اقیانوس شناسی
سال:1391 | دوره:3 | شماره:9 |تعداد مقالات:10

این تحقیق به بررسی لانه گزینی لاک پشت منقار عقابی (E. imbricata) در فصل لانه گزینی در جزیره هرمز در بهار سال 1386 پرداخته است. طی گشت های شبانه در طول سواحل سایت های انتخاب شده، عملیات بیومتری اندازه گیری لاک پشت هایی که اقدام به لانه گزینی می کردند به همراه تخم های آنها انجام شد. به این منظور نسبت به ثبت اطلاعات مربوط به میزان مراجعه، نوع گونه مراجعه کننده، مشخصات بسترهایی که لانه در آنها انتخاب شده (از نظر پوشش گیاهی)، زمان های تخم گذاری و دما و رطوبت هوا در طول دوره و عواملی همچون طول منحنی کاراپاس، طول مستقیم کاراپاس، عرض منحنی کاراپاس و وزن لاک پشت؛ همچنین تعداد تخم ها، تعداد تخم های نرمال و غیرنرمال و اندازه آنها اقدام شد. بر این اساس متوسط وزن لاک پشت های تخم گذار برابر با 5±42 کیلوگرم، طول منحنی کاراپاس آنها معادل 5±72 سانتی متر، طول مستقیم کاراپاس برابر با 5±66 سانتی متر و عرض منحنی کاراپاس معادل 5±66 سانتی متر محاسبه گردید. تعداد کل تخم های گذاشته شده 40±93 عدد، تعداد تخم های نرمال 40±72، تخم های غیر نرمال 15±20 میانگین قطر تخم های نرمال 4±36.8 میلی متر، قطر بزرگترین تخم (نرمال) 41.5 میلی متر و کوچکترین تخم (غیر نرمال) 5 میلی متر است. بر اساس محاسبات آماری بین صفات طول منحنی کاراپاس و طول مستقیم آن، طول منحنی کاراپاس و وزن جانور، تعداد تخم های نرمال و تعداد کل تخم ها، همبستگی مستقیمی وجود دارد؛ همچنین بین تعداد تخم نرمال به تخم غیر نرمال، رابطه معکوس ضعیفی وجود دارد. بیشترین فراوانی طولی در لاک پشت های تخم گذار شامل، اندازه های 62 تا 70 سانتی متر و بیشترین فراوانی وزنی شامل، وزن های 42 تا 45 کیلوگرم است. شایان ذکر است که از 292 مراجعه ثبت شده لاک پشت ها در سواحل مورد مطالعه، تنها 34 مورد معادل 11.6% به تخم گذاری منجر شد.

این تحقیق با هدف شناسایی و بررسی تراکم و پراکنش توتیای دریایی Stomopneustes variolaris در نواحی بین جزر و مدی سواحل خلیج چابهار طی یک دوره زمانی از آبان ماه 1387 لغایت شهریورماه 1388 انجام شده است. منطقه مورد مطالعه در منتهی الیه جنوب شرقی ایران و سواحل دریای عمان ـ استان سیستان و بلوچستان در محدوده جغرافیایی عرض شمالی 25o16’61’’-25o22’47 و طول شرقی 60o39’90’’-60o24’38’’ قرار گرفته است. نمونه برداری دو ماه یک بار به هنگام جزر کامل از 5 ایستگاه انتخابی به صورت تصادفی و به وسیله پرتاب کوادرات 1m×1m صورت گرفت. نمونه های جمع آوری شده، شمارش و شناسایی گردیدند و سپس تراکم و پراکنش و پایداری آن مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که گونه S.variolaris بیشترین فراوانی را در اسفندماه 88  (3.33±1.03ind.m-2)داشته است. نتایج حاصل از شاخص پراکندگی و پایداری نشان داد که پراکنش این گونه، بیشتر تصادفی و گاهی به صورت تجمعی است و این گونه، جزو گونه های نادر بشمار رفته و تنها در ایستگاه های 1 و 4 مشاهده گردیده است.

به منظور مطالعه تغییرات فصلی میزان زی توده و نحوه پراکنش جلبک های غالب ماکروسکوپی به مدت 4 فصل از آبان ماه 1387 تا مرداد ماه 1388 از 6 ایستگاه در نواحی جزر و مدی استان بوشهر نمونه برداری انجام شد. نمونه برداری ها با روش کوادرات های تصادفی (0.5m×0.5m) و از چهار منطقه جزر و مدی (بالای میان کشندی، میان میان کشندی، پایین میان کشندی و زیر منطقه جزر و مدی) صورت گرفت و تمامی نمونه های جمع آوری شده، پس از شناسایی و دسته بندی اولیه در محل جهت مراحل بعدی کار به آزمایشگاه منتقل گردیدند. در آزمایشگاه با استفاده از کلیدهای شناسایی معتبر، عملیات شناسایی و اندازه گیری وزن خشک انجام شد. در این تحقیق در مجموع 13 گونه جلبکی شامل 3 گونه سبز، 4 گونه قهوه ای و 6 گونه قرمز شناسایی و ثبت گردید. از میان 3 گونه جلبکی سبزگونه Enteromorpha intestinalis دارای بیشترین تراکم و زی توده در میان جلبک های سبز مورد مطالعه و گونه غالب در ایستگاه های نمونه برداری بود. این در حالی بود که جلبک Cystoseira myrica و Gracilaria corticata به ترتیب از میان جلبک های قهوه ای و قرمز شامل بیشترین میزان زی توده بود.

در این مطالعه از غلظت متالوتیونین به عنوان نشانگر زیستی فلزات سنگین به منظور پایش زیستی فلزات جیوه، کادمیوم، سرب و مس در دو کفه ای Crassostrea gigas در منطقه بندر امام خمینی (ره) استفاده شده است. به این منظور صدف های متصل به اسکله های بندر امام خمینی از 5 ایستگاه شامل اسکله پتروشیمی، داک سرسره، اسکله 15، اسکله 28 و اسکله 33 در اسفند ماه 1388 جمع آوری و به آزمایشگاه منتقل شدند. در آزمایشگاه پس از مراحل آماده سازی و هضم شیمیایی، میزان فلزات سنگین بافت نرم دو کفه ای ها با دستگاه جذب اتمی اندازه گیری گردید. میزان متالوتیونین نیز پس از مراحل استخراج و رسوب دهی به روش اسپکتروفتومتری سنجش شد. میانگین غلظت های جیوه، کادمیوم، سرب و مس در بافت نرم دوکفه ای های نمونه برداری شده به ترتیب 2.77±3.12، 3.98±10.34، 3.30±7.1 و 66.17±440.57 میکرو گرم بر گرم وزن خشک و دامنه غلظت متالوتیونین از 5.53±96.5 تا 7.34±185.75 میکرو گرم بر گرم وزن تر در صدف های نمونه برداری شده از ایستگاه های مختلف بود. بیشترین مقادیر جیوه، سرب و مس در صدف های اسکله پتروشیمی و بیشترین غلظت کادمیوم در صدف های اسکله 15 اندازه گیری شد. صدف های ایستگاه اسکله 28 کم ترین مقادیر آلودگی فلزات اندازه گیری شده را نشان دادند. به همین ترتیب کمترین میزان سنتز متالوتیونین نیز در صدف های اسکله 28 مشاهده شد. بالاترین سطوح متالوتیونین در صدف های اسکله 15 گزارش شد. در بین فلزات مطالعه شده همبستگی قوی و مثبتی بین غلظت های کادمیوم و متالوتیونین در صدف های مورد مطالعه در تمام ایستگاه ها مشاهده شد (P<0.01). سایر فلزات همبستگی معناداری با متالوتیونین نشان ندادند (P>0.05). از نتایج حاصله استنباط می گردد که می توان از متالوتیونین دوکفه ای C.gigas به عنوان نشانگر زیستی فلز کادمیوم در منطقه بندر امام خمینی استفاده نمود.

تاثیر سطوح مختلف نوکلئوتید جیره بر روی کیفیت لاشه در ماهی قزل آلای رنگین کمان (Oncorhynchus mykiss) با وزن متوسط 0.32± 11.35 گرم به مدت 8 هفته مورد مطالعه قرار گرفت. نوکلئوتید جیره در 5 سطح صفر، 0.05، 0.1، 0.15 و 0.2 درصد به جیره غذایی اضافه گردید. غذادهی بین 3-5% وزن توده زنده طی دوره پرورش و 5 بار در روز انجام شد. پس از 56 روز پرورش، نتایج آنالیز تقریبی لاشه نشان داد که میزان پروتئین، افزایش معنی داری را نسبت به گروه شاهد داشته است و بیشترین مقدار هم در تیمار 0.2 درصد مشاهده شد. میزان چربی و خاکستر لاشه هم به طور معنی داری نسبت به گروه شاهد کاهش یافت و کمترین میزان، در تیمار 0.2 درصد مشاهده شد. نتایج این آزمایش نشان داد اضافه کردن نوکلئوتید به جیره ماهی قزل آلای رنگین کمان به میزان 0.2درصد، اثرات مثبتی بر ترکیبات بیوشیمیایی لاشه دارد.

مطالعه حاضر جهت بررسی اثرات نسبت های مختلف کربوهیدرات به چربی جیره غذایی (CHO/L)، بر کارایی رشد و تغذیه در ماهی بنی (Barbus sharpeyi) جوان طراحی شد. 9 جیره غذایی با محتوای پروتئین یکسان (25% پروتئین خام) و انرژی قابل هضم یکسان (3.5kcal/g) و نسبت های مختلف CHO/L از 0.8 تا 8.8، با سه تکرار برای مدت 8 هفته آزمایش شدند. هر تکرار با 20 ماهی (میانگین وزن اولیه 0.2±16.4 گرم) ذخیره سازی شد که به روش سیری و سه بار در روز تغذیه می شدند. شاخص های رشد و تغذیه با تغییر نسبت CHO/L تا حد مشخصی، افزایش(P<0.05)  و پس از آن کاهش(P<0.05) یافتند. حداکثر فزایش وزن (7.8±118.4)، افزایش وزن نسبی (2.5±39.5)، نرخ رشد ویژه (0.03±0.5)، ضریب تبدیل غذا (0.04±2.7)، ضریب کارایی غذا (0.01±0.3)، ضریب کارایی پروتئین (0.02±(1.04 و مقدار استفاده از پروتئین خالص (6.3±30.9)، در جیره D5 با نسبت CHO/L، برابر با 4.8 مشاهده شد که اگرچه با جیره D4 با نسبت CHO/L، به میزان 3.8 اختلاف معنی داری را نشان نداد (P>0.05)، اما با سایر جیره ها اختلاف معنی داری را نشان می دهد (P<0.05). لذا می توان نتیجه گرفت که مطلوب ترین نسبت CHO/L جیره جهت دستیابی به رشد و تغذیه بهینه در ماهی بنی جوان بین 3.8و 4.8 است.

مطالعه حاضر به منظور ارزیابی بوم شناختی جوامع نرم تن در سواحل صخره ای استان بوشهر، انجام شده است. نمونه برداری از زمستان 1388 تا تابستان 1389 و طی 3 فصل سرد، معتدل و گرم انجام شد. مجموعا چهار ایستگاه شامل بستر صخره ای دیلم - گناوه، بوشهر، دیر- کنگان و بستر صخره ای نایبند جهت نمونه برداری انتخاب شد. نمونه ها با استفاده از کوادرات 50×50 سانتی متر و کاردک فلزی برداشت گردیدند و پس از ارسال به آزمایشگاه با استفاده از کلیدهای شناسایی مورد بررسی و شناسایی قرار گرفتند. مجموعا 300 نمونه رسوب از ایستگاه های مورد نظر برداشت گردید. طی عملیات آزمایشگاهی در مجموع 41 گونه نرم تن متعلق به سه رده از شکم پایان با 65%، دو کفه ای ها با 31% و بسپاره صدفان (کیتون ها) با 4% کل موجودات مورد شناسایی قرار گرفتند. بیشترین تراکم به گونهPlanaxis sulcatus  در فصل سرد و در منطقه دیلم - گناوه تعلق داشت و کمترین تراکم به گونه های Conus flavidus در فصل گرم، Thais savignyi در فصل سرد و معتدل و Chama pacifica در فصل معتدل و گرم از منطقه نایبند تعلق داشت. محاسبه شاخص های تنوع و غالبیت نشان داد که بیشترین تنوع گونه ای در ایستگاه های مورد بررسی به منطقه نایبند و در فصل معتدل با مقداری معادل 3.344 و کمترین مقدار آن به منطقه دیلم - گناوه در فصل گرم با میزانی معادل 0.617 تعلق داشت. نتایج مطالعه نشان داد که سواحل صخره ای دیلم تا کنگان دارای سطح آلودگی متوسط تا بالا هستند و ثبات اجتماعات نرم تنان به دلیل وجود تنش، پایین است. در حالی که منطقه نایبند که به لحاظ تنوع گونه ای یکی از مناطق منحصر به فرد است فاقد آلودگی بوده و اجتماعات کفزی آن از ثبات برخوردارند و تنوع تغذیه ای و زیستگاهی نیز در بین آنها از رقم بالایی برخوردار است.

تعیین سمیت حاد (Acute toxicity) حشره کش دیازینون و علف کش ماچتی (بوتاکلر) بر اساس روش استاندارد (1989) O.E.C.Dبه صورت ساکن (Static) و به مدت 96 ساعت انجام شد و در طول آزمایشات عواملی شامل: pH، سختی، دما و اکسیژن محلول در آب مورد سنجش قرار گرفتند که به ترتیب برابر با 7 تا 8.2، 240 میلی گرم در لیتر،25±1oC  و اکسیژن بالای 7ppm اندازه گیری شدند. در این آزمایش از تعداد 180 قطعه بچه ماهی 1 تا 2 گرمی سیاه کولی در پنج تیمار با سه تکرار به همراه شاهد استفاده گردید. ده عدد بچه ماهی سیاه کولی در هر آکواریوم 20 لیتری توزیع شد. ابتدا به منظور تعیین محدوده کشندگی، چند آزمایش مقدماتی انجام شد. نتایج آزمایشات نشان داد که میزان سمیت حاد (Lc50 96h) دیازینون و بوتاکلر بر روی بچه ماهیان 1 تا 2 گرمی سیاه کولی به ترتیب برابر با 0.09 و 0.61 میلی گرم در لیتر است. در نهایت میزان Lc10،Lc50   Lc90 ونیز با استفاده از روش آماری Probit Analysis به ترتیب برابر با 0.069، 0.091و 0.12 برای حشره کش دیازینون و 0.58، 0.61 و 0.66 برای علف کش ماچتی (بوتاکلر) محاسبه شد. بر اساس جدول استاندارد سطوح سمیت حشره کش ها و علف کش های مختلف، حشره کش دیازینون (Diazinon) و علف کش ماچتی (Butachlor) در ردیف سموم خیلی سمی درجه بندی گردیدند.

در آمار فضایی پیشگویی مقدار نامعلوم یک میدان تصادفی در موقعیت مشخص بر اساس مشاهدات، به عنوان بهترین پیشگوی خطی صورت می پذیرد. گاهی در بعضی مسایل کاربردی در هر موقعیت فضایی علاوه بر متغیر مورد بررسی، متغیرهای کمکی دیگری نیز در اختیار است که به کار گیری آنها می تواند دقت پیشگویی را بهبود بخشد. در این تحقیق، برخی از پارامترهای فیزیکی آب خلیج چابهار، از جمله دما، شوری و چگالی با استفاده از نیمرخ برداری توسط CTD در لایه های مختلف آب، مورد نمونه برداری قرار گرفته است. هدف اصلی این مطالعه، شناخت و آگاهی یافتن از نحوه توزیع چگالی آب تحت تاثیر سایر پارامترهای فیزیکی آب، ارائه کاربرد روش های نوین آمار مانند پیش بینی فضایی کریگیدن (Kriging)، هم کریگیدن (Co-Kriging) و عکس فاصله موزون (Inverse-Distance Weighted) در اقیانوس شناسی، پیش بینی میزان پارامترهای فوق برای کل منطقه و پهنه بندی چگالی خلیج بوده است. همچنین این روش ها از لحاظ دقت پیش بینی مقایسه شده اند. نتایج حاصل از تحلیل اعتبارسنجی پارامتر چگالی، حاکی از آن است که پیش بینی حاصل از هم کریگیدن بهتر از کریگیدن و روش کریگیدن بهتر از عکس فاصله موزون است و این روش در مطالعه پدیده های محیطی مناسب است. همچنین با توجه به نتایج پهنه بندی فضایی برای پارامتر چگالی آب، با دقت بالا می توان گفت که در فصل های مونسون زمستانه سال 1386ـ 1385، به طور میانگین چگالی آب خلیج چابهار با پیشروی به سمت ساحل کاهش می یابد.

اقتصاد پویا زیربنای توسعه پایدار هر کشور محسوب می شود که در سایه برنامه ریزی بلند مدت قابل اجرا، متجلی می شود. در این راستا به کارگیری ابزارهای کنترلی پولی و مالی مناسب، پویایی اقتصاد کشورها را رقم می زند. از جمله این ابزارها، وضع حقوق و عوارض گمرکی (تعرفه گمرکی) کالاهای وارداتی است. تحقیق حاضر با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی به بررسی رابطه راهبردی تخفیف سود بازرگانی بر میزان درآمد اداره کل بنادر و دریانوردی بندر امام خمینی (ره) به عنوان بندر نمونه کاوی خواهد پرداخت. نتایج این تحقیق نشان می دهد که تخفیفات سود بازرگانی باعث رضایت مشتریان اداره کل بنادر و دریانوردی بندر امام خمینی (ره) گردیده است. با توجه به اینکه تخفیفات سود بازرگانی باعث ترغیب صاحبان کالا به ورود کالاهای خود از طریق بندر امام شده است، لذا تداوم این امر علاوه بر رضایت صاحبان کالا باعث رونق اقتصادی شهر بندر امام خمینی (ره) نیز خواهد شد. لذا پیشنهاد می گردد ابلاغ مصوبات مرتبط با سود بازرگانی در ابتدای هر سال و مناسب با کالاهای ترخیصی بندر امام پایه گذاری شود.