پژوهش های روان شناسی اجتماعی
سال:1391 | دوره:2 | شماره:6 |تعداد مقالات:8

هدف: بررسی اثربخشی مداخله شناختی- رفتاری مبتنی بر الگوی مارلت روی بهبود و پیشگیری از سوءمصرف مواد افیونی، هدف اصلی این پژوهش بود.روش: در یک طرح آزمایشی با اندازه گیری مکرر، 90 بیمار مرد با تشخیص وابستگی به مواد افیونی، پس از دوره سم زدایی انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایشی و یک گروه گواه جای گرفتند. گروه اول به مدت 12 جلسه 90 دقیقه ای به صورت گروهی تحت درمان برنامه درمانی شناختی- رفتاری مبتنی بر الگوی مارلت قرار گرفت، گروه دوم تحت نظر روانپزشک تنها داروی نالترکسون دریافت کرد و گروه گواه هیچ نوع مداخله یا درمانی دریافت نکرد. آزمودنیها توسط مصاحبه ساختاریافته شاخص مصرف مواد افیونی OTI و پرسشنامه سلامت عمومی GHQ-28، قبل از شروع درمان، پایان درمان و سه ماه پس از پایان درمان مورد ارزیابی قرار گرفتند.داده ها به کمک روش آماری تحلیل واریانس با اندازه گیری های مکرر و خی دو مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: نتایج نشان داد که مداخله شناختی- رفتاری مبتنی بر الگوی مارلت در کاهش میزان بازگشت، افزایش اطاعت درمانی و مدت باقی ماندن در درمان و کاهش مصرف مواد افیونی، علائم جسمانی، اضطراب، بهبود عملکرد اجتماعی و وضعیت سلامت موثرتر است.نتیجه گیری: به نظر می رسد به کارگیری روش مداخله شناختی- رفتاری مبتنی بر الگوی مارلت به نحو قابل توجهی اثربخشی درمان را در بهبودی و پیشگیری از بازگشت مواد افیونی افزایش می دهد.

مقدمه: مطالعه حاضر با هدف بررسی رابطه بین سبکهای مقابله با تنیدگی و سلامت روانی در معتادین مراکز ترک اعتیاد استان گیلان با توجه به متغیرهای جمعیت شناختی صورت گرفته است.روش: روش پژوهش از نوع همبستگی بود. به این منظور، نمونه ای متشکل از 251 خانواده معتادین سرپایی (همسران و والدین) واحدهای خودمعرف و خصوصی استان گیلان با روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. آزمودنیها به پرسشنامه های سبک های مقابله (روجر، جارویس و نجاریان، 1993) و سلامت عمومی (گلدبرگ، 1979) پاسخ دادند. داده ها از طریق ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیری مورد تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: یافته ها حاکی از آن بود که بین سلامت روانی با راهبردهای مساله مدار، هیجان مدار و انفصالی رابطه معنی داری وجود دارد، اما بین سلامت روانی با راهبرد اجتنابی رابطه معنی دار وجود ندارد. نتایج حاصل از رگرسیون چندمتغیری نشان داد که راهبرد مقابله مساله مدار و هیجان مدار بیشترین سهم را در پیش بینی وضعیت سلامت روانی دارد.نتیجه گیری: سبکهای مقابله ای یک عامل کلیدی در ارزیابی استرس و سلامت روانی افراد وابسته به مواد افیونی است که می توان با آموزش مهارتهای زندگی و نیز راهبردهای مقابله ای موثر به خانواده های درگیر اعتیاد، گام مهمی در بهبود وضعیت سلامت روانی آنها برداشت.

مقدمه: هدف از انجام این پژوهش بررسی رابطه فردگرایی/ جمع گرایی افقی و عمودی با هویت قومی در زنان و مردان ترکمن بود.روش: پژوهش حاضر از نوع همبستگی و جامعه آماری آن شامل کلیه ساکنان شهر آق قلا بود که از میان آنها 286 نفر (145 زن و 141 مرد) به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. برای سنجش هویت قومی از پرسشنامه هویت قومی فینی (2007) و برای اندازه گیری جمع گرایی و فردگرایی از پرسشنامه تریاندیس و گلفاند (1998) استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون چندمتغیری و آزمون t مستقل استفاده گردید.یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که بین هویت قومی و فرد گرایی افقی، جمع گرایی افقی و جمع گرایی عمودی با هویت قومی رابطه مثبت معنی دار وجود دارد، در حالیکه بین فردگرایی عمودی و هویت قومی همبستگی وجود ندارد. با استفاده از آزمون تفاوت میانگین گروههای مستقل مشخص شد که تفاوت بین مردان و زنان در هویت قومی معنی دار و هویت قومی مردان بیشتر از زنان بود. از سوی دیگر، نتایج نشان داد که جمع گرایی افقی و جنسیت پیش بینی کننده هویت قومی هستند.نتیجه گیری: در جامعه سنت گرایی چون قوم ترکمن، رابطه بین هویت قومی و جمع گرایی قابل پیش بینی بود، اما وجود رابطه معنی دار بین هویت قومی و فردگرایی افقی می تواند نشان از حرکت جوانان به سوی مدرنیسم داشته باشد. تفاوت جنسیتی در پذیرش هویت قومی مانند تحقیقات دیگر نشان از گوناگونی دریافت هر یک از دو جنس از هویت قومی داشت.

مقدمه: هدف پژوهش حاضر بررسی اعتبار و روایی مقیاس ادراک ریسک (بنتین، اسلوویک و سورسون، 1993) بود.روش: به این منظور، نمونه ای متشکل از 427 زن و 513 مرد ایرانی 17 تا 32 سال (میانگین سنی 21= سال) مقیاس ادراک ریسک و پرسشنامه سبکهای تصمیم گیری را تکمیل کردند.یافته ها: بررسی میزان همسانی درونی مقیاس ادراک ریسک نشان داد که کل 7 گزاره این مقیاس با نمره کل همبستگی بالایی داشتند. اعتبار پرسشنامه با استفاده از روش آلفای کرونباخ برای کل مقیاس 0.89 به دست آمد. همبستگی پیرسون بین مقیاس ادراک ریسک با سبک تصمیم گیری منطقی و اجتنابی به ترتیب 0.118 و 0.181 به دست آمد که نشان دهنده روایی همزمان پرسشنامه است. نتایج تحلیل عاملی نشان داد که این آزمون تنها یک عامل دارد که 59.47% از واریانس آن را تبیین می کند و همه مواد پرسشنامه این عامل را می سنجند.نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش می توان گفت که مقیاس ادراک ریسک در جامعه ایرانی از اعتبار و روایی برخوردار است.

مقدمه: اختلال اضطراب اجتماعی اغلب در دوران نوجوانی آغاز می شود و با ترسهای اجتماعی پیوسته ای مشخص می گردد که آسیب در کارکردهای شغلی، تحصیلی و اجتماعی افراد را در پی دارد. پژوهش حاضر که از نوع همبستگی است با هدف بررسی رابطه بین اضطراب اجتماعی با برخی متغیرهای پیش بینی کننده آن اعم از سوگیری توجه (توجه متمرکز بر خود، توجه متمرکز بر بیرون) و خودکارآمدی اجتماعی در دانش آموزان دختر مقطع متوسطه شهر ساری انجام گرفت.روش: نمونه پژوهش شامل 360 دانش آموز دختر مقطع متوسطه شهر ساری بود که با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل سه پرسشنامه مقیاس فوبی اجتماعی (SAS-A)، مقیاس کانون توجه (FAQ) و مقیاس خودکارآمدی برای موقعیتهای اجتماعی (SESS) بود. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیری استفاده شد.یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که بین اضطراب اجتماعی با سوگیری توجه رابطه مثبت معنی دار (p<0.01) و با خودکارآمدی اجتماعی رابطه منفی معنی دار (p<0.01) وجود دارد.نتیجه گیری: در موقعیتهای اجتماعی، تغییر کانون توجه و همچنین وجود باورهای منفی در دختران نوجوان مضطرب اجتماعی موجب عملکرد نامناسب شده که خود سبب بروز بیشتر اضطراب و تداوم آن خواهد شد.

مقدمه: آموزش تفکر برای نوجوانان از اهمیت ویژه ای برخوردار است. آنها باید چگونه فکر کردن را بیاموزند، چرا که باید اطلاعات زیادی را پردازش کنند تا بتوانند بر رویدادهای زندگی کنترل داشته و سلامت روانی خود را حفظ نمایند. هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش مهارتهای تفکر خلاق و نقادانه بر منبع کنترل و سلامت عمومی در نوجوانان است.روش: این پژوهش از نوع آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل است. به منظور آزمایش تاثیر مهارتهای تفکر خلاق و نقادانه بر منبع کنترل و سلامت عمومی نوجوانان با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی40 دانش آموز دبیرستانی در دو گروه 20 نفری آزمایش و کنترل جایگزین شده و به پرسشنامه های منبع کنترل راتر و سلامت عمومی گلدبرگ و هیلیر پاسخ دادند. سپس گروه آزمایش طی 10 جلسه آموزشی 2 ساعته، تحت آموزش مهارتهای تفکر خلاق و نقادانه قرار گرفت. پس از پایان جلسات آموزشی، آزمونهای تفکر انتقادی کالیفرنیا فرم ب، تفکر خلاق عابدی و پرسشنامه های راتر و سلامت عمومی روی آزمودنیهای هر دو گروه اجرا شد. جهت تحلیل آماری داده ها از آزمون t مستقل و تحلیل کوواریانس چندمتغیری استفاده شد.یافته ها: نتایج نشان داد که آموزش مهارتهای تفکر خلاق و نقادانه پس از آموزش افزایش یافته و موجب کاهش معنی دار نمره منبع کنترل، سلامت عمومی و زیر مقیاسهای علائم جسمانی، اضطراب و اختلال خواب و افسردگی شدید در سطح p<0.05 گردید.نتیجه گیری: آموزش مهارتهای تفکر خلاق و نقادانه باعث درونی تر شدن منبع کنترل و ارتقاء سلامت عمومی نوجوانان شده و می تواند برای کمک به آنها در گذر از دوره حساس نوجوانی مفید واقع گردد.

هدف: هدف اصلی این مطالعه بررسی رابطه بین منبع کنترل، سبکهای تصمیم گیری با رفتارهای مخاطره جویانه نوجوانان شهرستان دزفول بود.روش: روش پژوهش حاضر از نوع همبستگی بود. بدین منظور، 450 دانش-آموز دبیرستانی (میانگین سنی 16.3 سال و انحراف استاندارد 1.08) شهر دزفول به شیوه تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند. در این مطالعه از مقیاس سنجش رفتارهای پرخطر برنر، کانینز و کان، مقیاس منبع کنترل درونی و بیرونی راتر و پرسشنامه سبکهای تصمیم گیری عمومی اسکات و بروس استفاده شد.یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که رفتار مخاطره جویانه با منبع کنترل بیرونی رابطه مثبت معنی دار دارد. علاوه بر آن، منبع کنترل بیرونی با سبک های تصمیم گیری شهودی و وابسته رابطه مثبت و با سبک تصمیم گیری منطقی رابطه منفی دارد، در حالیکه منبع کنترل درونی با سبک منطقی رابطه مثبت دارد. همچنین، نتایج تحلیل رگرسیون چندمتغیره نشان داد که منبع کنترل، سبک تصمیم گیری، جنسیت و سن در مجموع 48% از تغییرات واریانس رفتار مخاطره جویانه را تبیین می کنند.نتیجه گیری: با توجه به اینکه نوجوانان در معرض خطرات جسمانی، روان شناختی و اجتماعی فراوانی هستند، می توان با استفاده از نتایج این مطالعه میزان آسیب پذیری آنان را کاهش داد.

مقدمه: نیروی انسانی مسوولیت پذیر و کارآمد به عنوان مهمترین سرمایه یک سازمان محسوب می شود و نقش مهمی را در دستیابی به اهداف آن سازمان بازی می کند. در سازمانهایی که کارکنان آن اهمال کارند، عدم تحول و افت عملکرد از چالشهای سازمانی آنها خواهد بود. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین کمال گرایی و خودکارآمدی با اهمال کاری در کارکنان بیمارستان دولتی شهر فراشبند انجام شده است.روش: پژوهش حاضر از نوع همبستگی است. نمونه پژوهش شامل 150 نفر (90 مرد و 60 زن) از کارکنان بیمارستان دولتی شهر فراشبند می باشد که به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه اهمال کاری شوازر و دیل (2000)، پرسشنامه کمال گرایی نجاریان و همکاران (1378) و پرسشنامه خودکارآمدی شرر و مدوکس (1982) استفاده شد. داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون چندمتغیری و آزمون t مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: نتایج نشان داد که بین کمال گرایی و اهمال کاری رابطه مثبت معنی دار (p<0.01) و بین خودکارآمدی و اهمال کاری رابطه منفی معنی دار وجود دارد. همچنین، نتایج رگرسیون حاکی از آن بود که کمال گرایی و خودکارآمدی جمعا 37 درصد از واریانس اهمال کاری را تبیین می کنند. به علاوه، یافته ها نشان داد که میان کارکنان زن و مرد از لحاظ میزان اهمال کاری تفاوت معنی داری وجود دارد (p<0.01)، اما از نظر میزان کمال گرایی و خودکارآمدی میان آنها تفاوت معنی داری مشاهده نشد (p>0.01).نتیجه گیری: با تعدیل کمال گرایی و افزایش خودکارآمدی، می توان میزان اهمال کاری را در بین کارکنان سازمانها کاهش داد و به بازده بیشتری دست یافت.