مجله علوم و فنون باغبانی ایران
سال:1385 | دوره:7 | شماره:3 |تعداد مقالات:7

کاربرد برگی مواد غذایی یک روش موثر برای دسترسی به موقع گیاه به عناصر مختلف و استفاده بهینه از کودها می باشد. در این پژوهش، محلول پاشی اوره با مقادیر 0، 1 و 1.5% و سولفات پتاسیم با مقادیر 0، 1 و 2% روی درختان انگور 18 ساله رقم ’سلطانی‘ واقع در منطقه ملکان در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی انجام شد. نتایج نشان داد که محلول پاشی اوره، درصد تشکیل حبه، طول خوشه، وزن حبه، درصد ماده خشک، مواد جامد محلول و میزان قند کل حبه را تحت تاثیر قرار داد. بررسی ها نشان داد که کاربرد برگی اوره در اوایل دوره رشد، تاثیر زیادی بر شاخص های کیفی داشت. محلول پاشی 1% اوره در مرحله پیش از گلدهی + 1.5% اوره پس از ریزش گلبرگ ها به طور معنی داری میزان قند کل حبه را افزایش داد. بیشترین میزان مواد جامد محلول (TSS) از محلول پاشی 1% سولفات پتاسیم در مراحل پیش از گلدهی + پس از ریزش گلبرگ ها + تغییر رنگ حبه + پس از برداشت به دست آمد. با محلول پاشی از سولفات پتاسیم، میزان کربوهیدرات محلول برگ در تمام تیمارها نسبت به شاهد افزایش یافت. در تیمارهای پتاسیم بین میزان پروتیین کل برگ و تعداد خوشه در هر جوانه همبستگی مثبتی وجود داشت هر چند که این همبستگی معنی دار نبود. بالاترین تعداد خوشه در هر جوانه در فصل، پس از تیماری به دست آمد که در آن میزان پروتیین کل و کربوهیدرات محلول برگ به بیشترین میزان بود.

برای بررسی اثرهای نوع گرده بر رشد لوله گرده و درصد میوه بندی در دو رقم زردآلوی ’قرمز شاهرودی‘ و ’قربان مراغه‘، آزمایشی در شرایط گرده افشانی کنترل شده در آزمایشگاه و مزرعه اجرا شد. بدین منظور همراه با ارزیابی پتانسیل تندش دانه گرده در شرایط درون شیشه ای، درصد میوه بندی اولیه و پایانی و همچنین ریزش میوه، پس از خود گرده افشانی و دگر گرده افشانی با گرده های مختلف، مشخص گردید. برای تعیین تعداد لوله گرده در بخش پایینی خامه و درون تخمدان، گرده افشانی گل ها در شرایط کنترل شده دما، رطوبت نسبی و نور در اتاقک رشد صورت گرفت. سه روز پس از گرده افشانی، مادگی گل ها در FAA تثبیت شد و سپس مراحل شتستشو، نرم کردن مادگی در محلول سولفیت سدیم 5% در داخل اتوکالو و رنگ آمیزی با آنیلین بلو انجام و روند رشد لوله گرده در هر یک از تلاقی ها با استفاده از میکروسکپ فلورسنت مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که ارقام مورد بررسی از نظر تمامی ویژگی های اندازه گیری شده با یکدیگر تفاوت معنی داری داشتند. بیشترین درصد میوه بندی و بالاترین تعداد لوله گرده در بخش پایینی خامه و درون تخمدان در رقم ’قربان مراغه‘ دیده شد. در حالی که بیشترین ریزش میوه مربوط به رقم ’قرمز شاهرودی‘ بود. بین حالت های خود و دگر گرده افشانی از نظر درصد میوه بندی، تعداد لوله گرده در انتهای خامه و درون تخمدان، اختلاف معنی داری مشاهده نشد. اثر برهمکنش رقم و نوع گرده به جز برای میوه بندی نهایی و تعداد لوله گرده در بخش انتهایی خامه برای بقیه ویژگی ها معنی دار نشد.

با توجه به وجود نژادگان های پاکوتاه و زود بارده گردو در برخی خزانه کاری ها و برای نگهداری، بررسی و تعیین اجزا قدرت رشد آن ها، این بررسی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی کهریز - ارومیه در سال های 1384-1381 انجام شد. برای این منظور تعدادی از نهالستان ها در طول فصل رشد بازدید و از میان دان نهال های 2 ساله، تعداد 125 اصله از نهال های پاکوتاه شناسایی، پلاک کوبی و برای بررسی ماندگاری قدرت رشد و روند باردهی در اسفند 1382 به زمین اصلی منتقل شدند. در پایان فصل رشد سال 1384، در نژادگان های باقی مانده (101 اصله(، ویژگی های مورفولوژیک مرتبط با قدرت رشد اندازه گیری گردید. تجزیه و همبستگی بین متغیرهای اندازه گیری شده نشان داد که ارتفاع نهال با زاویه شاخه و باردهی همبستگی منفی معنی دار و با سایر متغیرها به ویژه تعداد گره ها، طول میان گره و طول شاخه و سطح برگ همبستگی مثبت معنی داری دارد. با تجزیه کلاستر، نژادگان ها به سه کلاستر قوی، متوسط و ضعیف جداسازی شدند. در مرحله پایانی با در نظر گرفتن همبستگی بسیار معنی دار بین متغیرها (KMO=0.87) با تجزیه به عامل ها، دو مولفه اصلی با توجیه نزدیک به 73% از واریانس کل استخراج و نژادگان ها بر اساس دو عامل جدید به سه گروه ضعیف، قوی و متوسط جداسازی شدند. میانگین ویژگی ارتفاع نهال، تعداد گره و طول میانگره در کلاستر اول )ضعیف( که بیشترین تعداد نژادگان ها را به خود اختصاص داده بود به ترتیب 46.92، 7.70 و 1.05 سانتی متر بودند و تفاوت معنی داری با دو کلاستر دیگر نشان دادند. ساختار گوناگونی پدیدگانی دندروگرام و تمرکز نژادگان ها در کلاستر اول )47 نژادگان( تا حدودی موید ماندگاری ژنتیکی در توده مورد بررسی بود. مکانیزم های ژنتیکی ممکن، نقش گزینش طبیعی و مصنوعی و نیز اهمیت کاربردی این نژادگان ها در ایجاد افق جدید در مدیریت باغ های گردو در این مقاله بحث شده اند.

افزایش نرگس به صورت طبیعی بسیار کند است و افزایش به شیوه های فلس دوقلو و قاش برداری از راهکارهای چیره شدن بر این مشکل است. این پژوهش به صورت دو آزمایش جداگانه در قالب طرح کاملا تصادفی به منظور بررسی اثر چند تنظیم کننده رشد بر انگیزش و رشد سوخک در دو جمعیت نرگس استان فارس صورت گرفت. افزونه ها در جمعیت1 )معروف به نرگس شهلا( به شیوه فلس دوقلو تهیه شدند و با تنظیم کننده های بنزیل آدنین (BA)، ابسایزیک اسید (ABA)، کینتین (Kin)، ایندول بوتیریک اسید (IBA)، جیبرلیک اسید (GA3)، اتفن (Eth) و 2 و 4 دی کلرو فنوکسی استیک اسید (2, 4-D) در غلظت های 25، 50 و 100 میلی گرم در لیتر به مدت 1 ساعت تیمار شدند. سپس افزونه ها به مدت 30 دقیقه در محلول 2 در هزار قارچکش کاپتان قرار گرفتند. افزونه ها در جمعیت 2 )معروف به نرگس مسکین( به روش قاش برداری تهیه و با غلظت های 25، 50، 100 و 200 میلی گرم در لیتر ABA، BA، Eth و GA3 به مدت 10 دقیقه تیمار شدند. سپس افزونه ها در محلول 8 در هزار قارچکش کاپتان به مدت 30 ثانیه قرار گرفتند. افزونه ها در هر دو جمعیت پس از اعمال تیمارهای لازم، با ورمیکولایت مرطوب آمیخته شدند و به مدت سه ماه در انکوباتور در دمای 1±21 درجه سانتی گراد قرار گرفتند. کمترین پوسیدگی در جمعیت 1، در تیمار اتفن دیده شد. در این جمعیت، بیشترین پوسیدگی در تیمارهای IBA و ABA وجود داشت. بیشترین وزن و قطر سوخک نیز )به ترتیب 0.38 گرم و 6.75 میلی متر( در غلظت 50 میلی گرم در لیتر Kin به دست آمد که با شاهد دارای تفاوت معنی دار بود. همچنین IBA به شدت سبب کاهش تعداد سوخک ها شد. در جمعیت 2، بیشترین وزن و قطر سوخک )به ترتیب 0.45 گرم و 7.1 میلی متر( در غلظت 25 میلی گرم در لیتر GA3 به دست آمد. درصد پوسیدگی در تیمار ABA بیشتر بود. همچنین ABA در غلظت های 100 و 200 میلی گرم در لیتر سبب کاهش معنی دار وزن و قطر سوخک ها در مقایسه با شاهد گردید.

این پژوهش به منظور بررسی تاثیر کودهای نیتروژن، فسفر و پتاسیم بر عملکرد و ویژگی های کمی دو جمعیت اهلی و وحشی بابونه آلمانی صورت گرفت. در این پژوهش تیمارهای کودی NPK در نسبت های 1:1:1 در 6 سطح )صفر، 30، 60، 90، 120 و 150 کیلوگرم در هکتار( در شرایط مزرعه ای به کار رفتند. نتایج این پژوهش نشان داد که تیمارهای مختلف کودی اثر معنی داری بر وزن تر و خشک گل، ریشه، شاخساره، نسبت های وزن تر به خشک تک گیاه، عملکرد تر و خشک گل و شاخساره، میزان گلدهی و درصد اسانس داشت. در دو جمعیت اهلی و وحشی بالاترین عملکرد وزن خشک گل ) 641.5و 403 کیلوگرم در هکتار( و وزن تر گل ) 3250و 1588 کیلوگرم( به ترتیب در تیمارهای 30 و 120 کیلوگرم در هکتار به دست آمد که تفاوت معنی داری با سایر تیمارها داشت. همچنین، میزان گلدهی در تک بوته در تیمار کودی 90 کیلوگرم در هکتار در هر دو جمعیت به بیشترین میزان خود رسید که نسبت به شاهد تفاوت معنی داری داشت. درصد اسانس در جمعیت اهلی در تیمار 90 کیلوگرم در هکتار به بالاترین میزان (%0.55) رسید که نسبت به شاهد تفاوت معنی داری داشت، در صورتی که در جمعیت وحشی با افزایش سطح کودی میزان اسانس )از 0.68% در تیمار شاهد به 0.51% در تیمار کودی 120 کیلوگرم در هکتار( کاهش یافت.

لیموهای ’لیسبون‘ (Citrus limon (L.) Burm) پیش از این که به مدت 6 و 12 هفته در دمای 1.5 درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی 85% و یک هفته دیگر در دمای 20 درجه سانتی گراد نگهداری شوند، با محلول هایی تا 7.5% کلرور کلسیم )وزن/حجم( و روش های کاربرد غوطه وری معمولی (ND) 15) درجه سانتی گراد به مدت 25 دقیقه(، غوطه وری داغ (HD) ) 53درجه سانتی گراد به مدت 3 دقیقه( نفوذ در خلا معمولی (NVI) (15 درجه سانتی گراد، 33- کیلوپاسکال به مدت 10 دقیقه( و نفوذ در خلا داغ (HVI) 45) درجه سانتی گراد، 33- کیلوپاسکال به مدت 10 دقیقه( تیمار شدند. ضریب همبستگی بین میزان کلسیم پوست و غلظت های کلرور کلسیم نشان داد که جذب کلسیم اندکی افزایش یافته و تحت تاثیر روش کاربرد، غلظت کلرور کلسیم و دما قرار گرفته است. سرمازدگی به نسبت کمی پس از 6 هفته بروز کرد؛ بنابراین، تیمارها کمتر سودمند بودند. پس از 12 هفته نگهداری، برای تمام روش های کاربرد، تیمارهای مختلف کلرور کلسیم فقط بر سرمازدگی و کاهش وزن میوه تاثیر داشتند و بر سایر ویژگی ها موثر نبودند. از بین تیمارها ،ND با 3% کلرور کلسیم، NVI با 1.5% کلرور کلسیم، غوطه ور کردن در آب داغ به تنها و نفوذ در خلا آب داغ به تنهایی موثرترین بودند و سرمازدگی را به ترتیب 58.89، 53.25، 67.5 و 19.29% کاهش دادند. محلول های داغ کلرور کلسیم HD) و (HVI در مقایسه با آب داغ تنها هیچ برتری نداشتند و در غلظت های زیادی باعث افزایش سرمازدگی و کاهش وزن شدند. سرمازدگی، کاهش وزن، نشت یونی و ویژگی های کیفیت داخلی میوه به طور معنی داری تحت تاثیر روش های کاربرد کلرور کلسیم و زمان انبارداری قرار گرفتند. میوه هایی که با روش های ND و NVI، HD و HVI تیمار شده بودند، به طور معنی دار به ترتیب کمترین، متوسط و بیشترین سرمازدگی را نشان دادند. همبستگی معنی داری بین سرمازدگی و هر کدام از ویژگی های دیگر به دست آمد. هنگامی که سرمازدگی افزایش یافت، کاهش وزن و نشت یونی افزایش و برعکس، مقادیر ویتامین C و اسیدیته کاهش یافت. همین روند نیز وقتی که مدت انبار و سرمازدگی افزایش یافت، دیده شد.