز محدودالاثر (PCR-RFLP) بررسی شدند. نتایج به دست آمده از تعیین ژنوتیپ این پلی مورفیسم با نرم افزار  SPSS 16و آزمون کای دو تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: فراوانی آلل موتانت 4G در زنان دچار سقط مکرر %46.7 و در زنان گروه شاهد %40 بود. %60 زنان دچار سقط مکرر و %80 زنان گروه شاهد، برای پلی مورفیسم 4G/5G در پروموتر ژن PAI-1 هتروزیگوت بودند. 5 نفر از زنان دچار سقط مکرر برای این پلی مورفیسم هموزیگوت بودند؛ در حالی که هیچ هموزیگوتی در بین زنان گروه شاهد مشاهده نشد.نتیجه گیری: نتایج به دست آمده در این پژوهش نتوانست بین این پلی مورفیسم و سقط مکرر، رابطه معناداری نشان دهد.

سابقه و هدف: شناسایی تنوع ژنتیکی و سیر تکاملی ویروس HIV در کشور، به بررسی مولکولی پیوسته و مداوم نیاز دارد که بتواند اطلاعات مفیدی در راستای طراحی روش های درمانی و تشخیصی جدید ارایه دهد. در این مطالعه از روش ژن کلونینگ، جهت ارزیابی توزیع و تنوع ژنتیکی اشکال در حال گردش ویروس HIV-1 استفاده شد.مواد و روش ها: در یک مطالعه تجربی، 50 نمونه که با روش الایزا، HIV مثبت بودند، بررسی شدند، تمام موارد معتاد تزریقی بوده و سابقه درمان آنتی رتروویرال نداشتند. ژن ریورس ترانس کریپتاز ویروس HIV-1 با روش Nested RT- PCR و با استفاده از آغازگرهای اختصاصی تکثیر شد، سپس با استفاده از وکتور PTZ-57RT کلون شد و چندین کلون از هر بیمار تعیین توالی شد. توالی های به دست آمده از ژن ریورس ترانس کریپتاز با توالی های رفرانس که از بانک اطلاعات جهانی به دست آمده بود، با استفاده از نرم افزار 8/ ClustalW 1مرتب شد. سپس درخت فیلوژنتیک با استفاده از نرم افزار NJplot رسم شد.یافته ها: از 50 نمونه مورد بررسی، 30 نمونه با استفاده از روش Nested RT-PCR تکثیر شدند، آنالیز نوکلئوتیدها بر روی ژن ریورس ترانس کریپتاز با استفاده از چندین کلون از هر فرد انجام شد. تمام نمونه ها ساب تایپ CRF35-AD بودند.نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که CRF35-AD، شایع ترین تحت گونه نوترکیب در بین بیماران است. اطلاعات پیرامون تنوع ژنتیکی ویروس در افراد و ساب تایپ های ویروسی در گردش جامعه، می تواند در طراحی روش های تشخیصی، برنامه های کنترل عفونت و درمان، مفید باشد.

سابقه و هدف: سکته قلبی حاد، یکی از مهم ترین علل مرگ و میر در دنیاست. پلاکت ها به طور مستقیم یا غیرمستقیم یا حتی بعد از آسیب های قلبی، در بیماری های قلبی نقش دارند. اکسیداسیون آنزیم های پلاکتی مثل گزانتین اکسیداز و پراکسیداسیون چربی ها معمولا بعد از سکته قلبی افزایش می یابد. هدف از مطالعه حاضر، بررسی چگونگی اثر مواد آنتی اکسیدان، بر فعالیت آنزیمی پلاکت های بیماران دچار سکته قلبی بود.مواد و روش ها: این مطالعه به صورت مقطعی در مدت 10 ماه، بر روی 20 بیمار که به دنبال عارضه سکته قلبی به بخش اورژانس و سپس CCU بیمارستان های امام خمینی تهران و قزوین منتقل شده بودند، انجام گرفت. هم چنین 10 فرد سالم بزرگسال به عنوان گروه کنترل مورد بررسی قرار گرفتند. نمونه خون حاوی ضد انعقاد و لخته از بیماران و گروه شاهد گرفته شد و فعالیت آنزیم گزانتین اکسیداز و پراکسیداسیون پلاکت های افراد، اندازه گیری گردید. اطلاعات به دست آمده در جدول داده ها ثبت و با استفاده از نرم افزار آماری  SPSS 16و آزمون های t زوجی و ANOVA تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: نتایج نشان داد که پس از 6 روز تجویز ویتامین E، سطح گزانتین اکسیداز پلاکتی در افراد بیمار کاهش چشمگیری یافت (p<0.001). هم چنین سطح مالون دی آلدئید که شاخصی از لیپید پراکسیداسیون است، به طور قابل توجهی در بیماران سکته قلبی کاهش یافت (p<0.001).نتیجه گیری: داروهای آنتی اکسیدان مثل ویتامین E همراه با آسپرین، به علت خاصیت آنتی اکسیدانی می توانند مانع تخریب بیشتر عضله قلب شوند و از بروز سکته قلبی مجدد در بیماران جلوگیری نمایند.

سابقه و هدف: کمبود روشی برای تخمین میزان بروز HCV و HIV در اهداکنندگان بار اول، توانایی در اندازه گیری میزان بروز و خطر باقی مانده در این گروه از اهداکنندگان را محدود ساخته است. مطالعه حاضر سعی در تخمین میزان بروز از طریق مدل پیشنهاد شده توسط شیمیان ژو در اهداکنندگان بار اول دارد.مواد و روش ها: در یک مطالعه مقطعی گذشته نگر، کلیه اهداکنندگان بار اول (98810 نفر) از گروه های سنی 20-17 سال و 33-26 سال که در سال های 1388 و 1389 موفق به اهدای خون گردیده بودند، وارد مطالعه شدند. شیوع عفونت های HCV و HIV در گروه مورد بررسی، از طریق تقسیم تعداد موارد مثبت اثبات شده به کل اهداکنندگان بار اول در هر گروه سنی به دست آمد. تجزیه و تحلیل داده ها از طریق نرم افزار  SPSS 19.5انجام و از آمار توصیفی و فاصله اطمینان %95 برای محاسبه P1-P2 استفاده شد.یافته ها: میزان بروز HCV در دو سال پیاپی 88 و 89 به ترتیب 15.65 و 11.83 در 100000 نفر به دست آمد. میزان بروز کل دوره 2 ساله نیز 13.26 در 100000 نفر محاسبه شد. میزان بروز HIV در 2 سال پیاپی 1388 و 1389 به ترتیب 1.47 و 1.21 در 100000 نفر به دست آمد. میزان بروز کل دوره 2 ساله 1.37 در 100000 نفر محاسبه شد.نتیجه گیری: قابل مقایسه بودن میزان بروز HIV محاسبه شده با کشورهای توسعه یافته، می تواند بر ایمنی مناسب خون از این نظر دلالت داشته باشد. در عین حال بالاتر بودن میزان بروز HCV، نیاز به تمهیدات دیگری برای ارتقای سلامت خون (مانند استفاده از آزمایش NAT) را گوشزد می کند.

سابقه و هدف: اهمیت غربالگری هموگلوبین برای انتخاب اهداکنندگان، سازمان های انتقال خون را وا می دارد تا از روش های سریع، ساده و قابل اعتماد استفاده کنند. این مطالعه، به بررسی و مقایسه ارزش تشخیصی روش های تعیین هموگلوبین شامل روش نواری و نورسنجی با شمارشگر سلولی پرداخته است.مواد و روش ها: در یک مطالعه مقطعی، 256 اهداکننده به روش نمونه گیری آسان وارد مطالعه شدند. قبل از اهدای خون، 3 قطره خون مویرگی و 2 میلی لیتر خون وریدی حاوی EDTA برای سنجش هموگلوبین به روش نواری، نورسنجی و شمارشگر سلولی در مقایسه با خون مویرگی گرفته شد. حساسیت و ویژگی روش ها، به کمک آزمون  t-pairedو ضریب همبستگی پیرسون با استفاده از نرم افزار SPSS نگاره 17، بررسی شد.یافته ها: میانگین هموگلوبین اهداکنندگان با روش شمارشگر سلولی، روش های نورسنجی مویرگی و نورسنجی وریدی به ترتیب 15.5±1.4، 16.5±1.4 و g/dL 16.1±1.4 بود. روش شمارشگر سلولی دارای بیشترین همبستگی با نورسنجی وریدی بود (r=0.933، p<0.05) و نورسنجی مویرگی در رتبه بعدی قرار داشت (r=0.823، p<0.05). در محدوده هموگلوبین 11 g/dL، خطا کمتر (طیف g/dL 0.2 – 0.6) بود. روش نواری مویرگی، در سطح هموگلوبین 12 g/dL دارای مناسب ترین حساسیت و ویژگی بود (به ترتیب %97 و %66.7).نتیجه گیری: نورسنج، روشی قابل اعتماد و دقیق برای غربالگری کم خونی در اهداکنندگان بار اول، مونث و در معرض کم خونی می باشد. در اهداکنندگان دیگر می توان از روش های کم هزینه تر مانند روش نواری کمک گرفت.

سابقه و هدف: حدود 40 درصد از مبتلایان به سرطان کلیه حتی پس از خارج نمودن کامل کلیه (رادیکال نفرکتومی) دچار متاستاز می شوند. بنابراین یافتن راهی برای تشخیص شروع متاستاز بسیار ارزشمند می باشد. در تحقیق حاضر، امکان تشخیص میکرومتاستاز سرطان کلیه با استفاده از نشانگر (CA9) مورد بررسی قرار گرفته است.مواد و روش ها: در یک مطالعه تجربی، از 30 بیمار مبتلا به سرطان کلیه که به بیمارستان دکتر لبافی نژاد مراجعه نموده بودند، به صورت غیرتصادفی در دسترس خونگیری به عمل آمد. اطلاعات مربوط به درجه و مرحله تومور هر یک از بیماران از پاتولوژی دریافت گردید. از رده سلولی سرطان کلیه به نام ACHN به عنوان کنترل مثبت استفاده شد. جهت بررسی ارتباط بین میزان بیان ژن، درجه و مرحله تومور، از روش های آماری من ویتنی U و کروسکال والیس استفاده گردید. داده ها توسط نرم افزار  SPSS 13تحلیل شدند.یافته ها: از 30 بیمار مورد مطالعه، در 6 بیمار شاهد افزایش تعداد نسخه های ژن CA9 بودیم. از این 6 بیمار، 3 بیمار در Stage I،  2تا در Stage II و 1 مورد در Stage III قرار داشتند. هم چنین پس از گذشت یک سال از نمونه گیری، پیگیری بیماران نشان داد که 4 بیمار دچار متاستاز شده اند اما ارتباط معناداری بین تعداد نسخه های ژن با متاستاز یافت نگردید.نتیجه گیری: این نتایج نشان می دهد ژن CA9 می تواند مارکر مناسبی جهت تشخیص میکرومتاستاز در خون بیماران مبتلا به سرطان سلول کلیه(RCC)  باشد. هم چنین امید است با پیگیری طولانی مدت بیماران مبتلا به سرطان در آینده امکان پیش بینی وقوع متاستاز توسط سنجش مارکر CA9 فراهم گردد.

سابقه و هدف: بیماری هموفیلی با توجه به ماهیت پیچیده و آثار منفی بر جسم و روح بیمار، می تواند کیفیت زندگی مبتلایان را تحت تاثیر قرار دهد. لذا این مطالعه با هدف مقایسه ابعاد مختلف کیفیت زندگی نوجوانان سالم با نوجوانان هموفیلی انجام شد.مواد و روش ها: مطالعه حاضر از نوع مورد - شاهدی بود. 32 نفر از نوجوانان هموفیلی مراجعه کننده به بیمارستان سیدالشهدای اصفهان، به صورت تصادفی در گروه مورد و 32 نفر از نوجوانان سالم که از نظر سن، جنس و وضعیت اقتصادی - اجتماعی با گروه مورد همسان بودند، در گروه شاهد قرار گرفتند. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه استاندارد کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی بود که در دو زمان توسط نمونه ها تکمیل گردید. داده ها با استفاده از نرم افزار  SPSS 15و آزمون های آماری کای دو،t  مستقل و من ویتنی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: میانگین نمرات ابعاد جسمانی، روانی و محیطی کیفیت زندگی و میانگین نمره کل کیفیت زندگی در گروه مورد با شاهد (در هر دو زمان اندازه گیری شده) تفاوت معناداری داشت (p<0.001) و میانگین نمره بعد اجتماعی کیفیت زندگی در دو گروه، در اولین اندازه گیری و دومین اندازه گیری با هم تفاوت معناداری نداشت.نتیجه گیری: با توجه به پایین بودن کیفیت زندگی نوجوانان هموفیلی نسبت به نوجوانان سالم، انجام اقدامات لازم جهت ارتقای کیفیت زندگی آن ها در کلیه ابعاد امری ضروری به نظر می رسد.

سابقه و هدف: پرستاران نقش مهمی در کاربرد بی خطر خون و فرآورده های آن دارند. ایمنی و اثربخشی فرآیند انتقال خون، وابسته به دانش و مهارت پرستارانی است که مسوولیت آن را به عهده گرفته اند. هدف از انجام این پژوهش، ارزیابی آگاهی و عملکرد پرستاران در مورد انتقال خون در بیمارستان های اراک در سال 1389 بود.مواد و روش ها: این پژوهش یک مطالعه توصیفی - مقطعی بود و جامعه پژوهش آن را کلیه پرستاران شاغل در بیمارستان های اراک تشکیل می دادند. جمع آوری اطلاعات از طریق پرسشنامه انجام شد. نمره دانش و عملکرد پس از کدگذاری بر حسب میزان امتیاز کسب شده در سه سطح ضعیف، متوسط و خوب رتبه بندی گردید. داده ها به کمک آزمون های کای دو و ضریب همبستگی اسپیرمن و با استفاده از  SPSS 16تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: بیشترین افراد مورد بررسی دارای جنسیت زن (%92.9) و مدرک تحصیلی کارشناسی (%99.3) بودند. میانگین و انحراف معیار سن 29.79±5.14 سال و سابقه کار، 6.15±4.76 سال بود. آگاهی سنجی پرستاران در ارتباط با انتقال خون نشان داد که %50.9 افراد آگاهی خوب، %33.5 متوسط و %15.6 نیز آگاهی ضعیف داشتند. نتایج عملکرد پرستاران به شیوه خودسنجی نشان داد که اکثریت افراد (%63.9) عملکرد خوب و بقیه عملکرد متوسط داشتند. بین دانش و عملکرد پرستاران ارتباط معنادار وجود داشت (p<0.001).نتیجه گیری: در این مطالعه اگر چه آگاهی و عملکرد اکثریت پرستاران مطلوب بود، ولیکن نیاز به داشتن آگاهی بیشتر در مورد عوارض انتقال خون و بهبود عملکرد مراقبتی وجود دارد. بنابراین اجرای برنامه های آموزشی و کنترل و نظارت مدیران ضروری به نظر می رسد.

سابقه و هدف: تاکنون روش های مختلفی برای محاسبه هزینه - واحد خدمات، مورد استفاده قرار گرفته است. هدف از تحقیق حاضر، تعیین هزینه راه اندازی یک پایگاه انتقال خون ثابت (با آزمایشگاه یا بدون آزمایشگاه) و سیار، بر مبنای فعالیت آن ها و محاسبه هزینه تهیه خون و فرآورده های آن، در پایگاه منطقه ای انتقال خون گیلان در سال 1388 بود.مواد و روش ها: مطالعه انجام شده از نوع توصیفی و گذشته نگر و جامعه آماری آن، هشت پایگاه ثابت و سیار انتقال خون گیلان در سال 1388 بودند. کلیه هزینه های مصرفی و سرمایه ای هر پایگاه بر اساس مدل هزینه یابی بر مبنای فعالیت، مطابق زمانبندی جدول گانت مورد بررسی قرار گرفت. اطلاعات جمع آوری شده، در فرم های مربوط به هر قسمت وارد و طبقه بندی گردید.یافته ها: هزینه راه اندازی یک پایگاه ثابت خونگیری، 461.137.553 ریال، یک واحد سیار انتقال خون 3.229.876.199 ریال و یک پایگاه ثابت خونگیری و فرآورده گیری از 1.535.281.050 ریال در شهرستان تالش تا 2.576.274.270 ریال در شهرستان رودسر متغیر بود. هزینه راه اندازی یک پایگاه انتقال خون در مرکز استان که کلیه فعالیت های انتقال خون در آن انجام شود، 15.182.292.374 ریال برآورد گردید. این تحقیق هم چنین نشان داد به طور کلی میانگین هزینه تولید یک واحد خون کامل در استان گیلان 690.567 ریال، گلبول قرمز متراکم 594.203 ریال، یک واحد پلاسما 737.114 ریال و یک واحد پلاکت 2.153.022 ریال می باشد.نتیجه گیری: با توجه به رایگان بودن فرآورده های خونی و عدم پوشش بیمه ها برای هزینه های تولید، مدیریت منابع امری ضروری و حیاتی است.

سابقه و هدف: تاخیر رشد، مشکل عدیده ای در بیماران تالاسمی محسوب می شود. روی در غشای گلبول قرمز وجود دارد و نقش مهمی را در حیات آن ایفا می کند. به نظر می رسد مشکلات رشد در بیماران تالاسمی، با کمبود روی در این بیماران مرتبط باشد. در این مطالعه، ارتباط تغییرات سطح سرمی روی و مس با وضعیت تعادلی آنتی اکسیدانی در بیماران تالاسمی بررسی شد.مواد و روش ها: در یک مطالعه مقطعی، سطح سرمی مس و روی در 140 بیمار تالاسمی ماژور (79 پسر و 61 دختر) که به کلینیک سرور مشهد مراجعه نموده بودند، توسط روش جذب اتمی سنجیده شد و نتایج با 140 فرد سالم که از نظر سنی و جنسی با بیماران یکسان بودند، مقایسه گردید. یافته ها توسط نرم افزار  SPSS 18و آزمون  t-testتجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: میانگین سطح سرمی روی و مس در بیماران تالاسمی در مقایسه با افراد سالم، پایین تر بود. در بیماران تالاسمی، افزایش میزان اکسیدان ها نسبت به آنتی اکسیدان ها مشاهده گردید. ارتباط معناداری بین تغییرات سطح سرمی روی و غلظت آنتی اکسیدان ها وجود داشت.نتیجه گیری: به دلیل کاهش سطح سرمی روی و مس و کاهش میزان آنتی اکسیدان ها در بیماران تالاسمی، استفاده از مکمل های روی و مس در این افراد توصیه می شود.

سابقه و هدف: توزیع گروه های خونی ABO و Rh در مناطق مختلف جغرافیایی، نژاد و قومیت های مختلف متفاوت می باشد، این مطالعه به منظور بررسی فراوانی گروه های خونی ABO و Rh در جمعیت اهداکنندگان استان گلستان در سال های 1389 - 1385 انجام شد.مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی، بر روی اهداکنندگان خون مراجعه کننده به سازمان انتقال خون استان گلستان طی سال های 1389 - 1385 انجام شد. گروه خون هر اهداکننده به دو روش سلولی (Cell type) و سرمی (Back type) برای گروه خونی ABO و روش سلولی برای Rh، طبق دستورالعمل استاندارد انتقال خون ایران تعیین شد. اطلاعات توسط نرم افزار آماری Minitab مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: نتایج نشان داد فراوانی گروه های خونی A، B،O  و AB در جمعیت اهداکنندگان گلستان به ترتیب %36.72، %30.02، %25.28 و %8.02 بود، بیشترین و کمترین گروه خونی Rh مثبت به ترتیب O و AB و در گروه خونی Rh منفی نیز به ترتیب O و AB بود. فراوانی Rh مثبت %89.86 و Rh منفی %10.14 گزارش شد.نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که توزیع فراوانی گروه های خونی در اهداکنندگان طی سال های 1389 - 1385 به ترتیب A، B،AB  و O بوده است و تغییر معناداری در توزیع فراوانی گروه های خونی ABO طی این سال ها مشاهده نشده است.