اخلاق پزشکی
سال:1398 | دوره:13 | شماره:44 |تعداد مقالات:24

زمینه و هدف عفو می تواند به عنوان مانعی در برابر اثرات هیجان های منفی ناشی از تعارضات زوجین باشد. این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی آموزش عفو مبتنی بر دیدگاه اسلامی (قرآن و احادیث) بر صمیمیت زوجین و ابعاد آن در زوجین مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر شهرکرد انجام شد. مواد و روش ها در این مداخله نیمه آزمایشی که با استفاده از دو گروه آزمایش و کنترل انجام شد، 20 زوج که به دلیل مشکلات زناشویی به مراکز مشاوره شهر شهرکرد مراجعه کرده بودند، با روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شده و به صورت تصادفی در گروه آزمایش و گواه جایگزین شدند. با کمک پرسشنامه صمیمیت زوجین، ابتدا میزان صمیمیت زوجین قبل از مداخله بر روی هر دو گروه آزمایش و کنترل اندازه گیری شد (پیش آزمون). بعد از مداخله (آموزش عفو مبتنی بر دیدگاه اسلامی) بر روی گروه آزمایش در طی 9 جلسه هفتگی 90 دقیقه ای، پرسشنامه مجددا بر روی هر دو گروه اجرا شد (پس آزمون). داده ها با کمک آماره های توصیفی و روش کوواریانس چندمتغیره تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها نتایج تحلیل کوواریانس چندمتغیره نشان داد که آموزش عفو مبتنی بر دیدگاه اسلامی تاثیر معنی داری بر صمیمیت زوجین و شش بعد به اسم صمیمیت عاطفی، ارتباطی، مذهبی، فیزیکی، روان شناختی و بعد کلی داشت (p<0/01). ملاحظات اخلاقی قبل از انجام پژوهش، هدف مطالعه برای شرکت کنندگان توضیح داده شد تا با رضایت کامل مشارکت داشته باشند. نتیجه گیری نتایج این پژوهش حاکی از این بود که از آموزش عفو مبتنی بر دیدگاه اسلامی می تواند در طرح ریزی مداخله های درمانی استفاده نمود.

زمینه و هدف تحلیل هم واژگانی، روش مطمئنی برای کشف روابط و آشکارسازی پیوندهای حوزه های علمی مختلف و مصورسازی ساختار فکری یک رشته علمی است. این پژوهش تلاش دارد با استفاده از فن هم واژگانی، ساختار فکری دانش در پژوهش های اخلاق پزشکی را مورد مطالعه قرار دهد. مواد و روش ها روش پژوهش مطالعه حاضر از نوع توصیفی تحلیلی است که به تحلیل محتوای متون با رویکرد علم سنجی می پردازد. جامعه پژوهش شامل 3296 رکورد در حوزه اخلاق پزشکی در پایگاه وب آو ساینس در بازه زمانی 2018-1998 است. یافته ها یافته ها نشان داد که از نظر فراوانی، واژگان کلیدی اخلاق زیستی و رضایت آگاهانه بیشتری فراوانی را در پژوهش های اخلاق پزشکی داشتند. یافته های مربوط به خوشه بندی سلسله مراتبی منجر به شکل گیری 9 خوشه در این حوزه گردید که خوشه های بیهودگی در پزشکی، رضایت آگاهانه و آموزش پزشکی با رویکرد اخلاق بالینی از نظر راهبردی در بهترین وضعیت قرار دارند. ملاحظات اخلاقی صداقت و امانت داری در انتخاب مقالات، گزارش یافته و استناددهی به متون رعایت گردیده است. نتیجه گیری پژوهش حاضر نشان داد که تحلیل هم واژگانی و خوشه بندی، می تواند به درک ساختار روابط موضوعی در یک حوزه کمک کند. نتایج تحلیل نمودار راهبردی نشان داد که «رضایت آگاهانه»، «آموزش پزشکی با رویکرد اخلاقی» و «بیهودگی در پزشکی» از خوشه های مرکزی هستند. در مقابل چهار خوشه «رابطه پزشک و بیمار»، «اخلاق در پژوهش های پزشکی»، «حرفه پزشکی و وظیفه شناسی» و «مرگ آسان» از خوشه های در حال ظهور یا زوال می باشند. پژوهش در برخی مباحث و مفاهیم مانند سقط جنین، شبیه سازی، عقیم سازی و. . . خلا آن احساس می شود.

زمینه و هدف با توجه به اهمیت نقش اخلاق حرفه ای در توسعه سازمان و بهبود زندگی کاری، لازم است در تعیین اثربخشی و هدایت منابع انسانی به رعایت اصول اخلاق حرفه ای در سازمان توجه شود. از این رو پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر ارزش های اسلامی بر اخلاق حرفه ای پرستاران با نقش میانجی منشور اخلاقی سازمان انجام شده است. مواد و روش ها این پژوهش، از لحاظ هدف یک پژوهش کاربردی و به لحاظ روش، توصیفی (پیمایشی) می باشد. جامعه آماری پژوهش تمامی پرستاران شاغل در بیمارستان های دولتی شهر زنجان را شامل می شود. ابزار پژوهش، پرسشنامه است که روایی محتوا و پایایی آن (با استفاده از آلفای کرونباخ) تایید شد. برای سنجش متغیر اخلاق حرفه ای از پرسشنامه قاسم زاده و همکاران (1393 ش. ) و برای دو متغیر دیگر از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. برای آزمون فرضیه ها از روش معادلات ساختاری و نرم افزار PLS استفاده شد. یافته ها طبق یافته ها، ارزش های اسلامی بر اخلاق حرفه ای پرستاران و منشور اخلاقی سازمان، تاثیر مثبت و معناداری دارد. از طرفی رابطه معناداری بین منشور اخلاقی سازمان و اخلاق حرفه ای پرستاران مشاهده شد. همچنین نقش میانجی منشور اخلاقی سازمان در رابطه بین ارزش های اسلامی و اخلاق حرفه ای پرستاران تایید شد. ملاحظات اخلاقی در هنگام جمع آوری داده به پاسخگویان اطمینان داده شد که نظرات آن ها محرمانه خواهد ماند و فقط در تحلیل ها استفاده خواهد شد. نتیجه گیری رعایت اصول اخلاقی در کار پرستاری به بهبود خدمات پرستاری منجر می گردد. نتایج مطالعه نشان داد، چنانچه پرستاران، ارزش های اسلامی را هنگام ارائه خدمات در نظر داشته باشند، ارزشمندی و اهمیت کار آن ها بیشتر مورد توجه قرار خواهد گرفت.

زمینه و هدف سنجش اخلاق سازمانی، دغدغه بسیاری از مدیران و پژوهشگران است. با توجه به ماهیت ویژه بیمارستان ها، توجه روزافزون جامعه به اخلاق پزشکی در سال های اخیر و تغییرات محیطی و فناوری در عصر حاضر، طراحی مدلی متناسب با بیمارستان های کشور اهمیت دارد. هدف این مطالعه طراحی مدل اخلاق سازمانی فضیلت محور برای بیمارستان هاست و بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران به منزله مورد مطالعه، انتخاب شده اند. مواد و روش ها روش پژوهش کیفی، از نوع نظریه داده بنیاد با رویکرد نوخاسته است. برای گردآوری اطلاعات از مصاحبه ساختارنیافته استفاده شد. جامعه آماری پژوهش، شامل مدیران و خبرگان اخلاق سازمانی در بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران هستند و بعد از 3 مرحله نمونه گیری هدفمند، با 18 مصاحبه اشباع نظری حاصل شد و روابط بین ابعاد مدل، تعیین گردید و روایی و پایایی مدل بررسی شد. یافته ها بر اساس یافته های پژوهش، 17 مقوله فرعی در قالب 4 مقوله اصلی «وضعیت کلی اخلاق در جامعه»، «پیش ران های اخلاق در سازمان»، «اخلاق فضیلت محور» و «نتایج رعایت اخلاق در بیمارستان» اجزای مدل را تشکیل می دهند و روابط بین ابعاد مدل به منزله راهنمای به کارگیری آن تبیین شدند. ملاحظات اخلاقی اطلاعات پژوهش از مصاحبه همراه با رضایت از خبرگان به دست آمد و در حفظ محرمانگی اطلاعات آن ها اطمینان خاطر ایجاد شد. نتیجه گیری بر اساس یافته های پژوهش برای رسیدن به بیمارستان اخلاقی، بهبود «وضعیت کلی اخلاق در جامعه» موجب تقویت «پیش ران های اخلاق در سازمان» می شود و ارتقای «پیش ران های اخلاق در سازمان» باعث بهبود «اخلاق فضیلت محور» می شود. در نهایت رعایت اخلاق فضیلت محور، بر نتایج اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی سازمان اثرگذار است. از مدل حاضر می توان برای سنجش وضعیت اخلاق فضیلت محور در سطح بیمارستان ها بهره جست.

امروزه سرطان یکی از بیماری های شایع و در حال افزایش است که حجم زیادی از تلاش های نظام های مراقبتی را به خود اختصاص می دهد. در منطقه مدیترانه شرقی سرطان چهارمین عامل کشنده اصلی می باشد (1). در ایران نیز سرطان در مجموع یک مشکل مهم بهداشتی بوده (2) و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی سرطان را سومین عامل مرگ و میر در کشور می داند. تحقیقات نشان داده است که در ایران سالیانه بیش از 90000 نفر دچار سرطان می شوند که انتظار می رود با افزایش امید به زندگی و افزایش درصد سالمندی در جمعیت کشور، موارد بروز سرطان در یک دهه آینده به شدت افزایش یابد، به طوری که طبق تحقیقات تا سال 2030، تعداد سرطانی ها با 70% افزایش، به 155 هزار نفر خواهد رسید (3). امروزه جنبه های اخلاقی در سرطان شناسی نسبت به گذشته بیشتر مطرح می شوند. یکی از این جنبه ها دادن اطلاعات به بیماران در خصوص تشخیص و پیش آگهی از بیماری شان می باشد. رشد فزاینده دانش پزشکی و کشف روش های جدید درمان و همچنین ایجاد نگرش های جدید اجتماعی و پزشکی در اواخر قرن اخیر که باعث افزایش احساس نیاز به خوداتکایی بیمار در روند درمان شده، موجب افزایش اهمیت جنبه های اخلاقی در پزشکی نسبت به گذشته شده است.

زمینه و هدف قرارگرفتن پرستار در دوراهی های اخلاقی، مربوط به انتقال حقایق به بیمار و یا کتمان آن، اجتناب ناپذیر است و گاهی پرستار در موقعیتی قرار می گیرد که برای حفظ منافع بیمار از دروغ مصلحت آمیز استفاده می کند. شناخت موقعیت های استفاده از دروغ و اتخاذ تدابیری جهت ارائه حقیقت درمان به بیماران جهت اخذ تصمیمات صحیح درمانی بر مبنای حقیقت، اولویت ارائه مراقبت اخلاقی است. مطالعه حاضر با هدف تبیین تجربیات پرستاران در ارتباط با استفاده از دروغ مصلحت آمیز در فرآیند مراقبت اخلاقی از بیمار صورت گرفت. مواد و روش ها مطالعه حاضر مبتنی بر رویکرد کیفی و از نوع پدیدارشناسی توصیفی است. در این پژوهش با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند، هجده نفر از پرستاران شاغل در بیمارستان های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران، در سال 1397، از طریق مصاحبه های عمیق، فردی و نیمه ساختاریافته، تجربیات خود را از دروغ مصلحت آمیز در مسیر مراقبت اخلاقی از بیمار به اشتراک گذاشتند. متن مصاحبه های ضبط شده پس از مکتوب سازی، بر اساس رویکرد کلایزی تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها نتایج آنالیز داده ها، به صورت سه طبقه اصلی و نه زیرطبقه، تعیین و بر اساس ماهیت، به صورت مفهومی نامگذاری گردید. طبقات اصلی پژوهش شامل سراشیبی های مسیر مراقبت اخلاقی، فرازهای مسیر مراقبت اخلاقی و دوراهی های مسیر اخلاق بودند. ملاحظات اخلاقی اهداف و محتوای مطالعه برای تمامی شرکت کنندگان توضیح داده شده و در صورت رضایت برای شرکت در مطالعه، فرم رضایت نامه کتبی برای تمامی آن ها تکمیل گردید. نتیجه گیری برقراری ارتباط صادقانه و حفظ اعتماد بیماران، پیمودن سراشیبی مسیر مراقبت اخلاقی را هموار می سازد. همچنین اتکا به حس حمایت از بیمار، همکاری تیمی و تمسک به ارزش های حرفه پرستاری تسهیلگر گذر از دوراهی های مسیر با محوریت حفظ حریم و اسرار بیماران است. جهت نیل به این هدف، ارتقای مهارت های ارتباطی پرستاران و برگزاری دوره های هم اندیشی و بیان تجارب گروهی در ارتباط با ارائه مراقبت با هدف حفظ ارزش های حرفه پرستاری و تکامل آن ها توصیه می گردد.

زمینه و هدف تعارضات اخلاقی مطرح در پژوهش می تواند تاثیر نامطلوبی بر تمامی مراحل یک تحقیق داشته باشد. هدف از انجام این پژوهش بررسی تعارضات اخلاقی غیر مالی در پژوهش های زیست پزشکی می باشد. مواد و روش ها در این مطالعه مروری پایگاه های اطلاعاتی IranMedex، MagIran، Pubmed با واژگان کلیدی تعارض منافع، غیر مالی و پژوهش جستجو گردید. چکیده مقالات بازیابی شده بررسی و پس از حذف مقالات تکراری و غیر مرتبط، متن کامل مقالات مرتبط تحلیل شد. یافته ها تعارضات غیر مالی را بر اساس گروه های درگیر می توان به سه دسته: 1 پژوهشگران؛ 2 موسسات پژوهشی؛ 3 مجلات علمی تقسیم نمود. تعارضات مطرح برای پژوهشگران: تمایل برای کسب شهرت، کسب درجه و موقعیت علمی بالاتر در مقایسه با همکاران، به دست آوردن گرنت های پژوهشی و تمایلات سیاسی، دینی و. . .، به علاه برخی سیاست ها در زمین ارتقای اعضای هیات علمی و مشوق های پژوهشی. برای موسسات پژوهشی: شناخته شدن به عنوان یک سازمان حرفه ای، طرفداری و یا موقعیت سیاسی افراد تصمیم گیرنده و مدیران مراکز پژوهشی، دست یافتن به افتخار و یا کسب رتبه در ارزیابی ها و شهرت و از مهم ترین تعارضات برای مجلات: وجود ارتباط داوران با نویسندگان و یا سازمان های پژوهشی تهیه کننده مقالات، دریافت گرنت و یا فعالیت از سوی داور در مرکزی که مقاله آن را برای داوری پذیرفته است، داشتن سابقه کار پژوهشی مشترک و یا مقاله با نویسندگان مقاله مورد بررسی. ملاحظات اخلاقی ضمن رعایت امانتداری در تحلیل، گزارش و استناددهی انتشار نتایج به دور از هرگونه سوگیری انجام شد. نتیجه گیری توجه بیشتر سیاستگذاران این حیطه به تعارضات غیر مالی، تدوین کدهای اخلاقی در این زمینه، فرایندهایی برای شناسایی این نوع از تعارضات و تغییر سیاست ها و مقرراتی که در بروز این تعارضات نقش دارند، می تواند در به حداقل رساندن آن ها کمک نماید.

زمینه و هدف امروزه با توجه به تغییرات به وجودآمده در زمینه سلامت از جمله استفاده از فناوری های روز، تفاوت در خواسته و نیازهای افراد، تغییرات الگویی بیماری ها، افزایش آگاهی عموم، ضرورت استفاده از رویکرد اخلاقی بیش از پیش احساس می شود، لذا این مطالعه با هدف سنجش سطح تکامل اخلاقی پرستاران در بیمارستان های مشهد و مقایسه آنان در بین پرستاران بیمارستان های آموزشی و غیر آموزشی طراحی و اجرا شد. مواد و روش ها این مطالعه توصیفی تحلیلی در سطح چهار بیمارستان خصوصی و آموزشی شهر مشهد در سال 1397 به روس نمونه گیری آسان بر روی 198 پرستار پس از کسب رضایت آگاهانه و با استفاده از ابزار استاندارد کولبرگ انجام شد و داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. یافته ها در این مطالعه 198 پرستار با میانگین سنی 7/80± 35/86 و میانگین سابقه کاری 7/03± 10/73 شرکت نمودند. میانگین نمره NP، 6/84± 45/29 و میانگین نمره CP، 03/91± 20/09 در پرستاران بود و اختلاف معنی داری در بیمارستان های خصوصی و آموزشی در این زمینه مشاهده نشد. همچنین بین عوامل دموگرافیک و نمرات مذکور به جز در بخش مراقبت ویژه، ارتباط آماری معنی داری مشاهده نشد. ملاحظات اخلاقی: کسب رضایت آگاهانه از شرکت کنندگان و رعایت اصل محرمانگی پیوسته مد نظر بوده است. نتیجه گیری با توجه به نتایج به دست آمده مشخص شد که نمره سطح تکامل اخلاقی از میانگین نمره بالاتر است، ولی تا سطح مطلوب نیز فاصله دارد، اغلب پرستاران در سطوح عرفی و پس عرفی می باشند، اما شمار قابل توجهی هم در سطح پیش عرفی هستند. از طرف دیگر با توجه به تاثیر محیط و عملکرد حرفه ای پرستاران بر الگوپذیری و یادگیری دانشجویان، انتظار می رود ارتقای بعد اخلاقی عملکرد حرفه ای پرستاران به خصوص در بیمارستان های آموزشی در اولویت برنامه های توانمندسازی کادر پرستاری قرار گیرد و عملکرد اخلاقی پرستاران مورد نظارت و ارزشیابی قرار گیرد.

زمینه و هدف تعهد نظام آموزش پزشکی جامعه نگر، حرکت در جهت آرمان های اسناد بالادستی و تربیت نیروی انسانی کارآمد، مبتنی بر نیازها و ارزش های انسانی اخلاقی جامعه و کاربست ارزش ها در آموزش پزشکی است. از آنجایی که سند الگوی پایه پیشرفت اسلامی ایرانی به عنوان مهم ترین سند بالادستی کشور پس از قانون اساسی شناخته می شود. تطبیق ارزش های اسناد سلامت با ارزش های سند الگوی پایه، جهت تببین ارزش های الگوی پیشرفت علوم پزشکی کشور، ضرورت دارد. مواد و روش ها اسناد بالادستی مرتبط با علوم پزشکی به صورت هدفمند انتخاب و بیانیه ارزش ها از نظر محتوایی و به شیوه نقادانه تحلیل شدند. ارزش های الگوی آموزش پزشکی کشور تببین و رابطه ارزش های پیشنهادی با مبانی ارزشی سند پایه پیشرفت تحلیل شد یافته ها تمامی اسناد مورد بررسی البته با رویکردهای مختلف تاکید بر ارزش های انسانی و اخلاقی مبتنی بر باورهای دینی دارند. نقشه جامع سلامت و سیاست های کلی سلامت در بیانیه ارزش ها بسیار غنی هستند. ملاحظات اخلاقی در این مطالعه تمامی ملاحظات اخلاقی مرتبط به تحلیل نقادانه اسناد سیاستگذاری، رعایت شده است. نتیجه گیری علی رغم توجه به ارزش ها در اسناد، بیانیه های ارزشی از یکپارچگی لازم برخوردار نمی باشند. مبانی ارزشی پیشنهادی پژوهشگران در الگوی پیشرفت آموزش علوم پزشکی و مراقبت سلامت کشور شامل 12 ارزش بینادین است. ایمان به خدا (خدامحوری)، حق سلامت حداکثری، سلامت همه جانبه، معنویت، کرامت انسانی، حسن فاعلی و فعلی حرفه پزشکی، فضایل اخلاقی، آموزه های دینی، عدالت، پاسخگویی، همبستگی اجتماعی، جهاد علمی و مرجعیت علمی ارزش های بنیادین پیشنهادی و منطبق با الگوی پایه پیشرفت هستند.

زمینه و هدف امنیت اطلاعات یک مساله حیاتی در حوزه سلامت و درمان است. در بیشتر تحقیقاتی که در این زمینه صورت گرفته، عامل انسانی نادیده گرفته شده و یک نوع دید و رویکرد فنی وجود داشته است. مقاله حاضر با هدف تعیین رابطه ادراک پرسنل از عواقب افشای اطلاعات و تعهد کارکنان با قصد آن ها بر قصد نقض امنیت اطلاعات انجام گرفت. مواد و روش ها نمونه این پژوهش را 181 نفر از پزشکان متخصص بیمارستان های آموزشی تخصصی شهر اصفهان تشکیل می دادند که به وسیله پرسشنامه بومی سازی شده با روش در دسترس نمونه گیری شدند. جهت سنجش عواقب ادراک شده افشای اطلاعات از پرسشنامه D’ Arcy و همکاران با 7 سوال و دارای دو بعد درک از قطعیت و شدت مجازات ها و جهت سنجش تعهد سازمانی، پرسشنامه 24 سوالی Allen و Meyer با سه بعد تعهد عاطفی، هنجاری و مستمر استفاده شد. پس از تایید روایی صوری، محتوایی و سازه پایایی به روش آلفای کرونباخ و پایایی مرکب، فرضیه ها با استفاده از روش حداقل مربعات جزئی و توسط نرم افزار SmartPLS آزموده شدند. یافته ها یافته های این تحقیق نشان داد که ادراک پزشکان متخصص از سیاست های سازمانی که نشانگر قطعیت و شدت مجازات افشای اطلاعات است، رابطه منفی معنادار با قصد نقض امنیت اطلاعات بیماران توسط آن ها دارد (P<0. 001). همچنین نتایج نشان داد که ادراک پزشکان متخصص از تعهد که شامل تعهد عاطفی، هنجاری و مستمر بود، رابطه معنادار بر قصد نقض امنیت اطلاعات بیماران توسط آن ها ندارد. ملاحظات اخلاقی: شرکت در جمع آوری داده ها داوطلبانه بود، رضایت شفاهی شرکت کنندگان کسب و به آنان نسبت به محرمانگی هویت آن ها اطمینان داده شد. نتیجه گیری سیاست های سازمانی از لحاظ قطعیت و شدت مجازات پزشکان نقض کننده امنیت اطلاعات باید در سطح بیمارستان ها و حتی در سطح وزارتخانه تشدید و با ابزار گوناگون به اطلاع دست اندرکاران حوزه درمان و از جمله پزشکان برسد.

زمینه و هدف سرطان تهدیدی برای سلامت جوامع بشری محسوب می شود و نه تنها تاثیرات جسمی، بلکه تاثیرات روانی بسیاری بر افراد دارد. هدف پژوهش حاضر بررسی اثر سرسختی روان شناختی با امیدواری از طریق راهبردهای مقابله ای شناختی در بیماران زن مبتلا به سرطان پستان بود. مواد و روش ها روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی می باشد و جامعه پژوهش کلیه بیماران سرطانی مراجعه کننده به بخش آنکولوژی بیمارستان شهید باهنرکرمان بوده اند که از میان کلیه بیماران 540 بیمار سرطانی زن به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده اند. شرکت کنندگان پرسشنامه های سرسختی روان شناختی (کوباسا)، امیدواری (میلر)، راهبردهای مقابله با درد (روزنشتایل و کیف) را در این پژوهش تکمیل کردند. تجزیه وتحلیل مدل بر اساس نرم افزار آموس 24 انجام گرفت. مبنای اصلی آنالیز داده ها بر اساس معادلات ساختاری و تحلیل عاملی تاییدی بود. یافته ها یافته های پژوهش نشان داد که اثر مستقیم برای دو متغیر راهبردهای مقابله ای شناختی و سرسختی روان شناختی 0/78 برای امیدواری و سرسختی روان شناختی 0/41 و برای امیدواری در مقابل راهبردهای مقابله ای شناختی 0/55 می باشد و برای نشان دادن اثر غیر مستقیم از آزمون تصحیح استفاده می گردد و آزمون معنادار شد (0/05>سطح معناداری). ملاحظات اخلاقی رضایت آگاهانه شفاهی از شرکت کنندگان کسب گردیده و به آن ها درباره محرمانگی اطلاعات، اطمینان داده شد. نتیجه گیری از یافته های این پژوهش می توان این گونه نتیجه گیری کرد که راهبردهای مقابله ای شناختی می تواند به عنوان متغیر واسطه ای تاثیر سرسختی روان شناختی را بر امیدواری بیماران مبتلا به سرطان را تقویت نماید.

زمینه و هدف: پژوهش ها پرستاران را از نظر ارتباطی ضعیف عنوان کرده اند. بنابراین ضروری است نحوه ارتباط پرستاران در موقعیت های مختلف مورد بررسی قرار گیرد. از این رو این پژوهش با هدف مقایسه کیفیت ارتباط پرستاران با همسر، همکار و بیمار و رابطه آن با تنش های روانی و ادراک دشواری کار در پرستاران شاغل در بیمارستان های شهرستان ملایر انجام شد. مواد و روش ها: پژوهش حاضر مقطعی (توصیفی همبستگی) بود. جامعه آماری شامل کلیه پرستاران متأهل و شاغل در بیمارستان های شهرستان ملایر در سال 1395 بودند که (115 نفر) به صورت نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزارهای به کار گرفته شده، پرسشنامه کیفیت ارتباط پرستار، پرسشنامه تنش روانی (PSQ) و مقیاس دشواری کار بود. برای تحلیل داده ها از آزمون تحلیل واریانس یک طرفه (ANOVA)، آزمون بونفرونی و همبستگی پیرسون و نرم افزار SPSS 22 استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که تفاوت معناداری بین کیفیت ارتباط پرستار با همسر، با کیفیت ارتباط با همکار و بیمار به ترتیب با میانگین 42/12± 91/08، 12/39± 83/45 و 13/01± 81/45 وجود دارد (p=0/001، F=18/36)، اما تفاوت معناداری بین کیفیت ارتباطی پرستار با همکار و با بیمار وجود ندارد (p=0/690). نتایج همبستگی نشان داد همبستگی منفی و معناداری بین تنش روانی با کیفیت ارتباطی پرستار با همکار (p=0/049، r=0/19) و بیمار (p=0/002، r=0/30) وجود دارد. همچنین بین ادراک از دشواری کار با کیفیت ارتباطی پرستار با بیمار همبستگی منفی و معناداری وجود داشت (p=0/030، r=0/21). ملاحظات اخلاقی: ابتدا مجوز لازم از شبکه بهداشت و درمان ملایر کسب شد و آنگاه پس از مراجعه به بیمارستان ها در مورد داوطلبانه بودن شرکت در پژوهش و پنهان ماندن اطلاعات شخصی توضیح داده شد تا نمونه ها با رضایت شرکت کنند. نتیجه گیری: با توجه به یافته های این پژوهش، پرستاران از نظر ارتباطی ضعیف نیستند و با توجه به مخاطب خود و برخی عوامل دیگر رفتار می کنند و می توان آموزش و مداخله در بهبود تنش های روانی و ادراک دشواری کار پرستاران را به عنوان یک روش مؤثر در افزایش کیفیت ارتباطی آنان پیشنهاد داد.

زمینه و هدف افزایش جمعیت سالمند در کشور همراه با انواع مسائل جسمانی و روان شناختی از یکسو و از سوی دیگر، تحولات اجتماعی از قبیل تغییر شیوه زندگی فردی و خانوادگی، باعث افزایش تعداد موسسات نگهداری سالمندان شده است. بنابراین هدف پژوهش حاضر با در نظرگرفتن اهمیت تاثیر محیط زندگی بر جنبه های مختلف سلامت روان، مقایسه بهزیستی معنوی، تحمل ابهام و شادکامی در سالمندان ساکن در منزل و خانه سالمندان بود. مواد و روش ها روش این پژوهش، توصیفی از نوع علی مقایسه ای بود. جامعه آماری شامل کلیه سالمندان شهر شیراز در سال 1397 بود که از جامعه مذکور 60 نفر سالمند سرای سالمندان و 60 نفر از سالمندان ساکن منزل به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. سالمندان ساکن در سرای سالمندان با روش نمونه گیری در دسترس و سالمندان ساکن در منزل به شیوه نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه های تحمل ابهام نوع دو مک لین، بهزیستی معنوی دهشیری و همکاران و شادکامی آکسفورد بود. اطلاعات حاصل از پرسشنامه ها با استفاده از شاخص های توصیفی و روش تحلیل واریانس چندمتغیری در نرم افزار آماری SPSS 22 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها نتایج آزمون اثر پیلایی در آزمون تحلیل واریانس چندمتغیری نشان داد که اثر گروه بر ترکیب بهزیستی معنوی، تحمل ابهام و شادکامی معنادار است (0/875=مجذور اتا تفکیکی و P<0/001 و 270/31=(116و3)F). همچنین نتایج تحلیل واریانس چندمتغیری نشان داد که میانگین نمرات بهزیستی معنوی (304/29=F)، تحمل ابهام (65/64=F) و شادکامی (405/31=F) به طور معناداری در سالمندان ساکن در خانه سالمندان کم تر از سالمندان ساکن در منزل می باشد (P<0/001). ملاحظات اخلاقی قبل از انجام پژوهش، هدف مطالعه برای شرکت کنندگان توضیح داده شد تا با رضایت کامل مشارکت داشته باشند. همچنین رضایت آگاهانه کتبی از شرکت کنندگان اخذ گردید. نتیجه گیری نتایج این مطالعه نشان داد بهزیستی معنوی، تحمل ابهام و شادکامی در سالمندان ساکن خانه سالمندان کم تر از سالمندان ساکن منزل است، لذا مشارکت خانوادگی در جهت تدارک رفاه و آسایش روانی سالمند، حمایت مسوولان با پوشش بیمه ای مناسب برای سالمندان، ایجاد سیستم خدمات درمانی در منزل و حمایت از مراقبت دهندگان خانوادگی برای رسیدن به سطح بالاتری از بهداشت روان در این گروه می تواند موثر واقع شود.

زمینه و هدف: دیابت به عنوان شایع ترین بیماری مزمن متابولیک با ایجاد بحران در ابعاد جسمی، روانی و معنوی، باعث افزایش استفاده از منابع معنوی به عنوان یک مکانیسم مقابله ای می شود. از متغیرهایی که موجب تقویت بعد معنوی می شود، بهزیستی معنوی است که ابعاد مختلف زندگی انسان را هماهنگ می کند و جهت سازگاری با بیماری لازم است. پژوهش حاضر با هدف تعیین ارتباط بین عوامل بافتاری و نیازهای معنوی با بهزیستی معنوی در بیماران دیابتی انجام شد. مواد و روش ها: این پژوهش از نوع توصیفی همبستگی بود. جامعه آماری کلیه بیماران دیابتی شهرستان ساری بودند که به ازای پارامترهای پژوهش تعداد 113 نفر به صورت هدفمند و در دسترس انتخاب گردیدند. جهت گردآوری داده ها و ارزیابی از ابزار بهزیستی معنوی پیترمن، مقیاس نیازهای معنوی بسینگ و مقیاس عوامل بافتاری ماریان استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش آماری تحلیل رگرسیون گام به گام و نرم افزار SPSS 21 استفاده شد. یافته ها: نیاز وجودی، نیاز مذهبی و نیاز به آرامش درونی (0/001>P) به صورت مثبت و معنی دار بیشترین سهم (0/47=R2) را در پیش بینی بهزیستی معنوی داشتند. ابعاد بهداشت، اقتصادی، آموزشی، مسکونی و پزشکی عوامل بافتاری (001/0>P) بیشترین سهم (0/51=R2) را در پیش بینی بهزیستی معنوی داشت. ملاحظات اخلاقی: پیش از اجرای طرح، تمامی مشارکت کنندگان برگه های رضایت آگاهانه را امضا کردند. نتیجه گیری: بنابراین می توان گفت که مؤلفه های نیازهای معنوی و عوامل بافتاری به عنوان دو سازه روان شناختی می توانند در بهزیستی معنوی بیماران نقش داشته باشند. بنابراین توصیه می شود که تدوین برنامه و رویکردهایی در جهت توجه به نیازهای معنوی بیماران و عوامل محیطی تأثیرگذار بر بیماری در راستای ارتقای بهزیستی معنوی آنان فراهم سازند.

زمینه و هدف: موضوع فطرت یکی از مباحث پیچیده و مهم است که با ادبیات و رویکردهای گوناگون، توسط ادیان و حکما و حتی روان شناسان مورد بحث قرارگرفته است. هدف این مطالعه، تبیین مناسبات سلامت و فطرت به منظور واکاوی تأثیر سلامت معنوی بر شکوفایی فطرت است. مواد و روش ها: در این مرور روایتی کتب و مقالات منتشره به صورت هدفمند، به دو شیوه دستی و الکترونیک در بانک های اطلاعاتی داخلی جستجو و تحلیل گردید. یافته ها: فطرت حسی در درون نوع انسان است که او را به سوی خداوند و تعالی فرا می خواند و تنها کسی می تواند از ظرفیت های فطرت در مسیر تکامل بهره مند شود که از سلامت معنوی برخوردار باشد. با توجه به این که دل و درک معنوی و درونی انسان، خاستگاه مشترک فطرت و سلامت معنوی می باشد، با پیرایش و نورانی ساختن دل، مقابله با عوامل بازدارنده و بهره مندی از سلامت معنوی، زمینه برای شکوفایی فطرت و کمال و تعالی انسان فراهم می گردد. ملاحظات اخلاقی: صداقت و امانتداری در مطالعه و استناد به متون رعایت گردید. نتیجه گیری: یافته ها بر برخی توصیه ها و راه کارهای مبتنی بر سلامت معنوی با نگاه دینی، به منظور شکوفایی فطرت انسانی دلالت دارد.

زمینه و هدف: رفتار ایذایی هر نوع رفتار نامناسب، مقابله یا تضاد، از بدرفتاری کلامی تا خشونت فیزیکی یا جنسی را شامل گردیده و منجر به آسیب یا ارعاب دیگران می شود. رفتارهای ایذایی در محیط های درمانی تأثیرات گسترده ای بر گیرندگان و ارائه دهندگان خدمات سلامتی دارد. هدف از انجام این مطالعه بررسی بروز رفتار ایذایی و جو حاکم بر روابط پزشک و پرستار در جامعه درمانی بوده است. مواد و روش ها: یک مطالعه توصیفی مقطعی است که 248 نفر از کارکنان بیمارستان های آموزشی اصفهان با روش نمونه گیری تمام شماری وارد مطالعه شده و اطلاعات از طریق پرسشنامه محقق ساخته بررسی رفتارهای ایذایی، دارای سؤالات چندگزینه ای طی سال 1396 جمع آوری شد. داده ها در نرم افزار SPSS 16 با استفاده از آمار توصیفی گزارش شدند. یافته ها: 163 نفر (7/65 درصد) شرکت کنندگان کارکنان زن و مابقی مرد، 82 (33/1 درصد) نفر از پاسخ دهندگان از بیمارستان الزهرا و 105 (42/3 درصد) نفر در بخش اورژانس مشغول به کار بودند. 212 (85/5 درصد) نفر از پاسخ دهندگان شاهد رفتارهای ایذایی از سوی پزشک و همچنین پرستار و 200 (80/6 درصد) نفر شاهد رفتارهای ایذایی از سوی سایر کارکنان بیمارستان ها بوده اند. از نظر واحدهای مورد پژوهش 17 (6/9 درصد) نفر جو پزشک پرستار را بسیار مثبت و 148 (59/7 درصد) نفر جو را نسبتاً مثبت ذکر نموده اند. ملاحظات اخلاقی: این مقاله حاصل طرح تحقیقاتی با کد مصوب 292272 از کمیته تحقیقات دانشگاه علوم پزشکی اصفهان است. از همه پرسش شونده ها قبل مطالعه رضایت آگاهانه اخذ گردید. نتیجه گیری: از آنجایی که رفتار ایذایی از بروز بالایی بین پزشکان و پرستاران برخوردار است و بر ارتباط آن ها تأثیر منفی دارد، به نظر می رسد داشتن یک سیستم مدیریتی با قوانین کارا با قابلیت اجرایی برای همه و ارائه آموزش ها در زمینه ارتباطات از اهمیت بالایی برخوردار است.

زمینه و هدف هدف این پژوهش تعیین اثربخشی آموزش تئوریک در مقایسه با آموزش عملی موازین اخلاقی به دانشجویان کارآموزی و کارورزی بخش روان پزشکی بود. مواد و روش ها روش پژوهش از نوع نیمه تجربی بود. جامعه آماری مورد مطالعه شامل کلیه دانشجویان رشته پزشکی بود که دوره کارآموزی و کارورزی بخش روان پزشکی را در بیمارستان فاطمی اردبیل می گذراندند. با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس تعداد 36 نفر به عنوان نمونه مورد بررسی قرار گرفتند، از این تعداد 18 نفر به صورت تصادفی در گروه آموزش تئوریک موازین اخلاق حرفه ای (گروه 1) و 18 نفر در گروه آموزش عملی موازین اخلاق حرفه ای (گروه 2) جایگزین شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه شایستگی اخلاقی و چک لیست رعایت موازین اخلاق حرفه ای در روان پزشکی استفاده شد. اطلاعات جمع آوری شده با نرم افزار SPSS 21 مورد تحلیل آماری قرار گرفت. از میانگین و انحراف استاندارد و آزمون t و شاخص اندازه اثر کوهن برای تحلیل آماری استفاده شد. یافته ها نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان داد که از لحاظ آماری تفاوت معنی داری بین میانگین های نمرات دو گروه در پرسشنامه شایستگی اخلاقی و در پیش آزمون چک لیست موازین اخلاق حرفه ای وجود نداشت. بعد از ارائه آموزش ها، میانگین نمرات پس آزمون چک لیست گروه 2 که آموزش عملی دریافت کرده بودند، افزایش قابل توجهی داشت و به طور معنی داری از نمرات گروه یک بالاتر بود. بیشترین تفاوت در رعایت استقلال بیمار و حفظ حریم بیمار ایجاد شده بود. نهایتا بر اساس مقیاس کوهن اثربخشی آموزش عملی نسبت به آموزش تئوریک بیشتر بود. ملاحظات اخلاقی اطلاع رسانی به موقع و جلب رضایت دانشجویان هنگام شروع بخش روان پزشکی، محرمانه نگه داشتن نتایج انفرادی دانشجویان، دخالت ندادن نتایج در ارزیابی عملکرد آموزشی دانشجویان. نتیجه گیری آموزش عملی موازین اخلاقی موثرتر از آموزش تئوریک بود و صرفا تاکید بر آموزش های تئوریک نمی تواند منجر به رعایت موازین و کدهای اخلاق پزشکی باشد، لذا ضروری است که در طول دوره آموزش پزشکان عمومی علاوه بر برگزاری کلاس های تئوریک از آموزش کارگاهی و یا سایر روش های عملی و موثر نیز استفاده گردد.

زمینه و هدف ارتباط پزشک و بیمار یکی از مهم ترین ارتباط انسانی در نظام سلامت بوده و اعتماد اساس این ارتباط است. از طرفی نظام سلامت به دلیل ارتباط با همه سطوح جامعه، حساسیت برانگیزبودن، ظرفیت ایجاد هیجان و مرتبط بودن با سلامتی افراد فرصت بهتری برای شایعه سازی و در نتیجه تاثیر بر اعتماد دارد. ساخت و انتشار شایعه و اخبار کذب در رسانه های اجتماعی در خصوص تجربیات پزشکی و مولفه های موثر بر نظام سلامت موضوعی مهم و البته نوین جهت بررسی و انجام یک مطالعه است. مواد و روش ها این مقاله با استفاده از مصاحبه و برگزاری جلسات گروه کانونی تلاش کرده است در چارچوب روش گرندد تئوری یک الگو از چرایی اعتمادزدایی ارائه کند. یافته ها از آنجا که یکی از جدی ترین نیازها و منافع ذی نفعان حاکمیتی کنترل ساز و کار تولید و توزیع اخبار کذب و شایعه در رسانه های اجتماعی است و همچنین مشاهدات پژوهشگر در سطح رسانه های اجتماعی گواهی می داد که بخش قابل توجهی از شایعات در فضای رسانه های اجتماعی به نوعی به سلامت و نظام سلامت مرتبط است، محقق بررسی و تحلیل این موضوع را برای مقاله خود در نظر گرفته است. در این مطالعه نشان داده شد عدم مسوولیت حقوقی در خصوص محتواهای منتشرشده باعث شده است انتشار شایعه در رسانه های اجتماعی با کم ترین هزینه امکان پذیر و معمول باشد. عدم اطلاع رسانی صحیح، چرخه اقتصادی تولید شایعه و ناکارآمدی، عوامل اصلی ایجاد و انتشار شایعه در خصوص نظام سلامت هستند. پژوهش حاضر نشان می دهد که این همه باعث کاهش اعتماد به نظام سلامت در جامعه شبکه ای شده است. ملاحظات اخلاقی این مقاله با هزینه شخصی انجام شده و مستخرج از رساله دکتری در رشته مدیریت رسانه دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران است. نتیجه گیری به نظر می رسد تغییر نظام رسانه ای کشور به سمت مسطح شدن و از بین رفتن مکانیسم های کنترلی و دروازه بانی خبر، نظام سلامت را مانند دیگر نظام های حاکمیتی در مدیریت اخبار مربوط به خود دچار مشکل کرده است. از این رو پیشنهاد می شود بخش های از نظام سلامت که وظیفه مدیریت برند و تصویر کلان نظام سلامت و شبکه بهداشت کشور را دارند، در درجه اول ضمن درک تغییر نظام رسانه ای و به تبع نظم اجتماعی به سمت نظم شبکه ای باید نقش کنشگری خود را افزایش دهند.

زمینه و هدف برخورداری ماماها از صلاحیت مراقبت معنوی به عنوان یکی از اعضای گروه سلامت، از اهمیت ویژه ای برای ارتقای سلامت مادر و نوزاد و جامعه برخوردار است. این مطالعه با هدف تعیین تاثیر مداخله آموزشی بر سطح سلامت معنوی دانشجویان مامایی انجام گردیده است. مواد و روش ها این پژوهش نیمه تجربی با طرح پیش آزمون پس آزمون روی 56 نفر از دانشجویان واجد شرایط کارشناسی مامایی شاغل به تحصیل در دانشگاه های کرج در سال تحصیلی 97-1396 انجام شد. نمونه گیری به روش در دسترس انجام شد. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه جامع سلامت معنوی در جمعیت ایرانی استفاده شد. جلسات آموزش گروهی در مدت 16 ساعت به صورت نظری برگزار شد. برای تحلیل داده ها از میانگین، انحراف معیار و آزمون های تحلیلی ناپارامتری فریدمن و ویلکاکسون با استفاده از نسخه SPSS 19 استفاده شد. یافته ها میانگین و رتبه نمرات سلامت معنوی (در هر سه سازه بینش، گرایش و رفتار) پس از آموزش افزایش معنی دار داشت. همچنین میانگین نمره سلامت معنوی یک ماه پس از آموزش افزایش معنی دار داشت (p<0. 0001). بیشترین نمره سلامت معنوی مربوط به بلافاصله پس از آموزش بود و تفاوت معنی داری بین نمرات بلافاصله و یک ماه پس از آموزش وجود نداشت (به ترتیب p=0/655، p=0/851). بین سن، معدل و ترم تحصیلی شرکت کنندگان با تفاوت میانگین نمرات سلامت معنوی ارتباط معناداری مشاهده نشد (p>0. 05). ملاحظات اخلاقی پس از توضیح درباره اهداف پژوهش و محرمانگی اطلاعات، رضایت شفاهی شرکت کنندگان کسب گردید. نتیجه گیری یافته ها بر تاثیر برنامه آموزشی بر سلامت معنوی دانشجویان مورد مطالعه دلالت دارد. از این رو گنجانیدن آموزش سلامت و مراقبت معنوی در برنامه درسی دانشجویان مامایی توصیه می گردد.

زمینه و هدف: با توجه به اهمیت صبر در سلامت روان، پژوهش حاضر به مقایسه اثربخشی مداخله درمانی اخلاق مدار مبتنی بر صبر با درمان شناختی رفتاری بر انعطاف پذیری شناختی، سازگاری روانی اجتماعی با بیماری، کانون کنترل سلامت و پیروی از رژیم درمانی بیماران دیابتی نوع 2 پرداخته است. مواد و روش ها: طرح پژوهش حاضر، طرح نیمه تجربی از نوع پیش آزمون و پس آزمون چند گروهی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 مراجعه کننده به درمانگاه شهید مطهری شهر شیراز بود که از میان این افراد، تعداد 60 نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمون (دریافت کننده مداخله مبتنی بر صبر و گروه دریافت کننده درمان شناختی رفتاری) و یک گروه کنترل جایگزین شدند. یافته ها: بر طبق نتایج، میانگین دو گروه آزمون در متغیرهای انعطاف پذیری شناختی، پیروی از درمان، کانون کنترل سلامت «درونی» و سازگاری روان شناختی بیشتر از میانگین گروه کنترل در این متغیرها بوده که این نشان دهنده اثربخشی مداخله صبر و درمان شناختی رفتاری است. همچنین میانگین دو گروه آزمون در متغیرهای کانون کنترل سلامت «قدرت دیگران» و کانون کنترل سلامت «شانس» کم تر از میانگین گروه کنترل در این متغیرها بوده که این نیز نشان دهنده اثربخشی این دو مداخله در کاهش میزان کانون کنترل سلامت «بیرونی» در بیماران دیابتی است، اما میانگین گروه دریافت کننده مداخله صبر در متغیر کانون کنترل سلامت «خدا» بیشتر از میانگین گروه دریافت کننده درمان شناختی رفتاری و گروه کنترل بوده که این نشان می دهد که دریافت مداخله درمانی صبر منجر به افزایش نمرات کانون کنترل سلامت «خدا» در بیماران دیابتی شده است. ملاحظات اخلاقی: ملاحظات اخلاقی مرتبط با پژوهش رعایت شد. نتیجه گیری: با توجه به نتایج حاکی از اثربخشی و کارآمدی مداخله درمانی مبتنی بر صبر، پیشنهاد می گردد مداخله مذکور در ارتقای سلامت روان و افزایش پیروی از درمان در بیماران دیابتی مورد استفاده قرار گیرد.

زمینه و هدف رازداری و حفظ حریم خصوصی مراجع از اصول بنیادین و ارکان مهم رابطه درمانی و اخلاق حرفه ای در حوزه فعالیت های روان شناختی و مشاوره ای است. روان شناسان و مشاوران بنا به وظیفه حرفه ای و قانونی خود موظف به حفظ اسرار مراجعین خود هستند. هدف از پژوهش حاضر، تبیین ابعاد رازداری و افشای اسرار در حوزه خدمات روان درمانی و مشاوره و تحلیل قوانین موجود در این حوزه است. مواد و روش ها در این پژوهش، نظام نامه اخلاقی سازمان نظام روان شناسی و مشاوره و قوانین مربوطه مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. یافته ها با توجه به نظام نامه اخلاقی سازمان نظام روان شناسی و مشاوره و مواد قانونی، روان شناسان و مشاوران ملزم به حفظ اسرار مراجعین خود هستند. بر همین اساس، چنانچه روان شناس یا مشاور اسرار مراجعین خود را افشا نماید، مسوولیت قانونی متوجه اوست، البته باید توجه داشت که رازداری امری نسبی است و ممکن است شرایطی به وجود آید که متخصص به موجب قانون ملزم به نقض رازداری و افشای اطلاعات مراجعین خود شود. ملاحظات اخلاقی صداقت و امانت داری در گزارش متون و اسناد به منابع رعایت گردید. این پژوهش با هزینه شخصی انجام شده و فاقد هرگونه حمایت مالی می باشد. نتیجه گیری این مطالعه حاکی از آن است که رازداری و حفظ حریم خصوصی مراجعین موضوعی است که در ایران مغفول مانده است، در این خصوص کاستی های قابل توجهی در نظام نامه اخلاقی و قوانین وجود دارد که با توجه به مسائل و چالش های جدید نیازمند بازنگری هستند. ضمنا لازم است مباحث اخلاق حرفه ای و رازداری در سرفصل های آموزشی و دوره های بازآموزی مد نظر قرار گیرد.

زمینه و هدف نگرش نسبت به مرگ یکی از مهم ترین عواملی است که روی اخلاق مراقبت حرفه مندان سلامت اثر می گذارد. هدف این مطالعه تعیین نگرش پرستاران شاغل در بخش های مراقبت ویژه نسبت به مرگ بوده است. مواد و روش ها در این پژوهش توصیفی مقطعی، تمامی پرستاران شاغل در بخش های مراقبت های ویژه (ICU)، مراکز آموزشی درمانی، دانشگاه علوم پزشکی گلستان در سال 1397، به صورت تمام شماری (156 نفر) مورد مطالعه قرار گرفتند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه نگرش به مرگ Wong و همکاران استفاده شد. برای تحلیل داده ها از آزمون های من ویتنی، کروسکال والیس و رگرسیون خطی استفاده شد. یافته ها میانگین و انحراف معیار نگرش کل به مرگ (23/59± 150/89) بوده و بیشترین میانگین نگرش به مرگ به ترتیب مربوط به حیطه های پذیرش فعالانه (9/26± 49/48)، ترس از مرگ (7/47± 33/64) و پذیرش خنثی (3/54± 27/41) بود. ارتباط معنی داری بین نگرش به مرگ با ویژگی های جمعیت شناختی شرکت کنندگان مشاهده نشد (0/05

زمینه و هدف آگاهی به وظایف حقوقی و اخلاقی در هنگام ارائه خدمات داروسازی سبب ارتقای کیفیت درمان و بهبود رابطه بیمار با داروساز، افزایش سطح همکاری و کم ترشدن شکایت بیمار از داروساز خواهد شد. مواد و روش ها واژگان کلیدی «رابطه داروساز و بیمار» و «تاریخچه ارتباط داروساز با بیمار» و «نقش داروساز در حق سلامت» در پایگاه های اطلاعاتی داخلی و خارجی PubMed، Magiran، IranMedex، SID، Direct Science، Scopus و کلیه اسناد و متون حقوقی در خصوص قوانین و مبانی اخلاق داروسازی به زبان فارسی و انگلیسی، در بازه زمانی 2000 تا 2019 جستجو شدند. یافته ها نگاهی گذرا به چرخه خدمات سلامت لزوم برقراری ارتباط صحیح داروساز و بیمار را مشخص می کند، چراکه داروساز حلقه پایانی ارائه خدمات سلامت است و در صورت ندادن خدمات صحیح و اصولی تلاش سایر حرفه مندان سلامت را بی اثر می کند. برای تعریف و تبیین رابطه داروساز و بیمار باید از تاریخچه این رشته و چگونگی شکل گیری آن شروع کرد. مشخص شدن جایگاه داروساز در نظام سلامت نیز کمک بزرگی به تعریف این رابطه خواهد کرد. ملاحظات اخلاقی صداقت و امانتداری در انتخاب و گزارش یافته ها و استناددهی به متون رعایت گردید. نتیجه گیری حفظ کرامت، شان بیماران، حقوق بشر و اخلاق پزشکی ابعاد موازی ای هستند که در ارتباط داروساز و بیمار وجود دارد و به نوبه خود، وظیفه ای بر روی دوش دولت و تامین کنندگان مراقبت های سلامت از جمله دارو می گذارند تا حداقل استانداردها را در همه اماکن درمانی علی الخصوص داروخانه ها رعایت و فراهم کنند.

زمینه و هدف شواهد موجود، ارتباط سلامت معنوی با کیفیت زندگی مرتبط با سلامت را در افراد مبتلا به بیماری های مزمن نشان داده اند. پژوهش حاضر ازجمله اولین مطالعاتی است که با هدف بررسی ارتباط سلامت معنوی و کیفیت زندگی مرتبط با سلامت در جمعیت عمومی بزرگسال تهرانی در فاصله سال های 95-1393 انجام شده است. مواد و روش ها مطالعه مقطعی حاضر در چارچوب مطالعه قند و لیپید تهران بر روی بزرگسالانی که پرسشنامه جامع سنجش سلامت معنوی و همچنین مقیاس بومی کیفیت زندگی مرتبط با سلامت (SF-12) را تکمیل نموده بودند، انجام شد. ارزیابی ارتباطات بین متغیرهای جمعیت شناختی، سلامت معنوی و کیفیت زندگی مرتبط با سلامت با استفاده از روش مدل سازی معادلات ساختاری به تفکیک جنسیت انجام شد. یافته ها پرسشنامه سلامت معنوی توسط 1595 نفر (56/2 درصد زن و 43/8 درصد مرد) با میانگین سنی 12/5± 41/3 سال تکمیل شد. در مجموع 361 نفر (22/6 درصد) مجرد بوده و 657 نفر (2/41 درصد) تحصیلات دانشگاهی داشتند. میانگین امتیاز کل سلامت معنوی و مولفه های شناختی/ عاطفی و رفتاری در زنان به طور معنی داری بالاتر از مردان بود (p<0/001). علاوه بر این میانگین امتیاز کیفیت زندگی مرتبط با سلامت در مردان نسبت به زنان مورد بررسی در تمامی ابعاد بالاتر بود (p<0/001). شاخص های برازش مدل مفهومی مورد آزمون برای مردان و زنان مقادیر قابل قبولی را نشان داد. ارتباط مستقیم معنی داری بین مولفه شناختی/ عاطفی سلامت معنوی با بعد روانی کیفیت زندگی در مردان (p<0/05 و 0/37=β ) و زنان (p<0/05 و 0/21=β ) وجود داشت. ملاحظات اخلاقی پیش از اجرای طرح، تمامی مشارکت کنندگان برگه های رضایت آگاهانه را امضا کردند. نتیجه گیری: الگوی ساختاری ارتباط معنی دار سلامت معنوی با کیفیت زندگی مرتبط با سلامت در زنان و مردان بزرگسال تهرانی، می تواند در مداخلات ارتقای کیفیت زندگی مرتبط با سلامت در جامعه شهری تهران مورد بهره برداری قرار گیرد. تعمیم نتایج حاضر، مستلزم مطالعات بیشتر در جمعیت های مختلف به ویژه ساکنین سایر شهرها و روستاهای کشور است.