زمینه و هدف: دیابت قندی بویژه نوع 1 موجب بروز اختلال در روندهای مرتبط با یادگیری، حافظه و شناخت در جامعه انسانی و حیوانات آزمایشگاهی می گردد. با توجه به وجود شواهد متعدد مبنی بر اثر تقویت کننده علف چای بر حافظه و یادگیری، لذا اثر تجویز خوراکی و درازمدت بخش هوایی علف چای (Hypericum perforatum) بر یادگیری و حافظه در موش های صحرایی دیابتی با استفاده از آزمون اجتنابی غیرفعال مورد بررسی قرار گرفت.روش بررسی: 48 راس موش صحرایی نر نژاد ویستار به طور تصادفی به چهار گروه کنترل، کنترل تحت تیمار با علف چای، دیابتی، و دیابتی تیمار شده با علف چای تقسیم بندی شدند. تیمار با علف چای به مدت 1 الی 2 ماه ادامه یافت. برای دیابتی نمودن موش ها از استرتوزوتوسین به فرم تک دوز و داخل صفاقی به میزان 60 میلی گرم بر کیلوگرم وزن حیوان استفاده گردید. میزان گلوکز سرم قبل از بررسی و در طی هفته های چهارم و هشتم پس از بررسی تعیین گردید. به علاوه، برای بررسی حافظه و یادگیری حیوانات، میزان عملکرد از نظر تاخیر اولیه (Initial Latency) و تاخیر در حین عبور (Step-through Latency) در آزمون اجتنابی غیر فعال پس از گذشت یک و دو ماه تعیین گردید.یافته ها: نتایج بدست آمده نشان داد که تجویز بخش هوایی علف چای با یک نسبت وزنی 1.15 به مدت یک الی دو ماه در موش های گروه های کنترل و دیابتی تغییر معنی دار در میزان گلوکز سرم ایجاد نمی نماید. به علاوه، در موش های دیابتی و دیابتی تحت تیمار با علف چای فقط در پایان ماه دوم افزایش معنی دار در مورد تاخیر اولیه در مقایسه با گروه کنترل بدست آمد (p<0.05). به علاوه، از نظر تاخیر اولیه هیچگونه تفاوت معنی دار بین دو گروه دیابتی و دیابتی تحت تیمار مشاهده نگردید، که خود به مفهوم عدم تغییر توانایی موش ها در کسب اطلاعات جدید در موش های دیابتی تحت تیمار می باشد. از طرف دیگر، با اندازه گیری تاخیر در حین عبور مشخص شد که تیمار موش های گروه کنترل با علف چای موجب افزایش معنی دار تاخیر در حین عبور در پایان ماه های اول (p<0.05) و دوم (p<0.05) در مقایسه با گروه کنترل می گردد. همچنین، کاهش تاخیر در حین عبور در موش های دیابتی (p<0.05) و افزایش آن (p<0.05) در موش های دیابتی تحت تیمار در پایان ماه دوم بخوبی مشاهده گردید.نتیجه گیری: مصرف خوراکی و درازمدت بخش هوایی علف چای موجب افزایش توانایی حیوان برای ذخیره نمودن اطلاعات در انبارهای حافظه و افزایش قدرت به یادآوری اطلاعات انبار شده در حیوانات سالم و دیابتی شده می گردد.